«Το σύνθημά μας είναι σταθερά πιο κοντά στην Ευρώπη και έχω προτάξει στον πολιτικό μου λόγο τη μεγάλη σημασία να έχει η Ελλάδα ισχυρή φωνή στην Ευρώπη την επόμενη μέρα, εκεί οπού θα παρθούν σημαντικές αποφάσεις. Αλλά μην έχουμε και καμιά αμφιβολία ότι το βράδυ εκλογών θα βγουν και συμπεράσματα ως προς την κατανομή των πολιτικών δυνάμεων εντός της χώρας. Έχετε δίκιο να λέτε ότι ίδια θα είναι κυβέρνηση και την επόμενη μέρα, όμως το πολιτικό μήνυμα θα πρέπει να είναι η επιτάχυνση των μεγάλων μεταρρυθμίσεων» τόνισε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνέντευξή του στον ΑΝΤ1.
«Επίσης, πρέπει να αποκρούσουμε τη νέα έκφανση του λαϊκισμού που φαίνεται ότι σηκώνει κεφάλι, δηλαδή κάποιοι να τάζουν λεφτά που δεν υπάρχουν, αλλά και να επαναφέρουν την τοξικότητα που πιστέψαμε ότι είχαμε αφήσει στο παρελθόν. Όσο πιο ισχυρή είναι Νέα Δημοκρατία το βράδυ εκλογών τόσο πιο γρήγορα θα πραγματοποιήσουμε τις μεταρρυθμίσεις που έχουμε σχεδιάσει. Διευκρινίζω ότι θα υλοποιήσουμε το πρόγραμμα μας ανεξαρτήτως του εκλογικού αποτελέσματος», σημείωσε.
Ο πρωθυπουργός υπενθύμισε ότι το βράδυ των εκλογών του περασμένου έτους είχε χαρακτηρίσει το 41% που απέσπασε η Νέα Δημοκρατία μεγάλη τιμή, και όχι λευκή επιταγή, και είπε χαρακτηριστικά ότι «τα όποια μηνύματα δυσαρέσκειας, τα έχω ήδη λάβει. Δεν περιμένω το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών για να τα εμπεδώσω καλύτερα. Το λέω για όλους όσοι θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα διαμαρτυρίας, τους καλώ να δούμε τη μεγάλη εικόνα και να αφήσουν κατά μέρος τα παράπονα».
Ερωτηθείς για την αποτελεσματικότητα της κυβέρνησης του ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι: «τους τελευταίους 11 μήνες υλοποιήσαμε με ταχύτητα πολλές μεταρρυθμίσεις, ανακτήσαμε την επενδυτική βαθμίδα και αυξήσαμε τους μισθούς. Ή πρώτη μας κυβέρνηση ήταν μια κυβέρνηση διαχείρισης κρίσεων. Τώρα θα μπούμε στα βαθιά για να αντιμετωπίσουμε χρονιές παθογένειες του κράτους, και να κάνουμε άλματα εκσυγχρονισμού. Η κυβέρνηση μας κάνει μια μεγάλη προσπάθεια, όμως έχουμε αποδείξει ότι ξέρουμε να διορθώνουμε τα λάθη μας και να κάνουμε παρεμβάσεις εν κινήσει όταν αυτές απαιτούνται».
Ακρίβεια
Στο μέτωπο της ακρίβειας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεινε ότι οι μόνιμες αυξήσεις στους μισθούς και μειώσεις στους φόρους αποτελούν τη συνταγή για τη διαχρονική στήριξη του εισοδήματος, και σημείωσε χαρακτηριστικά: «Δεν έκρυψα ποτέ ότι το πρόβλημα της ακρίβειας είναι το μείζον ζήτημα που απασχολεί σχεδόν όλα τα ελληνικά νοικοκυριά. Εξού και κάναμε παρεμβάσεις στην ίδια τη λειτουργία της αγοράς».
Σε ερώτηση, μάλιστα, γιατί η κυβέρνηση δεν μειώνει η δεν καταργεί το ΦΠΑ σε ορισμένα προϊόντα έστω και για περιορισμένο χρονικό διάστημα, ο πρωθυπουργός επανέλαβε ότι η μείωση του ΦΠΑ, έστω και για λίγο χρονικό διάστημα, έχει μεγάλο δημοσιονομικό κόστος και όποιος την εισηγείται οφείλει να μας υποδείξει ποιους φόρους θα αυξήσει και ποια επιδόματα θα περικόψει. Συμπλήρωσε δε, ότι δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι η μείωση του ΦΠΑ θα περάσει στο τελικό προϊόν επικαλούμενος, όπως είπε, τη μείωση του ΦΠΑ στον καφέ που δεν αποτυπώθηκε και στην τελική τιμή του προϊόντος. «Είναι πολύ πιθανό αυτή τη μείωση του ΦΠΑ να την καρπωθούν οι μεσάζοντες», είπα χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης και υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση οφείλει να επιτύχει πολύ συγκεκριμένους δημοσιονομικούς στόχους και ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε σε εποχές που τα βάζαμε λεφτά που δεν υπάρχουν επικαλούμενος τα 45 δισεκατομμύρια ευρώ που κατά την κυβέρνηση κοστίζει το οικονομικό πρόγραμμα του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης.
Εξάλλου, ο πρωθυπουργός υπενθύμισε ότι η κυβέρνηση του φορολόγησε τα υπερκέρδη των επιχειρήσεων ενέργειας, γι' αυτό και όπως είπε συγκρατήθηκαν οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος, ενώ για τις τράπεζες σημείωσε ότι καμιά χώρα στην ευρωπαϊκή ένωση δεν τις έχει φορολόγησει και ότι η Ιταλία που προσπάθησε να το κάνει το πήρε πίσω άρον άρον. «Όμως οι τράπεζες θα πρέπει να αναλογιστούν ότι οι προμήθειες τους είναι πολύ υψηλές και θα πρέπει να σιγουρευτούμε ότι λειτουργεί ο ανταγωνισμός. Οι τράπεζες θα πρέπει να δανείσουν περισσότερο την πραγματική οικονομία. Η κυβέρνηση θα είναι πολύ αυστηρή».
"Οι εργοδότες να πληρώσουν περισσότερα εάν θέλουν εργαζόμενους"
Σε ερώτηση για το υψηλό κόστος των ενοικίων, ο πρωθυπουργός απάντησε ότι η αγορά των ακινήτων πηγαίνει καλά, κάτι που είναι θετικό όπως είπε, για τους ιδιοκτήτες και προβληματικό για τους ενοικιαστές. «Πρόκειται για ένα πραγματικό πρόβλημα, που είναι αποτέλεσμα της οικονομικής ανάπτυξης, και χρήζει κρατικής παρέμβασης. Εμείς δημιουργήσαμε το πρόγραμμα Σπίτι μου. Τώρα διαπραγματευόμαστε με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή προκειμένου να ανακατανείμουμε δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης για να φτιάξουμε ένα δεύτερο πρόγραμμα Σπίτι μου, κατά το οποίο θα διευρύνουμε την περίμετρο των δικαιούχων και στα ζευγάρια έως 50 ετών. Υπάρχει επίσης το πρόγραμμα ανακαινίζω-νοικιάζω, ενώ εξετάζουμε εάν και που πρέπει να βάλουμε πρόσθετους περιορισμούς στο AirBnB. Κάναμε παρεμβάσεις και στην golden visa και οφείλω να ομολογήσω ότι σε αυτό το θέμα το ΠΑΣΟΚ έκανε συγκεκριμένες προτάσεις, καθώς σε άλλα ζητήματα όπως η επιστολική ψήφος δείχνει να είναι μια αντιμεταρρυθμιστική δύναμη».
Στο μέτωπο της ανεργίας ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτίμησε ότι αυτή θα πέσει κάτω από το διψήφιο ποσοστό το 2025, νωρίτερα από την αρχική πρόβλεψη και επανέλαβε την προτροπή του προς τους εργοδότες να πληρώσουν περισσότερα εάν θέλουν να βρίσκουν εργαζόμενους.
Στο μεταναστευτικό πρωθυπουργός τόνισε ότι η Ελλάδα ακολουθεί μία πολιτική αυστηρής φύλαξης των συνόρων. Ξεκαθάρισε μάλιστα ότι δεν θα μπαίνει όποιος θέλει στην Ελλάδα, ούτε και οι διακινητές θα καθορίζουν ποιος θα μπαίνει στη χώρα.
Πόθεν έσχες Κασσελάκη
Για την πολιτική αντιπαράθεση που έχει ξεσπάσει γύρω από το ζήτημα του πόθεν έσχες του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ, Στέφανου Κασσελάκη ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε: « Ο κύριος Κασσελάκης επέλεξε να κάνει το δικό του πόθεν έσχες θέμα της τελευταίας εβδομάδας της προεκλογικής περιόδου. Έπρεπε να το έχει καταθέσει απ' όταν εξελέγη πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ... Εδώ οφείλουμε να κάνουμε μία διάκριση αναφορικά με την υποχρέωση υποβολής της πρώτης δήλωσης. Το δικό μου πόθεν έσχες έχει γίνει φύλλο και φτερό και έχει ελεγχθεί εξονυχιστικά και μάλιστα αρχειοθετήθηκε από τα αρμόδια μέλη της επιτροπής, ορισμένοι εκ των οποίων ήταν και βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ. Δε μας κάνει χάρη ο κ. Κασσελάκης που καταθέτει το πόθεν έσχες του. Το δικό μου πόθεν έσχες είναι γνωστό. Πράγματι, πουλήσαμε το οικογενειακό μας σπίτι στη Γλυφάδα, κάτι που είναι γνωστό και δηλωμένο. Υπάρχουν ανακρίβειες στα λεγόμενα του κυρίου Κασσελάκη, καθώς η πλατφόρμα ήταν πάντοτε ανοιχτή για την πρώτη κατάθεση.
Αναφορικά με τους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης για συγκάλυψη στην τραγωδία των Τεμπών, ο Κυριάκος Μητσοτάκης χαρακτήρισε τα όσα λέγονται «αστεία και προσβλητικά. Έχω απαντήσει πολλές φορές, η υπόθεση είναι στη Δικαιοσύνη, η οποία έχει κινηθεί με πολύ γρηγορότερους ρυθμούς σε σχέση με το παρελθόν, έχουμε 34 κατηγορούμενους, η κυβέρνηση έχει παράσχει όλες τις διευκολύνσεις στη δικαιοσύνη και πολύ σωστά ζητήθηκε και δεύτερη πραγματογνωμοσύνη για να σταματήσουν οι θεωρίες συνωμοσίας σχετικά με το τι μετέφερε η εμπορευματική αμαξοστοιχία. Λυπάμαι που κάποιοι μέσα στην απελπισία τους ξανά κάνουν θέμα τα Τέμπη 3 ημέρες πριν από τις εκλογές. Και εγώ μιλώ με συγγενείς των θυμάτων, φτάνει πια με την εργαλειοποίησή του ανθρώπινου πόνου, η αντιπολίτευση δεν έχει τίποτε άλλο να πει».
Σε ερώτηση για το τι θα κάνει εάν κάποιο κόμμα της αντιπολίτευσης καταθέσει πρόταση για σύσταση προανακριτικής επιτροπής ο πρωθυπουργός επαναβεβαίωσε ότι η Βουλή θα το συζητήσει αμέσως διευκρινίζοντας πάντως ότι αναμένει να δει τον τρόπο με τον οποίο η αντιπολίτευση θα στοιχειοθέτησει εάν πράγματι υπάρχει κατηγορητήριο.
