ΚΑΙΡΟΣ

«Ανάκριση» στην Ευρωβουλή για τους νέους Επιτρόπους

Ποιοι υποψήφιοι μπορεί να απορριφθούν και ποιες συνέπειες θα είχε αυτό;

Αρχίζουν σήμερα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο οι ακροάσεις των Επιτρόπων για τη νέα Κομισιόν. Ποιοι υποψήφιοι μπορεί να απορριφθούν και ποιες συνέπειες θα είχε αυτό;

Από σήμερα μέχρι τις 12 Νοεμβρίου οι νέοι Επίτροποι, άνδρες και γυναίκες, θα περάσουν από «ανάκριση» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Προκειμένου να αναλάβουν τα καθήκοντά τους, η έγκριση των ευρωβουλευτών είναι απαραίτητη. Κάθε ακρόαση στις Βρυξέλλες διαρκεί τρεις ώρες, στη διάρκεια των οποίων ο καθένας από τους 26 υποψήφιους Επιτρόπους καλείται να απαντήσει σε επίμονες ερωτήσεις των ευρωβουλευτών, που εκπροσωπούν οκτώ ομάδες από όλο το πολιτικό φάσμα.

Ως 27η Επίτροπος λογίζεται η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. Η ίδια έχει εγκριθεί ως επικεφαλής της Κομισιόν με άλλη διαδικασία στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου στο Στρασβούργο, τον Ιούλιο, κατά συνέπεια δεν χρειάζεται να περάσει από τις τωρινές ακροάσεις. Αν όλα πάνε κατ' ευχήν και δεν απορριφθούν κάποιοι υποψήφιοι (κάτι που δεν αποκλείεται, αλλά δεν είναι και σύνηθες), η νέα Κομισιόν της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν θα αναλάβει καθήκοντα την 1η Δεκεμβρίου.

Τι επιτρέπεται να ερωτηθούν οι υποψήφιοι;

Στην προσπάθειά τους να εντοπίσουν αδύνατα σημεία, οι ευρωβουλευτές έχουν δικαίωμα να ρωτήσουν τα πάντα. Μπορούν να ζητήσουν διευκρινίσεις για την επαγγελματική σταδιοδρομία και τα οικονομικά συμφέροντα των υποψηφίων, να διερευνήσουν σκοτεινές πτυχές στο βιογραφικό τους, να ζητήσουν εξηγήσεις για θέματα ηθικής. Μεταξύ άλλων αξιολογείται και η ικανότητα του υποψηφίου να απαντά με σαφήνεια και αυτοκυριαρχία.

Η ακρόαση ακολουθεί αυστηρούς κανόνες και προβλέπει συγκεκριμένο χρόνο ομιλίας για όλους. Μετά την ολοκλήρωση της συζήτησης, οι ευρωβουλευτές της αρμόδιας Επιτροπής καλούνται να ψηφίσουν και να εγκρίνουν τον κάθε υποψήφιο με πλειοψηφία δύο τρίτων.

Σε περίπτωση που κάποιος δεν εγκριθεί, οι ευρωβουλευτές ζητούν από τη χώρα που τον είχε προτείνει να επιλέξει άλλο υποψήφιο. Και αυτός θα πρέπει όμως να περάσει από ακρόαση, με την ίδια διαδικασία.

Από το 2004 μέχρι σήμερα, σε μία «επίδειξη δύναμης» απέναντι στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το Κοινοβούλιο έχει απορρίψει έξι υποψήφιους Επιτρόπους. Ο πρώτος ήταν ο υπερσυντηρητικός Ιταλός Ρόκο Μπουτιλιόνε, ο οποίος είχε δεχθεί κριτική για την ομοφοβική στάση του, όταν δήλωσε ότι οι ομοφυλόφιλοι «δεν είναι εγκληματίες, αλλά είναι αμαρτωλοί». Το 2019 απορρίφθηκε και η υποψήφια Γαλλίδα Επίτροπος, Σιλβί Γκουλάρ, η οποία είχε κατηγορηθεί για εικονική απασχόληση σε αμερικανικό πολιτικό ίδρυμα.

