Η σειρά πραγματεύεται τα γεγονότα αρχής γενομένης από την διακυβέρνηση Σαμαρά και το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης του ΣΥΡΙΖΑ το 2014, στο δραματικό πρώτο εξάμηνο του 2015, τα capital controls, το δημοψήφισμα και το τρίτο μνημόνιο.
Στο πρώτο επεισόδιο ο Γολγοθάς της οικονομίας, ο Βαρουφάκης, ο Καμμένος, ο λαϊκισμός, τα σκάνδαλα και η σκανδαλολογία ξετυλίγονται μέσα από την δημοσιογραφική έρευνα του ’ρη Πορτοσάλτε και του Τάσου Τέλλογλου.
Η διακυβέρνηση Σαμαρά το φθινόπωρο του 2014
Είναι Σεπτέμβριος του 2014 . Η Ελλάδα έχει περάσει ένα καλό καλοκαίρι, στην καλύτερη οικονομική της κατάσταση από την αρχή της κρίσης.
Ο καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας, πρόεδρος τότε του γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής λέει ότι η βελτίωση είχε διαφανεί από το 2014, από το τέλος του 2014 όπου είχε σημειωθεί πρωτογενές πλεόνασμα, είχαμε ένα θετικό, έστω και μικρό, ρυθμό ανάπτυξης και γενικότερα οι προοπτικές διαφαίνονταν πιο θετικές.
Καθώς το καλοκαίρι εκπνέει, η Μέρκελ στέλνει στην Αθήνα σε μυστική αποστολή τον σύμβουλο της για ευρωπαϊκά θέματα Νικολάους Μέγιερ Λάντρουτ, τον άνθρωπο που παρακολουθεί το ελληνικό πρόγραμμα στενότερα από οποιονδήποτε άλλον.
Καθώς για το 2015 η ευρωπαϊκή στατιστική αρχή προβλέπει ανάπτυξη 2,9 % η ελληνική κυβέρνηση θέλει να πετύχει το πρόγραμμα του ΔΝΤ που λήγει το 2016 να λήξει πρόωρα το 2014 μαζί με το πρόγραμμα των Ευρωπαίων.
Η μεταρρυθμιστική κόπωση Σαμαρά
Τις λεπτομέρειες της συνάντησης του Γερμανού απεσταλμένου με τον Αντώνη Σαμαρά και τους συνεργάτες του περιγράφει η Ελένη Βαρβιτσιώτη για το βιβλίο που συνέγραψε με τη Βικτώρα Δενδρινού «η μεγάλη μπλόφα».
Οπότε τον καλούνε στο Σούνιο, στο ξενοδοχείο Αιγάιο για 24 ώρες σε ένα ταξίδι αστραπή για να του εξηγήσουν τα νούμερα. Αφού τα εξηγούνε αναλυτικά, διεξοδικά, κάνουν και μία βουτιά στα νερά του Σουνίου και το βράδυ πάνε σε μία ψαροταβέρνα στο Καβούρι, όπου έρχεται και ο Αντώνης Σαμαράς, τότε Πρωθυπουργός, για να εξηγήσει ακριβώς τι είναι το σκεπτικό και πώς θέλουν να το κάνουνε. Είναι ένα ωραίο περιστατικό ότι την ίδια μέρα έχει επισκεφτεί τον Σαμαρά ο Πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, ο Πέδρο Πάσος Κοέλιο, ο οποίος μόλις έχει βγει η χώρα του από Μνημόνιο και του εξηγεί ότι εμείς δε ζητήσαμε κάποια γραμμή πρόληψης ή οποιαδήποτε έξτρα βοήθεια μετά τη λήξη του προγράμματός μας και του λέει χαρακτηριστικά ένα παράδειγμα, ότι σκέψου ότι είσαι σε μία παραλία, έχεις μια όμορφη κοπέλα δίπλα σου, έχεις μόλις μάθει να κολυμπάς, όλοι οι φίλοι σου, σου λένε να βάλεις σωσίβιο, το βάζεις για να μπεις στη θάλασσα;, οπότε το αναφέρει και ο Σαμαράς σαν παράδειγμα στον Γερμανό, ο οποίος είναι αυστηρός και χωρίς ιδιαίτερο χιούμορ, ότι γι αυτό εμείς δε θέλουμε κάτι περαιτέρω, θέλουμε να λήξουμε τα προγράμματα και ο Γερμανός λέει συζητήστε το με το Ταμείο, θέλω να δω και εγώ τα νούμερα και το βλέπουμε»
Η ιστορία αυτή δεν είχε αίσιο τέλος. Αφενός διότι το ταμείο δεν πείσθηκε από τους υπολογισμούς της ελληνικής κυβέρνησης για το ακριβές ύψος της διαφοράς για να γεφυρωθούν τα δύο προγράμματα, καθώς ζητούσε επιπλέον μέτρα και αφετέρου διότι η γερμανική κυβέρνηση σχημάτισε την άποψη, όπως αργότερα εξήγησε ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ότι η κυβέρνηση Σαμαρά ζητούσε ένα διάλλειμα από τις μεταρρυθμίσεις έχοντας υποστεί μεταρρυθμιστική κόπωση.
Ο στενότερος σύμβουλος του Αντώνη Σαμαρά, Χρύσανθος Λαζαρίδης είχε άμεση ανάμειξη στις διαπραγματεύσεις με το Βερολίνο: «η κυρία Μέρκελ είχε ζητήσει να βρεθεί ο Σαμαράς μαζί της στο Βερολίνο ήδη από τον Ιούλιο, από τη Σύνοδο Κορυφής Ιουλίου που γίνεται πριν από τις διακοπές. Και είχε πει κάποια στιγμή το Σεπτέμβριο σας παρακαλώ ελάτε να τα λύσουμε όλα μαζί. Εμείς μετά την διαπραγμάτευση στο Παρίσι, που είχαμε κοντύνει την απόσταση με την Τρόικα, εκεί τους είπαμε ότι παιδιά εμείς θέλουμε να βγούμε από τώρα και όχι το 16. Αυτοί είδαν τα νούμερα ότι βγαίνουμε και είπανε, το συζητήσαμε και μαζί τους με κάποιο τρόπο, τσεκάρανε και τα νούμερα και είπανε ελάτε τότε να το κάνουμε. Ξέρετε, έχουνε και αυτοί τα εσωτερικά τους προβλήματα. Και εμείς κινδυνέψαμε να πιαστούμε σε αυτό επάνω. Υπήρχανε και εσωτερικές πιέσεις τόσο μέσα στη γερμανική Κυβέρνηση όσο και μέσα στην Ευρωζώνη».
Η είσοδος Τσίπρα
Εν μέσω σφοδρής αντιπαράθεσης με την κυβέρνηση για την μη μετάδοση της ομιλίας του από την τότε ΝΕΡΙΤ, ο Αλέξης Τσίπρας παρουσιάζει στη ΔΕΘ το πρόγραμμα του. Ο Αντώνης Σαμαράς έχει χάσει τις ευρωεκλογές του Μαΐου με 3,5 μονάδες διαφορά και ο Τσίπρας έχει τον αέρα του κόμματος που έρχεται ασκώντας πίεση πάνω στην κυβέρνηση.
Στις 13 Σεπτεμβρίου του 2014 ο Αλέξης Τσίπρας θέτει το δίλημμα «ανάπτυξη ή συνέχιση των μνημονίων και της λιτότητας. Αυτό είναι και το δίλημμα στις κάλπες ΣΥΡΙΖΑ ή ΝΔ».
Το κόστος των εξαγγελιών ανέρχεται σύμφωνα με τον ΣΥΡΙΖΑ στα 13,5 δισεκατομμύρια ευρώ.
Την ίδια ημέρα ο Τσίπρας εξαγγέλλει «παροχή ρεύματος σε 300.000 νοικοκυριά κάτω από το όριο της φτώχειας - Δεσμευόμαστε για την αποκατάσταση άμεσα του δώρου Χριστουγέννων ως 13η σύνταξη σε 1,2εκατ συνταξιούχους που λαμβάνουν σύνταξη έως 700 - ’μεση κατάργηση του νέους αυτού φόρου εκτρώματος,του ΕΝΦΙΑ - Επαναφέρουμε το αφορολόγητο στις 12.000 - Η άμεση επαναφορά του κατώτατου μισθού στα 751 για όλους».
Το Υπουργείο Οικονομικών με ανακοίνωση του ανεβάζει το κόστος σε 27 δισεκατομμύρια ευρώ.
Στις 6 Σεπτεμβρίου του 2014 ο Αντώνης Σαμαράς, σχολιάζοντας τις εξαγγελίες Τσίπρα προχωρά στην παρακάτω δήλωση:
«Ο θεός να το κάνει πρόγραμμα. Πέτσινες υποσχέσεις είναι, κανείς δεν τις πιστεύει, γιατί δεν βάζουν κάτι παραπάνω να κάνουμε χάζι».
Όμως και στους εσωκομματικούς αντιπάλους του Αλέξη Τσίπρα το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης προκαλεί τουλάχιστον ξάφνιασμα.
Όπως εξήγησε εφέτος την άνοιξη ο Παναγιώτης Λαφαζάνης στην εκπομπή Ελληνική Χρεωκοπία «το πρόγραμμα Θεσσαλονίκης καταρχάς ήταν ένα πρόγραμμα το οποίο εξήγγειλε ο Τσίπρας χωρίς να ρωτήσει κανέναν, για να δικαιολογήσει το πώς μπορεί η χώρα να σταθεί στα πόδια της και να βρει διέξοδο χωρίς να αλλάξει τίποτα από το Μνημόνιο. Αυτό ήταν το σχέδιο της Θεσσαλονίκης και ήταν στον αέρα. Του το χαμε επισημάνει, πρώτος εγώ βεβαίως και στην πολιτική γραμματεία και στα, μετέπειτα στα κυβερνητικά όργανα και το γνώριζε αυτό και νομίζω ότι λίγο-πολύ μπορεί να το έκανε και συνειδητά απολύτως.
Την ίδια η στιγμή η κυβέρνηση αδυνατεί να πείσει την τρόικα για πολύ πιο απλές φοροελαφρύνσεις όπως η μείωση του Ειδικού Φόρου στα καύσιμα και του ΦΠΑ στην εστίαση. Οι διαπραγματεύσεις Χαρδούβελη στη Villa Said, στο Παρίσι, βρίσκουν τοίχο.
Η άφιξη Σαμαρά στο Βερολίνο
Η κυβέρνηση μεταφέρει τις διαπραγματεύσεις σε πολιτικό επίπεδο. Ο Αντώνης Σαμαράς μεταβαίνει στις 23/9 στο Βερολίνο για να αποσπάσει τη στήριξη της ’νγκελας Μέρκελ για επιείκεια στην τελευταία αξιολόγηση και στήριξη στο σχέδιο του για καθαρή έξοδο από το μνημόνιο χρηματοδότηση».
Τρία χρόνια αργότερα ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε θα πει στον Αλέξη Παπαχελά ότι το ταξίδι αυτό αποτέλεσε μάλλον την αρχή του τέλους της κυβέρνησης Σαμαρά.
«Τότε όμως ο Σαμαράς είπε ότι χρειάζεται ένα διάλειμμα από τις μεταρρυθμίσεις του. Το δήλωσε επίσημα στο Βερολίνο γιατί η αντίδραση στην Ελλάδα ήταν μεγάλη».
