Τα 3+1 συνέδρια του ΣΥΡΙΖΑ - Οι διαδικασίες και η διαφοροποίηση

Του Αντώνη Αντζολέτου

Το ερώτημα που μπήκε στη σάλα του Ταε Κβον Ντό από όσους βρέθηκαν για πρώτη φορά σε ένα συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ αφορούσε το στοιχείο που διαφοροποιούσε τη συγκεκριμένη διαδικασία από τις προηγούμενες. Και η απάντηση είναι διττή: η χάραξη πολιτικής και τα πρόσωπα. Το 2013, το 2016 και το 2022 ήταν τρία πολύ δύσκολα συνέδρια με διαφορετικά επίδικα στα οποία ο κόσμος της Αριστεράς διαφώνησε, συγκρούστηκε και τελικά μέσα από διαφωνίες επιτεύχθηκε σύνθεση έστω και με αστερίσκους.

Οι σύνεδροι, στην πλειοψηφία τους γνωρίζονταν μεταξύ τους κυρίως μέσα από δράσεις και κινηματικές πρωτοβουλίες. Ένα κόμμα που προέρχεται από το ΚΚΕ εσωτερικού της ανανεωτικής Αριστεράς βρέθηκε στα τρία προηγούμενα συνέδρια να διαπραγματεύεται την επόμενή του μέρα, δυο φορές ως αξιωματική αντιπολίτευση και μια ως κυβέρνηση.

Στη διαδικασία που ολοκληρώθηκε την Κυριακή το μεσημέρι το debate μεταξύ του Στέφανου Κασσελάκη και της Όλγας Γεροβασίλη κυριάρχησε επισκιάζοντας οποιοδήποτε άλλο ζήτημα. Νέα μέλη βρέθηκαν για πρώτη φορά σε μια ανάλογη διαδικασία, όχι πως αυτό αποτελεί μειονέκτημα. Το κακό είναι πως το συνέδριο σημαδεύτηκε από αντιδράσεις και συμπεριφορές που ξεπερνούσαν κατά πολύ τα πολιτικά όρια. Ο Αλέξης Τσίπρας με την παρέμβασή του άλλαξε την ατζέντα και όλα κινήθηκαν γύρω από την προσφυγή στη βάση για εκλογή αρχηγού.

Πριν από 11 χρόνια πραγματοποιήθηκε το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ. Η συζήτηση που έγινε ήταν μακρά και επίπονη με τον Αλέξη Τσίπρα να καταφέρνει να αφήνει πίσω τις συνιστώσες προετοιμάζοντας το κόμμα για την εξουσία που ερχόταν. Τον Ιούλιο του 2013 ο Μανώλης Γλέζος, το ιστορικό στέλεχος της Αριστεράς, με τους κεραυνούς που είχε εξαπολύσει κατηγόρησε εμμέσως πλην σαφώς την ηγετική ομάδα ότι πάει να μετατρέψει το κόμμα σε «αρχηγικού τύπου» με μέλη – χειροκροτητές.

Ο ΣΥΡΙΖΑ έγινε ενιαίο κόμμα και τίποτα δεν ήταν πια το ίδιο. Μόνο οι τάσεις έμειναν κατοχυρωμένες καταστατικά. Η Αριστερή Πλατφόρμα του Παναγιώτη Λαφαζάνη εξέφραζε με κείμενό της τους φόβους της για το ενδεχόμενο ο ΣΥΡΙΖΑ να μετατραπεί σε ένα σοσιαλδημοκρατικό κόμμα που θα αποξενωθεί από τα κοινωνικά στρώματα που το στηρίζουν. Μια πολύ έντονη διαδικασία, αλλά πολιτική που είχε ακόμα και προτάσεις για έξοδο από την ευρωζώνη και διαγραφή του χρέους εξελίχθηκε μέσα από έντονες συζητήσεις.

Το δεύτερο συνέδριο του κόμματος το 2016 ήταν πολύ διαφορετικό. Ο πρόεδρος του κόμματος, Αλέξης Τσίπρας, κατεβαίνοντας χωρίς αντίπαλο στις εσωκομματικές εκλογές, εκλέχθηκε ξανά πρόεδρος με 2.548 ψήφους και ποσοστό 93,54%. Το βασικό διακύβευμα ήταν με ποιον τρόπο το κόμμα και η κυβέρνηση θα μπορούσαν εκείνη την περίοδο να βγουν νικητές σε συνθήκες επιτροπείας.

Στην Πολιτική Απόφαση αναφερόταν πως «σε αυτό το δυσμενές περιβάλλον αναγκαστήκαμε να αποδεχτούμε τη συμφωνία που υπογράφηκε πέρσι το καλοκαίρι, προκειμένου να αποτρέψουμε την καταστροφή με την οποία οι δανειστές απειλούσαν τη χώρα μας μέσα από τη χρεοκοπία και την έξοδο από την Ευρωζώνη, με θύμα πρωτίστως τον κόσμο της εργασίας». Πριν από οχτώ χρόνια η κόντρα των «προεδρικών»  με τους «53+» καλά κρατούσε με τη συγκεκριμένη τάση του ΣΥΡΙΖΑ να τραβά πολύ συχνά τον Αλέξη Τσίπρα από το «αριστερό μανίκι». Ακόμα και ο αριθμός των μελών της Κεντρικής Επιτροπής αποτέλεσε αντικείμενο αντιπαράθεσης, ενώ για το θέμα της ποσόστωσης και τη συμμετοχή των βουλευτών χρειάστηκε η ηχηρή παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα που πολύ είχε συζητηθεί.

Το συνέδριο του 2022 ήταν επίσης συγκρουσιακό. Πραγματοποιήθηκε καταρχάς μια καταγραφή δυνάμεων μέσα στο κόμμα. Οι «προεδρικοί» υπερίσχυσαν έναντι της «Ομπρέλας» με ποσοστό 70%-30%. Η σύγκρουση εστιάστηκε σε μεγάλο βαθμό στη βούληση του Αλέξη Τσίπρα και της πλειοψηφίας για εκλογή του προέδρου από τη βάση. Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος παρενέβη για να υπερασπιστεί την πρόταση που είχε καταθέσει η «Ομπρέλα», δια του Δημήτρη Βίτσα, για την εκλογή προέδρου και Κ.Ε. από το συνέδριο, όπως όριζε το καταστατικό έως τότε.

Ο Νίκος Φίλης είχε επιτεθεί στην προεδρική ομάδα, λέγοντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ αντιγράφει το μοντέλο εκλογής προέδρου των συστημικών κομμάτων που δεν έχουν καμία σχέση με την Αριστερά.  Ο Γιάννης Δραγασάκης είχε αναφερθεί στην αδυναμία οργανωτικής ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ μιλώντας για τη χαμηλή πολιτική δέσμευση σχετικά με την προώθηση του σχεδίου δημιουργίας ενός σύγχρονου μαζικού αριστερού κόμματος ενεργών μελών. Και αυτό αποδείχτηκε πως ήταν ένα από τα μεγάλα «μείον» του ΣΥΡΙΖΑ στην πορεία προς τις εκλογές του καλοκαιρού του 2023. Η καθίζηση των ποσοστών του κόμματος έφερε τεκτονικές αλλαγές με την αξιωματική αντιπολίτευση να προσπαθεί ακόμα να συνέλθει μετά την παραίτηση του Αλέξη Τσίπρα από την προεδρία τον περασμένο Ιούνιο. 

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.