Η τέταρτη βιομηχανική επανάσταση, η παγκοσμιοποίηση, ο ψηφιακός μετασχηματισμός και οι ασύλληπτες εφαρμογές της Τεχνητής Νοημοσύνης προκάλεσαν και συνεχίζουν να προκαλούν τεκτονικές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομική διαδικασία, μία από τις κυριότερες των οποίων είναι η έντονη όξυνση του διεθνούς ανταγωνισμού. Από την τελευταία δεκαετία του περασμένου αιώνα και ιδίως από την ανατολή της νέας χιλιετίας, επιχειρήσεις, οργανισμοί, χώρες και πόλεις διαγκωνίζονται στη διεθνή κονίστρα, προκειμένου να αποκτήσουν κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα έναντι των ανταγωνιστών τους που θα τους αποφέρει οικονομικά και αναπτυξιακά οφέλη.
Οι περισσότερες χώρες και πόλεις του κόσμου έχουν εξελιχθεί σε αντικείμενα εμπορευματοποίησης και υιοθετούν η μία μετά την άλλη τις αρχές του στρατηγικού μάρκετινγκ. Με δεδομένη τη στενότητα και το κόστος των κρατικών κεφαλαίων, χώρες και πόλεις άρχισαν να αναζητούν οικονομικότερους αναπτυξιακούς πόρους, τους οποίους εντόπισαν στη δημιουργία και προβολή της ελκυστικής τους εικόνας. Ανακάλυψαν έτσι ένα ακαταμάχητο, άυλο κεφαλαιουχικό αγαθό που θα μπορούσε να μοχλεύσει δυναμικά τη συνολική ανάπτυξη και ευημερία τους και να αυξήσει την αξία τους.
Έτσι γεννήθηκε το μάρκετινγκ χωρών, τόπων και πόλεων και στη συνέχεια το city branding, ως γέφυρα που συνδέει τα δύο νοητικά οικοδομήματα της ταυτότητας και της εικόνας τους. Η ταυτότητα πόλης είναι μια νοητική κατασκευή που συντίθεται από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της που είναι η ιστορία, οι λαϊκές παραδόσεις, το πολιτισμικό απόθεμα, το πολιτιστικό αποτύπωμα, η ποιότητα του φυσικού, αστικού, οικιστικού, οικονομικού και κοινωνικού περιβάλλοντος, τα τοπικά παραγόμενα προϊόντα και τα ψυχογραφικά χαρακτηριστικά των κατοίκων της. Η εικόνα πόλης είναι, επίσης, ένα νοητικό οικοδόμημα που συγκροτείται από το σύνολο των γνώσεων, των εντυπώσεων, των απόψεων, των στερεοτύπων, των αναμνήσεων, των βιωματικών εμπειριών και των συναισθημάτων που εδρεύουν στα μυαλά, στις καρδιές και στις συνειδήσεις των τοπικών και των ξένων ακροατηρίων. Εξ’ αιτίας αυτού του γεγονότος, μια ελκυστική εικόνα έχει τη δυνατότητα να επηρεάζει, να κατευθύνει και να χειραγωγεί τα συναισθήματα, τις επιθυμίες και τις συμπεριφορές των ανθρώπων και μέσω της ώσμωσης των λειτουργιών του λογικού, του θυμικού και των αισθήσεων να προσθέτει σε αυτά ουσιαστικό περιεχόμενο.
Η ελκυστική εικόνα μιας πόλης διαδραματίζει καταλυτικό ρόλο στη συνολική αναπτυξιακή διαδικασία της ίδιας και κατ’ επέκταση και της χώρας διότι προσελκύει, επενδυτές, νεοφυείς επιχειρήσεις, επισκέπτες, μόνιμους κατοίκους (ψηφιακούς νομάδες, εύπορους συνταξιούχους, υψηλής εξειδίκευσης ανθρώπινο δυναμικό), αυξάνει την κατανάλωση, βελτιώνει την ποιότητα των προσφερόμενων τοπικών υπηρεσιών (δημόσιων και ιδιωτικών), αναβαθμίζει τις ικανότητες και δεξιότητες του τοπικού εγχώριου ανθρώπινου δυναμικού και γενικά προάγει τη μετάβαση σε ένα εξωστρεφές και βιώσιμο παραγωγικό μοντέλο. Χαρακτηριστικά παραδείγματα που αποκόμισαν τεράστια οφέλη από την υιοθέτηση των στρατηγικών του μάρκετινγκ τόπων και πόλεων και του city branding αποτελούν η Βαρκελώνη, το Βερολίνο, το Ντουμπάι, η Ντόχα, η Σιγκαπούρη, κ.α.
Οι βασικοί στόχοι ενός προγράμματος city branding θα πρέπει να περιλαμβάνουν: τη δημιουργία ξεκάθαρης και αναγνωρίσιμης ελκυστικής ταυτότητας, μέσω της αξιοποίησης των δυνατών στοιχείων (τοπίο, οικοσύστημα, ιστορία, πολιτισμός)∙ τη δημιουργία και προβολή ενός παραγωγικού μοντέλου βιώσιμης οικονομίας που θα δίνει βαρύτητα στην οικολογία, στην αυτάρκεια ενέργειας και προϊόντων και στην προσέλκυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων υψηλής απόδοσης (μεταποίηση, υπηρεσίες) ∙ την υιοθέτηση έξυπνων συγκοινωνιακών και επικοινωνιακών μέσων και διαδικασιών (ηλεκτρικά λεωφορεία, σημεία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων, δίκτυο σταθμών ελεύθερης πρόσβασης στο διαδίκτυο, εικονικοί ξεναγοί επισκεπτών,κ.α.)∙την υποστήριξη ενός συμπεριληπτικού κοινωνικοοικονομικού μοντέλου που θα προάγει την τοπική κοινωνική ολοκλήρωση και την τοπική κοινωνική συνοχή∙ την ύπαρξη ενός ποιοτικού εκπαιδευτικού συστήματος βασικής εκπαίδευσης (προσχολικής και σχολικής)∙ τη λειτουργία ενός ποιοτικού και αποτελεσματικού δικτύου ψηφιακών δημόσιων υπηρεσιών, καθώς και τη λειτουργία ποιοτικών δημόσιων και ιδιωτικών υπηρεσιών υγείας∙ και τέλος την ανάδειξη της πόλης σε λίκνο πολιτισμού.
* Ο Ανδρέας Μήλιος είναι διδάκτωρ του πανεπιστημίου της Φρανκφούρτης, οικονομολόγος και συγγραφέας. Το θέμα του άρθρου το πραγματεύεται στο νέο του βιβλίο που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις Εκδόσεις Κλειδάριθμος, με τον τίτλο «Πως αν αναδείξεις τον τόπο σου. Μάρκετινγκ και διαχείριση επωνυμίας τόπων και πόλεων»
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.