Στις 11 Οκτωβρίου του 2014 ο Αλέξης Τσίπρας προειδοποιεί ότι «οποιαδήποτε απόφαση ή συμφωνία δεν θα έχει τη δική μας συναίνεση δεν θα γίνει αποδεκτή από εμάς».
Στις 2 Δεκεμβρίου του 2014 ο υπουργός Οικονομικών δηλώνει ότι
«τα ανωτέρω είναι το μάξιμουμ που μπορούμε να προσφέρουμε σε μια γνήσια προσπάθεια να προχωρήσουμε μπροστά και να ολοκληρώσουμε την αξιολόγηση με αξιόπιστο τρόπο».
Την ίδια στιγμή ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθαρίζει ότι το πρόγραμμα της ΔΕΘ θα εφαρμοστεί ανεξάρτητα από τις διαπραγματεύσεις με τους δανειστές.
Την ίδια μέρα ο Αλέξης Τσίπρας ξεκαθαρίζει ότι «το πρόγραμμα της Θεσσαλονίκης έχει ορίζοντα 100 ημερών. Εμείς έχουμε πρόγραμμα ακόμη και να δώσουμε 13η σύνταξη τα Χριστούγεννα».
Οι αγορές καταρρέουν. Στις 9 Δεκεμβρίου το Χρηματιστήριο Αθηνών καταγράφει το μεγαλύτερο κραχ από το 1987 ενώ ο κίνδυνος χρεοκοπίας έχει επιστρέψει καθώς η απόδοση των 3ετών ομολόγων ξεπέρασε κι αυτήν των 10ετών.
Στις 20 Δεκεμβρίου της ίδιας χρονιάς ο επικεφαλής του Eurogroup, Γερούν Ντάισελμπλουμ σημειώνει ότι «καταλήξαμε το Eurogroup να κάνει δεκτό το αίτημα της Ελλάδας για μία τεχνική παράταση δύο μηνών του τρέχοντος προγράμματος του EFSF».
Στις 20 Δεκεμβρίου ανακοινώνεται παράταση του προγράμματος έως τα τέλη Φεβρουαρίου και επιστροφή της τρόικας στην Αθήνα με αντάλλαγμα δεσμεύσεις της κυβέρνησης ότι θα εφαρμοσθούν τα συμφωνηθέντα.
Ο Δημήτρης Βίτσας προαναγγέλλει ότι «δεν θα αναγνωρίσουμε τη συμφωνία, οπότε τι θα πουν έχετε 15 ημέρες να την αναγνωρίσετε;»
Το 2014 τελειώνει με ένα ακόμη ξεπούλημα των ελληνικών τίτλων στις αγορές μετά την αποτυχία εκλογής ΠτΔ γεγονός που οδηγεί τη χώρα σε εκλογές.
Ο ΣΥΡΙΖΑ που προπορεύεται στις δημοσκοπήσεις υπόσχεται διαγραφή χρέους, ρήτρα ανάπτυξης και αντικατάσταση του μνημονίου με αναπτυξιακό πρόγραμμα.
Τέσσερις μόλις ημέρες πριν τις εκλογές ο Γιάννης Δραγασάκης δηλώνει ότι τα όποια μνημόνια δεσμεύουν τις προηγούμενες κυβερνήσεις και όχι τη χώρα.
«Αποτελούν επιστολές προθέσεων της απελθούσας ή προηγούμενων κυβερνήσεων, τα όποια μνημόνια δεν δεσμεύουν τη χώρα».
Μεγάλο μέρος των θεσμικών παραγόντων κι αναλυτών της αγοράς εκλαμβάνουν την στάση του ΣΥΡΙΖΑ ως στρατηγική ρήξης και ανοιχτά πια το ενδεχόμενο Grexit αρχίζει να γίνεται μέρος της δημόσιας συζήτησης.
Την ίδια ημέρα έρχεται η απάντηση από την Γενική Διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ.
«Κατ'αρχάς δεν επιτρέπεται βάσει των κανόνων της ζώνης του ευρώ. Επιπλέον θα ήταν καταστροφικό για την Ελλάδα».
GREXIT και χρεοκοπία κυριαρχούν και στην προεκλογική περίοδο
«Εκείνοι μιλάνε για χρεοκοπία. Οι θεσμικές αποφάσεις των Συνεδρίων τους τα λένε αυτά και μιλάνε για χρεοκοπία. Εγώ δεν έχω καμία ανάγκη να κινδυνολογήσω, όπως μου λέει ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι ίδιοι τα λένε αυτά τα έχουν επισήμως αποφασίσει οι ίδιοι σπέρνουν έτσι τον πανικό. Και μέσα στην Ελλάδα και έξω» δήλωνε ο Αντώνης Σαμαράς στις 4 Ιανουαρίου του 2015 με τον Αλέξη Τσίπρα να απαντά ότι «ο κος Σαμαράς κρύβεται από το φως και ανασύρει φαντάσματα. Νεκρανασταίνει το φόβο. Νεκρανασταίνει το Grexit. Νεκρανασταίνει τη χρεοκοπία. Ο ίδιος ο πρωθυπουργός, χωρίς κανένα σεβασμό στο αξίωμά του, σέρνει αυτό το χορό των ζόμπι. Με μουσική υπόκρουση το ψέμα σε όλες τις εκδοχές του».
Οι 2 μονομάχοι ρίχνουν στη μάχη και τα προεκλογικά τους σποτ που φλερτάρουν με την ιδέα του φόβου για το μέλλον.
Κεντρικό προεκλογικό αφήγημα του Αλέξη Τσίπρα είναι πως η σκληρή διαπραγμάτευση, θα αναγκάσει την Ευρώπη να συμφωνήσει σε μια πολιτική όπως την χαρακτηρίζει λύση, για το ελληνικό πρόβλημα.
Στις 12 Ιανουαρίου δηλώνει ότι «ούτε 1 στο εκατομμύριο να πει ΟΧΙ η Μέρκελ. Αν ακουστεί όχι, εμείς θα εφαρμόσουμε τη Θεσσαλονίκη, κανένα δημοψήφισμα».
Κάθε στέλεχος του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξάρτητων Ελλήνων, επικαλείται και από μία διαφορετική λύση.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης από την πλευρά του δηλώνει ότι «θα εκδώσουμε ένα ομόλογο, απεριόριστης διάρκειας.. ένα perpetual bond, με ένα μικρό επιτόκιο.. το οποίο δεν θα αποπληρώνεται ποτέ».
Η Ραχήλ Μακρή τοποθετείται σχετικά λέγοντας «Δεν πειράζει.. θα ενεργοποιήσουμε το emergency ELA, και θα μπορούμε να κόψουμε μόνοι μας ευρώ, στην Τράπεζα της Ελλάδος, μέχρι 100 δισ. αν χρειαστεί».
Ο ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποιώντας τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχει το πάνω χέρι στην πολιτική επικοινωνία και τον αέρα του κόμματος που έρχεται για να καταλάβει την εξουσία.
Όπως σημειώνει ο δημοσιογράφος Πάσχος Μανδραβέλλης: «Ήταν πρωτοπόρος ο ΣΥΡΙΖΑ σε αυτά τα ζητήματα, ήταν πρωτοπόρος και μάλιστα διαμόρφωσε και σε έναν βαθμό και την ηθική αυτών των μέσων, δηλαδή αυτό το άγριο τρολάρισμα που τώρα το χρησιμοποιούν όλες οι παρατάξεις, ακόμα και οι μικρότερες, το εισήγαγε ο ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα τις επιθέσεις σε δημοσιογράφους, σε ανθρώπους που είναι εφαπτόμενοι της πολιτικής πραγματικότητας, το εισήγαγε ο ΣΥΡΙΖΑ και ήταν επαγγελματίες του είδους, δηλαδή ήταν ένα καινούριο πράγμα το οποίο μας εντυπωσίασε.
«Αυτό είχε καθόλου σχέση με την οργή που υπήρχε, την πραγματική οργή, δηλαδή τα συναισθήματα του κόσμου, όπως εκφραζόταν μια διετία πιο πριν στις πλατείες; Δεν ήταν κάτι αυτοτελές;» διερωτάται ο Τάσος Τέλλογλου για να λάβει την απάντηση του Πάσχου Μανδραβέλη:
«Βεβαίως, βεβαίως. Αυτή η οργή απονομιμοποίησε όλο το αστικό σύστημα, δεν εννοώ μόνο το πολιτικό σύστημα, εννοώ απονομιμοποίησε και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, απονομιμοποίησε και εμάς τους δημοσιογράφους και μέσα, πατώντας πάνω σε αυτή την οργή τα troll διάφορων κομμάτων και πρωτίστως του ΣΥΡΙΖΑ επιτέθηκαν σε οτιδήποτε έφερε αντίρρηση στο βασικό αφήγημα του ΣΥΡΙΖΑ και μάλιστα και πολλές φορές με χυδαίο τρόπο. Νομίζω ότι ήταν παραπλήσιο με το λαϊκισμό που είχε ο ΣΥΡΙΖΑ ως, ο ΣΥΡΙΖΑ δεν δημιούργησε τον λαϊκισμό που προϋπήρχε στην ελληνική κοινωνία, καβάλησε πάνω στο κύμα του λαϊκισμού, έτσι και τα troll του ΣΥΡΙΖΑ καβάλησαν πάνω στην οργή του κόσμου για να απονομιμοποιήσουν διάφορους ανθρώπους από Υπουργούς, πολιτικούς, βουλευτές, ακόμα και συζύγους δημοσιογράφων και τα λοιπά.
O καθηγητής Νικος Μαραντζίδης σημειώνει ότι οι πλατείες των αγανακτισμένων μεταφέρονται την εποχή αυτή στις ψηφιακές πλατείες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
«Τι είδαμε; Είδαμε την αξιοποίηση των νέων μέσων, νέων κοινωνικών μέσων πια από κόμματα, ομάδες, συλλογικότητες, ότι θέλει κανείς μπορεί να πει σε ένα καινούριο επίπεδο και ο θυμός που υπάρχει, που έχει διογκωθεί με τα χρόνια, γίνεται ενέργεια και μέσα στο διαδίκτυο 02:18. Και μάλιστα ενέργεια πολύ έντονη, όλοι παρατηρούμε εκείνη την εποχή, αλλά και αργότερα ότι στο διαδίκτυο γίνονται μάχες πραγματικές πολύ εντονότερα φορτισμένες συναισθηματικά από αυτές που βιώνουμε στους δρόμους. Είναι καθημερινές, είναι έντονες και βεβαίως φέρουνε πολιτικό κεφάλαιο στις αντιμνημονιακές δυνάμεις, βασικά στο ΣΥΡΙΖΑ, που έχει και ένα νεότερο ακροατήριο και άρα κατά κάποιο τρόπο έχει περισσότερους χρήστες και κυριαρχεί μέσα σ αυτό το χώρο σχετικά γρήγορα».
Ο ΣΥΡΙΖΑ κερδίζει τις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου με διαφορά 8,5 μονάδων.
