Τα νέα δεδομένα και το απρόσμενο «αγκάθι» της συνάντησης Μητσοτάκη - Ερντογάν

Της Πηνελόπης Γκάλιου

Με συγκρατημένη αισιοδοξία "μετράει" η Αθήνα τη χθεσινή συνάντηση του Έλληνα πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, με τον Τούρκο πρόεδρο, Ταγίπ Ερντογάν, βάζοντας στο "ζύγι της καλής γειτονίας", τις διμερείς σχέσεις, όπως αυτές αποτυπώνονται μέσα από τη θετική ατζέντα αλλά και τη διαχείριση των δεδηλωμένων διαφωνιών των δύο πλευρών του Αιγαίου.

Η συνάντηση των δύο ηγετών κράτησε περίπου μιάμιση ώρα, πίσω από τις κλειστές πόρτες του Παλατιού του Ταγίπ Ερντογάν στην Άγκυρα και σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, αλλά και με βάση το κλίμα που εξέπεμψαν οι δύο άνδρες κατά τις κοινές τους δηλώσεις, διεξήχθη σε καλό κλίμα. Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν παρά τα ακανθώδη ζητήματα που υφίστανται και ορίζουν τις ελληνοτουρκικές διαφορές, αναγνώρισαν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στις σχέσεις των χωρών τους, τους τελευταίους μήνες και ιδιαίτερα μετά τη Διακήρυξη των Αθηνών, έξι μήνες πριν, γεγονός που βαραίνει θετικά και για τις δύο πλευρές. Σημαντικό δε, κρίνεται το γεγονός ότι παρά τις εκπεφρασμένες διαφωνίες και διαφορές των δύο πλευρών -που και δημοσίως είδαμε να διατυπώνονται για τα γνωστά ζητήματα όπως το θέμα της μετατροπής της Μονής της Χώρας σε τζαμί ή για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης ή τη δράση της Χαμάς- οι δύο ηγέτες εστίασαν στη θετική ατζέντα.

"Δίπλα στις διαπιστωμένες διαφωνίες μας μπορούμε να γράφουμε μια παράλληλη σελίδα με τις συμφωνίες μας" ανέφερε χαρακτηριστικά κατά την κοινή συνέντευξη τύπου που παραχώρησαν, μετά τη συνάντησή τους στην Άγκυρα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

Σίγουρα η θετική ατζέντα και το κοινώς ομολογουμένως καλό κλίμα, δεν πρόκειται ούτε να επιλύσουν ούτε να παραμερίσουν τις ελληνοτουρκικές διαφορές. Ωστόσο, οι νέες συμφωνίες που ανακοινώθηκαν χθες από την τουρκική πρωτεύουσα για τη μεγαλύτερη συνεργασία στους τομείς της Υγείας και της Πολιτικής Προστασίας σχετικά με την αντιμετώπιση και τη διαχείριση καταστροφών και εκτάκτων αναγκών, αλλά και η ίδρυση του Ελληνοτουρκικού Επιχειρηματικού Συμβουλίου συμβάλλουν στη διατήρηση των ανοιχτών διαύλων επικοινωνίας και συνεργασίας των δύο πλευρών στα ζητήματα "χαμηλής"' πολιτικής και επικαιροποιούν το γράμμα της Διακήρυξης των Αθηνών που έκανε λόγο για μέτρα κοινού ενδιαφέροντος στο πλαίσιο ενός "ενισχυμένου Κοινού Σχεδίου Δράσης".

Στα θετικά της χθεσινής συνάντησης λογίζεται και ο νέος "οδικός χάρτης" των συναντήσεων των δύο ηγετών για το προσεχές διάστημα και μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους. Κυριάκος Μητσοτάκης και Ταγίπ Ερντογάν στις έως τώρα συναντήσεις τους, αναμένεται να προσθέσουν μία νέα πιθανότατα στην Ουάσιγκτον, τον ερχόμενο Ιούλιο καθώς θα συμπέσουν στη Σύνοδο του ΝΑΤΟ για τα 75 χρόνια από την ίδρυσή του, ενώ το επόμενο ραντεβού αναμένεται να οριστεί επίσης επί αμερικανικού εδάφους, στη Νέα Υόρκη, τον Σεπτέμβριο, στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ.

