Τη δέσμευση ότι όσα χάσαμε από τις πυρκαγιές θα ξαναφτιαχθούν και όσοι επλήγησαν θα αποζημιωθούν ανέλαβε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την ομιλία του επί του νομοσχεδίου για την ψήφο των αποδήμων. Παράλληλα, σημείωσε ότι είμαστε σε πόλεμο με τις φωτιές και τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής, ενώ τόνισε ότι απέναντι στη μανία της φύσης κανένα μέτρο δεν θα είναι ποτέ αρκετό, ενώ καμία ανθρώπινη ζωή δεν χάθηκε.
Στη δευτερολογία του, ο κ.Μητσοτάκης έκανε εκτενή αναφορά στις πυρκαγιές αλλά και στον τρόπο που αντιμετωπίζονται, σημειώνοντας ότι η Ελλάδα έχει πολύ σημαντικό αριθμό διαθέσιμων εναέριων μέσων, ενώ χαρακτήρισε «σαχλαμάρα» τις αιτιάσεις ότι οι φωτιές μπαίνουν για να μπουν ανεμογεννήτριες. «δεν υπάρχει μεγαλύτερη σαχλαμάρα», είπε, «η φωτιά στη Δυτική Αττική σταμάτησε στις υφιστάμενες ανεμογεννήτριες», είπε χαρακτηριστικά.
Δείτε την πρωτολογία του:
Ο πρωθυπουργός πριν ξεκινήσει να μιλά επί του νομοσχεδίου έκανε εκτενή αναφορά στις πυρκαγιές που κατακαίνε τη χώρα.
Η δευτερολογία του πρωθυπουργού:
Η σημερινή επέτειος της αποκατάστασης της Δημοκρατίας μας βρίσκει να παλεύουμε με τις συνέπειες της κλιματικής κρίσης. Παρά την επέλαση της φωτιάς δεν χάθηκε καμία ζωή, αποδεικνύεται ότι απέναντι στη μανία της φύσης κανένα μέτρο δεν θα είναι ποτέ αρκετό. Το φετινό καλοκαίρι μας βρίσκει με απανωτούς καύσωνες, ισχυρούς ανέμους, στη Ρόδο έχουμε επίμονους ανέμους που ξεπερνούν τα 6 μποφόρ εδώ και μέρες. Στη Ρόδο μετά τη 2η μέρα που η φωτιά είχε δείξει κάποια σημάδια ύφεσης, η φωτιά έκανε νέα μέτωπα. Δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι μεταφέρθηκαν οργανωμένα και εγκαίρως σε ασφαλή σημεία. Ευγνωμονούμε πυροσβεστική, πολιτική προστασία, ένοπλες δυνάμεις, αστυνομία, εθελοντές για την αυταπάρνησή τους. Για τις επόμενες εβδομάδες πρέπει να είμαστε σε μόνιμη επιφυλακή. Βρισκόμαστε σε πόλεμο, θα ξαναφτιάξουμε αυτά που χάσαμε θα αποζημιώσουμε αυτούς που επλήγησαν. Η Ρόδος αντιμετώπισε πρόβλημα στο 10% των κλινών της. Ο απολογισμός θα έρθει πλήρης, όταν κάνουμε και τον συνολικό μας απολογισμό. Η κλιματική κρίση είναι ήδη εδώ, θα εκδηλώνεται παντού στη Μεσόγειο με μεγαλύτερες καταστροφές, η κυβέρνηση οφείλει να μην αρκείται στην όποια πρόοδο έχουμε πετύχει, αλλά να προσαρμοζόμαστε γρήγορα στις νέες συνθήκες. Η αλλαγή στο κλίμα απαιτεί και αλλαγή κουλτούρας σε όλους. Κανείς δεν μπορεί να πει ότι από αυτή τη δοκιμασία το κράτος απουσιάζει. Αντίθετα, ήταν παρών.
Μιλώντας επί του νομοσχεδίου για την ψήφο των αποδήμων, ο πρωθυπουργός, μεταξύ άλλων, είπε:
-Να αναλογιστούμε πού θα βρισκόμασταν αν δεν είχαν γίνει αλλαγές. Τάχα αρκούμαστε στις εκκενώσεις. Είναι πολύτιμο το 112, έχει σώσει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων, πρώτο μέλημά μας πρέπει να είναι η προστασία της ανθρώπινης ζωής, Αυτό μάθαμε από την ανείπωτη τραγωδία στο Μάτι.
- Οι απόδημοι όσο πιο μακριά είναι από την πατρίδα, έλεγε ο Νίκος Καζαντζάκης, τόσο περισσότερο την αγαπούν, συνέχισε ο κ.Μητσοτάκης μιλώντας επί του νομοσχεδίου για την άρση των εμποδίων στην ψήφο των αποδήμων.
-Από το 2019 η κυβέρνηση προσπάθησε δύο φορές να δώσει το δικαίωμα στους εγγεγραμμένους στους εκλογικούς καταλόγους, αλλά αναγκαστήκαμε να κάνουμε συμβιβασμούς και ο πρώτος νόμος που ψηφίσαμε έθετε πολλές γραφειοκρατικές προϋποθέσεις. Ενα μεγάλο εθνικό βήμα έμεινε δυστυχώς μετέωρο. Σήμερα οι συνθήκες είναι ώριμες, ώστε το βήμα να γίνει άλμα. Είναι κίνηση πατριωτική, πρωτοβουλία βαθιά εκσυγχρονιστική.
-Η πρωτοβουλία απαντά σε ένα δημοκρατικό αίτημα της περιοχής και ένα διαχρονικό αίτημα της διασποράς. Η συντριπτική πλειοψηφία είμαι βέναιος στηρίζει αυτή την πρωτοβουλία. Από το 1975 το Σύνταγμα προβλέπει τη δυνατότητα να ψηφίζουν από τον τόπο της κατοικίας τους οι πολίτες. Είναι παράλληλα και πράξη κοινωνικής δικαιοσύνης.
