ΚΑΙΡΟΣ

Ο ΣΥΡΙΖΑ με το βλέμμα στις κάλπες: Τα «θρίλερ» της εκλογής προέδρου από τη βάση

Η ιστορία έχει αποδείξει πως μετά από μια επώδυνη ήττα οι αλλαγές πρέπει να είναι "τεκτονικές" και να αγγίξουν ακόμα και την κεφαλή του κάθε κομματικού σχηματισμού

Του Αντώνη Αντζολέτου


 
Στις 10 Σεπτεμβρίου ο ΣΥΡΙΖΑ καλείται να αλλάξει σελίδα και να εκλέξει τον νέο του πρόεδρο. Ήταν αναμενόμενο πως δεν θα ήταν μια ανέφελη διαδικασία, καθώς η διπλή εκλογική συντριβή του Μαΐου και του Ιουνίου, αλλά και οι δημοτικές εκλογές που έρχονται δεν άφησαν πολλά περιθώρια στο κόμμα να πραγματοποιήσει μια πολιτική ενδοσκόπηση και να ανασυντάξει τις δυνάμεις του. Το διάστημα που έμεινε ακέφαλο έδειξε πως το έλλειμμα ηγεσίας δεν μπορεί να παραταθεί. Η ιστορία έχει αποδείξει πως μετά από μια επώδυνη ήττα οι αλλαγές πρέπει να είναι "τεκτονικές" και να αγγίξουν ακόμα και την κεφαλή του κάθε κομματικού σχηματισμού. Αυτό συνέβη αρκετές φορές σε Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ όπου και εκεί οι συγκρούσεις ήταν αρκετές.

Ο Αλέξης Τσίπρας εγκαινίασε τον Μάιο του 2022 την εκλογή του προέδρου όχι από τους συνέδρους, αλλά από τη βάση του κόμματος. Πρώτος είχε ανοίξει τον δρόμο για την εκλογή αρχηγού από τη βάση ο Γιώργος Παπανδρέου το 2004. Η διαδικασία διεξήχθη στις 8 Φεβρουαρίου και ο μόνος υποψήφιος που διεκδίκησε την προεδρία ήταν ο πρώην πρωθυπουργός. Συγκέντρωσε το 99,7% των ψήφων. Στις εκλογές συμμετείχαν 1.020.145 μέλη και φίλοι του κόμματος, ρεκόρ συμμετοχής για εσωκομματικές εκλογές στη χώρα.

Οι επόμενες εσωκομματικές εκλογές αφορούσαν και πάλι τη Χαριλάου Τρικούπη και πραγματοποιήθηκαν στις 11 Νοεμβρίου του 2007. Αυτή τη φορά οι υποψήφιοι ήταν τρεις. Νικητής αναδείχθηκε ο Γιώργος Παπανδρέου, ο οποίος επανεκλέχθηκε με το 55,91% των ψήφων, με τον Ευάγγελο Βενιζέλο και τον Κώστα Σκανδαλίδη να τερματίζουν στη δεύτερη και τρίτη θέση αντίστοιχα. Στις εκλογές συμμετείχαν 769.156 μέλη και φίλοι του κόμματος.

Η απώλεια της εξουσίας το 2009 από το ΠΑΣΟΚ έφερε τη Νέα Δημοκρατία στη δύσκολη θέση να ψάχνει το νέο της αρχηγό στην μετα-Καραμανλή εποχή. Στις 29 Νοεμβρίου το συνέδριο της γαλάζιας παράταξης αποφάσισε να ψηφίσουν τα μέλη του κόμματος και όχι οι σύνεδροι ακολουθώντας τα χνάρια της Χαριλάου Τρικούπη. 782.136  προσήλθαν στις κάλπες επιλέγοντας ανάμεσα στους Αντώνη Σαμαρά, Ντόρα Μπακογιάννη και Παναγιώτη Ψωμιάδη. Όσο ήταν στην κούρσα, ο Δημήτρης Αβραμόπουλος οι δημοσκοπήσεις τον έφερναν στην τρίτη θέση, μετά την Ντόρα Μπακογιάννη και τον Αντώνη Σαμαρά. Μετά την απόσυρση και την στήριξη προς τον Αντώνη Σαμαρά, ο πρώην πρωθυπουργός πέρασε μπροστά στις μετρήσεις των εταιριών έρευνας. Αυτές οι εκλογές ήταν η απόδειξη πως στις εσωκομματικές διαδικασίες τίποτα δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένο, καθώς η Ντόρα Μπακογιάννη που ήταν το φαβορί έχασε τελικά. Νικητής των εκλογών ήταν ο Αντώνης Σαμαράς, με 50,06%, δεύτερη η Ντόρα Μπακογιάννη με 39,72% και τρίτος ο Παναγιώτης Ψωμιάδης με 10,22%.

Μετά την παραίτηση του Γιώργου Παπανδρέου από την πρωθυπουργία ήταν επόμενο να  ξεκινήσουν οι διαδικασίες και για την αλλαγή ηγεσίας στο ΠΑ.ΣΟ.Κ. Υποψηφιότητα για την ηγεσία του κόμματος κατέθεσαν το 2012 ο Ευάγγελος Βενιζέλος, ο Χρήστος Παπουτσής και ο Στέφανος Τζουμάκας. Ακολούθησε η σύγκληση της Εθνικής Συνδιάσκεψης του ΠΑ.ΣΟ.Κ που ανακηρύχθηκε υποψήφιος πρόεδρος του κόμματος ο Ευάγγελος Βενιζέλος. Ήταν ο μοναδικός ο οποίος κατάφερε να συγκεντρώσει τον απαραίτητο αριθμό υπογραφών. Προσήλθαν στις κάλπες 236.151 μέλη και φίλοι του κόμματος.