Σε ερώτηση για την άνοδο της ακροδεξιάς, ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι δεν είναι μόνο ελληνικό φαινόμενο, αλλά και ευρωπαϊκό και υπογράμμισε ότι είναι σημαντικό στην επόμενη ημέρα της Ευρώπης να υπάρχει μία ισχυρή συμμαχία που να πρεσβεύει την ευρωπαΐκή λογική και να ζητά από την Ευρώπη να γίνει αποτελεσματικότερη σε ζητήματα όπως το δημογραφικό και το μεταναστευτικό.
Ο πρωθυπουργός επέμεινε ότι η Ευρώπη χρειάζεται συνθέσεις. Σε ερώτηση μάλιστα για το κατά πόσον ο ίδιος μπορεί να είναι υποψήφιος για τη θέση του προέδρου του Κομισιόν, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απάντησε: «Ο ελληνικός λαός με έταξε να εκπροσωπώ την Ελλάδα στην Ευρώπη, και όχι την Ευρώπη στην Ελλάδα».
Ελληνοτουρκικά
Στο μέτωπο των ελληνοτουρκικών, ο πρωθυπουργός παρατήρησε ότι τους τελευταίους 15 μήνες υπάρχει μία αναμφισβήτητη πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, καθώς δεν έχουμε παραβάσεις και παραβιάσεις στον εναέριο χώρο, ενώ υπάρχει πολύ καλύτερη συνεργασία και στα ζητήματα μετανάστευσης. « Όμως δεν έχω την αυταπάτη ότι ο πυρήνας των τουρκικών αναθεωρητικών απόψεων μπορεί να αλλάξει από τη μία στιγμή στην άλλη. Εμείς ως Ελλάδα δεν αλλάξαμε την θέση μας, η Τουρκία έχει αλλάξει συμπεριφορά και θεωρώ επίτευγμα σε ευρωπαϊκό επίπεδο ότι καταστήσαμε μέρος των συμπερασμάτων, του Ευρωπαϊκού συμβουλίου ότι η όποια πρόοδος στις ευρωτουρκικές σχέσεις εξαρτάται από την συμπεριφορά της Τουρκίας προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Επίσης, ως προς την σχέση μας με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και συγκεκριμένα το σκέλος των εξοπλισμών διατηρούμε πλέον ένα στρατηγικό πλεονέκτημα έναντι της Τουρκίας. Είναι σαφές ότι ισχυρή αποτρεπτική ικανότητα των Ενόπλων μας δυνάμεων είναι ο θεμέλιος λίθος της εξωτερικής μας πολιτικής και της αυτοπεποίθησης μας. Σε ό,τι αφορά στην πολιτική μας στα Βαλκάνια, ανέκαθεν υποστηρίζαμε την ευρωπαΐκή προοπτική τους, δεν έχουμε όμως αυταπάτες ότι πολλά κόμματα στην Βαλκανική ακολουθούν εθνικιστική πολιτική. Σε ό,τι αφορά την Βόρεια Μακεδονία, το μήνυμα μου προς τον εντολοδόχο πρωθυπουργό είναι σαφές: Η προεκλογική περίοδος τελείωσε, και οφείλει να σεβαστεί τη συμφωνία των Πρεσπών και ειδικότερα το ergo omnes για την χρήση της ονομασίας της χώρας τόσο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό και να κάνει μία ρητή δήλωση ότι σέβεται την συγκεκριμένη χρονιά συμφωνίας, ειδάλλως θα έχει μια πολύ δυσάρεστη πρώτη εμπειρία στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στις 9 Ιουλίου στην Ουάσινγκτον. Θεωρούμε το γειτονικό λαό φίλο μας, αλλά τους ξεκαθαρίζουμε ότι εάν θέλουν να συγκλίνουν προς την Ευρώπη ο δρόμος περνά μέσα από την Ελλάδα και το ίδιο ισχύει και για την Αλβανία. Όμως εκτιμώ ότι δεν θα χρειαστεί να φτάσουμε ως εκεί και ότι θα πρυτανεύσει η λογική».
Στο μέτωπο της Ουκρανίας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης ξεκαθάρισε ότι κάνουμε αυτό που θεωρούμε ότι εξυπηρετεί τα εθνικά μας συμφέροντα υποστηρίζοντας μία χώρα που αμύνεται έναντι ενός εισβολέα, χωρίς να υποβαθμίζουμε την αποτρεπτική δύναμη των Ενόπλων μας Δυνάμεων. Στο θέμα της ευρωπαικής άμυνας, ο Κυριάκος Μητσοτάκης επέμεινε ότι η χώρα μας μπορεί να επωφεληθεί από τις ευρωπαϊκές επενδύσεις για την άμυνα. «Θα μας εξοικονομούσε πόρους, που θα μπορούσαν να κατευθυνθούν, είτε στην άμυνα, είτε και σε κοινωνικές δαπάνες».
Επανερχόμενος στα της εσωτερικής επικαιρότητας, πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι μετά τις ευρωεκλογές χρειάζεται επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και σημείωσε χαρακτηριστικά ότι ξέρει τα προβλήματα και τις αδυναμίες και ότι υπάρχουν ζητήματα με τα οποία θα ασχοληθεί περισσότερο. Σε ερώτηση για πιθανό ανασχηματισμό ο Κυριάκος Μητσοτάκης είπε χαρακτηριστικά ότι κάποια στιγμή θα γίνουν αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, αλλά ότι αυτό δεν είναι το πρώτο ζητούμενο και ιεράρχησε ως κυβερνητικές προτεραιότητες της επόμενης ημέρας την υγεία και την αντιμετώπιση της ακρίβειας. «Το έχω πάρει το μήνυμα ότι πρέπει να τρέξουμε πιο γρήγορα δε συμβιβάζομαι με τους χαμηλούς ρυθμούς πρέπει να κάνουμε άλματα εκσυγχρονισμού» είπε χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός.
Ακολουθεί αναλυτικά η συνέντευξη του Κυριάκου Μητσοτάκη στον ΑΝΤ1 και στον Ν. Χατζηνικολάου
Νίκος Χατζηνικολάου: Κύριε Πρόεδρε, κ. Πρωθυπουργέ, καλησπέρα σας. Σας ευχαριστώ θερμά για την τιμή να είστε μαζί μου εδώ στο στούντιο του ΑΝΤ1.
Ξεκινάω αμέσως με το πρώτο ερώτημα. Ευρωεκλογές την Κυριακή. Στο προεκλογικό σας αφήγημα βλέπω τη λέξη «σταθερότητα» και θέλω να σας ρωτήσω: δεν θα είστε κυβέρνηση, ανεξαρτήτως αποτελέσματος ευρωεκλογών, στις 10 Ιουνίου; Ποιος σας απειλεί;
ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ, στις τελευταίες δημοσκοπήσεις, εμφανίζουν άθροισμα που υπολείπεται του ποσοστού του κόμματός σας. Για ποιον λόγο, λοιπόν, μιλάτε για σταθερότητα; Από πού έρχεται η απειλή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Καταρχάς, καλησπέρα, κ. Χατζηνικολάου, σε εσάς και στους τηλεθεατές σας.
Το σύνθημά μας, ενόψει των ευρωεκλογών της Κυριακής, είναι «σταθερά πιο κοντά στην Ευρώπη». Και έχω προτάξει στον πολιτικό μου λόγο, και ελπίζω να μας δοθεί και η δυνατότητα να το κάνουμε και σήμερα, τη σημασία τού να έχει η Ελλάδα μια ισχυρή φωνή στην Ευρώπη την επόμενη μέρα, διότι στην Ευρώπη θα παρθούν πολύ σημαντικές αποφάσεις που θα επηρεάσουν τη ζωή μας για την επόμενη πενταετία. Πενταετής είναι ο ευρωπαϊκός εκλογικός κύκλος.
Όμως, μην έχουμε καμία αμφιβολία ότι θα βγούν και συμπεράσματα ως προς την κατανομή των πολιτικών δυνάμεων και εντός της χώρας. Οι ευρωεκλογές είναι μία εθνική κάλπη, λαμβάνουν χώρα έναν χρόνο μετά τις εθνικές εκλογές.
Προφανώς, έχετε δίκιο, η ίδια κυβέρνηση θα είναι την επόμενη μέρα, η ίδια κοινοβουλευτική πλειοψηφία, όμως το πολιτικό μήνυμα των ευρωεκλογών πρέπει να είναι ένα μήνυμα επιτάχυνσης των μεγάλων μεταρρυθμίσεων τις οποίες ήδη υλοποιεί αυτή η κυβέρνηση.
Και, κυρίως, πιστεύω ότι, ως προς την εθνική τους διάσταση, πρέπει να αποκρούσουμε αυτή τη νέα έκφανση του λαϊκισμού, ο οποίος σηκώνει πάλι κεφάλι, υποσχόμενος χρήματα τα οποία δεν υπάρχουν και επιστρέφοντας και τον πολιτικό διάλογο σε μια εποχή τοξικότητας, που θα πίστευα ότι την έχουμε αφήσει πια πίσω μας.
Αυτά είναι, λοιπόν, τα εθνικά στοιχήματα αυτής της κάλπης. Όσο πιο ισχυρή είναι η Νέα Δημοκρατία, τόσο πιο γρήγορα θα πάει στις μεταρρυθμίσεις, γιατί θα έχει απλά ακόμα περισσότερη πολιτική ορμή να υλοποιήσει ένα πρόγραμμα, για το οποίο πήραμε πολιτική νομιμοποίηση από τους Έλληνες πολίτες πριν από έντεκα μήνες.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πιστεύετε, κ. Πρόεδρε, ότι ένα κακό εκλογικό αποτέλεσμα μπορεί να φέρει δυσκολίες στην εφαρμογή του προγράμματός σας;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Εμείς θα υλοποιήσουμε το πρόγραμμά μας ανεξαρτήτως εκλογικού αποτελέσματος. Έχει, όμως, πολύ μεγάλη σημασία να μην αισθάνονται τα κόμματα της αντιπολίτευσης ότι έχουν δικαίωμα να αμφισβητήσουν την πολιτική νομιμοποίηση που πήρε η κυβέρνηση στις προηγούμενες εκλογές. Κι επειδή ακούω πολλά…
Νίκος Χατζηνικολάου: Τον πήχη όμως τον έχετε βάλει στο 33%, όχι στο 41%.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έρθω και στον πήχη. Θα μιλήσω για το 41%, επειδή πολλές φορές κατηγορούμαστε για την «αλαζονεία του 41%».
Δύο απαντήσεις σε αυτό το επιχείρημα. Πρώτον, θυμάστε ότι το βράδυ των εθνικών εκλογών είπα ξεκάθαρα ότι το 41% είναι μεγάλη τιμή, αλλά για μας δεν είναι λευκή επιταγή, και ότι επιβάλλει να είμαστε δυο φορές πιο προσεκτικοί ως προς τη σεμνότητά μας και να μην το εκλάβουμε ως ένα ποσοστό το οποίο μας δίνει το δικαίωμα να κάνουμε ό,τι θέλουμε.
Από την άλλη, όμως, το 41% μάς το έδωσαν οι πολίτες. 'Αρα, όταν κάποιοι μιλούν υποτιμητικά για το 41%, μιλούν υποτιμητικά για τους πολίτες, οι οποίοι μας εμπιστεύτηκαν σε μια ανοιχτή δημοκρατική διαδικασία.
Τώρα, για τον πήχη. Συγκρίνουμε ευρωεκλογές με ευρωεκλογές. Εσείς είστε εξίσου έμπειρος και παλαιός με εμένα και θα θυμάστε ότι στις εκλογές του 1981 το ΠΑΣΟΚ είχε πάρει τότε 48%. Την ίδια μέρα έγιναν ευρωεκλογές, οι πρώτες ευρωεκλογές, και στις ευρωεκλογές πήρε 40%. Πάντα τα κόμματα εξουσίας παίρνουν χαμηλότερο ποσοστό.
Νίκος Χατζηνικολάου: Υπάρχει μια ελευθερία στις ευρωεκλογές, για να στείλει ο πολίτης μηνύματα. Μήπως είναι και το σωστό να στείλει ένα μήνυμα στην κυβέρνηση; Θέλω να πω, εσείς -και αυτό είναι ένα ερώτημα πολιτικό που φαντάζομαι θα σας το θέτουν και οι πολίτες- αισθάνεστε ότι όλα πήγαν τέλεια αυτόν τον έναν χρόνο;
Και θέλω, παρακαλώ, κ. Πρόεδρε, να συγκρίνετε την κυβέρνηση της πρώτης τετραετίας με αυτόν τον έναν χρόνο της δεύτερης τετραετίας και να μου πείτε αν είστε ικανοποιημένος από το «rotation» που κάνατε στην κυβέρνησή σας, αν τα πάει εξίσου καλά με αυτή της πρώτης τετραετίας και αν κάνετε αυτοκριτική. Αν υπάρχουν μέτωπα στα οποία πιστεύετε ότι υπάρχουν προβλήματα και καθυστερήσεις.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τα όποια μηνύματα δυσαρέσκειας, κ. Χατζηνικολάου, σας διαβεβαιώνω ότι τα έχω ήδη λάβει και δεν περιμένω το αποτέλεσμα των ευρωεκλογών για να τα εμπεδώσω καλύτερα.
Το λέω αυτό για τους πολίτες οι οποίοι μπορεί να σκέφτονται ότι δεν είναι τελείως ικανοποιημένοι από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, ότι μπορεί να θέλουν να στείλουν ένα μήνυμα διαμαρτυρίας.
Τους ζητώ να δουν τη μεγάλη εικόνα, να αφήσουν στην άκρη τα όποια επιμέρους παράπονα και να αντιληφθούν ότι ποτέ καμία κυβέρνηση δεν καλύπτει το 100% των προσδοκιών του κάθε πολίτη μεμονωμένα. Διότι όλοι οι πολίτες έχουμε διαφορετικές προσδοκίες από την κυβέρνηση.
Όμως, για να έρθω τώρα στον πυρήνα του ερωτήματός σας. Για πάμε να δούμε τι κάναμε αυτόν τον έναν χρόνο: υλοποιήσαμε με ταχύτητα τις μεταρρυθμίσεις για τις οποίες είχαμε δεσμευτεί. Ανακτήσαμε την επενδυτική βαθμίδα. Αυξήσαμε μισθούς στο Δημόσιο και στον ιδιωτικό τομέα. Συνεχίσαμε σε μια τροχιά δυναμικών μεταρρυθμίσεων που τόνωσαν την ανάπτυξη. Φέραμε τον νόμο για τα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια. Φέραμε τη νομοθεσία για τον νέο δικαστικό χάρτη. Κάνουμε σημαντικές παρεμβάσεις στην υγεία. Έχουμε επενδύσει στο να κάνουμε τον Έλληνα πολίτη πιο ασφαλή. Συνεχίζουμε τις μεγάλες μεταρρυθμίσεις που αφορούν το gov.gr.
'Αρα, αν έπρεπε να συγκρίνω το πρώτο έτος της πρώτης διακυβέρνησης με το δεύτερο, θα σας έλεγα ότι η προηγούμενη διακυβέρνηση ήταν εν πολλοίς μία διακυβέρνηση διαχείρισης κρίσεων. Θυμηθείτε ότι μόνο τον πρώτο χρόνο της πρώτης μας διακυβέρνησης έπρεπε να διαχειριστούμε την τουρκική μεταναστευτική εισβολή στον Έβρο και μετά την πανδημία.
Τώρα, έχει έρθει η ώρα να μπούμε στα βαθιά και να αντιμετωπίσουμε τις βαθιές παθογένειες της χώρας, αυτές που μας κράτησαν πίσω τόσα χρόνια, και να κάνουμε ένα μεγάλο άλμα εκσυγχρονισμού.
Κατά συνέπεια, χωρίς να βάζω, θα έλεγα, απόλυτα θετικό πρόσημο στο πρώτο έτος της διακυβέρνησής μας, οφείλω να αναγνωρίσω ότι η κυβέρνηση κάνει μια μεγάλη προσπάθεια και νομίζω ότι έχω αποδείξει ότι έχουμε μια δυνατότητα να διορθώνουμε τα λάθη μας και να κάνουμε και όποτε χρειάζεται παρεμβάσεις εν κινήσει, όπου διαπιστώνω ότι υπάρχει κυβερνητική αδυναμία.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κύριε Πρόεδρε, το μεγάλο θέμα για το οποίο υπάρχει γκρίνια στην κοινωνία…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα ερχόμουν σε αυτό, αλλά φαντάζομαι ότι θα με ρωτούσατε.
Νίκος Χατζηνικολάου: Είναι η ακρίβεια. Και θέλω να σας ρωτήσω αν αισθάνεστε ότι έχετε εξαντλήσει τις δυνατότητες που έχει η κυβέρνηση για να αντιμετωπίσει την ακρίβεια.
Παράδειγμα: η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ότι δεν μειώνετε τον ΦΠΑ σε είδη πρώτης ανάγκης, βασικά είδη ανάγκης. Επίσης, σας κατηγορεί, κατηγορεί την κυβέρνηση, ότι οι έλεγχοι είναι πλημμελείς και τα πρόστιμα μικρά. Και σας ζητά να υπάρξουν πρόστιμα που να «τσούζουν», για να το πω λαϊκά, αυτούς οι οποίοι αισχροκερδούν.
Θέλω να σας ρωτήσω, λοιπόν, τι προτίθεστε να κάνετε με το θέμα αυτό; Πώς θα το αντιμετωπίσετε; Πράγματι υπήρξε μια αύξηση στους μισθούς, αλλά αυτή την κατατρώει η ακρίβεια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν έχω κρύψει ότι το πρόβλημα της ακρίβειας είναι το μείζον ζήτημα το οποίο απασχολεί σήμερα σχεδόν όλα τα ελληνικά νοικοκυριά. Αυτό δεν είναι μόνο ένα ελληνικό φαινόμενο, είναι και ένα ευρωπαϊκό φαινόμενο.
Όμως, η Ελλάδα βγαίνει από μια κρίση, με αποτέλεσμα τα εισοδήματα να ήταν εξ αρχής πολύ πιο συμπιεσμένα από ό,τι ήταν στην Ευρώπη. Αυτό ήταν το αποτέλεσμα μιας δεκαετούς κρίσης…
Νίκος Χατζηνικολάου: Παραμένουμε χαμηλά στα εισοδήματα στην Ευρώπη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Παραμένουμε χαμηλά αλλά τουλάχιστον βελτιωνόμαστε με πιο γρήγορους ρυθμούς απ' ό,τι στο παρελθόν.
Μόνιμες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις και μείωση φόρων είναι η συνταγή για τη σταθερή στήριξη, τη διαχρονική στήριξη του διαθέσιμου εισοδήματος. Έχουμε κάνει βήματα σε αυτή την κατεύθυνση. Πρέπει να κάνουμε κι άλλα.
Προφανώς, όταν έχουμε μια μεγάλη ακρίβεια, οι αυξήσεις των μισθών ενίοτε δεν επαρκούν για να καλύψουν αυτές τις αυξήσεις. Γι' αυτό και δεν αρκούμαστε μόνο σε αυτό, αλλά κάνουμε μια σειρά από παρεμβάσεις στην ίδια την λειτουργία της αγοράς, για να έχουμε περισσότερο ανταγωνισμό και λιγότερη αισχροκέρδεια.
Νίκος Χατζηνικολάου: Συγγνώμη για τη διακοπή. Γιατί όχι μικρότερος ΦΠΑ, για ένα μικρό διάστημα έστω, σε κάποια είδη, για να αποσυμφορηθεί κάπως η εικόνα…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έρθω σε αυτό.
Νίκος Χατζηνικολάου: Ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, ο κ. Ανδρουλάκης, εδώ, στο δελτίο μας, πριν από δύο ημέρες, είπε ότι στην Ισπανία έχει πετύχει το μέτρο και μάλιστα ότι ο αρχηγός της δεξιάς αντιπολίτευσης στην Ισπανία ζητά να επεκταθεί αυτό και σε άλλα είδη, να μειωθεί ο ΦΠΑ και σε άλλα είδη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα είδατε τα τελευταία στοιχεία του πληθωρισμού. Ο πληθωρισμός στην Ισπανία είναι υψηλότερος από τον πληθωρισμό στην Ελλάδα και ο πληθωρισμός τροφίμων στην Ισπανία είναι υψηλότερος από αυτόν στην Ελλάδα. Προς Θεού, δεν λέω ότι επειδή είχαμε έναν μήνα μια καλή επίδοση, ότι δεν υπάρχει πρόβλημα ακρίβειας. Υπάρχει πρόβλημα ακρίβειας.
Να το εξηγήσω, λοιπόν, ακόμα μία φορά όσο πιο απλά και κατανοητά μπορώ. Η μείωση του ΦΠΑ, έστω και για λίγο χρονικό διάστημα, έχει μεγάλο δημοσιονομικό κόστος. Όποιος, λοιπόν, την εισηγείται, από τη στιγμή που η χώρα πρέπει να πετύχει στόχους, οφείλει να υποδείξει ποιους φόρους θα αυξήσει ή ποια επιδόματα θα κόψει για να ισοσκελίσει τη μείωση του ΦΠΑ.
Νίκος Χατζηνικολάου: Λένε, επ' αυτού… Να σας πω τι λέει η αντιπολίτευση; Λέει, «φορολογείστε τα υπερκέρδη των τραπεζών, που είναι μεγάλα, και τα υπερκέρδη των ενεργειακών εταιρειών».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Για τα υπερκέρδη των ενεργειακών επιχειρήσεων, τα έχουμε ήδη φορολογήσει με 90% και γι' αυτό και καταφέραμε και πετύχαμε να συγκρατήσουμε τις τιμές του ρεύματος τα τελευταία χρόνια, όταν η τιμή του φυσικού αερίου έφυγε στον Θεό. Παραβιάζουν, λοιπόν, ανοιχτές θύρες. Αυτό έχει ήδη γίνει, γι' αυτό και καταφέραμε και ισορροπήσαμε τις τιμές του ρεύματος.
Να επανέλθω στον ΦΠΑ και θα απαντήσω για τις τράπεζες. Από εκεί και πέρα, η μείωση του ΦΠΑ δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι θα περάσει τελικά στο τελικό προϊόν. Να αναφέρω ένα παράδειγμα.
Νίκος Χατζηνικολάου: Αυτό, όμως, είναι αδυναμία του κράτους.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι κατ' ανάγκη.
Νίκος Χατζηνικολάου: Που δεν μπορεί να ελέγξει.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, είναι τρόπος λειτουργίας της αγοράς. Αλλιώς θα βάζαμε διατίμηση και θα λέγαμε αυτή είναι η τιμή. Αλλά δεν λειτουργεί έτσι καμία αγορά, όχι μόνο η ελληνική. Καμία αγορά δεν μπορεί να λειτουργήσει έτσι. ΦΠΑ στον καφέ. Θυμάστε ότι μειώσαμε τον ΦΠΑ στον καφέ και παραμένει μειωμένος ο ΦΠΑ στον καφέ. Είδατε καμία μείωση στις τιμές του καφέ; Όχι.
Αυτοί που εισηγούνται, λοιπόν, προσωρινή μείωση του ΦΠΑ, θα πρέπει να μας πουν τι θα γίνει όταν θα λήξει η προσωρινή μείωση του ΦΠΑ. Διότι, όταν ο ΦΠΑ θα ξαναγυρίσει ψηλά, τότε θα δούμε πάλι μια απότομη αύξηση των τιμών.
Με άλλα λόγια, είναι πολύ πιθανό να καρπωθούν οι μεσάζοντες τη μείωση του ΦΠΑ και όταν θα αυξηθεί ξανά, να δούμε υψηλότερες τιμές από αυτές που έχουμε σήμερα.
Το βασικό μας επιχείρημα, όμως, για τον ΦΠΑ, κ. Χατζηνικολάου, είναι δημοσιονομικό.
Νίκος Χατζηνικολάου: Ξέρετε, βέβαια, έχετε ακούσει σε αυτή την επιχειρηματολογία, επειδή τη χρησιμοποίησε και ο Υπουργός Οικονομικών, ο κ. Χατζηδάκης, η αντίδραση των άλλων κομμάτων είναι ότι η κυβέρνηση δείχνει σαν να τη συμφέρει η ακρίβεια, γιατί εισπράττει έσοδα από τον ΦΠΑ.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα, κοιτάξτε να δείτε, η κυβέρνηση οφείλει να πετύχει στόχους πολύ συγκεκριμένους. Και επειδή έχουμε βγει από μία υπερδεκαετή περίοδο και έχουμε ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα και, δόξα τω Θεώ, η αξιοπιστία της χώρας πηγαίνει από το καλό στο καλύτερο και αυτό μας επιτρέπει να προσελκύσουμε επενδύσεις, να μειώσουμε το κόστος δανεισμού, δεν πρόκειται να θέσω σε κίνδυνο τη δημοσιονομική αξιοπιστία.
Και όταν ακούω τον ΣΥΡΙΖΑ να προτείνει ένα πρόγραμμα που το Γενικό Λογιστήριο -όχι ένα πρόγραμμα, δύο προτάσεις νόμου μόνο- τις κοστολογεί στα 45 δισεκατομμύρια την τετραετία, αντιλαμβάνεστε ότι έχω υποχρέωση να ενημερώσω τον ελληνικό λαό ότι αν ποτέ εφαρμοστεί αυτό το πρόγραμμα ή έστω ένα…
Νίκος Χατζηνικολάου: Ο κ. Κασσελάκης λέει, κ. Πρόεδρε, ότι είναι βιώσιμο το πρόγραμμά του, ότι δηλαδή θα μπορούσε να επιστραφεί ο 13ος και 14ος μισθός και η 13η σύνταξη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τα 45 δισεκατομμύρια είναι προ 13ου και 14ου μισθού. Αυτά δεν έχουν ενσωματωθεί στον υπολογισμό του Γενικού Λογιστηρίου. Αλλά, ξέρετε, αυτή η κουβέντα είναι λίγο άχαρη για τους συμπολίτες που μας παρακολουθούν. Πρώτον, γιατί δεν έχουμε εθνικές εκλογές τώρα, άρα δεν τίθεται ζήτημα κοστολόγησης προγραμμάτων. Και, δεύτερον, διότι πια έχουμε νομοθετήσει στις επόμενες εθνικές εκλογές, του 2027, να υπάρχει ανεξάρτητη κοστολόγηση προγραμμάτων από το Δημοσιονομικό Συμβούλιο.
Αυτό το οποίο θέλω να καταδείξω ως το βασικό πολιτικό μήνυμα είναι ότι δεν μπορούμε να επιστρέψουμε σε εποχές όπου τάζουμε παροχές, φοροαπαλλαγές και αυξήσεις, με χρήματα τα οποία πολύ απλά δεν υπάρχουν. Θα ήταν πολύ εύκολο και για εμένα να το κάνω. Μπορεί να ήμουν ευχάριστος πρόσκαιρα, όμως θα δημιουργούσα μεγάλο πρόβλημα στην αξιοπιστία και στη σταθερότητα της χώρας, που την έχουμε χτίσει με πολύ κόπο και δεν θέλουμε ποτέ να ξαναγυρίσουμε στις εποχές όπου η χώρα φλέρταρε με τη χρεοκοπία.
Νίκος Χατζηνικολάου: Τις τράπεζες ξεχάσατε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τράπεζες. Λοιπόν, καμία χώρα δεν φορολόγησε τις τράπεζες. Η Ιταλία που δοκίμασε να το κάνει, το πήρε πίσω άρον άρον. Αφήστε που οι δικές μας τράπεζες έχουν και ένα τεχνικό ζήτημα, που είναι ο αναβαλλόμενος φόρος. Είναι μία λογιστική μεταχείριση των προηγούμενων ζημιών που, ουσιαστικά, ακυρώνει την όποια έννοια φορολόγησης των κερδών των τραπεζών.
Όμως, στις τράπεζες υπάρχει άλλο θέμα. Αυτή τη στιγμή οι τράπεζες θα πρέπει να αναλογιστούν ότι οι προμήθειές τους είναι πολύ υψηλές -να είμαστε απολύτως σίγουροι ότι λειτουργεί ο ανταγωνισμός στις τράπεζες και αυτό είναι ευθύνη της Επιτροπής Ανταγωνισμού- και να αντιληφθούν, επίσης, ότι πέραν του κράτους, το οποίο βγάζει προγράμματα όπως το «Σπίτι μου», έχουν και οι τράπεζες μια υποχρέωση να δανείσουν περισσότερο την πραγματική οικονομία. Να κάνουν, παραδείγματος χάρη, προγράμματα οι ίδιες, χωρίς κρατική στήριξη, για νέα ζευγάρια τα οποία θέλουν να αποκτήσουν σπίτι.
Καταλαβαίνω γιατί οι τράπεζες από πλευράς ισολογισμού χρειάζονται, όπως σας εξήγησα, λογιστικά αυτά τα κέρδη. Αυτό, όμως, δεν μπορεί να είναι άλλοθι για πρακτικές οι οποίες ενίοτε θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν μέχρι και καταχρηστικές.
Η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να παρέμβει και σε αυτά τα ζητήματα. Και βέβαια, η κυβέρνηση θέτει και στη διάθεση των πολιτών ένα σύστημα πληρωμών που λέγεται IRIS, το οποίο είναι δωρεάν, χωρίς προμήθειες, έτσι ώστε να πιέσει και τις τράπεζες να μειώσουν τις προμήθειές τους εκεί που θεωρούμε ότι είναι υπερβολικά υψηλές.
'Αρα, να διαχωρίσουμε τα ζητήματα της φορολόγησης από τα ζητήματα λειτουργίας της τραπεζικής αγοράς. Και στο μεν δεύτερο η κυβέρνηση θα είναι πολύ αυστηρή.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κύριε Πρόεδρε, αναφερθήκατε στη στέγη και στα στεγαστικά δάνεια. Η στέγη είναι ένα μεγάλο πρόβλημα σήμερα. Πολλά νέα ζευγάρια δεν προχωρούν στο να κάνουν παιδί, ακριβώς γιατί αντιμετωπίζουν έντονο πρόβλημα με τη στέγη.
Θέλω να σας ρωτήσω, λοιπόν, πώς η πολιτεία θα παρέμβει σε αυτό το πρόβλημα αποφασιστικά; Τα ενοίκια έχουν πάει στον Θεό. Δεχθήκατε και ο ίδιος κριτική για μια συνομιλία σας με μία ηλικιωμένη κυρία, που σας είπε ότι «παίρνω 400-450 ευρώ και δίνω τα δύο τρίτα της σύνταξής μου στο ενοίκιο». Πώς μπορεί η πολιτεία να κάνει αποφασιστικές παρεμβάσεις στο θέμα αυτό; Και είναι ένα θέμα -νομίζω συμφωνείτε μαζί μου- που συνδέεται άμεσα με το δημογραφικό, που είναι το μεγάλο μας εθνικό πρόβλημα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Απόλυτα, και είναι το οποίο σας απασχολεί και εσάς ιδιαίτερα.
Κοιτάξτε να δείτε. Η αγορά των ακινήτων πηγαίνει καλά και αυτό είναι καλό για τους ιδιοκτήτες και προβληματικό για τους ενοικιαστές. Όσο ανεβαίνουν οι αξίες των ακινήτων, τόσο ανεβαίνουν και τα ενοίκια, το οποίο σημαίνει ότι οι συμπολίτες μας που δεν έχουν σπίτι, έχουν μεγάλο πρόβλημα αυτή τη στιγμή να βρουν προσιτή στέγη, με τις προδιαγραφές εκείνες που θα τους επιτρέψουν αύριο να κάνουν μία οικογένεια, να αποκτήσουν ενδεχομένως ένα δεύτερο ή ένα τρίτο παιδί.
Είναι ένα πραγματικό πρόβλημα, αποτέλεσμα μιας οικονομίας που αναπτύσσεται. Είναι η άλλη όψη του νομίσματος, αν θέλετε. Απαιτεί, όμως, κρατική παρέμβαση. Ποια μπορεί να είναι η κρατική παρέμβαση;
Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» ήταν εξαιρετικά επιτυχημένο. Χιλιάδες ζευγάρια έχουν ήδη βρει σπίτι, πληρώνοντας ουσιαστικά δόση στεγαστικού δανείου χαμηλότερη από αυτή που θα πλήρωναν σε ενοίκιο για ένα αντίστοιχο σπίτι, μόνο που το σπίτι τελικά θα είναι δικό τους. Διαπραγματευόμαστε αυτή τη στιγμή με την Ευρωπαϊκή Ένωση…
Νίκος Χατζηνικολάου: Βέβαια, αυτό είναι πρόγραμμα ιδιοκτησίας, δεν σχετίζεται με το ενοίκιο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι, κοιτάξτε. Όταν ο άλλος έχει να διαλέξει αν μπορεί να αποκτήσει ένα σπίτι και η δόση του στεγαστικού δανείου είναι χαμηλότερη από το ενοίκιο, θα σκεφτεί πολύ σοβαρά να αποκτήσει το σπίτι του. Αυτό θέλουμε εμείς. Θέλουμε να ενθαρρύνουμε την ιδιοκατοίκηση.
Είμαστε σε διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή -δεν έχουμε ολοκληρώσει ακόμα τη συζήτηση αυτή- να ανακατανείμουμε κάποια από τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης σε ένα καινούριο πρόγραμμα, «Σπίτι μου 2» πείτε το, όπου θα διευρύνουμε και την περίμετρο. Θα πάμε μέχρι ζευγάρια τα οποία θα είναι έως 50 ετών, γιατί είχαμε αποκλείσει, ξέρετε, την ηλικία 40 έως 50 και ήρθαν πολλοί συμπολίτες μας και μας είπαν: «μα καλά, εμείς…».
Νίκος Χατζηνικολάου: Αυτή στην εποχή μας είναι παραγωγική ηλικία.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Όχι μόνο αυτό. «Φάγαμε την κρίση στο κεφάλι και πάνω που ορθοποδήσαμε δεν μου δίνεις τη δυνατότητα να αποκτήσω ένα σπίτι;». Θέλουμε, λοιπόν, να διευρύνουμε το πρόγραμμα και να μπορέσουμε να χορηγήσουμε και έναν μεγαλύτερο αριθμό δανείων. Δεν αρκεί όμως μόνο αυτό.