Ο Τσίπρας σχηματίζει αμέσως κυβέρνηση με τους Ανεξάρτητους Έλληνες. Από μία άποψη μοιάζει παράδοξο ένα κόμμα της ριζοσπαστικής αριστεράς να συμμαχεί με ένα σχηματισμό της λαϊκιστικής δεξιάς
Ο λαϊκισμός χαρακτήριζε όλες τις κυβερνήσεις της μεταπολίτευσης .Τι το ιδιαίτερο είχε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ; Ο καθηγητής Θάνος Βερέμης σημειώνει πώς :
Οι άλλες πολιτικές δυνάμεις με όλα τους τα προβλήματα είχαν κάποια επίγνωση της πραγματικότητας, του τι συνέβαινε και ενδεχομένως τι θα μπορούσαν να κάνουν, με όλα τους τα προβλήματα, δεν έχω ψευδαισθήσεις. Απόδειξη άλλωστε ότι επί Κυβερνήσεως Σαμαρά Βενιζέλου όπως τη λένε, όπως ο κύριος Πορτοσάλτε μας τη θυμίζει και λέμε αχ τι καλά που ήταν τότε, υπήρχε μια επίγνωση του ότι αν φεύγαμε απ το Ευρώ τότε θα ήταν καταστροφή και πράγματι το απέτρεψαν και οφείλουμε χάριτες και στον κύριο Βενιζέλο πρέπει να πούμε ότι στάθηκαν σταθεροί σε αυτό το θέμα. Αντιθέτως ο κύριος Τσίπρας ξεκίνησε με μια άγνοια παχυλή, τον θυμάμαι πάρα πολύ καλά όταν έλεγε ότι κρατάμε μια ατομική βόμβα που είναι η έξοδός μας από το Ευρώ, την ατομική βόμβα την κρατούσαν οι άλλοι και όχι εμείς
Αλλά πίσω από τη λαϊκιστική ρητορική του ΣΥΡΙΖΑ υπήρχε ένα μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος που διατύπωνε τα ίδια αιτήματα λέει ο Πάσχος Μανδραβέλης.
Προϋπήρχε ο λαϊκισμός, ο ΣΥΡΙΖΑ απλώς τον φούντωσε και τον καβάλησε, τον καβάλησε πάνω στο κύμα, δηλαδή αυτά που έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ το 15 για παράδειγμα, η σκληρή διαπραγμάτευση, την οποία έκανε με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα, δεν ήταν εφεύρημα του ΣΥΡΙΖΑ , ήταν γενική η απαίτηση ακόμη και από τα media. .
Η ανάδειξη του νέου κυβερνητικού συνασπισμού στην εξουσία έχει σχέση λέει ο συγγραφέας και αρθρογράφος της εφημερίδας «Καθημερινή» Τάκης Θεοδωρόπουλος και με μία βαθύτερη τάση της μεταπολεμικής ελληνικής κοινωνίας.
το χαρακτηριστικό της Μεταπολίτευσης είναι ότι έχουμε από τη μία, μία Αριστερά και δεν εννοώ μόνο τα κόμματα, εννοώ κυρίως στη διαμόρφωση της συλλογικής νοοτροπίας, η οποία είναι, ηγεμονεύει και από την άλλη μία ας πούμε αστική Δεξιά, η οποία αισθάνεται ενοχικά και δεν, δεν θεωρεί ακόμα και άκουγες ας πούμε ακόμα και δεξιούς να σου λένε μα εμείς σοσιαλιστές είμαστε, δεν διαφέρουμε σε τίποτα στην πραγματικότητα. Και φτάνουμε στο 2014 και κυρίως στο 2015, στις Εκλογές του 2015, όπου αυτό το σύστημα πλέον αναλαμβάνει την εξουσία χωρίς κανένα άλλο πρόσχημα, ως οι ηττημένοι της ελληνικής κοινωνίας. Μη ξεχνάμε ότι το 2015 στην πραγματικότητα γίνεται Κυβέρνηση η πλατεία των Αγανακτισμένων. Δηλαδή, οι πολιτικοί σχηματισμοί που αναδεικνύονται είναι ο ΣΥΡΙΖΑ, είναι οι ΑΝΕΛ, είναι η Χρυσή Αυγή, η οποία ανεβαίνει και είναι και τα διάφορα άλλα παραφερνάλια που κυκλοφορούσαν γύρω, μεταξύ αυτών και ο μέγας Γιάνης Βαρουφάκης, ο οποίος στην πραγματικότητα στην πλατεία των Αγανακτισμένων αναδείχθηκε .
Οι προσδοκίες και η πραγματικότητα
Η Ελλάδα έχει να πάρει δόση από το καλοκαίρι του 2015 . Ο ΣΥΡΙΖΑ υποστηρίζει ότι οι Τράπεζες θα λειτουργήσουν κανονικά αλλά πολλοί παράγοντες, όχι αναγκαστικά στελέχη, του λένε ότι ίσως αν δεν είναι διατεθειμένος να πάει σε μια γρήγορη παράταση του υπάρχοντος μνημονίου, να πρέπει να επιβάλλει περιορισμούς στην κίνηση κεφαλαίων κάτι που όλη η Ελλάδα έμαθε να λέει: Τα capital controls .
Υπουργός Οικονομικών αναλαμβάνει ο καθηγητής Γιάνης Βαρουφάκης.
Υπεύθυνος για το ταμείο του κράτους είναι ο Δημήτρης Μάρδας.
Μόλις αναλαμβάνει μαθαίνει ότι τα χρήματα για πληρωμές αρκούν ως το τέλος Φεβρουαρίου. Ο Μάρδας ζει στον εφιάλτη του στραγγίσματος της ρευστότητας.
Στην τελετή παράδοσης παραλαβής που όπως συνηθίζεται σε όλα τα Υπουργεία όταν αλλάζει η Κυβέρνηση γίνεται και η αντίστοιχη και στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, που συνήθως είναι αναπληρωτής Υπουργός Οικονομικών που αναλαμβάνει. Και στην αντίστοιχη τελετή, 25 Ιανουαρίου, 26, πότε έγινε ο απερχόμενος, ο κύριος Σταϊκούρας, δίνει τα ηνία στον κύριο Μάρδα και τον πάει και στο γραφείο του και του λέει ότι αυτά είναι τα υπόλοιπα που έχουμε στο ταμείο, το ταμείο, έχεις λεφτά μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου Και θα το βλέπεις αυτό, του εξηγεί ότι υπάρχει ένα c-table, το λεγόμενο c-table, το οποίο είναι το cash flow table, είναι ένας πίνακας, ο οποίος είναι σε ένα excel, σε excel μορφή και λέει πόσα είναι τα διαθέσιμα κάθε μέρα, πόσα λεφτά μπαίνουνε και βγαίνουν κάθε μέρα στο κρατικό ταμείο.
Ο κύριος Μάρδας καταλαβαίνει κοιτώντας στο c-table, ότι τα λεφτά θα ξεμείνουνε γύρω στις 20 Φεβρουαρίου και κυκλώνει αυτή την ημερομηνία και λέει εδώ πέρα, γράφει και ένα κόκκινο sos δίπλα στην ημερομηνία αυτή. Και κάθε μέρα το πρωί το πρώτο πράγμα σύμφωνα με τον ίδιο είναι ότι ξυπνούσε το πρωί και έπαιρνε αυτό το c-table και έβλεπε τι γίνεται κάθε μέρα, γιατί είχε και τρομερή αγωνία
Ο ΣΥΡΙΖΑ αναλαμβάνει τη διακυβέρνηση της χώρας με τη στήριξη των ΑΝΕΛ χωρίς κανείς να γνωρίζει ποια είναι η στρατηγική της Ελλάδος.
Οι δανειστές μας θέλουν να τηρηθούν οι συμφωνίες με την προηγούμενη κυβέρνηση και έχουν τους λόγους τους λέει ο καθηγητής Πάνος Καζάκος.
ένας ήταν ότι εάν επέτρεπαν στην Ελλάδα να παρακάμψει τους κανόνες αυτούς αυτό θα έδινε το σύνθημα και σε άλλους που είχανε παρόμοιες περίπου δυσκολίες με την ελληνική κυβέρνηση, όπως ήτανε η Ιταλία, έτσι, να κάνουν το ίδιο, δηλαδή να λειτουργήσουν ως λαθρεπιβάτες του συστήματος κατά κάποιον τρόπο για να χρησιμοποιήσω και μια έννοια από την πολιτική φιλοσοφία. Και το δεύτερο ήταν ότι εάν έδιναν τα λεφτά που ζητούσαμε εμείς, γιατί ζητούσαμε να μας δώσουν λεφτά, δεν είναι ότι υπήρχε ο κίνδυνος να μην εφαρμόσουμε τους όρους που θα έθεταν και άρα να έχουμε αυτό που λέμε ένα είδος ηθικού κινδύνου, δηλαδή να σε στηρίξουμε αλλά δεν τηρείς τα συμφωνημένα εκ των υστέρων και δεν μπορούμε να κάνουμε και τίποτα, λοιπόν, άρα να δούμε τι πρέπει να γίνει για να ξεπεραστούν αυτές οι δυσκολίες .
Τα πεπραγμένα του Βαρουφάκη
Η επίσκεψη του Γερούν Ντάισελμπλουμ μόλις 2 ημέρες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Βαρουφάκη στην οδό Νίκης, επικοινωνείται από την κυβέρνηση ως η αρχή της νέας διαπραγμάτευσης με τους δανειστές. Καταλήγει όμως σε μετωπική σύγκρουση του υπουργείου Οικονομικών με τον πρόεδρο του Eurogroup.
Και οι δύο στις τοποθετήσεις τους είναι προσεκτικοί, όταν όμως αρχίζουν οι ερωτήσεις των δημοσιογράφων ο Βαρουφάκης αιφνιδιάζει, τονίζοντας ότι η κυβέρνηση δεν αναγνωρίζει την τρόικα.
Υπουργός Οικονομικών: «Με αυτήν και, σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σαθρά δομημένη επιτροπή δεν έχουμε στόχο να συνεργαστούμε.»
Ο Γιάννης Βαρουφάκης περιμένει την απάντηση Ντάισελμπλουμ. Εκείνος του κάνει νόημα ότι ακούει την μετάφραση, κουνά απογοητευμένος το κεφάλι του , βγάζει τα ακουστικά του και απευθύνεται μονολεκτικά στον Υπουργό Οικονομικών. Στη συνέχεια σηκώνεται, ενώ ο Γιαννης Βαρουφάκης τον κοιτά με τα χέρια στις τσέπες.
Ο Ντάισελμπλουμ διακόπτει την καθιερωμένη χειραψία και ψιθυρίζει στο αυτί του ΥΠΟΙΚ ότι μόλις σκότωσε την τρόικα. Εκείνος αντιδρά με το..ιστορικό πια ΟΥΑΟΥ!!!!
Ο Βαρουφάκης ξεκινά περιοδεία για να διασκεδάσει τις εντυπώσεις. Το Παρίσι και ο Μισέλ Σαπέν δείχνουν κατανόηση αλλά στην Φρανκφούρτη και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ο βαθμός δυσκολίας είναι αυξημένος. Ο Μάριο Ντράγκι ακούει τον Έλληνα Υπουργό Οικονομικών να ζητά επιπλέον ρευστότητα για τη χώρα.