-Το χρέος μας αφορά και στους νέους που έφυγαν από τη χώρα στα χρόνια της κρίσης. Τους θέλουμε δραστήριους Ελληνες πολίτες, όπου κι αν ζουν, με ανοιχτή πάντα την πόρτα της επιστροφής στην πατρίδα.
-Ακούστηκε από τα περισσότερα κόμματα, να συγχαρώ τα κόμματα που παρά τις επιμέρους ενστάσεις τους στήριξαν αυτή την πρωτοβουλία. Θέλω να μιλήσω και για τις 3 αρνήσεις που ακόμη διαφαίνονται.
-Θα ήθελα να ακούσω τους υποψηφίους για την προεδρία του ΣΥΡΙΖΑ αν εστερνίζονται τις απόψεις του κ.Τσίπρα, αν έχουν ακούσει αυτή τη φωνή των συμπατριωτών μας από το εξωτερικό. Δεν χρειαζόμαστε τις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ, αλλά θα ήταν καλό αν έστω και με καθυστέρηση ψηφίζατε, ίσως να μπορείτε να πάρετε διδάγματα από την κυρία Κωνσταντοπούλου, τα έφερε έτσι η ζωή, ώστε η κυρία Κωνσταντοπούλου να είναι πολύ πιο υπεύθυνη στο ζήτημα αυτό. Αύριο θα κληθείτε να ψηφίσετε, η ιστορία θα μας κρίνει όλους, όπως και θα κρίνει και τον κ.Βελόπουλο. Την ίδια ρύθμιση την ψηφίσατε πριν από ένα χρόνο... Μάλλον έπαιξε ρόλο το 0,7% που πήρατε από τους Ελληνες του εξωτερικού, νισάφι πια, αμάν πια με τους πατριώτες της φακής...
-Αντιμετωπίζουμε θετικά και την προοπτική της επιστολικής ψήφου. Εβλεπα ότι στην Ισπανία ψήφισαν περίπου 2,5 εκατ με επιστολική ψήφο, αν διαπιστώσουμε ότι μπορούμε να φτάσουμε στις 200 ψήφους, είμαστε έτοιμοι τεχνικά και μπορούμε να βάλουμε τη συζήτηση πριν από τις επόμενες εθνικές εκλογές.
Το πλήρες κείμενο της ομιλίας του κ.Μητσοτάκη, ακολουθεί:
Ευχαριστώ, κ. Πρόεδρε. Κυρίες και κύριοι Βουλευτές, η σημερινή επέτειος της Αποκατάστασης της Δημοκρατίας βρίσκει δυστυχώς τη χώρα μας σε ώρες μάχης με την κλιματική κρίση, την απειλή της εποχής μας, η οποία δοκιμάζει ολόκληρο τον πλανήτη, ειδικά τη Μεσόγειο, ειδικά την πατρίδα μας.
Βιώσαμε τον όλεθρο σε πολλές περιοχές και τελευταία δυστυχώς στη Ρόδο, το νησί πληγώθηκε από τις πυρκαγιές. Εξακολουθούμε, δυστυχώς, λόγω των πολύ ισχυρών ανέμων να πρέπει να διαχειριστούμε διαρκείς αναζωπυρώσεις.
Ευτυχώς, όμως, παρά την πρωτοφανή επέλαση της φωτιάς, δεν χάθηκε καμία ζωή, δεν υπήρξε κανένας σοβαρός τραυματισμός, για να αποδειχθεί και πάλι ότι απέναντι στη μανία της φύσης κανένα μέτρο δεν θα είναι ποτέ αρκετό. Πολύ περισσότερο που το φετινό καλοκαίρι έχει απανωτούς έντονους καύσωνες, με υψηλότερες θερμοκρασίες, με μεγαλύτερη ξηρασία.
Τα μεσογειακά μας δάση ήταν πάντα επιρρεπή στις πυρκαγιές. Τώρα λόγω των πολύ αυξημένων θερμοκρασιών, του παρατεταμένου καύσωνα, των ισχυρών εποχικών ανέμων -στη Ρόδο έχουμε επίμονους ανέμους οι οποίοι ξεπερνούν τα 6 μποφόρ εδώ και πολλές μέρες, σε αντίθεση με την υπόλοιπη επικράτεια- τα δάση μας γίνονται, λοιπόν, ευκολότερες εστίες πυρός.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στη Ρόδο, μετά τη δεύτερη μέρα όπου η φωτιά είχε δείξει κάποια σημάδια ύφεσης, οι φλόγες κάλυψαν αστραπιαία μια τεράστια έκταση πολλών χιλιομέτρων, την ίδια ώρα που επιχειρούσαν 15 εναέρια μέσα και δεκάδες επίγεια πυροσβεστικά οχήματα.
Παρόλα αυτά όμως, χιλιάδες άνθρωποι, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι μεταφέρθηκαν οργανωμένα και εγκαίρως σε ασφαλή σημεία. Ευγνωμονούμε την Πυροσβεστική, την Πολιτική Προστασία, τις Ένοπλες Δυνάμεις, την Αστυνομία μας, το Λιμενικό, την Τοπική Αυτοδιοίκηση, τους εθελοντές, για την αυταπάρνησή τους.
Η αναμέτρηση αυτή ήταν και είναι άνιση και έτσι θα συνεχιστεί για όσο διάστημα οι καιρικές συνθήκες παραμένουν δυσχερείς. Έχουμε ακόμα σίγουρα τρεις δύσκολες μέρες μπροστά μας, μετά εκτιμούμε ότι θα έχουμε μια αποκλιμάκωση του καύσωνα. Αλλά είναι βέβαιο ότι για τις επόμενες μέρες, για τις επόμενες εβδομάδες, θα πρέπει να είμαστε όλοι σε μόνιμη επιφυλακή.