Πέραν αυτών των επαφών, όμως, εκκρεμούν και οι συναντήσεις σε χαμηλότερο επίπεδο, οι οποίες πρέπει να μπουν σε έναν νέο κύκλο, με την αντικατάσταση του υφυπουργού Εξωτερικών Μπουράκ Ακτσαπάρ, ο οποίος μετακομίζει στον ΟΗΕ τους επόμενους μήνες, και αφήνει προς ώρας χωρίς συνομιλητή για τον πολιτικό διάλογο και τη θετική ατζέντα την Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου και τον Κώστα Φραγκογιάννη.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, οι δύο ηγέτες συμφώνησαν επίσης, η επόμενη συνεδρίαση του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας θα πραγματοποιηθεί στην Άγκυρα περί το τέλος του χρόνου. Επίσης, συμφωνήθηκε να επαναληφθούν οι ελληνοτουρκικές συναντήσεις επί τη βάση των τριών αξόνων, που είχαν συμφωνηθεί κατά τη συνάντησή τους στο Βίλνιους, ήτοι πολιτικός διάλογος, θετική ατζέντα και Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης.

Παρά τις προθέσεις και την καλή διάθεση που επέδειξαν και οι δύο ηγέτες για τη διατήρηση και συνέχιση του καλό κλίματος μεταξύ Ελλάδας Τουρκίας, δημοσία θέα, δεν απέφυγαν να διαφωνήσουν για τις διαχρονικές και πάγιες ελληνοτουρκικές διαφορές, για τις οποίες οι θέσεις και των δύο πλευρών του Αιγαίου παραμένουν αμετάκλητες. Ο Ταγίπ Ερντογάν μίλησε ξανά – κατά παράβαση της Συνθήκης της Λωζάνης, για "τουρκική μειονότητα" προκαλώντας την ήπια αλλά ξεκάθαρη αντίδραση του Έλληνα πρωθυπουργού, για το οποίο ο κ. Μητσοτάκης εξέφρασε "στεναχώρια και δυσαρέσκεια".

Η πιο έντονη διαφωνία ωστόσο, και ίσως μη αναμενόμενη, που δεν σχετίζεται με τα ελληνοτουρκικά, όπως θα ανέμενε κανείς, προέκυψε για το ρόλο της Χαμάς με τους δύο άνδρες να συμφωνούν ότι διαφωνούν κάθετα. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μίλησε για τρομοκρατική οργάνωση και ότι το Ισραήλ έχει δικαίωμα στην αυτοάμυνα προκαλώντας την έντονη αντίδραση του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που έκανε λόγο για μία αντιστασιακή οργάνωση που "θέλει να προστατεύσει τα εδάφη και το λαό της. Θα μας λυπούσε αν τη λέγατε τρομοκρατική οργάνωση. Δεν μπορώ να συμφωνήσω με αυτή την προσέγγισή σας" είπε ο Τούρκος πρόεδρος προς τον Έλληνα πρωθυπουργό. Και οι δύο ηγέτες πάντως συμφώνησαν ότι "διαφωνούμε στο θέμα αυτό. Ας συμφωνήσουμε ότι πρέπει να υπάρξει ανάγκη για άμεση κατάπαυση του πυρός" πρότεινε ο κ. Μητσοτάκης για να λάβει τη σύμφωνη γνώμη του κ. Ερντογάν.

Ενδεικτική του κλίματος και των προθέσεων των δύο πλευρών του Αιγαίου ήταν η ανάρτηση του Έλληνα πρωθυπουργού, μετά το πέρας της επίσκεψης στην Άγκυρα, η οποία αποτύπωσε το κλίμα που επικρατεί – παρά τα σκαμπανεβάσματα- στις ελληνοτουρκικές σχέσεις. " Η συνάντησή μας είναι η τέταρτη μέσα στους τελευταίους δέκα μήνες, κάτι που αποδεικνύει πως οι δύο γείτονες μπορούμε πλέον να καθιερώσουμε αυτήν την προσέγγιση της αμοιβαίας κατανόησης" σχολίασε ο κ. Μητσοτάκης.

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.