Στις 4 φεβρουαρίου του 2015 ο Βαρουφάκης δηλώνει ότι «είχα την ευκαιρία να του παρουσιάσω την απόλυτη και απαρασάλευτη αποφασιστικότητα της κυβέρνησης μας να μην είναι τα πράγματα όπως στο παρελθόν».
Ο Ντράγκι απαντά ανακοινώνοντας ότι σταματά να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως ενέχυρο για την παροχή ρευστότητας.
Εν μέσω τραπεζικού ξεπουλήματος στο Χρηματιστήριο Αθηνών, η κυβέρνηση προσπαθεί να υποβαθμίσει το γεγονός. Για το Γιάννη Στουρνάρα πάντως - όπως δήλωσε στην εξεταστική για τα δάνεια των κομμάτων - επρόκειτο για αυτογκόλ Βαρουφάκη.
Όπως αποκαλύπτει ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδας: «Πήγε και είπε στον Ντράγκι ότι είναι υπουργός χρεοκοπημένης χώρας, τι θέλατε να κάνει ο Ντράγκι; Του είπα να μην ακούει τον Βαρουφάκη αλλά μου είπε ότι ήταν ο υπουργός Οικονομικών.
Αρνητικά εξελίσσεται και το ραντεβού με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε ο οποίος παραπέμπει τον Βαρουφάκη στο Eurogroup.
Στις 5 Φεβρουαρίου του 2015 ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας δηλώνει ότι: «Η Ελλάδα ανήκει στο ευρώ. Όμως δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία γι' αυτό που πρέπει να κάνουμε τώρα. Κι επειδή έχω ως εκπρόσωπο ένα διπλωμάτη θα πρέπει να πω: "συμφωνούμε ότι διαφωνούμε».
Μια εβδομάδα αργότερα, ο Βαρουφάκης στο παρθενικό του Eurogroup απορρίπτει την εφαρμογή του μνημονίου και ζητά συμφωνία γέφυρα για να σχεδιάσει το δικό του πρόγραμμα. Τα πράγματα πάνε τόσο άσχημα που δεν βγαίνει καν κοινό ανακοινωθέν.
Στις 5 Φεβρουαρίου του 2019 ο πρώην πλέον υπουργός Οικονομικών Γερμανίας αποκαλύπτει ότι «για μισή ώρα μας αποκαλούσε στην ουσία ηλίθιους. Είμαι σίγουρος ότι είχε δίκιο. Πες το αυτό σε αυτούς που προσπαθούν να σε βοηθήσουν και δεν θα εντυπωσιαστούν».
Ο Γιάνης Βαρουφάκης από την πλευρά του απαντά ότι:
« Το μόνο που ήθελαν να κάνουν είναι να με εξαπατήσουν ώστε να υπογράψω ή να δεχτώ ένα ανακοινωθέν που δεν θα μου επέτρεπε ως ΥΠΟΙΚ στην ουσία καμιά αλλαγή».
Μετά από διαδοχικές συνόδους των υπουργών Οικονομικών, οι δύο πλευρές συμφωνούν τελικά παράταση του προγράμματος για 4 ακόμη μήνες. Το πρόγραμμα μετονομάζεται διακανονισμός και η «τρόικα» βαφτίζεται πλέον «θεσμοί». Η ουσία του όμως είναι γραμμένη σύμφωνα με τον Βαρουφάκη με δημιουργική ασάφεια η οποία μέλλει να αποτελεί διαρκή εστία εντάσεων μεταξύ των 2 πλευρών αφού δεν θα μπορούν να συμφωνήσουν στο τι συμφώνησαν.
Στις 27 Φεβρουαρίου του 2015 ο τότε υπουργός Οικονομικών, Γιάνης Βαρουφάκης, δήλωνε σχετικά ότι «το γράψαμε με μία δημιουργική αμφισημία και ασάφεια το κείμενο έτσι ώστε να μπορέσει να περάσει από κάποια δύσκολα κοινοβούλια αυτή την εβδομάδα ώστε να υπάρξει σταθεροποίηση που βλέπεις να υπάρχει αυτές τις ημέρες. Αυτό κάναμε».
Η συμφωνία προβλέπει ότι αν δεν ικανοποιηθούν οι δανειστές, εκταμίευση δεν μπορεί να υπάρξει.
Αγώνας δρόμου για την ρευστότητα
Με σκούπισμα των διαθεσίμων των φορέων της γενικής κυβέρνησης η κυβέρνηση κατορθώνει την τελευταία στιγμή να βρει τα χρήματα για να πληρώσει το ΔΝΤ.
Αντιπροσωπευτικός της κατάστασης που επικρατούσε είναι και ο παρακάτω διάλογος που διημείφθη στις 27 Φεβρουαρίου του 2015:
- Γιάννης Στουρνάρας - Διοικητής ΤτΕ: Τα βρήκατε τα λεφτά;
- Γιώργος Σταθάκης - Υπουργός Ανάπτυξης: Ναι φυσικά τα βρήκαμε.
- Αλέξανδρος Σαρηγεωργίου - Πρ. Ένωσης Ασφαλιστικών Εταιριών: Κι ανησυχήσαμε.
O χρόνος καθώς τα χρήματα τελειώνουν αρχίζει να μετρά αντίστροφα.
Τα τέλη Μαρτίου η κυβέρνηση ζει στην δική της πραγματικότητα σαν και αυτή που βλέπουμε εδώ στο μουσείο των ψευδαισθήσεων της Αθήνας. Ο Τσίπρας σταδιακά το αντιλαμβάνεται αλλά είναι αιχμάλωτος των προεκλογικών του εξαγγελιών.
Ο χρόνος περνά και η κυβέρνηση όχι μόνο αδυνατεί να υποβάλει ικανοποιητικές για τους εταίρους προτάσεις μεταρρυθμίσεων αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις προκαλεί και τα ειρωνικά σχόλια τους για κάποιες από αυτές.
Σε επιστολή του στις 6 Μαρτίου του 2015 ο Γιάνης Βαρουφάκης αναφέρει σχετικά με την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής τα εξής:
« Θεωρούμε ότι θα μπορούσαμε να στρατολογήσουμε από όλες τις κοινωνικές τάξεις ( σπουδαστές, νοικοκυρές, ακόμη και τουρίστες σε πολυσύχναστα μέρη όπου ανθεί η φοροδιαφυγή) οι οποίοι θα πληρώνονται με την ώρα και θα είναι πολύ δύσκολο να εντοπιστούν από τους φοροαποφεύγοντες».
Στην ερώτηση δημοσιογράφου «Τι θα κάνετε αν τη Δευτέρα το Eurogroup απορρίψει τις προτάσεις σας;» στις 7 Μαρτίου του 2015 ο τότε υπουργός Οικονομικών απαντά ως εξής:
«Και εσείς τι θα κάνετε αν ένας κομήτης χτυπήσει τώρα τον πλανήτη γη; Πώς θα απαντούσατε σε αυτό;»
Οι εταίροι μας διαμαρτύρονται στον πρωθυπουργό για τον υπουργό του. Όμως ο κ. Βαρουφάκης ακολουθεί την πολιτική της κυβέρνησης.
Ο κ. Τσίπρας δεν είναι σε θέση να τον διώξει καθώς έχει ασκήσει την γοητεία του αρχικά στον πρωθυπουργό που τον βλέπει ως εξωτικό πρόσωπο καθώς ο ίδιος δεν έχει σχέση με τα οικονομικά.
Οι ελληνικές προτάσεις απορρίπτονται και πάλι. Συγκροτείται το Brussels Group με στόχο την επιτάχυνση της διαδικασίας.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ/ΑΝΕΛ έχει δεχθεί ότι θα κρατήσει τουλάχιστον το 70% των μέτρων που ήταν αντικείμενο διαπραγμάτευσης επί της 5ης αξιολόγησης το 2014 ενώ θα πρόσθετε και 30% μέτρα της επιλογής της νέας κυβέρνησης. Τέτοια μέτρα που να δέχονται οι θεσμοί δεν πέφτουν στο τραπέζι.
Η Ελένη Βαρβιτσιώτη ερεύνησε με την Βικτώρια Δενδρινου για το βιβλίο τους «η τελευταία μπλόφα» γιατί η κυβέρνηση δεν κατάφερε να παρουσιάσει προτάσεις που να μπορούσαν να δεχθούν οι θεσμοί.
Όπως σημειώνει η ίδια, μεταξύ άλλων, η νέα Κυβέρνηση βγαίνει και δεν έχει καθόλου εμπιστοσύνη στους ανθρώπους οι οποίοι δούλευαν χρόνια, δηλαδή τους δημοσίους υπαλλήλους οι οποίοι βρίσκονταν στα Υπουργεία και είχανε παρακολουθήσει το Μνημόνιο από κοντά. Όταν έρχεται έχει, υπάρχει μία αμφισβήτηση και μία δυσπιστία προς τα άτομα του παλιού ,σε εισαγωγικά, συστήματος, οπότε έρχονται νέοι άνθρωποι οι οποίοι δεν έχουνε ούτε την εξειδίκευση, ούτε τις γνώσεις, ούτε γνωρίζουν πώς διαπραγματεύονται οι θεσμοί και πώς γίνεται αυτή η διαπραγμάτευση, οπότε τις περισσότερες φορές, σύμφωνα με Ευρωπαίους αξιωματούχους, ερχόντουσαν απροετοίμαστοι και χωρίς να μπορούν να φέρουνε, να βάλουνε κάτω με χαρτί και μολύβι τα αντίστοιχα μέτρα τα οποία έπρεπε να ανταλλάξουνε. Αυτός ήτανε ο βασικός λόγος και δεύτερον ότι πολλές φορές όταν υπήρχε μια συμφωνία σε τεχνικά κλιμάκια, σε πολιτικό επίπεδο, ας πούμε φθάνανε σε μία συμφωνία στο Brussels Group ή σε οποιαδήποτε μορφή διαπραγμάτευσης, αλλά μετά την ίδια στιγμή μπορεί να έβγαινε ο αρμόδιος Υπουργός και να έλεγε ότι δεν υπάρχει περίπτωση να το συμφωνήσουμε, οπότε υπήρχε και μία τρομερή αβεβαιότητα του τελικά πού βρισκόμαστε, τουλάχιστον απ την πλευρά των Ευρωπαίων αξιωματούχων, δε ξέρανε κατά πόσο αυτά που διαπραγματεύομαι με τον τεχνικό σύμβουλό μου που κάθεται απέναντί μου, αν τελικά θα βρεθεί σε συμφωνία και θα είναι αποδεκτή απ την Κυβέρνηση
Είναι η εποχή που τα ελληνικά τρίμηνα έντοκα γραμμάτια έχουν υψηλότερη απόδοση από τα 20ετή ομόλογα της Πορτογαλίας, ενώ ο Προϋπολογισμός εμφανίζει υστέρηση σχεδόν 1δισεκατομμύριο ευρώ στα έσοδα από το πρώτο δίμηνο.
Ο Γιάννης Στουρνάρας προειδοποιεί: «Η σημερινή αβεβαιότητα αποτελεί το μεγαλύτερο κίνδυνο κατάρρευσης της ελληνικής οικονομίας και τη μεγαλύτερη απειλή για να χαθούν οι θυσίες του ελληνικού λαού τα τελευταία χρόνια».