Ποιοι είναι οι «λιγότερο σίγουροι» υποψήφιοι;

Θα μπορούσαν να απορριφθούν κάποιοι υποψήφιοι και αυτή τη φορά; Όπως ακούγεται στις Βρυξέλλες, στο «στόχαστρο» των ευρωβουλευτών βρίσκεται κυρίως ο Ούγγρος υποψήφιος Όλιβερ Βάρχελι, καθώς θεωρείται απολύτως πιστός στον πρωθυπουργό Βίκτορ Όρμπαν. Μέχρι σήμερα ο Βάρχελι ήταν Επίτροπος για τη Διεύρυνση, ενώ τώρα καλείται να αναλάβει το ήσσονος σημασίας χαρτοφυλάκιο για την Υγεία και την Προστασία των Ζώων.

Εάν πράγματι απορριφθεί ο Βάρχελι, ο Βίκτορ Όρμπαν θα μπορούσε να ανοίξει ένα ακόμα μέτωπο με την ΕΕ, καθυστερώντας παρασκηνιακά τις διαδικασίες για πολλές εβδομάδες ή ακόμα και μήνες. Είτε μη προτείνοντας άλλον υποψήφιο είτε προτείνοντας κάποιον που θεωρείται εξίσου ακατάλληλος.

Από εκεί και πέρα: Η φιλελεύθερη υπουργός Εξωτερικών του Βελγίου Χάτζα Λαχμπίμπ, που έχει προταθεί για το νέο χαρτοφυλάκιο της διαχείρισης κρίσεων και αντιμετώπισης φυσικών καταστροφών, θεωρείται βέβαιο ότι θα συγκεντρώσει τα πυρά των εθνολαϊκιστών και ακροδεξιών στην Ευρωβουλή. Απρόβλεπτη θεωρείται η διαδικασία και για την υποψήφια από τη Βουλγαρία, Εκατερίνα Ζαχάριεβα, η οποία ως υπουργός Εξωτερικών στη χώρα της φερόταν να εμπλέκεται σε σκάνδαλο παράνομης χορήγησης ιθαγένειας. Προβλήματα ίσως αντιμετωπίσει και ο Γκλεν Μικάλεφ από τη Μάλτα, καθώς πολλοί δεν θεωρούν επαρκή την πολιτική εμπειρία που έχει αποκομίσει ως διευθυντής του γραφείου του Μαλτέζου πρωθυπουργού.

Σοβαρές αμφιβολίες υπήρχαν παλαιότερα για τον Ιταλό υποψήφιο, Ραφαέλε Φίτο, καθώς προέρχεται και αυτός, όπως και η πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, από το ακροδεξιό κόμμα «Αδέλφια της Ιταλίας». Εικάζεται ότι το Κοινοβούλιο θα τον αντιμετωπίσει με κριτική διάθεση, αλλά τελικά δεν θα τολμήσει να απορρίψει τον υποψήφιο της Μελόνι, η οποία άλλωστε στις Βρυξέλλες έχει αποκηρύξει την «ακραία» εικόνα της και πρεσβεύει μία μάλλον φιλο-ευρωπαϊκή πολιτική.

Τι νέο κομίζει η νέα Κομισιόν;

Για τη δεύτερη θητεία της η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν επιχειρεί μία αναδιάρθρωση των χαρτοφυλακίων με ανακατανομές αρμοδιοτήτων. Κύρια προτεραιότητα δεν αποτελεί πλέον η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, όπως συνέβαινε στην πρώτη θητεία της, αλλά η ενίσχυση της ευρωπαϊκής οικονομίας. Νέα χαρτοφυλάκια προβλέπονται για την Άμυνα, τη Στέγαση, τη Μεσόγειο και την Προστασία των Ζώων.

Μπορεί να είναι αγχωτική η διαδικασία των ακροάσεων, αλλά αξίζει τον κόπο. Ειδικά αν αναλογιστεί κανείς ότι ο βασικός μισθός του Επιτρόπου είναι 26.000 ευρώ μεικτά, ενώ η πρόεδρος της Κομισιόν αμείβεται με 31.800 μεικτά. Σε αυτές τις αμοιβές δεν περιλαμβάνονται δώρα και επιδόματα. Μάλλον καλύτερα σε σύγκριση με τον μισθό του Γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σολτς, ο οποίος φτάνει τα 32.000, αλλά στο ποσό αυτό περιλαμβάνονται πάσης φύσεως πρόσθετες αμοιβές.

Επιμέλεια: Γιάννης Παπαδημητρίου
 

Πηγή: Deutsche Welle