Ξέρω πολύ καλά ότι τα λόγια μου ίσως ακούγονται κοινότοπα, όμως είναι ειλικρινή. Περιγράφουν την αλήθεια όπως την βίωσα για ακόμα μια φορά τις τελευταίες μέρες. Βρισκόμαστε αυτή την στιγμή σε πόλεμο, προσανατολισμένοι αποκλειστικά στο μέτωπο της φωτιάς. Θα ξαναφτιάξουμε αυτά που χάσαμε. Θα αποζημιώσουμε αυτούς που χτυπήθηκαν.
Η Ρόδος, ως προς τον τουριστικό τομέα, αντιμετώπισε πρόβλημα περίπου στο 10% των κλινών της και είναι πάρα πολύ σημαντικό να επανέλθει γρήγορα στους κανονικούς της ρυθμούς. Ήταν και παραμένει η ναυαρχίδα του τουρισμού μας. Ο απολογισμός, συνεπώς, θα έρθει πλήρης, ψύχραιμος, στον χρόνο που πρέπει, όταν θα κάνουμε και τον συνολικό μας απολογισμό για το πώς πήγε αυτή η αντιπυρική περίοδος. Είτε αφορά, λοιπόν, το επιχειρησιακό επίπεδο και τις πιθανές καθυστερήσεις στην πρόληψη, είτε τις αιτίες και το ενδεχόμενο εμπρησμών από δόλο ή αμέλεια.
Μέσα σε αυτό το δράμα, σε αυτές τις μεγάλες δυσκολίες, ωστόσο, αναδείχθηκε ο ηρωισμός των Ροδιτών, η αγάπη τους για τον τόπο τους, η αγάπη τους για τους ανθρώπους τους οποίους φιλοξενούν. Μην ξεχνάμε ότι μερόνυχτα ολόκληρα όλος ο πληθυσμός της ενώθηκε και πάλεψε δίπλα στην Πολιτεία, από την πρώτη γραμμή, από τους πολλούς εθελοντές οι οποίοι έσπευσαν στο μέτωπο των πυρκαγιών, μέχρι τη στέγαση όσων αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα ξενοδοχεία τους, τη διευθέτηση ζητημάτων που αφορούν όχι μόνο την τουριστική κίνηση, τη συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών για την ασφαλή επιστροφή όσων βρέθηκαν στην Ρόδο και έπρεπε να γυρίσουν στις πατρίδες τους. Πολλοί από αυτούς δεν είχαν καν μαζί τους τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγγραφα.
Ευχαριστώ όλους για την ευθύνη και την αλληλεγγύη τους και είναι κάτι το οποίο μέσα στη μεγάλη δυσκολία αναγνωρίζουν πρώτοι οι ίδιοι οι τουρίστες οι οποίοι σώθηκαν, αλλά και σύσσωμος ο διεθνής Τύπος. Ακούγεται, λοιπόν, τουλάχιστον παράδοξο κάποιες φωνές στην Ελλάδα να αμφισβητούν την ετοιμότητα του κράτους, όσο κυρίως την αυταπάρνηση των κατοίκων του νησιού.
Ολοκληρώνω αυτή την αναγκαία, σήμερα, εισαγωγή επαναλαμβάνοντας τη μεγάλη εικόνα και την πραγματικότητα που πρέπει να δούμε κατάματα: η κλιματική κρίση είναι ήδη εδώ. Θα εκδηλώνεται ολοένα και περισσότερο, με μεγαλύτερες φυσικές καταστροφές παντού στη Μεσόγειο, προφανώς και στη χώρα μας. Γι’ αυτό και η κυβέρνηση οφείλει να μην αρκείται στην όποια πρόοδο έχουμε πετύχει -θα μιλήσω γι’ αυτήν συνοπτικά στη συνέχεια-, αλλά να προσαρμόζουμε γρήγορα τα σχέδιά μας στις νέες συνθήκες αναλαμβάνοντας και ειδικές πρωτοβουλίες σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Όμως αυτή η δραματική αλλαγή στο κλίμα απαιτεί και μία αλλαγή κουλτούρας και συμπεριφοράς από όλους. Από την κεντρική διοίκηση, η οποία αναλαμβάνει το βάρος που της αναλογεί, και την αυτοδιοίκηση, μέχρι τον κάθε πολίτη ξεχωριστά.
Δεν πιστεύω, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι από αυτή τη δοκιμασία το κράτος απουσιάζει. Το αντίθετο. Ήταν παρόν, ενισχυμένο όσο ποτέ. Με περισσότερα εναέρια, με περισσότερους πυροσβέστες -δεν θα αναφερθώ στα βήματα τα οποία έχουν γίνει, στη συγκρότηση του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης, στην πανελλαδική οργάνωση της Πολιτικής Προστασίας, στο γεγονός ότι σήμερα πια, ναι, μπορούμε από ένα σύγχρονο κτήριο να κάνουμε τον συντονισμό των επιχειρήσεών μας. Δεν χρειάζεται και δεν θέλω να αναφερθώ στη κατάσταση την οποία παραλάβαμε.
Η σημασία όλων αυτών γίνεται αντιληπτή εάν αναλογιστούμε πού θα βρισκόμασταν σήμερα αν δεν είχαν γίνει αυτές οι αλλαγές. Και τουλάχιστον σε αυτήν την αίθουσα θα παρακαλούσα να μην ακουστεί αυτό το «επιχείρημα» το οποίο αναπαράγουν κάποιοι από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, το υιοθετούν ενίοτε και στελέχη της αντιπολίτευσης, ότι τάχα αρκούμαστε στις εκκενώσεις. Είναι πολύτιμο το «112», έχει σώσει τη ζωή χιλιάδων ανθρώπων και πρώτη προτεραιότητά μας πρέπει να είναι πάντα η προστασία της ανθρώπινης ζωής.