Η κωλυσιεργία της κυβέρνησης όπως την αντιλαμβάνονται οι εταίροι προκαλεί τον εκνευρισμό τους. Αρχίζουν να ακούγονται ψίθυροι Grexit έστω κι από ατύχημα.
Στις 13 Μαρτίου του 2015 ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας, Βόλφγκανγκ Σόιμπλε δηλώνει ότι «αυτή τη στιγμή η δυνατότητα αποφάσεων βρίσκεται στην Ελλάδα. Επειδή όμως δεν ξέρουμε τι κάνουν οι κυβερνώντες εκεί δεν μπορούμε να αποκλείσουμε το Graccident».
Χαρακτηριστικό των αντικρουόμενων απόψεων που επικρατούσαν στο εσωτερικό της κυβέρνησης είναι και η δήλωση Τσίπρα στις 17 Φεβρουαρίου του 2015 ο οποίος ισχυριζόταν ότι "θέλουμε λύση και όχι ρήξη" ενώ ένα μόλις μήνα μετά ο Γιάνης Βαρουφάκης καλούσε τον κόσμο «να είστε μαζί μας και μετά τη ρήξη».
Η Μέρκελ καταλαβαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι επαρκώς προετοιμασμένη και στέλνει τον επικεφαλής του Euroworking group, Τόμας Βίζερ στην Αθήνα.
Αυτός συναντά το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης στο σπίτι του κ Βαρουφάκη στο Θησείο.
Τη συνάντηση καταγράφει στο βιβλίο της με την Βικτώρια Δενδρινού η Ελένη Βαρβιτσιώτη:
επειδή είναι σε χαλαρό κλίμα, υπάρχει και αλκοόλ, υπάρχει και φαγητό και τα λοιπά, αλλά η συζήτηση δεν μπαίνει στα πρακτικά όπως θα περίμενε κανένας, αλλά γίνεται πιο θεωρητική με τον κύριο Θεοχαράκη, ο οποίος έχει μία μεγάλη αγάπη για την οικονομική ιστορία, να ρωτάει τον κύριο Βίζερ κατά πόσο ένας γνωστός οικονομολόγος Φον-Βίζερ είναι συγγενής του, που ήταν στην Αυστριακή Σχολή του 1920, τέλος πάντων, η συζήτηση τελειώνε το απόγευμα, ο κύριος Βίζερ φεύγει από το γεύμα και συνειδητοποιεί ότι, ούτε κρατούσε κανένα σημείωμα, ούτε έχει εξηγήσει βασικά πώς θα πρέπει να προετοιμαστούνε για την συνάντηση τη δύσκολη Και παίρνει τηλέφωνο, συνειδητοποιεί ότι ο άνθρωπος ο οποίος καταλαβαίνει ίσως περισσότερο και έχει περισσότερο ενδιαφέρον για την προετοιμασία είναι ο κύριος Χουλιαράκης, τον οποίο παίρνει τηλέφωνο και του λέει τρία πράγματα, ότι πρώτα από όλα να ξέρεις ότι είναι πάρα πολύ προετοιμασμένοι, ότι ξέρει το πρόγραμμα πάρα πολύ καλά, ότι η ίδια (Μέρκελ) είναι Φυσικός και δίνει τρομερή σημασία στις λεπτομέρειες, οπότε δε μπορείς να πεις κάτι και να μην είναι ακριβώς διασταυρωμένο και ότι δεν υπάρχουν περιθώρια για λάθη, ελάτε προετοιμασμένοι
’φιξη Τσίπρα στο Βερολίνο
Όπως ο Αντώνης Σαμαράς πριν, έτσι και ο Αλέξης Τσίπρας αναζητά λύση σε τετ α τετ με την ’νγκελα Μέρκελ στο Βερολίνο κομίζοντας νέες προτάσεις. Η συνάντηση πάντως σημαδεύεται από την αδυναμία της ελληνικής αποστολής να τις....παρουσιάσει.
Εν μέσω πιέσεων των δανειστών για δύσκολα μέτρα και έλλειψης ρευστότητας , ο Αλέξης Τσίπρας μεταβαίνει στην Μόσχα ενώ οι φήμες οργιάζουν.
Στις 8 Απριλίου του 2015 ο Αλέξης Τσίπρας δηλώνει ότι «η Ελλάδα δεν είναι επαίτης... λέτε ότι θα μας πετάξουν από το καράβι, σε αυτό το καράβι είμαστε όλοι συνεπιβάτες».
To Βατερλώ στο Eurogroup της Ρίγας
Λύση στο αδιέξοδο δεν μπορούν να δώσουν ούτε η παρέμβαση Ομπάμα για να φτάσουμε στο Βατερλώ της Ρίγας.
Ο Γιάνης Βαρουφάκης εξιστόρησε στον Αλέξη Παπαχελά πώς έζησε την πιο σημαδιακή ημέρα του πρώτου εξαμήνου διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
« Με το που λέει «και τώρα περνάμε στο θέμα της Ελλάδας», ανοίγουν οι πόρτες και μπαίνουν όλοι μέσα. Και συνειδητοποίησα ότι κάτι έχει στηθεί. Και ήταν εντυπωσιακό αυτό το στήσιμο ως προς την επίθεση που δέχτηκε η ελληνική κυβέρνηση».
Τα διεθνή μέσα μεταδίδουν πάντως ότι την επίθεση τη δέχτηκε ο Βαρουφάκης.
Στις 24 Απριλίου του 2015 ο απεσταλμένος του Bloomberg, Χανς Νίκολς αναφέρει για το παραπάνω γεγονός ότι «όλα ήταν ένα μεγάλο χασμουρητό ώσπου πριν από λίγο μάθαμε ότι ο Γιάνης Βαρουφάκης υπέστη ανελέητο σφυροκόπημα σύμφωνα με γνωρίζοντες. Τον αποκάλεσαν ερασιτέχνη, τζογαδόρο και ότι ακολουθεί παρελκυστική τακτική».
Εκτός από την πλήρη κατάρρευση των διαπραγματεύσεων, το Eurogroup στη Ρίγα θα μείνει στην ιστορία ως η πρώτη σύνοδος στην οποία τέθηκε επισήμως θέμα ελληνικής εξόδου από το ευρώ.
Στις 20 Ιανουαρίου του 2016 ο Γιάνης Βαρουφάκης δηλώνει ότι «οι ράνερς του κ. Σόιμπλε, ο Σλοβάκος και ο Σλοβένος έθεσαν θέμα Grexit».
Πρόκειται και για την αρχή του τέλους της θητείας Βαρουφάκη στο Υπουργείο Οικονομικών. Στο εξής και μέχρι την αντικατάσταση του από τον Ευκλείδη Τσακαλώτο, ο Βαρουφάκης θα έχει δευτερεύοντα ρόλο.
Στο μυαλό του Τσίπρα το δημοψήφισμα
Λίγο μετά τη Ρίγα, ο Αλέξης Τσίπρας ανοιχτά εκφράζει αυτό που εδώ και λίγες ημέρες έχει αρχίσει να τον απασχολεί: ένα δημοψήφισμα.
Στην άτυπη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών στη Ρίγα της Λεττονίας, ο Βαρουφάκης μένει μόνος του και για να υπερασπισθεί τον εαυτό του και αποκαλύπτει ότι έχει ηχογραφήσει τις συζητήσεις.
Όπως σημειώνει η Ελένη Βαρβιτσιώτη: δέχεται μία έντονη, ιδιαίτερα έντονη κριτική από μία σειρά από Υπουργούς και το πλέον, εκεί που τα πράγματα βγαίνουνε, πρώτη φορά σπάνε ευρωπαϊκά ταμπού, είναι ότι αναφέρεται για πρώτη φορά σε επίπεδο Υπουργών η ανάγκη για συγκρότηση ενός πλάνου Β περίπτωση εξόδου της Ελλάδας απ το Ευρώ. Έχουμε τον Σλοβένο Υπουργό Οικονομικών τον Ντούσαν Μράρορ, ο οποίος σπάνια μιλάει, δεν είχαν ακούσει πολύ τη φωνή του οι υπόλοιποι Υπουργοί Οικονομικών, ο οποίος λέει: νομίζω, ήρθε η ώρα να συζητήσουμε και το σχέδιο Β σε περίπτωση εξόδου. Ο Γιάνης Βαρουφάκης βρίσκεται πολύ παραμελημένος και παραγκωνισμένος σε αυτό το Eurogroup και ενδεικτικό είναι ότι συνήθως στα Eurogroup τα οποία είναι άτυπα, αυτό μία φορά το εξάμηνο γίνεται σε μία διαφορετική Ευρωπαϊκή πόλη, αυτή που έχει και την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τότε ήταν η Λετονία. Σε αυτά τα άτυπα Eurogroup συνήθως η ατμόσφαιρα είναι πιο χαλαρή, οι Υπουργοί βρίσκονται εκτός των Βρυξελλών, έχουνε μία ευκαιρία να μοιραστούν ένα γεύμα το οποίο οργανώνει συνήθως η Προεδρεία και είναι ενδεικτικό ότι σε εκείνο το Eurogroup στη Ρίγα, ενώ όλοι οι Υπουργοί επιβιβάζονται στο λεωφορείο για να πάνε στο μέρος που θα ήταν το γεύμα τους, βλέπουν τον Γιάνη Βαρουφάκη να βγαίνει από την κεντρική πόρτα, αλλά να περπατάει μόνος του και να πηγαίνει με τους συνεργάτες του να φάει, δεν πήγε μαζί του
«Εκεί, συνεπώς, ήταν σα να λέμε από-συνάγωγος. Αλλά είναι και η αρχή του τέλους για την παρουσία Βαρουφάκη στις διαπραγματεύσεις;» ρωτάει την Ελένη Βαρβιτσιώτη ο ’ρης Πορτοσάλτε με την Ελένη Βαρβιτσιώτη να απαντά: «Ναι, εκείνη, την επόμενη μέρα ο Ντάιζελμπλουμ, παρένθεση, είχανε μία μεγάλη αμφιβολία οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι τους 4 πρώτους μήνες, κατά πόσο αυτά που γινόντουσαν στο Eurogroup τα μετέφερε ο Υπουργός Οικονομικών στον Πρωθυπουργό με τον τρόπο που γίνανε. Πολλές φορές περιγράφανε ότι νιώθανε ότι στο Eurogroup παίζανε μπάσκετ οι υπόλοιποι Υπουργοί Οικονομικών, έτσι το περιγράφανε, ενώ ο Γιάνης Βαρουφάκης έπαιζε ποδόσφαιρο σε διπλανό γήπεδο, δεν υπήρχε καμία δηλαδή επαφή στο τι γινόταν και στις τοποθετήσεις του. Οπότε είχαν και αμφιβολία κατά πόσο το μήνυμα που έβγαινε από κάθε Eurogroup μεταφερόταν στον ίδιο τον Πρωθυπουργό. Και ο επικεφαλής του Eurogroup, ο Γερούν Ντάϊσελμπλουμ πήρε την επόμενη μέρα μετά την Ρίγα τηλέφωνο τον Αλέξη Τσίπρα και του εξήγησε ποια είναι η κατάσταση, του είπε βασικά ότι δεν θα μπορέσουμε να φθάσουμε σε συμφωνία αν παραμείνει ο Γιάνης Βαρουφάκης στο πηδάλιο του Υπουργείου Οικονομικών και γίνεται εκεί ένας ανασχηματισμός στη διαπραγματευτική ομάδα. Παραμένει ο Γιάνης Βαρουφάκης Υπουργός Οικονομικών, αλλά αναλαμβάνουν περισσότερο τα ηνία της διαπραγμάτευσης ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, ο οποίος τότε ήτανε στο Υπουργείο Εξωτερικών και ο Γιώργος Χουλιαράκης, ο οποίος ήταν ο άνθρωπος ο οποίος από την αρχή είχανε δει οι Ευρωπαίοι ότι είναι κάποιος που μπορούμε να συνεννοηθούμε και μπορεί να καταλάβει τι ακριβώς ζητάμε και χρειάζεται».
