Με τη λέξη διπλωματία ονομάζουμε την τέχνη και την πρακτική της διεξαγωγής διαπραγματεύσεων μεταξύ εκπροσώπων ομάδων συμφερόντων ή κρατών για την επίλυση ενός ζητήματος ή την επίτευξη μιας συμφωνίας. Όταν αφορά σχέσεις μεταξύ κρατών την ονομάζουμε διεθνή διπλωματία, που ασκείται συνήθως μεταξύ εξουσιοδοτημένων εκπροσώπων των κρατών που ενεργούν βάσει διεθνών συνθηκών. Φυσικά, υπάρχει και η μυστική διπλωματία, που την αντιλαμβανόμαστε από το αποτέλεσμα ή όταν μετά την πάροδο ετών ανοίξουν αρχεία.
Παράλληλα με τις παραπάνω λειτουργεί η πολιτιστική διπλωματία, που είναι μια ήπιας ισχύος πολιτική πράξη, που προετοιμάζει τις παραπάνω και ασκείται με κρατική ή ιδιωτική πρωτοβουλία, αφορά δε την προώθηση της εικόνας μιας χώρας στο εξωτερικό μέσα από τον πολιτισμό ενός λαού, τη γλώσσα, τις τέχνες, τις επιστήμες, τη θρησκεία, τη γαστρονομία, τις παραδόσεις, τα έθιμα και δημιουργεί έτσι φίλους ή αμβλύνει τις αντιθέσεις μεταξύ δύο λαών...
Συνεισφέρει στην οικοδόμηση ενός θεμελίου εμπιστοσύνης μεταξύ των κοινωνιών και λαών, αναδεικνύει αξίες του πολιτισμού ενός λαού, δημιουργώντας σχέσεις συναισθηματικής εγγύτητας και όσμωση με αλλοεθνείς λαούς, που διατηρούνται παρά τις αλλαγές κυβερνήσεων των κρατών.
Συνήθως ασκείται με αμοιβαιότητα μεταξύ κρατών με ανταλλαγή πολιτιστικών εκδηλώσεων ή συμμετοχή σε αυτές ή εκπαιδευτικών προγραμμάτων ή ανταλλαγές φοιτητών, υπό την αιγίδα και διαχείριση κυρίως των ομολόγων Υπουργείων Πολιτισμού και Παιδείας, κατά κανόνα με κρατική επιχορήγηση ακόμα και με μυστικά κονδύλια. Φυσικά, πολιτιστική διπλωματία ασκούν και οι Διεθνείς Οργανισμοί, όπως η Ε.Ε. με τα διάφορα πολιτιστικά και εκπαιδευτικά προγράμματα και ανταλλαγές φοιτητών (Erasmus) και τον κινηματογράφο.
Σαφώς κάποια κράτη χρησιμοποιούν την πολιτιστική διπλωματία για αμιγώς πολιτικούς σκοπούς, όπως παλιότερα η Σοβιετική Ένωση για τη διήθηση του κομμουνισμού και για γεωπολιτικούς σκοπούς, ιδιαίτερα διαχρονικά η Τουρκία, για να αποκρύψουν ή να παραπλανήσουν ή δικαιολογήσουν ή λογοκρίνουν σε βάρος τους γεγονότα, ώστε αντιστάσεως μη ούσης ιδιαίτερα από λαούς που έχουν μνήμη χρυσόψαρου, ώστε σε βάθος χρόνου αλλάζουν την εικόνα της ιστορίας. Την πρακτική αυτή χρησιμοποιεί συστηματικά και με επιτυχία η γείτονα Τουρκία, που αρνείται την Αρμενική και Ποντιακή γενοκτονία, τις βαρβαρότητες σε βάρος των Κούρδων ή βαφτίζει την εισβολή στην Κύπρο «ένδοξη απελευθερωτική εκστρατεία».
Επίσης, με ποικιλότροπες παρεμβάσεις ιδίως πολιτικές ή οικονομικές προσπαθούν να παρεμποδίσουν ή αντιστρέψουν ή περιορίσουν και λογοκρίνουν την πολιτιστική διπλωματία άλλων χωρών ή ακόμα πολιτιστικές εκδηλώσεις, που μπορεί να εμποδίσουν ή απεικονίσουν διαφορετικά κάποια γεγονότα.
