Η τελική ερώτηση στο τηλεπαιχνίδι «Ποιος θέλει να γίνει εκατομμυριούχος», αυτή που αν απαντηθεί δίνει στον παίκτη 1.000.000 ευρώ, είναι η ακόλουθη: «Υπάρχουν πρόστιμα στα My Data;». Αν ο παίκτης απαντήσει, «δεν υπάρχουν» η απάντηση θα βγει λάθος με την αιτιολογία ότι τα πρόστιμα έχουν νομοθετηθεί. Αν απαντήσει «υπάρχουν» η απάντηση πάλι θα βγει λάθος, με την αιτιολογία ότι δεν επιβάλλονται ακόμα επειδή ο διοικητής της ΑΑΔΕ δεν έχει δημοσιεύσει σχετική εγκύκλιο.
Τα My Data συμπυκνώνουν τις διαχρονικές παθογένειες του ελληνικού κράτους και ειδικά την κακονομία. Οι νόμοι είναι κβαντικοί, σαν την περίφημη γάτα του Σρέντιγκερ. Ταυτόχρονα ισχύουν και δεν ισχύουν. Εξαρτάται το πώς θα τοποθετηθεί ο παρατηρητής. Έτσι όλες οι επιχειρήσεις είναι εκβιάσιμες από την φορολογική αρχή και δεν υπάρχει η σταθερή βάση πάνω στην οποία μπορεί να στηριχτεί με ασφάλεια ένα τόσο μεγαλεπήβολο έργο.
Έτσι λοιπόν ακούγονται οξύμωρα πράγματα όπως ότι «τα πρόστιμα δεν ισχύουν, απλά νομοθετήθηκαν». Μπορούν βέβαια να ενεργοποιηθούν οποτεδήποτε, χωρίς καν να προβλέπεται χρονικό όριο προειδοποίησης. Η διαχρονική απάντηση της ΑΑΔΕ στα προβλήματα της My Data είναι: «τι σας απασχολεί; Αφού δεν υπάρχουν πρόστιμα!» Αυτό βέβαια μπορεί να ανατραπεί ανά πάσα στιγμή και τότε η ΑΑΔΕ θα ισχυρίζεται «πόσο πια να προχωρήσουμε χωρίς πρόστιμα;» Μας κάνουν και χάρη άλλωστε που δεν επιβάλλονται πρόστιμα σε ένα έργο που δεν λειτουργεί σύμφωνα με τις ίδιες του τις οδηγίες.
Η ΑΑΔΕ και το Υπουργείο Οικονομικών παραγνωρίζει χαρακτηριστικά όσους θέλουν να είναι νομοταγείς, όχι από τον φόβο των προστίμων, αλλά για να κάνουν τη δουλειά τους σωστά, οργανωμένα και με ασφάλεια. Αντί να επενδύσει σε αυτούς για τη μεταρρύθμιση της ψηφιοποίησης, είναι αυτοί ακριβώς που εχθρεύεται με την ασάφεια και τα μισόλογα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το περίφημο συνοπτικό βιβλίο. Είναι γεμάτο χονδροειδή λάθη και ελλείψεις. Δεν λειτουργεί. Αυτό όμως δεν γράφεται πουθενά επισήμως. Αν κάποιος διαβάσει τους νόμους θα δει ότι μέσα στις υποχρεώσεις όλων των επιχειρήσεων είναι να συμφωνούν το συνοπτικό βιβλίο, δηλαδή να πετύχουν κάτι απολύτως ανέφικτο.
Οι κβαντικές διατάξεις δεν σταματούν εδώ. Προχωράνε στο κλείδωμα των δηλώσεων που από τη φύση τους δεν μπορούν να κλειδωθούν. Η ΑΑΔΕ παριστάνει ότι τις κλειδώνει, εκπαιδεύοντας τις επιχειρήσεις να εφευρίσκουν πατέντες ώστε να υποβληθούν οι δηλώσεις σωστά. Θα μπορούσαν κάλλιστα να τις αφήνουν ξεκλείδωτες, ζητώντας ταυτόχρονα από τις επιχειρήσεις εξηγήσεις, γιατί δεν συμφωνούν με την My Data. Αυτό και θα διευκόλυνε τον έλεγχο και θα διόρθωνε πολύ αποδοτικότερα τα προβλήματα της My Data, χωρίς όμως να καταπιέζει τις επιχειρήσεις.
Έχουμε και κβαντικές οδηγίες για μικρολεπτομέρειες, όπως π.χ. την ανάθεση τιμολόγησης. Οι οδηγίες για το πώς διαβιβάζονται τα τιμολόγια που η έκδοσή τους έχει ανατεθεί σε τρίτο (σ.σ. δεν έχει καμία σχέση αυτό με τον πάροχο τιμολόγησης) έχουν ήδη δημοσιευθεί από το 2021, αλλά ακόμα δεν λειτουργούν. Η ΑΑΔΕ όμως κάτι φοβάται και δεν το παραδέχεται επισήμως. Αυτό συμβαίνει σε πλήθος οδηγιών. Οι οδηγίες είναι για τα ιδεατά My Data, όχι για τα My Data όπως λειτουργούν τώρα στον πραγματικό κόσμο.
Το Υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ πρέπει να εγκαταλείψουν τις κβαντικές διατάξεις για ιδεατούς κόσμους και να δημοσιεύσουν άμεσα νέες που να μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε πλήρως με την κοινή λογική και τις αισθήσεις μας. Με άλλα λόγια απαιτείται σαφήνεια και οδηγίες πλήρως λειτουργικές και εφαρμόσιμες, ώστε να εμπεδωθεί η ασφάλεια δικαίου και η φορολογική αρχή να ανακτήσει το κύρος που τόσο επιπόλαια έχει σκορπίσει την τελευταία δεκαετία. Η ψηφιοποίηση δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ακεραιότητα.
* Ο Αγαμέμνων Σταυρόπουλος είναι Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός
