ΚΑΙΡΟΣ

Η «διπλωματία των σεισμών» ξανά στο προσκήνιο

Η Τουρκία δεν έχει μόνο εχθρούς, όπως θέλει να υποστηρίζει, καθώς οι πάντες έσπευσαν να βοηθήσουν στην πιο δύσκολη στιγμή της. Και σίγουρα δεν είναι η άτρωτη δύναμη που δεν χρειάζεται κανέναν και μπορεί να ζήσει χωρίς τη Δύση.

Του Αντώνη Αντζολέτου

Ο πόνος και ο φόβος κυριαρχούν στην Τουρκία.

Η χώρα χτυπήθηκε από τον Εγκέλαδο, χιλιάδες άνθρωποι έχασαν με τον πιο τραγικό τρόπο τη ζωή τους και τίποτα πια δεν θα είναι το ίδιο στη γειτονική χώρα.

Ακόμα και η προεκλογική περίοδος, που ο Ερντογάν την είχε σχεδιάσει πολύ διαφορετικά.

Είναι πλέον απέναντι σε μια συνθήκη που είτε θα τον «απογειώσει» είτε θα τον αναγκάσει να μετακομίσει από το παλάτι. Περίπου 13 εκατομμύρια κόσμου έχουν πληγεί από το τρομακτικό χτύπημα του σεισμού.

Αυτή η εξέλιξη δεν αποκλείεται να επηρεάσει και τη συνείδηση των πολιτών για το κατά πόσο η Τουρκία ερήμην και εναντίον του υπόλοιπου κόσμου θα μπορέσει να πορευτεί από εδώ και πέρα.

Στις 17 Αυγούστου του 1999 ένας εξίσου ισχυρός σεισμός στο Ιζμίτ είχε ταρακουνήσει και πάλι τους γείτονες με περισσότερους από 18.000 ανθρώπους να χάνουν τη ζωή τους.

Πρωθυπουργός ήταν ο Μπουλέντ Ετζεβίτ και είχε προκληθεί μεγάλος θόρυβος από τις κακές κατασκευές που κατέρρευσαν σαν χάρτινοι πύργοι σκορπώντας το θάνατο.

Πολιτική φθορά από το συγκεκριμένο θλιβερό γεγονός υπήρξε για τον αείμνηστο Ετζεβίτ και αυτό επιχειρεί να αποφύγει τώρα και ο Ερντογάν.

Εκείνη τη χρονιά η «διπλωματία των σεισμών» είχε ενεργοποιηθεί, καθώς λίγες ημέρες αργότερα, στις 7 Σεπτεμβρίου, ο εγκέλαδος χτύπησε και την Αθήνα.

Με την κρίση των Ιμίων το 1996 να έχει αφήσει βαριά σκιά, αλλά και το επεισόδιο με τον Οτσαλάν λίγους μήνες πριν η ένταση ανάμεσα στις δυο χώρες υποχώρησε αυτόματα.

Η Ελλάδα έσπευσε να στείλει βοήθεια στη γειτονική χώρα, με την ΕΜΑΚ να βγάζει από τα συντρίμμια δεκάδες εγκλωβισμένους πολίτες.

Το ίδιο έκανε και η Τουρκία, ενώ ο τότε δήμαρχος της Αθήνας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, είχε επισκεφθεί την Κωνσταντινούπολη. Όταν τα κράτη δεν μπορούν να βρουν τη λύση η «φύση συνωμοτεί» και όλα δείχνουν πως και σήμερα η απώλεια τόσων χιλιάδων ζωών μπορεί να είναι η αφορμή για μια στροφή της Άγκυρας προς τον ρεαλισμό. Αρκεί αυτή τη φορά να κρατήσει.

Το 2001 ακολούθησε το ζεϊμπέκικο του Γιώργου Παπανδρέου υπό τα παλαμάκια του ομολόγου του υπουργού Εξωτερικών Ισμαήλ Τζεμ και το 2004 η κουμπαριά του Κώστα Καραμανλή με τον Ταγίπ Ερντογάν.

Η κρίση ανάμεσα στις σχέσεις των δυο χωρών, όμως επανήλθε.

Η παρουσία του Ερντογάν στον τόπο της καταστροφής δεν πήγε όσο καλά θα περίμενε. Μπορεί ένα τόσο θλιβερό γεγονός να αποτελέσει game changer για τον Τούρκο πρόεδρο;

Η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας δεν μπορεί να είναι η ίδια πλέον. Πόσο «πόλεμο» μπορεί να «πουλήσει» στους συμπολίτες του ο Ερντογάν όταν η χώρα του σπαράσσεται από ένα τόσο μεγάλης έκτασης φυσικό φαινόμενο.

Με τους μετασεισμούς να υπολογίζεται πως θα διαρκέσουν περίπου έξι μήνες ένα μεγάλο μέρος του τουρκικού στρατού θα πρέπει να συνδράμει πλέον στην περιοχή.

Η Τουρκία όλο το τελευταίο διάστημα βρίσκεται στα «μαχαίρια» με την Ελλάδα, τη Σουηδία, τη Συρία και πολλές φορές θυμάται και επιτίθεται στις ΗΠΑ, στη Γαλλία και στην Ε.Ε. Ίσως αυτή να είναι η ευκαιρία να αλλάξει στάση και να σταματήσει την εμπρηστική ρητορική που δεν την οδηγεί πουθενά. 

Το μέγεθος της καταστροφής και της ανθρώπινης τραγωδίας είναι τόσο μεγάλο που για τον Τούρκο πρόεδρο περιορίζονται πολύ τα περιθώρια νέων εθνικιστικών εξάρσεων και ελιγμών.

Η Τουρκία δεν έχει μόνο εχθρούς, όπως θέλει να υποστηρίζει, καθώς οι πάντες έσπευσαν να βοηθήσουν στην πιο δύσκολη στιγμή της. Και σίγουρα δεν είναι η άτρωτη δύναμη που δεν χρειάζεται κανέναν και μπορεί να ζήσει χωρίς τη Δύση.

Οι εξελίξεις πλέον στη γειτονική χώρα δεν είναι εύκολο να προσδιοριστούν. Ίσως το μόνο σίγουρο να είναι ο χρόνος των εκλογών.

Πολύ δύσκολα δεν θα πραγματοποιηθούν στις 14 Μαΐου, καθώς θα πρέπει να είναι σίγουρα πρόωρες για να μπορέσει να είναι εκ νέου υποψήφιος ο Ταγίπ Ερντογάν.