Τον Ιανουάριο του 2015 το ΠΑΣΟΚ είδε τα εκλογικά του ποσοστά να συρρικνώνονται στον μέγιστο βαθμό. Κάποιες ομοιότητες με ό,τι συνέβη πριν δυο μήνες στον ΣΥΡΙΖΑ υπήρχαν.  Ήταν το έβδομο κόμμα που πήρε το «εισιτήριο» για τη Βουλή με 13 βουλευτές καταγράφοντας ποσοστό μόλις 4,68%. Εκείνη η περίοδος αποτυπώθηκε ως η μεγαλύτερη κρίση που είχε ζήσει η Χαριλάου Τρικούπη, καθώς για πρώτη φορά απειλήθηκε με αφανισμό ύστερα από τη μεγαλειώδη πορεία που είχε χαράξει ο ιδρυτής του Κινήματος Ανδρέας Παπανδρέου. Οι εσωκομματικές εκλογές του ΠΑΣΟΚ του 2015 πραγματοποιήθηκαν στις 14 Ιουνίου με τη συμμετοχή τριών υποψηφίων. Νικήτρια αναδείχθηκε η Φώφη Γεννηματά, με 51,69%, η οποία επικράτησε του Ανδρέα Λοβέρδου και του Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου. Συμμετείχαν 52.388 μέλη και φίλοι του κόμματος καταδεικνύοντας την απογοήτευση του κόσμου για την πορεία του ΠΑΣΟΚ.
Τα εσωκομματικά «μπρα ντε φερ» ήταν πολλά τα τελευταία χρόνια για το γαλάζιο και το πράσινο στρατόπεδο. Η βάση ήταν αυτή που έδινε τη λύση και τα έβγαζε τελικά από τα αδιέξοδα. Μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος του Ιουλίου του 2015 και τη μεγάλη νίκη του «όχι» ο Αντώνης Σαμαράς παραιτήθηκε από την προεδρία της Νέας Δημοκρατίας. Οι εκλογές για την ανάδειξη νέου προέδρου, αρχικά είχαν προγραμματιστεί να πραγματοποιηθούν στις 30 Αυγούστου. Ωστόσο βουλευτές της γαλάζιας παράταξης κάλεσαν τον προσωρινό πρόεδρο, Βαγγέλη Μεϊμαράκη, να παραμείνει μέχρι την άνοιξη του 2016, αναβάλλοντας τις εκλογές ηγεσίας. Μετά την ήττα του Σεπτεμβρίου του 2015 στη Νέα Δημοκρατία προχώρησαν τις διαδικασίες. Συμμετείχαν τέσσερις υποψήφιοι: ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο Βαγγέλης Μεϊμαράκης, ο Απόστολος Τζιτζικώστας και ο Άδωνις Γεωργιάδης. Κανένας δεν έλαβε το 50% των ψήφων. Πραγματοποιήθηκε και δεύτερος γύρος μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Βαγγέλη Μεϊμαράκη, με νικητή τον νυν πρωθυπουργό, στις 10 Ιανουαρίου 2016.

Από το 2011 και μετά το ΠΑΣΟΚ έψαχνε να βρει τα βήματά του. Η αείμνηστη Φώφη Γεννηματά. Τον Ιούνιο του 2015, εξελέγη πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με ποσοστό 51,7%, διαδεχόμενη τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Στις 12 Νοεμβρίου 2017, πραγματοποιήθηκε ο πρώτος γύρος των εκλογών για την ανάδειξη του επικεφαλής του νέου κόμματος, μεταξύ εννέα υποψηφίων. Επειδή κανένας δεν κέρδισε την απαιτούμενη πλειοψηφία, διεξήχθη και δεύτερος γύρος μεταξύ της Φώφης Γεννηματά και του Νίκου Ανδρουλάκη. Νικήτρια αναδείχθηκε η Φώφη Γεννηματά λαμβάνοντας το 56,75% των ψήφων.
Οι τελευταίες εσωκομματικές εκλογές στο ΠΑΣΟΚ πραγματοποιήθηκαν μετά την απώλεια της Φώφης Γεννημάτα με τον Νίκο Ανδρουλάκη να κερδίζει τον Γιώργο Παπανδρέου στον δεύτερο γύρο. Το συμπέρασμα που βγήκε ήταν το εξής: οι δημοσκοπήσεις δεν κατάφεραν να πιάσουν τον «σφυγμό» του εκλογικού σώματος, δηλαδή των ψηφοφόρων του κινήματος καταδεικνύοντας τη δυσκολία και την ιδιαιτερότητα καταμέτρησης της συμπεριφοράς των μελών ενός σχηματισμού σε εσωκομματικές διαδικασίες. Αυτός είναι ο λόγος που στον ΣΥΡΙΖΑ "κρατούν μικρό καλάθι" και δεν δείχνουν να επηρεάζονται από τις μέχρι τώρα μετρήσεις που όσο πλησιάζουν οι κάλπες θα ενταθούν.
 
 

Πηγή: skai.gr