Και αυτό έχει το δικό του ειδικό βάρος, πέντε χρόνια μετα την τραγωδία στο Μάτι. Αν κάτι επιτέλους μάθαμε από αυτήν την ανείπωτη τραγωδία, ήταν ακριβώς ότι ναι, έχουμε τον τρόπο να κάνουμε οργανωμένες εκκενώσεις με ασφάλεια και να μπορούμε να προστατεύουμε τους ανθρώπους από μία νέα ενδεχόμενη τραγωδία.
Θα σας έλεγα ότι αυτή η εναρμόνιση της νέας σχέσης μας με τη φύση οφείλει να γίνει ένα πεδίο κοινών προβληματισμών και συναινέσεων και από αυτή την πλευρά και η σημερινή, ενδεχομένως, συνεδρίαση πιστεύω ότι μπορεί να αποβεί γόνιμη.
Θέλω να τονίσω, θα έχουμε την ευκαιρία, είμαι σίγουρος, να συζητήσουμε για το θέμα αυτό σε άλλη ευκαιρία και θα είμαι πάντα ανοιχτός σε γόνιμες και ουσιαστικές προτάσεις για το πώς μπορούμε να γίνουμε καλύτεροι. Το ευνοεί άλλωστε και η συγκυρία. Ύστερα από τη σωστή απόφαση της Προέδρου της Δημοκρατίας, υποδεχόμαστε την επέτειο της 24ης Ιουλίου μέσα στο ναό της Δημοκρατίας, στο Ελληνικό Κοινοβούλιο, ενώ αντιμετωπίζουμε ένα θέμα το οποίο βρίσκεται πάνω από τα παραταξιακά σύνορα.
Ταυτόχρονα συζητούμε -και επιτρέψτε μου τώρα να κάνω τη γέφυρα για την ουσία του λόγου για τον οποίον βρισκόμαστε σήμερα- ένα θέμα το οποίο, όπως και η κλιματική κρίση, επίσης πρέπει να μας ενώνει. Το πρώτο νομοσχέδιο της κυβέρνησης, που αίρει επιτέλους όλους τους περιορισμούς στο δικαίωμα ψήφου των συμπολιτών μας οι οποίοι κατοικούν μόνιμα εκτός Ελλάδος.
Και μακάρι, θα έλεγα, κυρία Υπουργέ, αυτή τη δυνατότητα εξεύρεσης μεγαλύτερων συναινέσεων, που στην προκειμένη περίπτωση το ίδιο το Σύνταγμα την επιβάλλει, να την βρούμε και για την αντιμετώπιση κρίσιμων εθνικών προκλήσεων, όπως αυτή της κλιματικής αλλαγής.
Ο Νίκος Καζαντζάκης έλεγε ότι οι απόδημοι «όσο πιο μακριά είναι από την πατρίδα, τόσο περισσότερο τη σκέφτονται, τόσο περισσότερο την αγαπούν». «Κάτι ιδιαίτερο συμβαίνει στους Έλληνες του εξωτερικού», υποστήριζε. «Γίνονται καλύτεροι» και με «την περηφάνια της φυλής τους νιώθουν την ευθύνη να φανούν αντάξιοι των προγόνων τους». Είχε δίκιο και ακριβώς αυτόν τον πανίσχυρο δεσμό υπηρετεί και η ρύθμιση για τη συμμετοχή των εκτός συνόρων εγγεγραμμένων στους εκλογικούς μας καταλόγους στις εθνικές εκλογές από τον τόπο διαμονής τους.
Θα θυμάστε ασφαλώς ότι από το 2019 η κυβέρνηση προσπάθησε δύο φορές να δώσει αυτό το δικαίωμα σε αυτούς οι οποίοι ήταν εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους, αλλά κατοικούν στο εξωτερικό.
Όμως, για να υπάρξει τελικά η απαραίτητη πλειοψηφία -τα θύμισε πολύ καλά και ο εισηγητής μας, ο Τάκης Θεοδωρικάκος, ο οποίος ήταν τότε Υπουργός Εσωτερικών- αναγκαστήκαμε να κάνουμε συμβιβασμούς. Και ο πρώτος νόμος τον οποίο καταφέραμε και ψηφίσαμε έθετε πολλές γραφειοκρατικές προϋποθέσεις, ενώ η δεύτερη απόπειρά μας να αρθούν τα εμπόδια συνάντησε και πάλι την άρνηση της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Έτσι, ένα μεγάλο εθνικό βήμα έμεινε, δυστυχώς, μετέωρο.
Σήμερα, χαίρομαι που διαπιστώνουμε ότι οι συνθήκες είναι ώριμες ώστε το βήμα αυτό να εδραιωθεί και να γίνει άλμα. Είναι μια κίνηση πατριωτική. Αφορά πρωτίστως τον οικουμενικό Ελληνισμό. Είναι, ταυτόχρονα, μια πρωτοβουλία βαθιά εκσυγχρονιστική. Εντάσσεται στο σχέδιο μας για τον πολυδύναμο εκσυγχρονισμό, για το οποίο μίλησα στις προγραμματικές δηλώσεις της κυβέρνησης, αφού η χώρα μας είναι μία από τις ελάχιστες που δεν είχε αυτή την πρόβλεψη. Δεν έδινε, με άλλα λόγια, τη δυνατότητα σε κατοίκους οι οποίοι μπορούσαν να ψηφίζουν στον μόνιμο τόπο διαμονής τους, να το κάνουν.
