Το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο και οι ελληνικές έρευνες για υδρογονάνθρακες: Η στάση του Ερντογάν

Του Αντώνη Αντζολέτου

Οι έρευνες για φυσικό αέριο στην Κρήτη ξεκινούν, σε μια θαλάσσια περιοχή εμβαδού περίπου 40.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων από την κοινοπραξία του αμερικανικού κολοσσού ExxonMobil κατά 70% και των Ελληνικών Πετρελαίων (Helleniq Energy). Το χρονοδιάγραμμα όπως διευκρινίστηκε μέσα στην εβδομάδα είναι συγκεκριμένο. Εφόσον τα οικόπεδα είναι κατάλληλα, θα τρέξει ο διαγωνισμός για την γεώτρηση το φθινόπωρο του 2023. Στις αρχές του 2025, αναμένεται να ξεκινήσουν οι ερευνητικές γεωτρήσεις και από το 2027 και μετά, η Ελλάδα είναι πιθανόν να είναι σε θέση να παράγει φυσικό αέριο.

Η ανακοίνωση του πρωθυπουργού για επιτάχυνση των ερευνών για την ανεύρεση του πολύτιμου υδρογονάνθρακα, με τον οποίο η Ρωσία απειλεί πλέον την Ευρώπη, εκτός από τη σημαντική οικονομική διάσταση για τη χώρα έχει και γεωπολιτική. Δημιουργούνται σημαντικά τετελεσμένα που αποτυπώνονται και μέσω της ελληνικής Navtex η οποία επεκτείνεται νότια της Κρήτης, εντός των ελληνικών θαλασσίων ζωνών και πίσω από τη μέση γραμμή με τη Λιβύη. Είναι αρκετοί οι αναλυτές που ήδη αναρωτιούνται για το πώς θα αντιδράσει η Τουρκία. Ένα κράτος που δεν δέχεται το Δίκαιο της Θάλασσας, δεν αναγνωρίζει τις νόμιμες συμφωνίες οριοθέτησης ΑΟΖ της Κύπρου με την Αίγυπτο και το Ισραήλ, προχωράει σε παραβιάσεις στο Αιγαίο, προτάσσοντας παράλληλα όλο το τελευταίο διάστημα το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Μόλις χθες ο Ταγίπ Ερντογάν ξαναθυμήθηκε και την αναγνώριση του ψευδοκράτους.

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο

Τα δεδομένα αυτή τη στιγμή όσον αφορά τις σχέσεις που αναπτύσσει ο Ταγίπ Ερντογάν με την αφρικανική χώρα έχουν ως εξής: πριν από τρία χρόνια, στα τέλη Νοέμβρη, η Άγκυρα προχώρησε στη σύναψη ενός πεντασέλιδου μνημονίου με την Τρίπολη με την ελληνική πλευρά από την πρώτη στιγμή να καταγγέλλει τη μη νόμιμη υπόσταση του. Τι επεσήμαναν από τότε οι αναλυτές;

• Μεταξύ των δυο κρατών που δεν έχουν ούτε γειτονικές, αλλά ούτε καν αντικριστές ακτές δεν μπορεί να γίνει μια τέτοια κίνηση. Απέναντι στη Λιβύη βρίσκονται οι νότιες ακτές της Κρήτης, και όχι της Τουρκίας.
• Το αναγνωρισμένο Κοινοβούλιο της χώρας, που τότε είχε την έδρα του στο Τομπρούκ, έχει καταγγείλει το κείμενο της κυβέρνησης του Φαγές Αλ Σάρατζ αναφέροντας πως αποτελεί «κατάφωρη παραβίαση» της ασφάλειας και της κυριαρχίας της Λιβύης. Ουσιαστικά δεν υπάρχουν δυο συμβαλλόμενα μέρη παρά μόνο η τουρκική Βουλή που το ενέκρινε και το έκανε νόμο του κράτους.
• Προβληματικό είναι το γεγονός ότι «αγνοείται» η υφαλοκρηπίδα των ελληνικών νησιών, καθώς εκτός της Κρήτης δεν αναγνωρίζεται η ΑΟΖ της Ρόδου, της Καρπάθου και της Κάσου, ενώ στους χάρτες εξαφανίζεται το Καστελόριζο.
• Στο κείμενο δεν γίνεται καμία αναφορά στη «Συνθήκη για το Δίκαιο της θάλασσας», όπως επιβάλλεται σε τέτοιου είδους συμβάσεις, καθώς η Τουρκία το 1982 δεν την είχε υπογράψει. Ο λόγος είναι προφανής, αφού προβλέπει ρητά ότι σε όποιο νησί υπάρχει ακόμα και στοιχειώδης οικονομική ζωή διαθέτει υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ.

Πιθανή πρόκληση από Ερντογάν

Όλα τα παραπάνω η Τουρκία τα παραβλέπει. Και για αυτό το λόγο, για όσο χρονικό διάστημα θα διαρκούν οι ελληνικές έρευνες η περιοχή θα βρίσκεται υπό τη διαρκή διακριτική επιτήρηση του πολεμικού ναυτικού. Η Ελλάδα δεν υπάρχει καμία περίπτωση να μην υπερασπιστεί τα δικαιώματά της. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο η Άγκυρα να προκαλέσει για άλλη μια φορά. Παρότι η συγκεκριμένη περιοχή βρίσκεται μακριά από τα παράλια και εκτός του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνου, ο Τούρκος πρόεδρος ενδεχομένως να εξετάζει το σενάριο να προχωρήσει σε αυτό που έχει προαναγγείλει αρκετές φορές: σεισμογραφικές έρευνες στην περιοχή του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου, πιθανότατα νότια της Γαύδου. 

Με αυτόν τον τρόπο η στόχευση θα είναι τριπλή: θα δώσει υπόσταση στις υπογραφές που έβαλε το 2019 με τη Λιβύη, θα επιχειρήσει να προκαλέσει και να μπλοκάρει τις ελληνικές έρευνες και παράλληλα θα «συνομιλήσει» για άλλη μια φορά με εσωτερικό του ενόψει των κρίσιμων εκλογών του Ιουνίου. Ο Ταγίπ Ερντογάν, άλλωστε είχε ενοχληθεί και από τις προηγούμενες κινήσεις της Αθήνας. Την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 μίλια στο Ιόνιο, τη συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ με την Ιταλία, τη μερική οριοθέτηση ΑΟΖ με την Αίγυπτο, αλλά και με τη συμφωνία με την Αλβανία για προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης για την οριοθέτηση ΑΟΖ.

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.