Προγράμματα όπως το «Ανακαινίζω - Ενοικιάζω». Έχει ένας νέος πάρει γονική παροχή -αφορολόγητη, θυμίζω, αν την πήρε τα τελευταία χρόνια- ένα διαμέρισμα το οποίο δεν είναι κατοικήσιμο. Όταν τα ενοίκια ήταν χαμηλά δεν είχε κίνητρο να το φτιάξει. Σήμερα που τα ενοίκια ανεβαίνουν, η αξιοποίηση της περιουσίας έχει πολύ μεγαλύτερο νόημα. Αν τον βοηθήσουμε και εμείς με ένα πρόγραμμα το οποίο θα βοηθά στην ενεργειακή αναβάθμιση και θα μειώσει το κόστος της επισκευής…
Νίκος Χατζηνικολάου: Θα μπουν σπίτια στην αγορά, λέτε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα μπουν σπίτια στην αγορά. Τρίτο και σημαντικό: βραχυχρόνια μίσθωση, Airbnb. Εξετάζουμε αυτή τη στιγμή αν και πού πρέπει να βάλουμε πρόσθετους περιορισμούς. Διότι τα σπίτια που είναι στη βραχυχρόνια μίσθωση, δεν είναι σπίτια τα οποία προσφέρονται για μακροχρόνια μίσθωση. Νομίζω όλοι αντιλαμβάνονται ότι η αγορά των ακινήτων είναι ένα ζήτημα προσφοράς και ζήτησης. Το μελετάμε, είναι σύνθετο ζήτημα γιατί και…
Νίκος Χατζηνικολάου: Και η Golden Visa επηρεάζει, κ. Πρόεδρε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Στη Golden Visa, όμως, κάναμε παρεμβάσεις και εκεί.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κάνατε παρέμβαση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Επειδή, ξέρετε, είμαστε και σε μια φάση όπου δυστυχώς η τοξικότητα και οι κορώνες περισσεύουν, εγώ να αναγνωρίσω ότι στο ζήτημα της Golden Visa μπορέσαμε και συμφωνήσαμε με το ΠΑΣΟΚ.
Σε πάρα πολλά άλλα το ΠΑΣΟΚ έχει δείξει ότι είναι δύναμη τελείως αντιμεταρρυθμιστική. Δεν ψήφισε τον νόμο για τα πανεπιστήμια, δεν ψήφισε τον δικαστικό χάρτη, δεν ψήφισε την επιστολική ψήφο. 'Αρα, είναι μια δύναμη η οποία απομακρύνεται από τη μεταρρυθμιστική λογική της κυβέρνησης.
Στο συγκεκριμένο ζήτημα, όμως, κάποιες από τις προτάσεις οι οποίες είχαν γίνει ήταν σωστές και η κυβέρνηση τις δέχτηκε.
Νίκος Χατζηνικολάου: Με την ανεργία πού βρισκόμαστε; Και με ποιον τρόπο σκοπεύετε να υλοποιήσετε -δεν ξεχνώ εγώ- την προεκλογική σας δέσμευση, που είναι να πέσει σε μονοψήφιο ποσοστό;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Πλησιάζουμε ήδη στο μονοψήφιο, είμαστε στο 10,2 αυτή τη στιγμή και θα είμαστε σε μονοψήφιο ποσοστό το 2025, πολύ πριν από αυτό το οποίο είχαμε προβλέψει. Γιατί; Γιατί η οικονομία αναπτύσσεται…
Νίκος Χατζηνικολάου: Πάντως, ακούω γκρίνια, κ. Πρόεδρε, σε πολλούς τομείς εργασίας, ότι λείπουν εργατικά χέρια.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό είναι το ανάποδο πρόβλημα.
Νίκος Χατζηνικολάου: Ακούω, ας πούμε στον τουριστικό τομέα. Είναι και αυτό ένα πρόβλημα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έρθω σε αυτό. Αυτό είναι το ανάποδο πρόβλημα. Όταν ήρθαμε στα πράγματα, η ανεργία ήταν 17%. Και θυμάστε το 2019, όταν σας έδινα συνέντευξη προεκλογικά, σας είχα πει: πρώτη προτεραιότητα η μείωση της ανεργίας. Η δημιουργία εκατοντάδων χιλιάδων θέσεων εργασίας. Το κάναμε. Παραπάνω από 400.000.
Οι μισθοί αυξάνονται. Γιατί αυξάνονται; Διότι, εσείς, ας πούμε, αν θέλετε να προσλάβετε έναν εργαζόμενο, όσο η ανεργία μειώνεται, τόσο θα πρέπει να πληρώσετε περισσότερο για να προσελκύσετε τον εργαζόμενο που θέλετε.
Ο μέσος μισθός είναι ήδη στα 1.300 ευρώ. Θα πάει και θα ξεπεράσει τα 1.500 ευρώ στο τέλος της τετραετίας. Ο κατώτατος είναι στα 830 ευρώ. Και αν πάτε σήμερα στον κλάδο του τουρισμού να επιχειρήσετε να προσλάβετε με τον κατώτατο μισθό, δεν θα βρείτε πολλούς πρόθυμους, γιατί οι μισθοί ακριβώς έχουν ανέβει.
'Αρα, για τον μεν κλάδο του τουρισμού η απάντησή μου στους ξενοδόχους και στους επαγγελματίες είναι: έχετε πολλά κέρδη, κάναμε πολλά για να φέρουμε τουρίστες στη χώρα, πληρώστε περισσότερο. Μπορεί να το λέω πολύ κυνικά, αλλά έτσι το αισθάνομαι. Και πληρώνουν περισσότερο για να βρουν εργαζόμενους.
Υπάρχουν κάποιες ειδικές κατηγορίες εργαζόμενων, όπως οι εργαζόμενοι στον πρωτογενή τομέα, που δεν είναι τόσο ζήτημα αμοιβής.
Νίκος Χατζηνικολάου: Αγροτικός τομέας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και εκεί προχωράμε σε πολύ πιο οργανωμένες μετακλήσεις και σε διμερείς συμφωνίες με χώρες με τις οποίες έχουμε καλές και φιλικές σχέσεις, για να μπορέσουμε να φέρουμε εργατικό δυναμικό από την Ινδία, από την Αίγυπτο. Ανέφερα δύο χώρες, απ' όπου θα χρειαστούμε να φέρουμε εργαζόμενους.
Και βέβαια, αυτή είναι η άλλη όψη μιας πολιτικής αυστηρής φύλαξης των συνόρων. Εμείς είμαστε πολύ αυστηροί στη μεταναστευτική μας πολιτική. Δεν θα μπαίνει στην Ελλάδα όποιος θέλει και δεν πρόκειται οι διακινητές να καθορίζουν ποιος εισέρχεται στη χώρα. Αυτό το αποδείξαμε στην πράξη. Το μεταναστευτικό δεν είναι ζήτημα προς συζήτηση στην Ελλάδα, όταν είναι ζήτημα προς συζήτηση σε όλη την Ευρώπη.
Η άλλη όψη του νομίσματος, όμως, είναι ότι για εκεί που έχουμε ανάγκες… Τονίζω: δεν βάζω τον τουρισμό σε αυτή την κατηγορία, ούτε τη μεταποίηση, γιατί έχουμε και άλλες δυνατότητες να διευρύνουμε το εργατικό μας δυναμικό.
Προσέξτε, άτομα με αναπηρία, άτομα τα οποία ήταν αποκλεισμένα από την αγορά εργασίας. Πήγα και επισκέφθηκα ένα γραφείο της ΔΥΠΑ το οποίο είναι για τις ευάλωτες κατηγορίες εργαζόμενων. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην απασχόληση. Και πρέπει να «χτίσουμε» ειδικά προγράμματα με τις επιχειρήσεις για να μπορούν να έχουμε μια δεύτερη ευκαιρία.
Νίκος Χατζηνικολάου: Υπάρχουν ψηφιακές δυνατότητες…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και όχι μόνο αυτό…
Νίκος Χατζηνικολάου: Για δουλειά από το σπίτι…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και κάτι πολύ σημαντικό. Συνταξιούχοι, σχεδόν 100.000 συνταξιούχοι έχουν γραφτεί στην πλατφόρμα. Είναι αυτοί που θέλουν να δουλεύουν. Αλλά δεν τους επιβάλλουμε πια περικοπή στην σύνταξη και φυσικά θα έχουν και μεγαλύτερη σύνταξη, διότι όσο δουλεύουν καταβάλλουν και εισφορές.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πάω στο θέμα των ημερών. Έχει ξεσπάσει πόλεμος κυβέρνησης - ΣΥΡΙΖΑ με θέμα τα πόθεν έσχες. Ο κ. Κασσελάκης ήταν χθες εδώ, στο δελτίο μας, και αφού απάντησε για το δικό του πόθεν έσχες, αναφέρθηκε στο δικό σας. Σας κατηγορεί ότι εξαφανίστηκαν από το δικό σας πόθεν έσχες σπίτια και εταιρείες και σας καλεί να υποβάλετε μαζί, να ανοίξει η πλατφόρμα, ζήτησε, και να υποβάλετε μαζί δήλωση για το 2022 και το 2023.
Έχετε δύο χρόνια, είπε. Το τελευταίο σας πόθεν έσχες είναι του 2021. Ενώ ένας συνεργάτης του, ο κ. Οικονόμου, κατηγόρησε ευθέως στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ που μετείχαν στην αρμόδια Επιτροπή της Βουλής, και τον Πρόεδρο της Βουλής τότε, τον κ. Βούτση, την κα Φωτίου, τον κ. Βαρεμένο, ότι τα βρήκαν μαζί σας και συγκάλυψαν την υπόθεση του πόθεν έσχες σας.
Θέλω να απαντήσετε, πρώτον, αν δέχεστε την πρόκλησή του να καταθέσετε μαζί πόθεν έσχες μέχρι την Κυριακή των εκλογών, αν θα ανοίξει η πλατφόρμα για να το κάνετε, και σε αυτά που λέει για εταιρείες που έκαναν φτερά και σπίτια που έκαναν φτερά από το πόθεν έσχες σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Τώρα, τι να σας πω, κ. Χατζηνικολάου, γι' αυτή τη συζήτηση; Παρά μόνο ότι ο κ. Κασσελάκης επέλεξε να κάνει το δικό του πόθεν έσχες θέμα της τελευταίας εβδομάδας της προεκλογικής περιόδου. Θα μπορούσε πάρα πολύ απλά να το είχε καταθέσει, όπως είχε νομική υποχρέωση.
Νίκος Χατζηνικολάου: Τον καλούσατε και εσείς να το καταθέσει.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι. Μα ο ίδιος μάς είπε ότι θα το καταθέσει, αλλά έπρεπε να το είχε ήδη καταθέσει, από τον προηγούμενο χρόνο. Είναι καινούργιος αρχηγός, και εδώ ας κάνουμε μια διάκριση μεταξύ του πρώτου πόθεν έσχες, το οποίο προσδιορίζει την περιουσιακή κατάσταση ενός πολιτικού όταν μπαίνει…
Νίκος Χατζηνικολάου: Τη δήλωση περιουσιακής κατάστασης.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ακριβώς… Και του δικού μας πόθεν έσχες. Εγώ καταθέτω 20 χρόνια πόθεν έσχες. Και, όπως ξέρετε, το δικό μου πόθεν έσχες έχει γίνει φύλλο και φτερό, διότι και εγώ και η σύζυγος μου στοχοποιηθήκαμε από την προηγούμενη κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ. Και αρχειοθετήθηκε ομόφωνα και με τις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ από την Επιτροπή Πόθεν Έσχες, στην οποία, αν δεν κάνω λάθος, συμμετείχε και ο κ. Βαρεμένος, ο οποίος απάντησε σε όλα αυτά τα οποία…
Νίκος Χατζηνικολάου: Κάνει μήνυση στον κ. Οικονόμου.
