Ο «λευκός καπνός» του Βίλνιους και ο αναβαθμισμένος «ειδικός ρόλος» Γεραπετρίτη - Φιντάν

Του Αντώνη Αντζολέτου

Από το «Μητσοτάκης γιοκ» στα χαμόγελα και στο θερμό κλίμα. Στο Βίλνιους βγήκε μετά από καιρό «λευκός καπνός» στα ελληνοτουρκικά με το ζητούμενο πλέον να είναι η επόμενη ημέρα.

Είναι η τρίτη φορά που ο Έλληνας πρωθυπουργός συναντάται στο περιθώριο Συνόδου του ΝΑΤΟ με τον Ταγίπ Ερντογάν μόνο που αυτή τη φορά τα πράγματα ήταν διαφορετικά. Δεν υπήρχαν ανοιχτά θέματα επικαιρότητας να επιλυθούν, καθώς ο σεισμός στην Τουρκία και οι εκλογές είχαν επιφέρει μια μεγάλη περίοδο νηνεμίας. Η γλώσσα του σώματος των δυο ηγετών ήταν διαφορετική και έτσι σε σχέση με τα προηγούμενα ραντεβού τα χαμόγελα περίσσευαν όταν οι δυο ηγέτες βρέθηκαν στο ίδιο δωμάτιο.

Χωρίς αμφιβολία το νέο και πιο ενδιαφέρον στοιχείο της συνάντησης ήταν η αναβάθμιση των διερευνητικών επαφών σε επίπεδο υπουργών Εξωτερικών. Οι επικεφαλής της διπλωματίας των δυο χωρών καλούνται να τρέξουν τη «βαριά» ατζέντα των ελληνοτουρκικών και όλα πλέον «ζυγίζονται» διαφορετικά. Ακόμα και σε επίπεδο προσώπων. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης είναι ο πλέον στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη, ενώ ο Χακάν Φιντάν, πρώην επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της χώρας είναι το «alter ego» του Ταγίπ Ερντογάν. Ποιο είναι το μειονέκτημα σε σχέση με αυτή την εξέλιξη;

Όταν οι συζητήσεις γίνονται σε τόσο υψηλό διπλωματικό επίπεδο το αδιέξοδο στις διαπραγματεύσεις ενδεχομένως να μην είναι εύκολα διαχειρίσιμες. Στην προηγούμενη κατάσταση όταν οι συνθήκες το επέτρεπαν οι «κακές ημέρες» αποτελούσαν εύκολα παρελθόν σε διαφορετική περίπτωση τα τηλέφωνα σηκώνονταν και οι όποιες παρεξηγήσεις μπορούν να λυθούν ευκολότερα.

«Επιβεβαιώσαμε την κοινή μας διάθεση για μία νέα επανεκκίνηση των διμερών μας σχέσεων, για μία συγκρατημένα νέα αρχή. Πρόκειται για μία στροφή της τουρκικής ηγεσίας, ίσως και προσαρμογή στην πραγματικότητα», είπε ο Κυριάκος Μητσοτάκης «μηδενίζοντας το κοντέρ».

Όσον αφορά τον Ταγίπ Ερντογάν σε ερώτηση της ανταποκρίτριας του ΣΚΑΪ, Έφης Κουτσοκώστα, για τα F-16, ο Τούρκος πρόεδρος μάλλον επιχείρησε να στείλει ένα μήνυμα στην Ουάσιγκτον και στον Τζο Μπάιντεν: «Με τίποτα δεν υπάρχει περίπτωση να χρησιμοποιηθούν τα F-16 προς αυτή την κατεύθυνση (εναντίον της Ελλάδας) όπως δεν συνέβη και μέχρι τώρα. Για το ζήτημα της άφιξης των F-16, την Ελλάδα και τη "Βόρεια Κύπρο", κάναμε μια συνάντηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη. Εμείς δεν έχουμε στόχο να κερδίσουμε εχθρούς. Ο στόχος του Ερντογάν δεν είναι να αυξήσει τους εχθρούς, αλλά να αυξήσει τους φίλους».

Η γενικότερη διάθεση που υπάρχει και το «διπλωματικό άρωμα» που αναδίδεται από το Βίλνιους – μένει βεβαίως να αποδειχτεί στην πράξη – είναι ένα «μορατόριουμ» στο Αιγαίο και στον εναέριο χώρο.  

Από τη στιγμή πάντως που ο Ερντογάν διαμηνύει πως το τουρκικό κοινοβούλιο θα επικυρώσει το αίτημα της Σουηδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ τον Οκτώβριο και το Κογκρέσο από την πλευρά του δεν σκοπεύει να βγάλει «τσιμουδιά» αν δεν λυθεί το θέμα των Σκανδιναβών. Και έτσι το «παζάρι» κατά κάποιο τρόπο θα συνεχίζεται.

Σε τι μπορεί να επενδύσει η ελληνική πλευρά;

Στο γεγονός πως η δρομολογούμενη επαναπροσέγγιση της Τουρκίας με τη Δύση μέσω του «λιώσιμου των πάγων» Ουάσιγκτον - Άγκυρας είναι σαφές ότι περνά από την αποφυγή της έντασης στο μέτωπο Ελλάδας – Τουρκίας. Η αρχή θα γίνει από τα Μέτρα Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης και τη θετική ατζέντα που θα αναπτυχθεί σε θέματα όπως η οικονομία, οι υποδομές, το εμπόριο, η ενέργεια και η πολιτική προστασία.

Όλα δείχνουν πως πριν από το Ανώτατο Συμβούλιο  Συνεργασίας στη Θεσσαλονίκη (έχει να πραγματοποιηθεί από το 2016) Μητσοτάκης και Ερντογάν θα έχουν την ευκαιρία να επιβεβαιώσουν την αναβάθμιση των σχέσεων μετά το τέλος του καλοκαιριού στη Σύνοδο του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. Τα ζητήματα της θετικής ατζέντας, που τα χειρίζεται ο υφυπουργός Εξωτερικών Κώστας Φραγκογιάννης, αναμένεται να μπουν σύντομα στο τραπέζι ώστε να πραγματοποιηθούν οι απαραίτητες συναντήσεις το επόμενο προσεχές διάστημα.

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.