Ταυτόχρονα, είναι και μια ρύθμιση βαθιά δημοκρατική. Ουσιαστικά διευρύνει το εκλογικό σώμα με τις επιλογές ακόμα περισσότερων πολιτών. Ταυτόχρονα, η ρύθμιση ενσωματώνει την έως τώρα εμπειρία, διορθώνοντας λάθη και αστοχίες. Για παράδειγμα, με τις παλιές ασφυκτικές προϋποθέσεις, με πολύ μεγάλη προσπάθεια είχαμε στις τελευταίες εκλογές περί τους 25.000 εγγεγραμμένους στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους. Από αυτούς ψήφισαν 18.000 περίπου στις πρώτες κάλπες, λίγοι λιγότεροι ψήφισαν στις δεύτερες κάλπες. Ήταν φανερό, λοιπόν, ότι οι όροι της διετούς παραμονής αλλά και της κατάθεσης της φορολογικής δήλωσης στην Ελλάδα τα τελευταία δύο χρόνια, απέκλεισαν ουσιαστικά εκατοντάδες χιλιάδες δυνητικούς συμμετέχοντες στην εκλογική διαδικασία.
Εμπόδια αποδείχθηκαν και οι μεγάλες αποστάσεις. Ακριβώς επειδή είχαμε λίγους εγγεγραμμένους τελικά στους εκλογικούς καταλόγους του εξωτερικού, μπορεί να αναγκαζόταν κάποιος πολίτης να ταξιδέψει πολύ μεγάλες αποστάσεις για να μπορέσει να ασκήσει το εκλογικό του δικαίωμα, κάτι το οποίο, προφανώς, οι περισσότεροι και δεν το έκαναν.
Όλες αυτές οι δυσχέρειες αίρονται σήμερα, απλοποιώντας πλήρως τις διαδικασίες. Πρακτικά, οι απόδημοι οι οποίοι είναι εγγεγραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους θα μπορούν πολύ απλά να ψηφίζουν από τον τόπο στον οποίο κατοικούν. Και μαζί θα μπορεί να συμμετέχει στην εκλογική διαδικασία και ο κάθε Έλληνας ο οποίος θα γνωρίζει από πριν ότι θα βρίσκεται στο εξωτερικό την ημέρα της ψηφοφορίας, ώστε η φωνή του Ελληνισμού να ακούγεται απ’ όπου και αν βρίσκεται. Τόσο απλά, τόσο καθαρά, τόσο δημοκρατικά, 48 χρόνια μετά την ψήφιση του σχετικού εδαφίου του Συντάγματος.
Γίνεται, λοιπόν, σαφές, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, ότι το θεμέλιο αυτής της νομοθετικής πρωτοβουλίας μας είναι η δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση όλων των μελών του εκλογικού σώματος, ανεξαρτήτως από το πού ζουν. Η τήρηση, προφανώς, της αρχής της καθολικότητας της ψήφου και η ενίσχυση της διαφάνειας στη λειτουργία του πολιτεύματος. Με άλλα λόγια, η πρωτοβουλία μας απαντά σε ένα δημοκρατικό αίτημα της εποχής, αλλά απαντά πρωτίστως σε ένα διαχρονικό αίτημα της διασποράς, που επιζητεί αγωνιωδώς να ενταχθεί πιο λειτουργικά στον εθνικό κορμό.
Αναφέρθηκε και ο εισηγητής μας και η κα Υπουργός στις εκατοντάδες επιστολές στήριξης που είχαμε από κοινότητες, σωματεία, οργανώσεις του εξωτερικού, υποστηρικτικές προς αυτήν την πρωτοβουλία. Είναι ένα ζήτημα στο οποίο πιστεύω ότι συμφωνούν εκατομμύρια πολίτες. Η συντριπτική πλειοψηφία των συμπολιτών μας στην πατρίδα μας είμαι σίγουρος ότι στηρίζει αυτήν την πρωτοβουλία. Και βέβαια, είμαι σίγουρος ότι το ίδιο ισχύει και για τους συμπολίτες μας οι οποίοι βρίσκονται στο εξωτερικό.
Θυμίζω ότι από το 1975 το Σύνταγμα προβλέπει τη δυνατότητα των Ελλήνων που κατοικούν στο εξωτερικό να ψηφίζουν από το μόνιμο τόπο κατοικίας τους. Αλλά χρειάστηκαν, όπως είπα, 48 χρόνια για να μπορέσουμε επιτέλους να κάνουμε πράξη αυτό το σχετικό εδάφιο του Συντάγματος. Είναι, όμως, ταυτόχρονα και μία πράξη κοινωνικής δικαιοσύνης και εδώ απευθύνομαι ιδιαίτερα στην αριστερά. Τι επιτρέπει τελικά η υφιστάμενη διάταξη; Όποιος έχει οικονομική άνεση -έτσι δεν είναι;- μπορεί να αγοράσει το αεροπορικό του εισιτήριο και να έρθει να ψηφίσει στην Ελλάδα, συνδυάζοντας ενδεχομένως αυτή την επίσκεψη και με ένα διήμερο, τριήμερο ξεκούρασης. Όμως δεν έχουν όλοι, προφανώς, αυτήν την οικονομική δυνατότητα.
Κανένα κόμμα συνεπώς, σήμερα, δεν επιτρέπεται να γυρίσει την πλάτη του σε μία ώριμη θεσμική αλλαγή και σε μία εθνική υποχρέωση απέναντι στην ελληνική διασπορά. Ένα βήμα το οποίο θα ήθελα -παρότι φαίνεται ότι έχουμε ήδη ξεπεράσει τις 200 ψήφους- να το κάνουμε όλοι μαζί, ιδανικά θα θέλαμε να συγκεντρώσουμε 300 ψήφους, για να στείλουμε ένα ομόθυμο μήνυμα από αυτή την αίθουσα, ότι η πρωτοβουλία αυτή έχει έναν εθνικό χαρακτήρα.
