Του Αντώνη Αντζολέτου
Τι ακριβώς ζητούν οι Τούρκοι με το αφήγημα περί αποστρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών; Στους πρόσφατους χάρτες τους έχουν «κοκκινίσει» 16 νησιά δυναμιτίζοντας το κλίμα ενόψει καλοκαιριού. Το 1996 με την κρίση των Ιμίων η Τουρκία είχε αμφισβητήσει την ελληνικότητα μικρών νησίδων για τα οποία δεν υπάρχουν ρητές αναφορές στις διεθνείς συνθήκες, καθώς υπερκαλύπτονται από τα μεγάλα νησιά που είναι δίπλα τους. Προχωρώντας σε ισχυρή κλιμάκωση στο στόχαστρό τους πλέον έχει μπει η Λήμνος, η Σαμοθράκη, η Χίος, η Λέσβος, η Σάμος, η Ικαρία κ.α. Επικαλούνται τη Συνθήκη της Λωζάννης του 1923 και τη Συνθήκη των Παρισίων του 1947 για τα Δωδεκάνησα (δεν συμμετείχε η Τουρκία). Υποστηρίζουν ότι τα νησιά αυτά δόθηκαν στην Ελλάδα υπό τον όρο της αποστρατιωτικοποίησης και από τη στιγμή που αυτό παραβιάζεται η κυριαρχία τους δεν μπορεί να θεωρείται δεδομένη.
Διεθνολόγοι απαντούν πως κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Η Λήμνος και η Σαμοθράκη πέρασαν στην κατοχή της Ελλάδας υπό τους όρους απολύτου αποστρατικοποιήσεως η οποία έληξε το 1936 με τη συνθήκη του Μοντρέ. Τα τέσσερα υπόλοιπα νησιά Λέσβος, Χίος, Σάμος, Ικαρία πήραν την ελληνική σημαία με συγκεκριμένους όρους περιορισμού για ναυτικά οχυρά. Για την ακρίβεια αναφερόταν πως «η Ελληνική Κυβέρνηση ανέλαβε μόνον την υποχρέωση, σύμφωνα με το άρθρο 13 της Συνθήκης Ειρήνης της Λωζάννης, να μην εγκαταστήσει εκεί ναυτικές βάσεις ή οχυρωματικά έργα». Για τα Δωδεκάνησα τα πράγματα είναι επίσης ξεκάθαρα, καθώς η Τουρκία δεν είναι συμβαλλόμενο μέρος στη συνθήκη του 1947 και ως γνωστό μια συνθήκη δεν δημιουργεί υποχρεώσεις ή δικαιώματα για τρίτες χώρες. Στην πρόσφατες δηλώσεις του με τον Σεργκέι Λαβρόφ, πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, ο Νίκος Δένδιας είχε υπενθυμίσει πως «η συμφωνία για την αποστρατιωτικοποίηση των Δωδεκανήσων αφορούσε όχι την Τουρκία, αλλά την ανησυχία της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Υπέρ αυτής συνομολογήθηκε τότε η αποστρατιωτικοποίηση σε μια Συνθήκη στην οποία η Τουρκία δεν είχε θέση».
Το πιο βασικό, όμως που παραβλέπουν στην Άγκυρα είναι πως οι ιστορικές συμφωνίες που περιγράφουν τη χάραξη συνόρων δεν επιδέχονται καμίας αμφισβήτησης. Παράλληλα τα νησιά στρατιωτικοποιήθηκαν μετά το 1974 και με την επίκληση του καταστατικού χάρτη του ΟΗΕ και του άρθρο 51, καθώς ήταν υπό καθεστώς απειλής. Η τουρκική στρατιά στα παράλια του Αιγαίου, που δεν υπάγεται στο ΝΑΤΟ με μεγάλο αριθμό αποφατικών σκαφών δίνει κάθε δικαίωμα στην Ελλάδα να είναι σε ετοιμότητα να αμυνθεί. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν η εισβολή στην Κύπρο, το casus belli, η γενικότερη αναθεωρητική τάση της Τουρκίας ως προς το εδαφικό και νομικό καθεστώς των ελληνικών νησιών, καθώς και οι συνεχείς παραβιάσεις του εθνικού εναέριου χώρου ακόμα και πάνω από κατοικημένα νησιά.
Πως μπορεί να κινηθεί ο Ερντογάν από εδώ και πέρα; Να συνεχίσει την προκλητική και επιθετική δραστηριότητα κλιμακώνοντας όπου εκείνος θεωρεί πως υπάρχει πρόσφορο έδαφος. Αυτός είναι ο λόγος που η ελληνική κυβέρνηση είναι έτοιμη να ανταποκριθεί σε οποιαδήποτε πρόκληση. Σε διπλωματικό επίπεδο οι δυνατότητες της Άγκυρας είναι πολύ περιορισμένες. Σύμφωνα με αναλυτές μια πιθανή μονομερής προσφυγή από την Τουρκία στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης ή στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ δεν θα είχε κάποια τύχη. Θα μπορούσαν επίσης να θέσουν το θέμα στο ΝΑΤΟ με αφορμή κάποια άσκηση που διεξάγεται σε αυτές τις περιοχές, ωστόσο όλες αυτές οι κινήσεις έχουν μόνο επικοινωνιακό χαρακτήρα.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