Δύο μέρες μετά τη Ρίγα ο Βαρουφάκης δεν κατεβαίνει στο υπουργείο και ο Τσίπρας με τους υπουργούς τον επισκέπτονται για ψυχολογικό μασάζ αλλά παύει να αποτελεί πλέον ουσιαστικό τμήμα της διαπραγμάτευσης.
Το παίρνει πάνω του ο Τσίπρας
Ο πρωθυπουργός στέλνει τον στενότερο του συνεργάτη Νίκο Παπά στο λεγόμενο Φρανκφουρτ Group μια μικρότερη ομάδα στην οποία συμμετέχουν ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ Μπενουά Κερρέ και ο Ντέκλαν Κοστέλλο που εκπροσωπεί την ΕΕ.
Έτσι ο πρωθυπουργός παίρνει επάνω του την διαπραγμάτευση.
Τέλλογλου: Πότε άρχισε ο Τσίπρας να διαπραγματεύεται κατευθείαν με τους θεσμούς;
Βαρβιτσιώτη: Ο πρωθυπουργός είχε πολύ άμεση ανάμιξη στις διαπραγματεύσεις και από την πρώτη κιόλας στιγμή, δηλαδή από το Φεβρουάριο, από αρχές Φεβρουαρίου όταν έχει γίνει το πρώτο Eurogroup, το οποίο δεν έχει πάει καλά με τον Γιάνη Βαρουφάκη βρίσκεται την επόμενη μέρα για τη Σύνοδο Κορυφής, τυχαία είναι τις ίδιες μέρες η Σύνοδος Κορυφής και αποφασίζει ο Ντάϊσελμπλουμ ότι «πρέπει να μιλήσω κατευθείαν στον ίδιο, ότι ίσως είναι δύσκολο με τον Υπουργό Οικονομικών» και πηγαίνει στο ξενοδοχείο του. Εκεί που είναι η ελληνική αποστολή και βρίσκεται μέσα στο δωμάτιό του πρωί και του λέει ότι, μέσες - άκρες «εμείς οι δύο πρέπει να έχουμε μία επικοινωνία και να βρούμε μία συμφωνία μεταξύ μας». Από εκείνη τη στιγμή υπήρχε ένας ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας και με τον κύριο Ντάϊσελμπλουμ και με τον κύριο Γιούνκερ που επικοινωνούσαν πολύ συχνά μεταξύ τους και στο τέλος της διαπραγμάτευσης, δηλαδή από τον Ιούνιο και μετά, το βάρος το αναλαμβάνει βασικά ο Αλέξης Τσίπρας.
Αν και η κυβέρνηση, ό,τι αποθεματικό υπάρχει το έχει διαθέσει για να πληρώσει μισθούς και συντάξεις, βουλευτές προσπαθούν να πείσουν την κοινή γνώμη πως όλα είναι υπό έλεγχο.
Στις 15 Απριλίου του 2015 ο Γιάννης Μιχελογιαννάκης δηλώνει ότι «θα κάνουμε ένα νοικοκυρεματάκι.. θα πιάσουμε τις 10 χιλιάδες offshore εταιρίες.. έχουμε τσιμπήσει κανά 750αρι εκατομμύρια σε αυτές και αυτά είναι χρηματάκια πάλι που μπαίνουν. Θα πάμε στη λίστα Λαγκάρντ ή στη λίστα Νικολούδη».
Ο τότε αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Δημήτρης Μάρδας, βρίσκει 400 εκατομμύρια μέσα σε λίγες ώρες
«- Η απόκλιση των εσόδων δεν μου δίνει αυτή την άνεση να περιμένω..
- Πόσα λεφτά δηλαδή έχουμε απόκλιση ;
- Μέχρι τώρα, υπάρχει απόκλιση της τάξης των 350 - 400 εκ ευρώ. Ήδη από συσκέψεις που είχαμε, από εκείνη την ώρα που το είπαμε, μέχρι τώρα, θεωρούμε ότι καλύπτεται αυτό το ποσό. Πριν από 1,5 ώρα ήμουν στο σπίτι μου, τώρα βρίσκομαι στο γραφείο μου».
Μέσα στον Μάιο συναντιέται μία φορά στις 9 του μηνός στο Eurogroup χωρίς αποτέλεσμα.
Η κυβέρνηση δεν είναι σε θέση να παρουσιάσει προτάσεις τέτοιες που να οδηγούν στο δημοσιονομικό αποτέλεσμα στο οποίο έχει ήδη συμφωνήσει.
Η εξήγηση
Ο οικονομολόγος Πάνος Τσακλόγλου που έχει διαπραγματευθεί με τους θεσμούς έχει κάποια εξήγηση για αυτό.
«Υποθέτω ότι τα μέτρα αυτά τα οποία είχανε παρουσιαστεί ήτανε περίπου αν θυμάστε κάποια μέτρα που είχε προτείνει ο τότε Υπουργός Οικονομικών, ο κύριος Βαρουφάκης, για την πάταξη της φοροδιαφυγής με τους καλωδιωμένους τουρίστες και ούτω καθεξής. Πράγματι αναγνωρίζουν ότι υπάρχει πρόβλημα φοροδιαφυγής οι εταίροι μας, αλλά αυτό το οποίο ζητάνε είναι να δούνε κάποια συγκεκριμένα μέτρα πάταξής της, τα οποία να δίνουνε κάποια χειροπιαστά αποτελέσματα».
Στην ερώτηση του ’ρη Πορτοσάλτε σχετικά με το αν μπορούμε να συγκρίνουμε την διαπραγμάτευση του τέλους του 14 με τη διαπραγμάτευση του 2015 ο κ. Τσακλόγλου απαντά ως εξής: «κοιτάξτε λίγο, νομίζω ότι ήτανε τελείως διαφορετικό, θα ξεκινούσα από κάτι λίγο, μάλλον ανάποδα. Αν θυμάστε καλά όταν ανήγγειλε, λίγο πριν αναγγείλει το δημοψήφισμα στη Βουλή ο κύριος Πρωθυπουργός, ο κύριος Τσίπρας, είχε βγει και είχε πει ότι τώρα αρχίζει η διαπραγμάτευση. Με άλλα λόγια, αυτό που κάναμε μέχρι τώρα ήταν ουσιαστικά ότι χρονοτριβούσαμε. Νομίζω ότι η βασική αντίληψη η οποία υπήρχε και αυτό μπορείτε να το δείτε και σε παλαιότερα κείμενα του κυρίου Βαρουφάκη στο blog του ας πούμε, για παράδειγμα, τα οποία υπάρχουν ακόμα, πολλά από αυτά, αυτό το οποίο έλεγαν είναι ότι κοιτάξτε, το κόστος ενός ενδεχομένου Grexit είναι πολύ μεγαλύτερο για τους εταίρους μας από ότι είναι για την Ελλάδα. ’ρα, οτιδήποτε και αν κάνει η Ελλάδα, στο τέλος οι εταίροι μας θα υποκύψουν».
Στις αρχές Ιουνίου και ενώ τα χρήματα τελειώνουν στα ταμεία του κράτους το ατύχημα μοιάζει να είναι πολύ κοντά . Η πραγματική οικονομία έχει περιέλθει σε νεκροφάνεια.
Ο καθηγητής Παναγιώτης Λιαργκόβας είναι επικεφαλής του γραφείου προϋπολογισμού της Βουλής.
«Ναι, αυτό το παρατηρούσαμε και εμείς σε δηλώσεις διαφόρων Κυβερνητικών στελεχών, το βλέπαμε στο γραφείο προϋπολογισμού, εκείνο όμως που διαπιστώναμε είναι ότι υπήρχαν πολλές αντιφάσεις, δηλαδή τη μία ώρα έλεγαν ότι ναι υπάρχει, άφηναν να εννοηθεί ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο άλλο σχέδιο, την άλλη ώρα όμως έπαιρναν μέτρα προς την αντίθετη κατεύθυνση. Δεν είχε, κατά την άποψή μου, αποσαφηνιστεί μια ξεκάθαρη στρατηγική, ήταν μια πολιτική του βλέποντας και κάνοντας» παρατηρεί ο κ. Λιαργκόβας.
Ο πρωθυπουργός καλεί τους επιτελείς του να επεξεργαστούν σενάρια στην περίπτωση που δεν θα υπάρξει αποτέλεσμα στις διαπραγματεύσεις .Ζητάει και από τον τότε υπουργό προστασίας του Πολίτη Γιάννη Πανούση εναλλακτικά σχέδια για τυχόν προβλήματα που θα προέκυπταν με την δημόσια τάξη και ασφάλεια.
Ο κ. Πανούσης ανατρέχοντας στα τότε γεγονότα δηλώνει τα εξής: «Ναι πρέπει να ήταν εκείνη την εποχή, μου ζήτησε ο κύριος Πρωθυπουργός να ετοιμάσω κάτι και ετοίμασα δύο ενδεχόμενα. Οι στόχοι οι οποίοι μπορεί να προκύψουν αν βγούμε και στόχοι που μπορεί να προκύψουν αν δε βγούμε, που δεν είναι ίδιοι αναγκαστικά. Και του πήγα το σχέδιό μου, μάλιστα έτσι χαριτολογώντας μου λέει γράφεις πολλά αστυνομικά μυθιστορήματα Γιάννη, μου λέει. Διότι θεώρησε ότι αυτά δεν είναι πιθανά, να γίνει έτσι ή να γίνει αλλιώς, δηλαδή σε μια περίπτωση μπορεί να επιτεθούν κάποιοι στη Γερμανική Πρεσβεία και στην άλλη να επιτεθούν οι γέροι στις τράπεζες ας υποθέσουμε, είναι διαφορετικά μοντέλα ας πούμε. Ε, τελικά δεν προέκυψε αυτό».
Στο μεταξύ, σύμφωνα με τον Τάσο Τέλλογλου, από τον Φλεβάρη Μάρτη του 2015 σε μία διαφορετική πίστα ετοιμάζεται το Plan B της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας.
«Εσείς στο βιβλίο σας αποκαλύπτετε ότι ένα αντίστοιχο πλάνο είχε γίνει αντικείμενο επεξεργασίας το 2012 στις διπλές Εκλογές. Τι διαφορές είχαν τα δύο Plan B μεταξύ τους;» ρωτάει ο Τάσος Τέλλογλου την Ελένη Βαρβιτσιώτη.