Κυριάκος Μητσοτάκης: …τα οποία ειπώθηκαν. Από εκεί και πέρα, νομίζω ότι αυτή η συζήτηση, αν κάτι επαναφέρει, είναι ίσως κάποια ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τον τρόπο που κάποιοι αντιλαμβάνονται την παρουσία τους στην πολιτική. Δεν μας κάνει χάρη ο κ. Κασσελάκης που καταθέτει το πόθεν έσχες του. Όλοι μας είμαστε υποχρεωμένοι, και εγώ και εσείς. Δεν το κάναμε ζήτημα. Αυτός ο συνδυασμός…
Νίκος Χατζηνικολάου: Αυτό που λέει, ότι δύο χρόνια τώρα δεν έχετε υποβάλει.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό αφορά την ίδια την πλατφόρμα. Tο δικό μου πόθεν έσχες είναι γνωστό και το γεγονός, να σας πω και κάτι ακόμα…
Νίκος Χατζηνικολάου: Ξέρετε γιατί σας ρωτώ; Γιατί αφήνει να εννοηθεί ο αρχηγός της αντιπολίτευσης ότι σε αυτή τη διετία μπορεί να υπάρχουν δραματικές αλλαγές στο πόθεν έσχες σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ναι, «δραματικές». Ναι, πράγματι, πουλήσαμε το οικογενειακό μας σπίτι στη Γλυφάδα. Ναι, γνωστό και δηλωμένο και στις αρχές και δηλωμένο στο πόθεν έσχες, από τη στιγμή που θα κάνουμε εμείς τη δήλωσή μας, με βάση τους κανόνες που θέτει η ίδια η Βουλή.
Το δικό μου πόθεν έσχες δεν είναι ένα πόθεν έσχες το οποίο είναι άγνωστο. Και, όπως σας είπα, ήδη έχει γίνει φύλλο και φτερό. Από εκεί και πέρα, νομίζω ότι για τις ανακρίβειες που είπε ο κ. Κασσελάκης, παραδείγματος χάρη, «δεν είναι ανοιχτή η πλατφόρμα», μα ήταν πάντα ανοιχτή η πλατφόρμα, ειδικά για την πρώτη κατάθεση.
Νίκος Χατζηνικολάου: Ήταν για την πρώτη κατάθεση, όχι για…
Κυριάκος Μητσοτάκης: Μα για την πρώτη κατάθεση συζητάμε. Εμείς καταθέτουμε πόθεν έσχες 20 χρόνια τώρα.
Νίκος Χατζηνικολάου: Έρχομαι στα θέματα, επίσης δυσάρεστα για την κυβέρνηση, που αφορούν στο κράτος δικαίου. Σας κατηγορεί η αντιπολίτευση, όλα τα κόμματα της αντιπολίτευσης, και το ΠΑΣΟΚ και ο ΣΥΡΙΖΑ, για τα Τέμπη, για την τραγωδία των Τεμπών. Μιλούν για συγκάλυψη, μιλούν για μπάζωμα.
Ο Πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ, μάλιστα, προχθές, που είχατε τη διακαναλική συνέντευξη, έκανε μία ανάρτηση με επτά ερωτήματα, στα οποία υπονοεί ότι υπάρχει και δική σας προσωπική ευθύνη για το μπάζωμα στον χώρο του δυστυχήματος. Θέλω την απάντησή σας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Είναι αστεία αυτά τα οποία λέγονται και βαθιά προσβλητικά. Έχω απαντήσει πάρα πολλές φορές για το ζήτημα αυτό. Η υπόθεση των Τεμπών είναι στη Δικαιοσύνη. Η Δικαιοσύνη έχει κινηθεί με πολύ πιο γρήγορους ρυθμούς απ' ό,τι στο παρελθόν. Έχουμε 34 κατηγορούμενους. Κάποιοι είναι προφυλακισμένοι. Η κυβέρνηση έχει διευκολύνει τη Δικαιοσύνη ώστε η δική αυτή να διεξαχθεί όσο το δυνατόν πιο σύντομα, έχοντας όμως στη διάθεσή της όλα τα στοιχεία.
Σωστά ζήτησε η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου δεύτερη πραγματογνωμοσύνη, για να απαντηθούν όλες αυτές οι θεωρίες συνωμοσίας και τα fake news που διακινούνται για το τι μετέφερε η εμπορική αμαξοστοιχία. Και λυπάμαι πραγματικά γιατί «κάποιοι», μέσα στην απελπισία τους, αναγκάζονται να ξανακάνουν θέμα τα Τέμπη, τρεις μέρες πριν από τις εκλογές.
Ξέρετε, και εγώ επικοινωνώ με συγγενείς. Δεν το διαφημίζω και δεν το προβάλλω κάθε φορά που γίνεται. Είναι άνθρωποι πάρα πολύ πονεμένοι και από τη στιγμή που ζητούν από εμένα να τους μιλήσω, να τους εξηγήσω τη δική μου άποψη, έχω μια υποχρέωση να το κάνω.
Αλλά φτάνει πια με αυτή την κομματική εργαλειοποίηση του πόνου, ειδικά σε μία εποχή που η αξιωματική αντιπολίτευση δεν έχει να πει και απολύτως τίποτα άλλο.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κύριε Πρόεδρε, αν προκύψουν από τη Δικαιοσύνη και σταλούν στη Βουλή ευθύνες για πολιτικά πρόσωπα, θα προχωρήσετε;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κοιτάξτε να δείτε, η Βουλή έχει υποχρέωση, από τη στιγμή που οποιοδήποτε κόμμα ζητήσει, με συγκεκριμένο κατηγορητήριο, να γίνει συζήτηση για τη σύσταση προκαταρκτικής επιτροπής, να το κάνει αμέσως. Και θα το κάνουμε αμέσως. Περιμένω, όμως, από την αντιπολίτευση…
Νίκος Χατζηνικολάου: Αυτή είναι μία σαφής δήλωση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: …για να γίνει αυτό, να στοιχειοθετήσει, εάν υπάρχει πραγματικά, κατηγορητήριο.
Ξέρετε, βλέπετε τώρα ότι είμαστε στην τελευταία εβδομάδα και θα έπρεπε να συζητάμε πολύ περισσότερο τα μεγάλα ευρωπαϊκά ζητήματα, όχι το πόθεν έσχες του κ. Κασσελάκη. Διότι στην Ευρώπη την επόμενη μέρα θα παρθούν πολύ σημαντικές αποφάσεις σε αυτά…
Νίκος Χατζηνικολάου: Έρχομαι σε αυτό, και στα εθνικά θέματα θέλω να πάμε.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Και νομίζω ότι κάπου αδικούμε τους εαυτούς μας, γιατί λέμε στους πολίτες «ασχοληθείτε περισσότερο με τις ευρωεκλογές, σας αφορούν» και, ταυτόχρονα, κουβεντιάζουμε για θέματα τα οποία δεν έχουν να κάνουν καθόλου με την Ευρώπη.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πριν πάω στο θέμα της ενιαίας ευρωπαϊκής αμυντικής πολιτικής, που θεωρώ ότι είναι ένα πολύ σοβαρό θέμα γιατί συνδέεται και με τα έξοδα που κάνει η χώρα εδώ και δεκαετίες για την άμυνά της, που είναι μεγάλα, θέλω πριν να σταθώ σε ένα θέμα που δημιουργεί ανησυχία σε όλη την Ευρώπη. Αναφέρομαι, κ. Πρόεδρε, στην άνοδο της ακροδεξιάς. Η ακροδεξιά εμφανίζεται σε ολόκληρη την Ευρώπη σε ανοδική τροχιά.
Θέλω να σας ρωτήσω, ο κ. Ανδρουλάκης, ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ, κατηγορεί το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα, στο οποίο μετέχει η Νέα Δημοκρατία, ότι έχει στον σχεδιασμό του, αν χρειαστεί, αν δεν έχει τις πλειοψηφίες που θέλει μετά τις ευρωεκλογές, να συνεργαστεί με την ακροδεξιά και συγκεκριμένα με την κα Meloni, την οποία ο Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ λέει ότι, ενώ είναι θαυμάστρια του Μουσολίνι, προσπαθεί τώρα η κεντροδεξιά να την «ξεπλύνει».
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η άνοδος της ακροδεξιάς είναι φαινόμενο ευρωπαϊκό, είναι φαινόμενο και ελληνικό. Είναι φωνές των άκρων, αντιευρωπαϊκές φωνές που δεν βλέπουν την Ευρώπη μέσα από την οπτική γωνία που τη βλέπουμε εμείς τουλάχιστον. Πιστεύω ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό την επόμενη μέρα στην Ευρώπη να υπάρχει μία ισχυρή συμμαχία, η οποία να πρεσβεύει την ευρωπαϊκή λογική και να ζητά από την Ευρώπη να γίνει καλύτερη, να αποκτήσει περισσότερο γεωπολιτικό αποτύπωμα, να είναι πιο αποτελεσματική σε ζητήματα όπως, παραδείγματος χάρη, το δημογραφικό, όπως η στήριξη της ανταγωνιστικότητας, η μεταναστευτική πολιτική.
Και η Ευρώπη χρειάζεται συνθέσεις. Δεν μπορεί το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα μόνο του. Και στο παρελθόν η σύνθεση αυτή προήλθε μέσα από τη συνεργασία των κεντροδεξιών δυνάμεων, των σοσιαλιστών, των φιλελευθέρων. Είναι πολύ πιθανό να ξαναπροκύψει μία αντίστοιχη τέτοια ευρεία συμμαχία και νομίζω ότι θα ήταν καλό για την Ευρώπη αν αυτό γίνει.
Προσέξτε, σε αυτή τη συμμαχία δεν ενέταξα την Αριστερά, η οποία είναι το άλλο άκρο της ακροδεξιάς. Είναι η ακροαριστερά στο Κοινοβούλιο, στην οποία εντάσσεται ο ΣΥΡΙΖΑ. Απλά το λέω για να ξέρουν οι πολίτες που ψηφίζουν ΣΥΡΙΖΑ ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ενταγμένος -απάντησε, εξάλλου, και ο κ. Κασσελάκης, νομίζω τον ρωτήσατε…
Νίκος Χατζηνικολάου: Και είπε ότι θα παραμείνει εκεί.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Στην ομάδα της ευρωαριστεράς.
Νίκος Χατζηνικολάου: Αλλά γιατί την ονομάζετε ακραία την ομάδα αυτή;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Γιατί κανείς δεν συνομιλεί μαζί της. Δεν είναι μέρος των αποφάσεων, θεωρείται άκρα. Όπως θεωρείται το κόμμα του ID ακραίο δεξιό κόμμα, έτσι και η Αριστερά θεωρείται άκρο. Δεν συνομιλεί κανείς ουσιαστικά με την Αριστερά στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Τώρα, από εκεί και πέρα, για την κα Meloni, η κα Meloni έχει ένα συγκεκριμένο ιστορικό. Έχει πορευθεί, όμως, κι αυτό είναι κοινός τόπος, θα έλεγα, και πολλών ηγετών Σοσιαλιστών, ότι έχει πορευθεί με μεγαλύτερη υπευθυνότητα στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο.