Από κάποια πολύ σοβαρή καθηγήτρια Πανεπιστημίου, που δεν αναφέρω για λόγους ασφαλείας το όνομα της, που γνωρίζει όμως την τουρκική πολιτική σκηνή, άκουσα, ότι Τούρκος Υπουργός Πολιτισμού της είπε, ότι στη χώρα του με κρατική επιχορήγηση έχουν γυριστεί πάνω από 500 σήριαλ, που προβάλλουν την ιστορία τους, τη ζωή και τα έθιμα τους, τα οποία διαθέτουν σε άλλες χώρες και τηλεοπτικά δίκτυα με συμβολικό τίμημα, για να εθιστούν οι θεατές στη γλώσσα και κυρίως στη μουσική τους, ώστε να γίνει όσμωση μεταξύ διαφόρων λαών. Άλλωστε για το ζήτημα αυτό ως λαός έχουμε υποστεί μεγάλη πλύση εγκεφάλου με τα διάφορα τουρκικά σήριαλ ιδίως με τον «Σουλεϊμάν τον Μεγαλοπρεπή» και την τουρκική μουσική.
Η τηλεοπτική σειρά του Mega "Famagusta" που αφηγείται γεγονότα από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο με στοιχεία μυθοπλασίας είχε προγραμματιστεί να προβληθεί από το διεθνές τηλεοπτικό δίκτυο Netflix, αλλά κατόπιν τουρκικής παρέμβασης περιόρισε την προβολή της μόνο στην Ελλάδα και κατόπιν αντιδράσεων και στην Κύπρο. Συγκεκριμένα ο Πρόεδρος του τουρκικού Ανώτατου Συμβουλίου Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης ισχυρίζεται, ότι η Τουρκία συμφώνησε με το Netflix τη μη μετάδοση της σειράς στην Τουρκία και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα εκτός της Ελλάδας. Κατά πληροφορίες από μη συστημικά ΜΜΕ η Τουρκία εκβίασε το Netfix με την απειλή, ότι θα αποσύρει τις τουρκικές σειρές που αυτό διαχειρίζεται και για αυτό και λόγω του ότι η Τουρκία είναι σχεδόν οκταπλάσια αγορά υπέκυψε.
Το embargo προβολής της σειράς έχει προκαλέσει αντιδράσεις με δηλώσεις μόνο από την Επιτροπή Αγώνα της Κύπρου, τον σκηνοθέτη της σειράς και κάποιους ιδιώτες χωρίς όμως ενεργή προβολή του θέματος από τα συστηματικά ΜΜΕ και πολιτικά πρόσωπα, γεγονός που προκαλεί απορίες και ερωτήματα, όχι μόνο από πού αντλεί η Τουρκία την «εξουσία» σαν Μεγάλος Αδελφός να λογοκρίνει διεθνώς τις πληροφορίες, αλλά κυρίως της ανοχής των πολιτισμένων χωρών και της πολιτικής και πνευματικής ηγεσίας της χώρας μας για παρόμοιες συμπεριφορές.
Είναι γεγονός, ότι το Netflix είναι μια διεθνής επιχείρησης, που ενδιαφέρεται κυρίως για τα οικονομικά αποτελέσματα και ούτε υπάρχει ένδικο διεθνές μέσο προσβολής των αποφάσεων της παρά μόνο οι αντιδράσεις των πολιτών να αποσύρουν την εγγραφή τους.
Στο πλαίσιο όμως της πολιτιστικής διπλωματίας θα πρέπει και με κυβερνητική αρωγή να προβάλλουμε διεθνώς την Ποντιακή Γενοκτονία και το δράμα της Κύπρου από την τούρκικη εισβολή με τις χιλιάδες θύματα και το σκλαβωμένο ακόμα κατά 40% νησί και ας στενοχωρηθούν οι «καρντάσηδες» και την υπεροχή του πολιτισμού μας έναντι του τουρκικού. Επίσης, γυρίζονται διεθνώς διάφορα σήριαλ με θέματα από την ελληνική μυθολογία, που την παραποιούν σε απαράδεκτο βαθμό. Ίσως το Υπουργείο Πολιτισμού θα έπρεπε να βρει τρόπο αντιδράσεως και αποκατάστασης της αληθινής εικόνας.
* O Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.