«Οι διαφορές, η βασική και τεράστια διαφορά βασικά ήτανε το πόσο θα στοίχιζε μια έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη το 2012, το ποσό ήταν τεράστιο, ήταν πάνω από 700 δις. και ερχόταν μαζί από μία σειρά από Μνημόνια σε άλλες χώρες, δηλαδή το 12 η Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ευρωζώνη δεν ήταν προετοιμασμένη, δεν υπήρχανε ούτε η τραπεζική ένωση, δεν υπήρχε Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας, εκείνη τη στιγμή δημιουργείτο και οι οικονομίες ήταν πάρα πολύ ευάλωτες, είχαμε την Πορτογαλία σε πρόγραμμα, η Ισπανία έμπαινε σε πρόγραμμα, η Ιρλανδία, η Κύπρος θα πήγαινε, ήτανε σε πρόγραμμα, οπότε βρισκόμαστε σε μία πολύ ευάλωτη Ευρωζώνη. 27:22 Το 15 τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά, η Ευρωπαϊκή Ένωση ήταν πολύ πιο προετοιμασμένη, είχανε βγει από τα Μνημόνια όλες οι υπόλοιπες χώρες, υπήρχε ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας και μία έξοδος της Ελλάδας από την Ευρωζώνη θα στοίχιζε πολύ, πολύ λιγότερο σε σχέση με το 2012.
Το Plan B
Σε ερώτηση του Τάσου Τέλλογλου για το πώς θα πηγαίναμε στο καινούριο νόμισμα η Ελένη Βαρβιτσιώτη εκτιμά ότι «τεχνικά ήταν μία δύσκολη διαδικασία, σου έλεγε ότι από τη μία μέρα στην άλλη δεν πας σε νέο νόμισμα παρόλο που είχαμε ακούσει τον κύριο Λαφαζάνη να λέει ότι θα μπορούσαμε να γυρίσουμε γρήγορα σε νέο εθνικό νόμισμα, ήταν μία δύσκολη διαδικασία και σου έλεγε ότι στην αρχή, βασικά τις 2 πρώτες εβδομάδες δε θα είχες κάποιο θα ήτανε τα λεφτά που είχες ήδη στην τσέπη, τα Ευρώ, ήτανε μεγάλη κυκλοφορία να θυμίσουμε τότε ότι πάρα πολύς κόσμος είχε βγάλει τα λεφτά από τις τράπεζες και υπήρχε μία μεγάλη, αυξημένη ρευστότητα εκτός τραπεζικού συστήματος. Και μετά από τις πρώτες δύο βδομάδες θα υπήρχανε κάποιες επιταγές από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, τις οποίες θα μπορούσες να χρησιμοποιήσεις και τελικά νέο νόμισμα θα έβγαινε μετά από 8 9 μήνες, δηλαδή ήθελε πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα για να γίνει αυτό. Από τη στιγμή που θα βγαινε αυτό το νέο νόμισμα, η πρόβλεψή τους ήταν ότι θα είχε μία υποτίμηση ύψους 50%, θα ξεκινούσες δηλαδή με το καλημέρα με την αξία του Ευρώ να έχει χάσει το 50%. Αλλά το χρέος σου και οι υπόλοιπές σου δεσμεύσεις θα παρέμεναν σε ευρώ, οπότε μιλάμε για μία τεράστια οικονομική καταστροφή».
Τέλλογλου: Και μπορούσε, εάν γλυτώναμε από το Μνημόνιο, το κακό Μνημόνιο του Ευρώ, για να αντιμετωπίσουμε αυτές τις συνθήκες δε θα χρειαζόμαστε ένα νέο Μνημόνιο που πιθανά να είχε το ίδιο σκληρά μέτρα;
Βαρβιτσιώτη: Αυτή είναι η ειρωνεία όλου του εγχειρήματος και αυτό λέγανε οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι που το γράφανε, πως οτιδήποτε και να γινότανε στο τέλος πάντα υπήρχε ένα νέο Μνημόνιο, ένα νέο δάνειο, πείτε το όπως θέλετε. Γιατί η Ελλάδα, όταν ακόμα και να έβγαινε από το Ευρώ και τα λοιπά, θα χρειαζότανε ένα νέο δάνειο για να τα βγάλει πέρα.
Πορτοσάλτε: Εκτός και αν η χώρα γίνει μια πειρατική χώρα, γιατί είχε, υπάρχει μέσα, εδώ τουλάχιστον διακινήθηκε το ενδεχόμενο να έπαιρνε η Ελληνική Κυβέρνηση με μια απόφασή της τα αποθεματικά της Τραπέζης της Ελλάδος.
Βαρβιτσιώτη: Και πάλι όμως αυτά ήταν γύρω στα 18 δισ. Κάποια στιγμή θα σου τελειώνανε και αυτά τα λεφτά. Αυτό το είχανε βάλει και στο σχέδιο μέσα, τι θα γινόταν σε περίπτωση που όντως παίρναμε αυτά τα αποθεματικά, τα οποία δεν είναι ελληνικά, είναι της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, και είχανε πει ότι θα στείλουν ειδική ομάδα εμπειρογνωμόνων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, η οποία θα έλεγχε τα δεκαέξι παραρτήματα της Τράπεζας της Ελλάδας και θα πήγαινε πίσω στο Νομισματοκοπείο, καθώς η Ελλάδα τότε τύπωνε ή 10 Ευρώ ή 20 Ευρώ, δεν είμαι σίγουρη και θα έπαιρνε και τις ταινίες και τις μήτρες και τα μελάνια και τα πάντα, ώστε να μην μπορούμε να τυπώσουμε νέο νόμισμα και θα απαγόρευε επίσης και την εισαγωγή όλων αυτών των υλικών από τους βασικούς προμηθευτές. Θεωρούσαν, βέβαια, ότι αν γινόταν , αν παίρναμε όντως αυτά τα λεφτά και κυκλοφορούσαν στο σύστημα θα ήταν πολύ μικρή η επίπτωση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, αλλά η Ελλάδα θα ήταν παράνομη.
Πορτοσάλτε: Στο μεταξύ θα εξελισσόταν μια κατά κυριολεξία ανθρωπιστική κρίση επιπέδου αφρικανικής χώρας ή άλλης τριτοκοσμικής χώρας στην Ελλάδα, με τους πολίτες να μην έχουνε πρόσβαση στα βασικά, τα στοιχειώδη της καθημερινότητας εννοώ.
Βαρβιτσιώτη: Ναι ’ρη και μιλάμε για ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, μιλάμε για 2 εκατομμύρια περίπου υπολογίζανε οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι ότι θα βρισκόντουσαν σε πολύ δύσκολη θέση με ανθρωπιστικές ανάγκες τεράστιες, από τρόφιμα, φάρμακα, ακόμα και ένδυση και οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι είχαν ξεκινήσει να κάνουν ένα σχέδιο για το πώς θα το αντιμετωπίσουνε, δίνοντας αυτόν τον σχεδιασμό αυτής της ανθρωπιστικής κρίσης σε ανθρώπους οι οποίοι διαχειριζόντουσαν ανθρωπιστικές κρίσεις στην Αφρική, στην Ασία, στη Λατινική Αμερική, οι οποίοι όμως γρήγορα είδανε ότι οποιαδήποτε βοήθεια θα δινόταν μέσα από Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις και με μία μικρή αλλαγή στην Ευρωπαϊκή Νομοθεσία, όπου τα χρήματα από τα διαρθρωτικά ταμεία και που παίρνουμε από την Ευρώπη θα μπορούσανε να δοθούν για την αντιμετώπιση της κρίσης.
Πως φτάσαμε στο Δημοψήφισμα
Στα τέλη Ιουνίου ο Τσίπρας και οι συνεργάτες του κάνουν μια τελευταία προσπάθεια να πετύχουν έναν συμβιβασμό με τους εταίρους μας.
Σε πολλά σημεία υπάρχει συμφωνία αλλά το νέο μνημόνιο προβλέπει ιδιαίτερα πολλές αξιολογήσεις σε λίγο χρόνο και χρήματα μόνο για μερικούς μήνες.
Έτσι στα τέλη Ιουνίου γυρίζει στην Αθήνα και προκηρύσσει το δημοψήφισμα.
Ξημερώνει μια ωραία μέρα και αποσύρονται οι καταθέσεις.
Στις 27 Ιουνίου του 2015 ο Αλέξης Τσίπρας ανακοινώνει ότι:
«Πριν από λίγο συγκάλεσα το υπουργικό συμβούλιο Εισηγήθηκα τη διοργάνωση δημοψηφίσματος ο κυρίαρχος λαός να αποφασίσει ».
Πριν καν τελειώσει ο Αλέξης Τσίπρας το διάγγελμά του, χιλιάδες πολίτες έσπευσαν σε ΑΤΜ μέσα στη νύχτα να σηκώσουν λεφτά.
Παρά την αισιοδοξία στο Μέγαρο Μαξίμου η μέρα ξημέρωσε με ουρές δεκάδων μέτρων σε τράπεζες και βενζινάδικα.
Εκείνο το Σάββατο, οι αναλήψεις ξεπέρασαν το 1 δισεκατομμύριο ευρώ με το 50% των 5.000 ΑΤΜ της χώρας να τίθεται εκτός λειτουργίας λόγω έλλειψης μετρητών.
Το πρώτο σοκ, του δημοψηφίσματος, διαδέχεται νέο διάγγελμα του Αλέξη Τσίπρα, την Κυριακή 28 Ιουνίου που ανακοινώνει την επιβολή Capital Controls.
Η κίνηση αυτή ανάγκασε την Τράπεζα της Ελλάδος να εισηγηθεί τραπεζική αργία και περιορισμούς στις τραπεζικές αναλήψεις. Ακολουθεί χάος, σε όλες τις πόλεις της Ελλάδας. Η αγωνία των πολιτών είναι τόσο μεγάλη, που περιμένουν ώρες έξω από Αυτόματα Μηχανήματα Ανάληψης μετρητών τα οποία αδειάζουν το ένα μετά το άλλο.
Τη Δευτέρα 29 Ιουνίου του 2015 η εβδομάδα ξεκινά με χιλιάδες συνταξιούχους έξω από Τράπεζες να προσπαθούν να πάρουν τη σύνταξή τους ενώ οι αναλήψεις περιορίζονται σε μόλις 60ευρώ ανά ημέρα.
Οι εικόνες έξω από τα υποκαταστήματα θυμίζουν άλλες εποχές άλλων χωρών και μάλιστα ηλικιωμένοι λιποθυμούν έξω από τραπεζικά υποκαταστήματα.
Παράλληλα ασθενείς χωρίς μετρητά αδυνατούν να πραγματοποιήσουν προγραμματισμένα ιατρικά ραντεβού.
Ακολούθως η χώρα δεν πληρώνει τη δόση στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, με τα ξένα μέσα ενημέρωσης να κάνουν λόγο για χρεοκοπία της Ελλάδας.
Την 1η Ιουλίου του 2015 τρομοκρατημένοι πολίτες σπεύδουν στα σούπερ μάρκετ και γεμίζουν καρότσια με φαγητό αφού δεν γνωρίζουν, τι ξημερώνει στη χώρα.
Κι ενώ η Ελλάδα έχει γίνει πρώτο θέμα παγκοσμίως ο υπουργός Οικονομικών Γιάνης Βαρουφάκης προκαλεί με δήλωσή του σε ξένο μέσο ενημέρωσης:
«- Ποιά ώρα της ημέρας πάτε στα ΑΤΜ για να σηκώσετε τα 60 ευρώ ημερησίως ;
- Δεν το έχω κάνει. Εγώ και η γυναίκα μου πρέπει να είμαστε οι μοναδικοί Έλληνες που δεν έχουμε πάει.