Εγώ δεν ξέρω πώς θα καταλήξουν οι συσχετισμοί την επόμενη μέρα, αλλά θα έλεγα ότι είναι πολύ πιθανό να μπορέσουμε να εξακολουθούμε να έχουμε μία συμμαχία των τριών δυνάμεων οι οποίες διαμόρφωσαν την πλειοψηφία και στο προηγούμενο Ευρωκοινοβούλιο.
Από εκεί και πέρα, αν ad hoc κόμματα -χωρίς να υπάρχει καμία συνεργασία με πολιτικές ομάδες- επιλέξουν να στηρίξουν κάποιες επιλογές, για Πρόεδρο, ας πούμε, της Eπιτροπής, που εμείς υπερθεματίζουμε και λέμε ότι Πρόεδρος της Επιτροπής πρέπει να είναι η κα von der Leyen, αυτό είναι ένα ζήτημα το οποίο…
Νίκος Χατζηνικολάου: Αν σκοντάψει η υποψηφιότητά της, εσείς αποκλείετε το ενδεχόμενο να είστε υποψήφιος; Έχει παίξει το όνομά σας στα σενάρια σε όλη την Ευρώπη.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κατηγορηματικά. Ο ελληνικός λαός με έταξε να εκπροσωπώ την Ελλάδα στην Ευρώπη, όχι την Ευρώπη στην Ελλάδα.
Νίκος Χατζηνικολάου: Έρχομαι στα εθνικά μας θέματα, κ. Πρόεδρε. Η κυβέρνηση «διαφημίζει» ότι έχει δυνατές επιδόσεις στην εξωτερική πολιτική. Ωστόσο, εμείς βλέπουμε τον τελευταίο καιρό να μαζεύονται σύννεφα στη γειτονιά μας.
Μπορεί να υπήρξε η Διακήρυξη των Αθηνών με τον Erdoğan, αλλά στη συνέχεια οι προκλήσεις, τουλάχιστον σε φραστικό επίπεδο, δεν σταμάτησαν. Η «γαλάζια πατρίδα» είναι εδώ και μπαίνει και στα βιβλία των σχολείων, η Μονή της Χώρας γίνεται τζαμί.
Την ίδια στιγμή, στη Βόρεια Μακεδονία η Πρόεδρος δεν αναγνωρίζει το συνταγματικό όνομα της χώρας, που είναι ο πυρήνας της Συμφωνίας των Πρεσπών. Και ο Rama έρχεται στην Αθήνα να μιλήσει σε ιδιωτική επίσκεψη σε οπαδούς του και θέτει θέμα Τσάμηδων, λέει ότι «η Μπουμπουλίνα είναι Αλβανίδα», ενώ, επισκεπτόμενος χωριά της Εθνικής μας Μειονότητας στην Αλβανία, τους καλεί ούτε λίγο ούτε πολύ να μην πολυδηλώνουν τα εθνικά τους αισθήματα και την αγάπη τους για την Ελλάδα, διότι δεν θα τους κάνει καλό.
Τι συμβαίνει; Μήπως δεν πάμε τόσο καλά όσο λέει η κυβέρνησή σας στην εξωτερική πολιτική;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Ζούμε σε μία σύνθετη και περίπλοκη περιοχή της Μεσογείου. Να ξεκινήσω με τα θέματα της Τουρκίας. Εδώ και 15 μήνες υπάρχει μία αναμφισβήτητη πρόοδος στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, ξεκινώντας από ένα πολύ χαμηλό επίπεδο. Θέλω να θυμίσω ότι για τρία χρόνια ήμασταν «στα κόκκινα» με την Τουρκία. Το καλοκαίρι του 2020 φτάσαμε πολύ κοντά σε ένα θερμό…
Νίκος Χατζηνικολάου: Συνεχίζουν όμως, αμφισβητούν νησιά μας.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Θα έρθω σε αυτό και θα το απαντήσω πολύ συγκεκριμένα. Ποια είναι τα θετικά αυτής της προόδου; Δεν έχουμε παραβάσεις και παραβιάσεις, άρα στο πεδίο ο τουρκικός αναθεωρητισμός δεν εκδηλώνεται, τουλάχιστον όσον αφορά τον εναέριο χώρο μας, και αυτό το κρατώ ως κάτι πολύ σημαντικό. Δεν συνέβαινε στο παρελθόν, είναι η πρώτη φορά που συμβαίνει για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα. Συνεργαζόμαστε καλύτερα στα θέματα της μετανάστευσης. Κάναμε τη συμφωνία για τη γρήγορη visa, η οποία ήταν ευεργετική για 10 νησιά του Αιγαίου.
Αλλά δεν έχω καμία αυταπάτη ότι ο πυρήνας των τουρκικών αναθεωρητικών απόψεων δεν αλλάζει από τη μια στιγμή στην άλλη. Εμείς, όμως, δεν έχουμε αλλάξει θέση και η Τουρκία είναι αυτή η οποία προσαρμόστηκε σε μια νέα πραγματικότητα, στην οποία η Ελλάδα οικοδόμησε ισχυρές συμμαχίες με την Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί πια η πρόοδος, η όποια πρόοδος των ευρωτουρκικών σχέσεων εξαρτάται από τη συμπεριφορά της Τουρκίας απέναντι στην Ελλάδα και στην Κύπρο. Αυτό είναι μια κατάκτηση της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής.
Το ίδιο ισχύει, βέβαια, και για τις σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου, όπως βλέπετε, η Ελλάδα μπορεί πια να έχει ένα τακτικό -στρατηγικό, θα έλεγα- πλεονέκτημα στους εξοπλισμούς που προμηθεύεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Έχουμε επενδύσει στην άμυνά μας, ναι, με κόστος για τον Έλληνα φορολογούμενο, αλλά η ισχυρή αποτρεπτική δυνατότητα είναι, θα έλεγα, ο λίθος, είναι το θεμέλιο πάνω στο οποίο χτίζουμε αυτή την εξωτερική πολιτική της αυτοπεποίθησης και του σεβασμού στο Διεθνές Δίκαιο.
Ως προς τα Βαλκάνια τώρα, η Ελλάδα πάντα στήριζε την ευρωπαϊκή προοπτική των Βαλκανίων. Δεν έχουμε, όμως, εμείς αυταπάτες ότι τα Βαλκάνια πάντα θα είναι ένα πεδίο δράσης κομμάτων τα οποία επενδύουν στον εθνικιστικό παροξυσμό.
Ως προς τα Σκόπια, τη Βόρεια Μακεδονία, το μήνυμά μου στον εντολοδόχο Πρωθυπουργό είναι πάρα πολύ σαφές. Η προεκλογική περίοδος τελείωσε. Η Συμφωνία των Πρεσπών, η οποία για εμάς είχε πολλά προβλήματα, έχει όμως ένα βασικό κεκτημένο που είναι το ένα όνομα έναντι όλων, το erga omnes. Οφείλει να το σεβαστεί και να κάνει κατηγορηματική δήλωση, όταν αναλάβει και επίσημα Πρωθυπουργός, ότι σέβεται τη Συμφωνία των Πρεσπών.
Νίκος Χατζηνικολάου: Διαφορετικά;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Διαφορετικά, το μόνο το οποίο θα μπορέσει να πετύχει είναι να έχει μια πολύ δυσάρεστη πρώτη εμπειρία, όταν θα βρεθούμε όλοι μαζί στην Ουάσιγκτον, για τα 75 χρόνια του ΝΑΤΟ, στις αρχές Ιουλίου. Και βέβαια…
Νίκος Χατζηνικολάου: Θα θέσετε θέμα στο ΝΑΤΟ;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Προφανώς. Η Βόρεια Μακεδονία μπήκε στο ΝΑΤΟ.
Νίκος Χατζηνικολάου: Είναι ήδη μέλος.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Έχουμε, όμως, επίσης τρόπο να εξηγήσουμε στους φίλους μας -γιατί θεωρούμε τον λαό της Βόρειας Μακεδονίας έναν φίλο λαό- ότι, τελικά, αν θέλουν να συγκλίνουν προς την Ευρώπη, ο δρόμος προς την Ευρώπη περνάει μέσα από την Ελλάδα και μέσα από τις καλές σχέσεις με την Ελλάδα. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για την Αλβανία.
Νίκος Χατζηνικολάου: Επομένως, λέτε ότι είναι πάνω στο τραπέζι το ενδεχόμενο να ανακόψει η Ελλάδα την πορεία των δύο χωρών προς την Ευρωπαϊκή Ένωση;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν θα χρειαστεί, πιστεύω, να φτάσουμε εκεί, κ. Χατζηνικολάου, διότι είμαι σίγουρος ότι τελικά θα πρυτανεύσει η λογική. Αλλά νομίζω ότι ήμουν απολύτως σαφής.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κοινή ευρωπαϊκή εξωτερική και αμυντική -το υπογραμμίζω- πολιτική. Σας έχω ακούσει να μιλάτε για το θέμα αυτό, να μιλάτε για μια αντιπυραυλική προστασία σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Θέλω να σας ρωτήσω αν υπάρχει ελπίδα, σε μια Ευρώπη που δείχνει να συνεννοείται πολύ δύσκολα σε πολύ πιο απλά θέματα, αν υπάρχει ελπίδα συνεννόησης σε ένα τόσο μεγάλο θέμα. Στο να δημιουργηθεί, για παράδειγμα, κοινή ευρωπαϊκή άμυνα, κοινός ευρωπαϊκός στρατός και κοινή ευρωπαϊκή αντιπυραυλική ομπρέλα. Και αν αυτό θα βοηθούσε τη χώρα μας -και σε ποιο βαθμό- απέναντι στις απειλές που δέχεται στη γειτονιά της και απέναντι στις απειλές που συνιστούν τα υπέρογκα έξοδα για την άμυνα για τον προϋπολογισμό της.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία άλλαξε τα δεδομένα για την ήπειρό μας.
Νίκος Χατζηνικολάου: Και εκεί κατηγορείστε από την αντιπολίτευση, ιδίως από το ΚΚΕ, ότι το έχετε παρακάνει. Ότι παραεμπλέκεστε στην υπόθεση.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Κάνουμε αυτό το οποίο θεωρούμε ότι εξυπηρετεί τα εθνικά συμφέροντα, στηρίζοντας ταυτόχρονα μία χώρα η οποία αμύνεται απέναντι σε έναν εισβολέα, χωρίς σε καμία περίπτωση να υποβαθμίσουμε την επιχειρησιακή δυνατότητα των Ενόπλων Δυνάμεων.
Έρχομαι, όμως, τώρα στον πυρήνα του ερωτήματός σας. Ξύπνησαν κάποιοι από έναν γεωπολιτικό λήθαργο. Θεωρούσαν ότι τα ζητήματα της άμυνας ουσιαστικά τα έχουμε λύσει. Μετά την πτώση του Τείχους πολλές ευρωπαϊκές χώρες ξόδευαν με το ζόρι 1% του ΑΕΠ σε δαπάνες άμυνας. Ή θεωρούσαμε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μας παρέχουν πάντα μια ασπίδα προστασίας, άρα δεν χρειάζεται ως Ευρώπη να επενδύσουμε στη δική μας άμυνα. Μεγάλο λάθος.
