Του Αντώνη Αντζολέτου
Η αποχή στις τελευταίες εκλογές ήταν ένα νέο αρνητικό ρεκόρ για την μεταπολίτευση και θα πρέπει να αποτελέσει αφορμή για σκέψη για το πολιτικό σύστημα. Περίπου 788.000 ψηφοφόροι αποφάσισαν να μην ξαναπάνε στις κάλπες. Συνολικά δεν πήγε στο εκλογικά παραβάν το 47,16% των πολιτών που ήταν εγγεγραμμένοι στους καταλόγους.
Με απλά λόγια ένας στους δυο Έλληνες δεν βρήκε το λόγο να ψηφίσει για την επόμενη κυβέρνηση. Για τις νέες «απώλειες» έφταιξε σε μεγάλο βαθμό η κούραση που έφερε στο σώμα η απλή αναλογική. Πήγαν την πρώτη φορά να ψηφίσουν γνωρίζοντας πως δεν υπάρχει περίπτωση να προκύψει κάποια πλειοψηφία ισχυρή ή μη.
Καταλυτικό ρόλο έπαιξε το καλοκαίρι και η εποχική εργασία. Κόστισε στον ΣΥΡΙΖΑ σοβαρά η αλλαγή του εκλογικού συστήματος και η πίστη του σε συμμαχικές κυβερνήσεις ακολουθώντας βορειοδυτικά πρότυπα. Για αυτό και τα στοιχεία αναφέρουν πως σε σχέση με τον Μάιο, το 21,5% όσων είχαν ψηφίσει ΣΥΡΙΖΑ επέλεξαν να μην ξαναπάνε στις κάλπες. Για τη ΝΔ το αντίστοιχο ποσοστό κινήθηκε στο 12,3%, για το ΠΑΣΟΚ στο 8,7% και για το ΚΚΕ στο 6%.
Το συνολικό ποσοστό της αποχής, πάντως έχει πολλά αίτια που χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής και ενδοσκόπησης από τις παρατάξεις. Η προεκλογική περίοδος δεν κινήθηκε σε κάποιο προγραμματικό πλαίσιο. Οι πολίτες ελάχιστα ενημερώθηκαν για τους σχεδιασμούς των κομμάτων και περισσότερο έγιναν μάρτυρες τσακωμών και αλληλοκατηγοριών.
Δεν υπήρξε ανανέωση του πολιτικού προσωπικού σε όλα τα κόμματα και επικράτησε ένας στερεοτυπικός λόγος που δεν έδινε κανένα όραμα στους πολίτες και κάποιο εναλλακτικό σχέδιο. Για τις δεύτερες κάλπες είναι προφανές πως μεγάλο ρόλο έπαιξε και το γεγονός ότι δεν υπήρχε σταυρός προτίμησης, δηλαδή ενδιαφέρον για κάποιον υποψήφιο.
Οι ψηφοφόροι είχαν να ασχοληθούν μόνο με τις πολιτικές, που όπως έχει αποδειχτεί, δεν τους ενθουσιάζουν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η Φλώρινα που εμφάνισε την μεγαλύτερη αποχή. Έφτασε το 66,76%. Είναι γεγονός πως ειδικά στην περιφέρεια ο κόσμος ενδιαφέρεται να ψηφίσει τοπικούς βουλευτές και ακόμα και οι μεταδημότες δύσκολα θα αποφάσιζαν να ταξιδέψουν με τη λίστα. Στο 62,48% έφτασε η αποχή στην Κεφαλονιά, στο 61,37% στην Ευρυτανία και στο 61% στη Λακωνία. Το «top 5» συμπληρώνει η Λέσβος με 57,67%.
Ήταν τα πράγματα καλύτερα στο πολιτικό σύστημα σχεδόν μια εικοσαετία πριν; Ενδεχομένως όχι, ωστόσο λίγα χρόνια μετά την απώλεια ή απόσυρση μεγάλων πολιτικών - προσωπικοτήτων από το προσκήνιο οι ψηφοφόροι έψαχναν ακόμα τα νέα πατήματά τους. Ακολούθησε η αποκάλυψη νέων σκανδάλων, η οικονομική κρίση, τα μνημόνια και οι πολίτες έστρεψαν το βλέμμα τους από την πολιτική.
Μπορεί τη δεκαετία του 80 και του 90 η συμμετοχή στις εκλογές να ξεπερνούσε το 80%, όμως και τη δεκαετία του 2000 τα σχολεία γέμιζαν από κόσμο τις ημέρες της λαϊκής ετυμηγορίας. Τον Μάρτιο του 2004, τον Σεπτέμβριο του 2007 και τον Οκτώβριο του 2009 στις κάλπες προσήλθε το 76,5%, το 74,2% και το 70,9% αντίστοιχα. Η συμμετοχή άρχισε να μειώνεται από τον Μάιο του 2012 (65,1%) μέχρι τον Ιούνιο 2012 που έφτασε στο 62,5%. Μετά την προηγούμενη Κυριακή το δεύτερο χειρότερο αρνητικό ρεκόρ καταγράφηκε τον Σεπτέμβριο του 2015 με την αποχή να φτάνει στο 43,8% και το τρίτο τον Ιούλιο του 2019 (42,2%).
Είναι προφανές πως οι κομματικοί σχηματισμοί οφείλουν να εμβαθύνουν πολύ στα αίτια της αποχής. Όποια δύναμη καταφέρει να προσεγγίσει ειλικρινά το εκλογικό σώμα, να το αγγίξει συναισθηματικά και να πείσει τους απογοητευμένους ψηφοφόρους θα μπορέσει να κάνει τη διαφορά. Ελληνικό παράδοξο το γεγονός ότι οι εκλογικοί κατάλογοι δεν είναι επικαιροποιημένοι, ωστόσο αυτό δεν υποβαθμίζει το γεγονός ότι περισσότεροι από 4,5 εκατομμύρια Έλληνες πολίτες προτίμησαν να κάνουν κάτι άλλο την Κυριακή που πέρασε από το να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