- Γιατί ;
- Πρώτον, δεν έχω πολύ χρόνο. Δεύτερον, θεωρώ ότι θα ήταν ανάρμοστο για μένα να κάθομαι στην ουρά του ΑΤΜ.
- Γιατί; Είστε και εσείς ένας απ' τους Έλληνες. Ακολουθείτε τους ίδιους κανόνες.
- Το ξέρω, αλλά...
- Δεν θα δείχνατε έτσι αλληλεγγύη ;
- Να κάθομαι στην ουρά μαζί τους; Κατά μία έννοια ναι... Θα το σκεφτώ...»
Η κατάσταση παραμένει εκτός ελέγχου.. με τον υπουργό Εθνικής ’μυνας δίπλα στον πρωθυπουργό να προβαίνει σε μια πρωτοφανή δήλωση, χαρακτηρίζοντας τις Ένοπλες Δυνάμεις της χώρας, εγγυητή της σταθερότητας.
Η εβδομάδα τελειώνει με τον εξευτελισμό χιλιάδων συνταξιούχων να στοιβάζονται έξω από τράπεζες να περιμένουν σε σκαλάκια να βάζουν τα κλάματα έξω από υποκαταστήματα εκλιπαρώντας να πάρουν τη σύνταξή τους.
Πάντως παρά την απίστευτη κοινωνική ένταση δεν σημειώνονται εκρήξεις που να απειλήσουν τη δημόσια τάξη. Ο τότε υπουργός Προστασίας του Πολίτη, Γιάννης Πανούσης θυμάται ότι «στα capital controls η δικιά μου εντολή ήτανε περίπου οι αστυνόμοι να κάνουν κοινωνικούς λειτουργούς, δηλαδή «έλα εδώ γιαγιά να σε βοηθήσω να το πάρεις, να κάτσω στην ουρά, αν θες νερό » και όχι να αισθανθεί την πίεση ο άλλος που δε μπορεί να βγάλει λεφτά και ταυτόχρονα να στηθεί και το κράτος από πάνω του να τον καταπιέζει, γενικώς ήτανε μια ήρεμη περίοδος παρά τις πιέσεις επαναλαμβάνω που μπορεί να ασκούντο στο να φύγω γιατί δεν είμαι καλό πρότυπο Υπουργού Προστασίας του Πολίτη»
Γιατί όμως προχώρησε ο Αλέξης Τσίπρας στην προκήρυξη του δημοψηφίσματος;
Ξαναγυρίζουμε στην Ελένη Βαρβιτσιώτη που έχει ερευνήσει το ερώτημα αυτό:
«Το δημοψήφισμα είναι μία καλή ερώτηση που και οι ξένοι ενδιαφέρονται πάρα πολύ να καταλάβουνε πώς φθάσαμε στο δημοψήφισμα, καθώς τις ημέρες πριν το δημοψήφισμα είναι ένα πολύ έντονο τριήμερο, το οποίο βρίσκεται, έχει πια φτάσει ο κόμπος, είμαστε λίγες μέρες πριν τη λήξη του προγράμματος, λιγότερο από μία βδομάδα και ο Ζαν Κλοντ Γιούνκερ καταλαβαίνει ότι πρέπει να φτάσουμε σε συμφωνία χθες, όχι αύριο ούτε σήμερα και μαζεύει τους επικεφαλής στον 13ο όροφο της Επιτροπής του Μπερλεμόντ, αδειάζει όλον τον 13ο όροφο, διώχνει όποιον δεν έχει σχέση με το ελληνικό πρόγραμμα και φέρνει την Λαγκάρντ, τον Ντράγκι, τον Ντάισελμπλουμ και τους βασικούς τους συμβούλους μαζί με τον Τσίπρα για να φτάσουν σε μία συμφωνία. Γίνονται πολύ εντατικές διαπραγματεύσεις εκεί πέρα και θεωρούνε οι Ευρωπαίοι ότι εντάξει έχουμε ακόμα κάποια απόσταση αλλά η απόσταση αυτή βρίσκεται σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια, δηλαδή δε μας χωρίζει η άβυσσος που μας χώριζε, έχουμε κάνει αρκετά σημαντικά βήματα. Αυτό είναι μέχρι την Πέμπτη το βράδυ, Παρασκευή. Και την Παρασκευή το απόγευμα είναι που Παρασκευή βράδυ που είναι ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος ανακοινώνει το δημοψήφισμα, οπότε τους πέφτει σαν κεραυνός εν αιθρία, δηλαδή δε μπορούσανε να το πιστέψουνε ότι έχουμε φτάσει σε αυτό το σημείο. Εμείς κάνοντας αυτή την έρευνα καταλαβαίνουμε ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός τότε δεν μπορούσε να παρουσιάσει αυτή τη συμφωνία στο κόμμα του, θα τανε κάτι το οποίο δε θα περνούσε με τίποτα από την Κοινοβουλευτική του Ομάδα και έπρεπε να δείξει ότι φέρνω μία συμφωνία η οποία έχει αίμα, δάκρυα και ιδρώτα και με το να φέρει ένα δημοψήφισμα έδειχνε ότι έχω εξαντλήσει κάθε περιθώριο».
Ο ’ρης Πορτοσάλτε διερωτάται αν επεδίωξε το όχι για να κάνει την κωλοτούμπα με την Ελένη Βαρβιτσιώτη να απαντά ότι «Νομίζω ότι δεν μπορούσε να υποστηρίξει το Ναι, ακριβώς γιατί το κόμμα του δε θα το στήριζε και ο ίδιος θεωρούσε ότι δεν είναι σωστή η συμφωνία αυτή, οπότε δε μπορούσε να υποστηρίξει κάτι άλλο».
Πορτοσάλτε: Ναι, αλλά αυτή η συμφωνία είναι καλύτερη από την επόμενη συμφωνία της περίφημης διαπραγμάτευσης των 17 ωρών, αν πάμε με τα αμιγώς τεχνικά χαρακτηριστικά.
Βαρβιτσιώτη: Νομίζω δε το ήξερε τότε ότι θα είναι τόσο χειρότερη η συμφωνία. Νομίζω υπήρχε μια γενικότερη άγνοια και κινδύνου και άγνοια των συνεπειών του, οπότε πήγε στο δημοψήφισμα ίσως σύμφωνα με αυτά που ξέρουμε γνώριζε ότι θα κλείσουν οι τράπεζες, μπορεί και να μην το πίστευε, του το έλεγαν ότι θα κλείσουν οι τράπεζες, αλλά ο ίδιος μπορεί όμως στην πραγματικότητα να πίστευε ότι δε θα φτάσουν σε αυτό το σημείο, να κλείσουν οι τράπεζες. Και είναι ενδιαφέρον ότι αυτό που είδαμε, ότι μετά το δημοψήφισμα, την βδομάδα μετά την ανακοίνωση του δημοψηφίσματος, τη βδομάδα που γινόντουσαν η προετοιμασία του δημοψηφίσματος μέχρι την Κυριακή ο ίδιος προσπάθησε να κάνει, έκανε μια έσχατη προσπάθεια μήπως και υπάρξει συμφωνία, σημαίνει ότι ίσως φοβήθηκε για τις συνέπειες του δημοψηφίσματος και προσπάθησε να έρθει σε επικοινωνία με την Μέρκελ ,η οποία δε δέχθηκε να του μιλήσει, είπε ότι εμείς θα ξαναμιλήσουμε αφού γίνει το δημοψήφισμα και αφού δούμε και τι θα ψηφίσει ο ελληνικός λαός.
Η χώρα ζει στο σοκ του καθεστώτος των κεφαλαιακών ελέγχων και στον απόηχο της πρότασης Σόιμπλε για προσωρινό Grexit. Όλοι ετοιμάζονται για μια έκτακτη σύνοδο κορυφής με θέμα την Ελλάδα. Το ίδιο και η κυρία Μέρκελ με τον κ. Ολάντ.
Στο Παρίσι γίνεται μία συνάντηση στο Παρίσι μεταξύ της κυρίας Μέρκελ και του κυρίου Ολάντ και εκεί μαδάνε τη μαργαρίτα: «θα μείνει, δε θα μείνει, θα μείνει, δε θα μείνει. Τι αποφασίζουν τελικά»;
Όπως αποκαλύπτει η Ελένη Βαρβιτσιώτη, «έρχεται η Μέρκελ και λέει εγώ είμαι έτοιμη και για τα δύο, είμαι έτοιμη και για να μείνει η Ελλάδα στο Ευρώ και να φύγει η Ελλάδα από το Ευρώ, βρίσκονται σε ένα στρογγυλό τραπέζι με τους βασικούς συμβούλους, είναι ελάχιστα τα άτομα στο τραπέζι αυτό, κλείνουν τις κουρτίνες να μην τους αποσπά ο καλοκαιρινός ήλιος και κάθονται και πηγαίνουν. Λέει οκ ο Ολάντ, ας πάμε το σενάριο η Ελλάδα να φύγει, τι σημαίνει και ξεκινάνε και λένε τι θα σήμαινε σε όλους τους τομείς, γεωπολιτικούς, οικονομικούς, για τα δικά τους, για τις δικές τους χώρες, για τη Γαλλία και τη Γερμανία τι θα σήμαινε κάτι τέτοιο, η Γαλλία ήταν βασικός υποστηρικτής του να μείνει η Ελλάδα στο Ευρώ, η Γερμανία ήτανε, υπήρχανε διάφορες φωνές που θα θέλανε να δούνε την Ελλάδα να φεύγει από το Ευρώ , οπότε τι θα σήμαινε και για τις δικές τους, τα δικά τους ακροατήρια. Και αποφασίζουν εκεί που γίνεται όλη αυτή η συζήτηση η Μέρκελ λέει κάποια στιγμή οκ , ας δούμε η Ελλάδα να μείνει στο Ευρώ και βγάζουν ένα πολύ αναλυτικό σχέδιο , μία χορογραφία του τι θα πρέπει να γίνει τις επόμενες μέρες. Ένα από αυτά τα σημεία ήταν να υπάρχει στήριξη από το ελληνικό Κοινοβούλιο, να μην έρθει ο Τσίπρας μόνος του στις Βρυξέλλες. Δεύτερον, να φέρει αξιόπιστες προτάσεις, οι οποίες θα έπρεπε να περάσουν κατευθείαν. Τρίτον, να γίνει μία Σύνοδος Κορυφής, δηλαδή τα βήματα ήταν οργανωμένα.
Η ανακοίνωση του αποτελέσματος
Σε μια δραματική συνεδρίαση στη Βουλή, η Εθνοσυνέλευση εξουσιοδοτεί την κυβέρνηση να διαπραγματευθεί νέα συμφωνία με τους δανειστές.
Ο Αλέξης Τσίπρας δηλώνει στις 11 Ιουλίου του 2015 τα εξής:
«Τώρα όμως έχω την αίσθηση ότι φτάσαμε στη διακεκαυμένη ζώνη. Από δω και μπρος υπάρχει ναρκοπέδιο και αυτό δεν έχω δικαίωμα να το αγνοήσω ούτε να το κρύψω από τον ελληνικό λαό».
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.