Δεν είναι σίγουρα θέμα ιδεολογίας, είναι θέμα σεβασμού προς τον πολίτη, προς τη Δημοκρατία. Δεν είναι, προφανώς, ούτε δεξιά, ούτε κεντρώα, ούτε αριστερή πολιτική, είναι μία αυτονόητη δημοκρατική υπέρβαση την οποία η πατρίδα μας έπρεπε να είχε κάνει εδώ και πολύ καιρό. Και βέβαια, είναι κι ένα μήνυμα ότι δεν υπάρχουν ψηφοφόροι δύο ταχυτήτων, πολύ περισσότερο όταν η ελληνική ομογένεια αποτελεί την ψυχή, αλλά και τη φωνή του έθνους στο εξωτερικό.
Έχουμε χρέος, λοιπόν, να την βοηθήσουμε, να την ενθαρρύνουμε να ψηφίζει απρόσκοπτα, κάτι που προβλέπει άλλωστε και η Ευρωπαϊκή Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αναγνωρίζοντας πλήρη εκλογικά δικαιώματα σε όλους, χωρίς καμία προϋπόθεση διαμονής. Η πρωτοβουλία, ωστόσο, ξεπερνά την απλή απόδοση ενός αυτονόητου δικαιώματος.
Θέλουμε, πράγματι, την πιο ενεργή συμμετοχή των αποδήμων μας στη δημόσια ζωή της χώρας. Θέλουμε να ενισχύσουμε από τη μία πλευρά αυτό το αίσθημα του ανήκειν με όλο και πιο ουσιαστικούς κοινωνικούς αλλά και πολιτικούς δεσμούς με την πατρίδα, αλλά θέλουμε να εμπλουτίσουμε και την εσωτερική πολιτική ζωή με δεδομένα και εμπειρίες που σίγουρα κοσμοπολίτες συμπολίτες μας οι οποίοι κατοικούν στο εξωτερικό μπορούν να μεταφέρουν, μπορούν να μεταλαμπαδεύσουν στην πατρίδα μας.
Ας μην ξεχνάμε ότι ουσιαστικά αναφερόμαστε και σε τρεις-τέσσερις γενιές ξενιτεμένων, που πολλοί από αυτούς πληρώνουν ακόμα φόρους στην Ελλάδα, οι περισσότεροι υποστηρίζουν ηθικά αλλά και οικονομικά οικογένειες που έμειναν πίσω, ενισχύουν με δωρεές τις εστίες των προγόνων τους. Και όλοι, όλοι ανεξαρτήτως του πού βρίσκονται -και έχουμε δυναμικό Ελληνισμό σε κάθε γωνιά της πατρίδας μας- αποτελούν πρεσβευτές της χώρας. Πρεσβευτές οι οποίοι γίνονται και μαχητές όταν πρόκειται για την υπεράσπιση των εθνικών μας συμφερόντων.
Και το χρέος μας, τέλος, αφορά και τους νέους, οι οποίοι έφυγαν από τον τόπο μας στα χρόνια της κρίσης, αναζητώντας μια καλύτερη τύχη εκτός των συνόρων. Σε όλα αυτά τα παιδιά τα οποία πρόκοψαν όπου εγκαταστάθηκαν, χωρίς να λησμονήσουν την πατρίδα. Σε όλα αυτά τα παιδιά τους λέμε ότι θέλουμε να συμμετέχουν ενεργά στα κοινά της Ελλάδος. Τους θέλουμε δραστήριους Έλληνες πολίτες, όπου και αν ζουν, όχι μόνο γιατί το δικαιούνται, αλλά γιατί τους θεωρούμε ελπίδα του αύριο, με ανοιχτή πάντα την πόρτα επιστροφής στην πατρίδα.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, από την ως τώρα διαδικασία μένω με την εντύπωση ότι αυτή η φωνή, αυτή η βοή των γεγονότων πράγματι κατάφερε και πέρασε τους τοίχους της Βουλής, ακούστηκε από τα περισσότερα κόμματα. Θέλω να συγχαρώ τα κόμματα τα οποία παρά τις επιμέρους ενστάσεις τους επέλεξαν να στηρίξουν αυτή την νομοθετική πρωτοβουλία. Και το γεγονός ότι μας επιτρέπουν σήμερα, μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης, αύριο, μετά την ολοκλήρωση της ψηφοφορίας, να κάνουμε αυτό το πολύ μεγάλο θεσμικό βήμα. Αλλά θέλω να μιλήσω και για τις τρεις αρνήσεις οι οποίες ακόμα διαφαίνονται, για να μπορέσουμε να πετύχουμε μια ακόμα μεγαλύτερη πλειοψηφία.
Δεν θα ασχοληθώ πολύ με την επιλογή του Κομμουνιστικού Κόμματος να ακολουθεί τον δικό του δρόμο, του μοναχικού αναχρονισμού. Θα ήθελα, ωστόσο, να σχολιάσω λίγο περισσότερο τη στάση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όχι μόνο γιατί είναι αντίθετη με τις μετεκλογικές δεσμεύσεις του ΣΥΡΙΖΑ περί υπεύθυνης αντιπολίτευσης, αλλά γιατί, δυστυχώς, αποδεικνύει ότι η παράταξη παραμένει αδιόρθωτη και όμηρος ενός κακού παρελθόντος. Δεν εξηγείται αλλιώς το γεγονός ότι ενώ μεσολάβησαν τόσα και τόσα για το κόμμα σας, ανασύρετε ακριβώς τα ίδια επιχειρήματα τα οποία χρησιμοποιούσε και ο κ. Τσίπρας. Μόνο που τώρα ο ίδιος απουσιάζει.