Η Ελλάδα δεν ήταν ποτέ στην κατηγορία αυτών των χωρών, επειδή για δικούς μας λόγους έπρεπε να επενδύουμε περισσότερο στην άμυνα. Τώρα, όμως, που υπάρχει αυτή η γεωπολιτική…
Νίκος Χατζηνικολάου: Ενόψει και της πιθανής εκλογής Trump, αυτό γίνεται επίκαιρο.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Προφανώς, γίνεται πολύ επίκαιρο. Τώρα, λοιπόν, που ξυπνάνε κάποιοι από αυτόν τον γεωπολιτικό λήθαργο, αντιλαμβανόμαστε ότι υπάρχουν δράσεις αμυντικές, ευρωπαϊκές -δεν μιλάω για ευρωπαϊκό στρατό, αυτό δεν θα γίνει, τουλάχιστον δεν θα γίνει άμεσα-, αλλά υπάρχουν ευρωπαϊκές επενδύσεις τις οποίες μπορούμε να κάνουμε, οι οποίες να θωρακίσουν συνολικά την Ευρώπη, να στηρίξουν την ευρωπαϊκή αμυντική βιομηχανία και να χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκούς και όχι εθνικούς πόρους.
Καταλαβαίνετε το όφελος για την πατρίδα μας. Η πατρίδα μας πρέπει να επενδύσει και τα επόμενα χρόνια σε αντιπυραυλική προστασία. Αν αυτό μπορεί να γίνει με ευρωπαϊκούς πόρους και όχι με εθνικούς, καταλαβαίνετε τι τεράστιο όφελος θα είναι αυτό για τον Προϋπολογισμό. Θα μας απελευθερώσει πόρους, είτε για άλλες αμυντικές δαπάνες είτε -το πιο πιθανό- για άλλες κοινωνικές δαπάνες.
'Αρα, το να έρθει η Ευρώπη να σηκώσει ένα μέρος του βάρους αμυντικών δαπανών οι οποίες για την Ελλάδα είναι απαραίτητες, καταλαβαίνετε ότι θα αλλάξει πάρα πολλά. Μπορούμε να το πετύχουμε; Βεβαίως και μπορούμε να το πετύχουμε. Όπως πετύχαμε το Ταμείο Ανάκαμψης, το οποίο θέλω να θυμίσω ότι έναν μήνα πριν συμφωνηθεί όλοι έλεγαν ότι είναι αδύνατο να γίνει διότι…
Νίκος Χατζηνικολάου: Και εκεί δέχεστε την κριτική ότι τα χρήματα πηγαίνουν στους μεγάλους της ελληνικής οικονομίας και όχι στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Ο κ. Κασσελάκης είπε χθες, εδώ, ότι έξι-επτά μικρομεσαίες επιχειρήσεις κατάφεραν να πάρουν χρήματα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν μου λέτε, όταν ολοκληρώνεται ένα μεγάλο έργο με πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο ωφελεί αναπτυξιακά μια περιοχή, όπως η δυτική Θεσσαλία, ο Ε-65. Όταν γίνεται ένα έργο όπως η τοποθέτηση διαδραστικών πινάκων σε 36.000 σχολεία, το οποίο ωφελεί όλους τους μαθητές, γιατί αλλάζει τελείως την εμπειρία της εκπαίδευσης. Όταν χρηματοδοτούμε δράσεις όπως οι προληπτικές εξετάσεις και βρίσκονται γυναίκες με καρκίνο του μαστού τον οποίο δεν γνώριζαν, επειδή πήγε το κράτος και τους έστειλε ένα μήνυμα και τους είπε «πηγαίνετε κάντε μια ψηφιακή μαστογραφία». Και αυτά χρηματοδοτούνται με ευρωπαϊκούς πόρους.
Για τους μεγάλους γίνονται αυτά; Δεν είναι σοβαρή αυτή η κριτική, κ. Χατζηνικολάου, και λυπάμαι πραγματικά γιατί η συζήτηση γύρω από σύνθετα ζητήματα είναι τόσο ρηχή και υποδηλώνει τελικά και τόσο μεγάλη άγνοια του τρόπου με τον οποίο δουλεύει η Ευρώπη και το πώς ακριβώς κινητοποιούνται αυτοί οι ευρωπαϊκοί πόροι.
Εγώ το διαπραγματεύτηκα το Ταμείο Ανάκαμψης, προσωπικά. Έφερα στη χώρα 36 δισεκατομμύρια ευρώ σε επιχορηγήσεις και σε δάνεια, μεγαλύτερο ποσοστιαία από οποιαδήποτε άλλη χώρα. Οι δαπάνες αυτές ελέγχονται, όχι μόνο εθνικά, πολύ αυστηρά από το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει αυστηρότατες προϋποθέσεις για να εκταμιεύσει τους πόρους αυτούς, ακριβώς επειδή είναι χρήματα του ευρωπαίου φορολογούμενου και θέλει να είναι σίγουρη ότι οι δαπάνες αυτές αξιοποιούνται σωστά. Είναι μεγάλη προίκα για τη χώρα το Ταμείο Ανάκαμψης.
Και αντί να καθόμαστε να συζητάμε εδώ τώρα και να συμφωνούμε, οι πολιτικές δυνάμεις, παραδείγματος χάρη, «θα κάνουμε κάτι για τις πολυεθνικές που τιμολογούν διαφορετικά τα ίδια προϊόντα;». Αντί να πουν, «σωστή αυτή η πρωτοβουλία, πάμε όλοι μαζί», ασκούν κριτική.
Νίκος Χατζηνικολάου: Πάντως και η επιστολή αυτή θεωρήθηκε από την αντιπολίτευση ότι είναι κατόπιν εορτής. Ότι έπρεπε να είχε γίνει καιρό πριν.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Να κάνω μια γενικότερη παρατήρηση.
Νίκος Χατζηνικολάου: Και μάλιστα ότι, κ. Πρόεδρε, στείλατε την επιστολή πετώντας το μπαλάκι στην von der Leyen, διότι δεν παίρνετε μέτρα εντός χώρας για τις πολυεθνικές.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Δεν μου λέτε, κ. Χατζηνικολάου, σας φαίνεται λογικό να μην υπάρχει τίποτα το οποίο να έχει κάνει αυτή η κυβέρνηση το οποίο για την αντιπολίτευση να είναι καλό; Τίποτα, ούτε ένα, ούτε μία πρωτοβουλία, ούτε μία κουβέντα.
Για τις πολυεθνικές, είναι πραγματικό ευρωπαϊκό πρόβλημα. Γιατί το αναδεικνύουμε τώρα με τόση ένταση; Γιατί τώρα θα αναλάβει η επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Εγώ θέλω να έχω δεσμεύσει την κα von der Leyen, στην οποία προσφέρω τη στήριξή μουυ, ότι την επόμενη μέρα θα ασχοληθεί με το ζήτημα αυτό. Έτσι γίνονται οι διαπραγματεύσεις στην Ευρώπη, κ. Χατζηνικολάου.
Ας το καταλάβουν καλά οι Έλληνες πολίτες που μας ακούν, ότι αυτά είναι σημαντικά ζητήματα. Ποιοι θα βρεθούν στο Eυρωκοινοβούλιο, πώς θα διαπραγματευτούμε όλες αυτές τις πολιτικές; Το να ακούγεται η φωνή της Ελλάδας δυνατή στις Βρυξέλλες την επόμενη μέρα έχει πολύ μεγάλη σημασία, γι' αυτό και οι πολίτες πρέπει να πάνε να ψηφίσουν, σε μία εκλογή που ξέρω ότι δεν έχει το ενδιαφέρον των εθνικών εκλογών.
Νίκος Χατζηνικολάου: Κλείνω με τον ίδιο τρόπο που άνοιξα τη συνέντευξή μας, μιλώντας για την επόμενη μέρα, όχι για τις 9 Ιουνίου αλλά για τις 10 Ιουνίου.
Ο πρώην Πρόεδρος της Βουλής και υποψήφιος ευρωβουλευτής, ο κ. Βαγγέλης Μεϊμαράκης, στον Real FΜ, πριν από λίγες μέρες, μου είπε ότι η κυβέρνηση από τις 10 του μηνός πρέπει να πολιτευτεί, ακόμα και αν έχει πετύχει θρίαμβο στις ευρωεκλογές, σαν να τις έχει χάσει.
Θέλω να σας ρωτήσω αν συμφωνείτε ή διαφωνείτε με αυτό και με ποιον τρόπο θα κινηθεί η κυβέρνηση από την επόμενη μέρα.
Κυριάκος Μητσοτάκης: Προφανώς, προτιμούμε να μην τις έχουμε χάσει τις εκλογές και να πετύχουμε τον στόχο τον οποίο έχουμε θέσει, αλλά αυτό είναι στην κρίση των πολιτών, οι οποίοι τελικά και αποφασίζουν.
Έχει ένα δίκιο ο κ. Μεϊμαράκης σε αυτό το οποίο λέει. Χρειάζεται επιτάχυνση. Ξέρω πολύ καλά ποια είναι τα προβλήματα. Ξέρω πολύ καλά και ποιες είναι οι όποιες αδυναμίες μπορεί να προέκυψαν τον πρώτο χρόνο. Υπάρχουν ζητήματα με τα οποία θα ασχοληθώ περισσότερο και ο ίδιος, όχι πως δεν ασχολούμαι, γιατί νομίζω ότι ξέρετε καλά ότι ασχολούμαι, μπαίνω στη λεπτομέρεια των φακέλων.
Νίκος Χατζηνικολάου: Μπορεί να κάνετε και αλλαγές και στη σύνθεση της κυβέρνησης, διορθωτικές;
Κυριάκος Μητσοτάκης: Αυτό είναι κάτι το οποίο είναι στη δική μου κρίση. Κάποια στιγμή θα γίνουν, αλλά δεν θα σας έλεγα ότι είναι το πρώτο ζητούμενο.
Ζητήματα όπως η ακρίβεια, η υγεία, είναι ζητήματα που θα περιμένετε ακόμα μεγαλύτερη, θα έλεγα, δική μου προσωπική ανάμιξη. Ξέρουμε πού πονάμε, ξέρουμε τι ζητούν οι πολίτες, ξέρουμε ότι και οι πολίτες οι οποίοι μπορεί σήμερα να σκέφτονται να μην μας ψηφίσουν, κάποιοι μπορεί να το κάνουν για να μας πουν «σας στέλνουμε ένα μήνυμα να τρέξετε πιο γρήγορα».
Τους διαβεβαιώνω ότι δεν χρειάζεται να το κάνουν, να μας στείλουν αυτό το μήνυμα. Το έχω πάρει το μήνυμα, ότι πρέπει να τρέξουμε ακόμα πιο γρήγορα, γιατί ξέρω, ειδικά τώρα που κάνουμε τις ευρωπαϊκές συγκρίσεις, πόσο έδαφος χάσαμε τα τελευταία χρόνια και πόσο πρέπει να τρέξουμε πιο γρήγορα.
Δεν συμβιβάζομαι ούτε με χαμηλούς ρυθμούς ούτε με οριακή πρόοδο. Η Ελλάδα πρέπει να κάνει άλματα εκσυγχρονισμού. Έχουμε τρία χρόνια μπροστά μας, δεν θα έχουμε εκλογές για τρία χρόνια, οι εκλογές θα γίνουν το 2027 στο τέλος της τετραετίας. Θυμάστε, δεν με πιστεύατε και στην πρώτη τετραετία και εξάντλησα τη θητεία. Το ίδιο έχουμε πρόθεση να κάνουμε και τώρα.
Αλλά έχει μεγάλη σημασία αυτή η πολιτική νομιμοποίηση την οποία έχουμε, το βράδυ των εκλογών να είναι όσο το δυνατόν πιο ισχυρή. Και όσο πιο ισχυρή είναι, τόσο μεγαλύτερες προσδοκίες σεμνότητας θα υπάρχουν από την κυβέρνηση την επόμενη μέρα.
Νίκος Χατζηνικολάου: Σας ευχαριστώ θερμά, κ. Πρόεδρε.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕΔιαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