Πώς; Καταθέτοντας παλιές τροπολογίες οι οποίες ουσιαστικά έχουν καταψηφιστεί με μια πολύ -θα έλεγα- ισχυρή επιχειρηματολογία, ότι δεν γίνεται να διαχωρίζουμε τους πολίτες ουσιαστικά σε δύο κατηγορίες και να ζητάμε από όσους ψηφίζουν από το εξωτερικό να ψηφίζουν μόνο για βουλευτές, χωρίς να προσμετράται η ψήφος στο συνολικό εκλογικό αποτέλεσμα. Νομίζω ότι αυτά τα επιχειρήματα έχουν πλήρως αποδομηθεί. Και αναρωτιέμαι αν τελικά είναι προφάσεις εν αμαρτίαις, αν είναι υποκριτικοί ελιγμοί με στόχο να υπονομευθεί αυτή η μεγάλη προωθητική τομή.
Και πραγματικά, θα ήθελα πολύ να ακούσω, δεν ξέρω αν θα λάβουν τον λόγο, θα ήθελα πολύ να ακούσω τις απόψεις των υποψηφίων για την προεδρία του κόμματος, να δούμε αν ενστερνίζονται αυτές τις απόψεις. Αν συμφωνούν με τις απόψεις του κ. Τσίπρα, οι οποίες παρουσιάστηκαν στην προηγούμενη κοινοβουλευτική περίοδο. Αν έχετε, εν πάση περιπτώσει, μπορείτε να αποδείξετε στην πράξη ότι έχετε αντιληφθεί, έστω και κατ’ ελάχιστον, ότι εδώ τα πράγματα έχουν αλλάξει. Να αφουγκραστείτε αυτή την φωνή των συμπολιτών μας από το εξωτερικό και να μην εξακολουθείτε να κρύβεστε πίσω από -κατά την άποψή μου- φτηνές δικαιολογίες.
Εν πάση περιπτώσει, είναι μια δική σας επιλογή. Είναι σαφές ότι με την κοινοβουλευτική πλειοψηφία έτσι όπως έχει διαμορφωθεί, δεν χρειαζόμαστε τις ψήφους του ΣΥΡΙΖΑ για να μπορέσουμε να ψηφίσουμε αυτή τη νομοθετική πρωτοβουλία. Όμως, θα ήταν πολύ καλό αν έστω και με καθυστέρηση αλλάζατε τη στάση σας. Ίσως μπορείτε να πάρετε κάποια διδάγματα από την υπεύθυνη στάση της κας Κωνσταντοπούλου, η οποία παρότι είχε κάποιες επί μέρους επιφυλάξεις και έκανε κάποιες διορθωτικές… Είδατε; Είδατε πώς τα φέρνει η ζωή; Ναι, η ζωή τα έφερε έτσι, η κα Κωνσταντοπούλου να είναι πολύ πιο υπεύθυνη στο ζήτημα αυτό απ’ ό,τι είστε εσείς, κυρίες και κύριοι συνάδελφοι του ΣΥΡΙΖΑ. Γιατί ενοχλείστε; Δεν κατάλαβα. Αλήθεια δεν είναι;
Το αποτέλεσμα θα τα πει όλα τελικά και αύριο θα κληθείτε να ψηφίσετε ονομαστικά, ένας - ένας γι’ αυτή τη σημαντική διάταξη. Η ιστορία θα μας κρίνει όλους, όπως θα κρίνει και τον κ. Βελόπουλο, ο οποίος… Τι να σχολιάσω τώρα, κ. Βελόπουλε; Τι να σχολιάσω; Τι να πω για εσάς;
Λοιπόν, την ίδια ακριβώς ρύθμιση την ψηφίσατε πριν από ένα χρόνο. Όχι, δεν άκουσα τι είπατε. Τώρα ψηφίζετε «παρών». Μάλλον έπαιξε -εσείς, οι πατριώτες- μάλλον έπαιξε ρόλο το 0,7% που πήρατε στους Έλληνες του εξωτερικού για να αλλάξετε τη στάση σας. Αρκετά με την υποκρισία. Νισάφι πια. Αμάν πια με τους «πατριώτες της φακής».
Εν πάση περιπτώσει, η κυβέρνηση θα παραμένει ανοιχτή σε κάθε δημιουργική πρόταση, που όμως θα είναι ρεαλιστική και δεν θα αμφισβητεί τον πυρήνα της ρύθμισης. Όπως είπε και η κα Υπουργός, θέλουμε να εξασφαλίσουμε αυτό το κεκτημένο σήμερα και θα το πετύχουμε. Είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τα εμπρός.
Εμείς αντιμετωπίζουμε θετικά και την προοπτική της επιστολικής ψήφου, όταν είμαστε τεχνικά έτοιμοι και η διαδικασία θα πρέπει να μπορεί να διεξαχθεί άψογα. Η επιστολική ψήφος υπάρχει σε πάρα πολλές χώρες. Έβλεπα ειδικά ότι στην Ισπανία ψήφισαν -νομίζω- 2,5 εκατομμύρια Ισπανοί με επιστολική ψήφο. Εμείς είμαστε έτοιμοι να κάνουμε αυτή τη συζήτηση για να δούμε αν μπορούμε να κάνουμε και το επόμενο βήμα. Δεν θα είμαστε σίγουρα έτοιμοι πριν από τις Ευρωεκλογές για ένα τέτοιο βήμα, αλλά αν διαπιστώσουμε ότι υπάρχει διάθεση από κόμματα και μπορούμε να φτάσουμε στις 200 ψήφους, είμαστε έτοιμοι σε τεχνικό επίπεδο αυτή τη συζήτηση να την ξεκινήσουμε και, γιατί όχι, πριν από τις επόμενες εθνικές εκλογές να την ολοκληρώσουμε.
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι, κλείνω επαναλαμβάνοντας ότι στόχος μας είναι και θα τον πετύχουμε, να λύσουμε ένα πρόβλημα το οποίο εκκρεμεί εδώ και σχεδόν μισό αιώνα. Ένα πρόβλημα το οποίο προσέβαλε το σύνολο του Ελληνισμού, αλλά προσέβαλε και την πρόοδο της Δημοκρατίας μας. Να εκπληρώσουμε ένα χρέος απέναντι στους απόδημους και μέσω του δικαιώματος της ψήφου να καταργήσουμε ουσιαστικά τα σύνορα, αυτές τις διαχωριστικές γραμμές που χωρίζουν τους μόνιμους κατοίκους του εξωτερικού από το εθνικό κέντρο. Με λόγο ευθύ και καθαρό, σαφή και χωρίς αστερίσκους και υπεκφυγές.
Αυτή η στάση μας συνιστά μια πράξη ευθύνης, αντανακλά τις προσδοκίες, αλλά και τα συμφέροντα του έθνους εντός και εκτός συνόρων. Διασφαλίζοντας ότι η φωνή της Ελλάδας αλλά και του κάθε Έλληνα θα αντηχεί εξίσου δυνατά, ανεξαρτήτως από το πού κατοικεί, με σεβασμό σε όσους κρατούν ψηλά τη γαλανόλευκη παντού, όπου όπως έγραφε και όπως τραγουδούσε και ο Διονύσης Σαββόπουλος: «των Ελλήνων οι κοινότητες φτιάχνουν άλλο γαλαξία».
Επιτρέψτε μου να κλείσω μεταφέροντας ένα μικρό απόσπασμα από ένα σχόλιο ενός γνωστού λογοτέχνη για το θέμα το οποίο συζητάμε. Γράφει λοιπόν: «Υπάρχουν οι απόδημοι Έλληνες οι οποίοι ζουν εκτός Ελλάδος, υπάρχουν όμως και οι απόδημοι Έλληνες που ζουν εντός Ελλάδος. Όμως οι τελευταίοι κατά βάθος δεν ζουν πουθενά, βρίσκονται εκτός τόπου και χρόνου, σε ένα φαντασιακό επέκεινα, χωρίς καμία επαφή με την πραγματικότητα. Τα δύσκολα αρχίζουν όταν οι εντός χώρας απόδημοι ψηφίζουν για να μην ψηφίζουν οι κανονικοί μας απόδημοι. Είναι διπλά εξωφρενικό, διότι οι Έλληνες της διασποράς έχουν και ενισχυμένο πατριωτισμό και βαθύτερη αίσθηση της Ελλάδας, άσχετα αν ζουν μακριά της».
Για να καταλήξει το κείμενο: «Μόνο εδώ κάποιοι δικοί μας δεν θέλουν να ψηφίζουν οι ομογενείς μας. Ίσως γιατί νιώθουν πως αυτοί έχουν δει τον κόσμο, καταλαβαίνουν, συγκρίνουν και δεν τρώνε σανό». Γράφει, λοιπόν, αυτός ο λογοτέχνης: «Ξεπερνά, λοιπόν, κάθε έννοια θράσους κάποιοι πολιτικοί που δεν εννοούν σε ποια χώρα και σε ποια Ευρώπη ζουν, να αρνούνται σήμερα τα δικαιώματα Ελλήνων που αγωνίζονται, έχοντας και το βαρύ τραύμα της ξενιτιάς. Είναι θρασείς ένδον απόδημοι οι ασάλευτοι απόδημοι εντός, οι οποίοι κατά βάθος είναι εκτός». Αυτά σημειώνει ο Θεσσαλονικιός συγγραφέας Γιώργος Σκαμπαρδώνης, εκφράζοντας με τον δικό του τρόπο την κοινή λογική.
Και να στραφεί, όπως όλοι οι πολίτες, προς όλους εμάς και να ρωτήσει: «εσείς» -εμείς δηλαδή, κ. βουλευτές- «είστε με την πλευρά των ένδον αποδήμων ή θα ταχθείτε με τους αληθινούς ομογενείς, που αν και ζουν εκτός Ελλάδος κινούνται στον ρυθμό της και ζητούν να μετέχουν στο παρόν και στο μέλλον της;».
Η απάντηση νομίζω ότι δεν μπορεί να είναι μία. Προχωρώντας σε κάτι περισσότερο από την τυπική έγκριση ενός νομοθετήματος, γεφυρώνουμε τη σχέση μας με την ελληνική διασπορά σε κάθε γωνιά της υφηλίου. Κινητοποιούμε και ενώνουμε τις παρούσες, τις μελλοντικές γενιές με την γλώσσα, με την ιστορία, με τις παραδόσεις μας. Και ενδυναμώνουμε τα δημοκρατικά τους αντανακλαστικά σε μια εποχή που, δυστυχώς, η πολιτική απαξιώνεται.
Έχουμε, λοιπόν, την ευκαιρία σήμερα να προωθήσουμε μια ρύθμιση τολμηρή, χωρίς χρώμα κομματικό. Όμως με πρόσημο εθνικό, για να οδηγηθούμε, προφανώς, όχι σε μια παραταξιακή νίκη, αλλά σε μια μεγάλη νίκη του Κοινοβουλίου μας. Σε μια νίκη της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Γι’ αυτό και σας καλώ να εγκρίνουμε όλοι μαζί την άρση των εμποδίων των Ελλήνων του εξωτερικού να ψηφίζουν από το τόπο κατοικίας τους με τρόπο -όπως το έχει κάνει η κα Υπουργός- εύκολο, απλό και σαφή. Με ένα νόμο και με ένα άρθρο.
Σας ευχαριστώ πολύ.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
