Η επέτειος για τα 50 χρόνια από την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, γιορτάστηκε με μεγαλοπρέπεια και επίδειξη δυνάμεως από τη μεριά της Τουρκίας, με την επίσκεψη στα κατεχόμενα του Προέδρου της Ρ. Ερντογάν, με συνοδεία 50 πολεμικών πλοίων και εμπρηστικές δηλώσεις του σε βάρος της Ελλάδας και την υπόδειξη προς τον κ. Μητσοτάκη να βάλει τον Υπουργό Ε.Α. κ. Δένδια στη θέση του.
Αντίθετα, η επίσκεψη του πρωθυπουργού κ. Μητσοτάκη στην Κύπρο, ήταν μια απλή κίνηση συμπαράστασης στη δοκιμαζόμενη και από εσωτερικά προβλήματα Κύπρο με προσεκτικά διατυπωμένες δηλώσεις για την τήρηση των αποφάσεων των Γ.Σ. του ΟΗΕ και χωρίς απάντηση από τον ίδιο στις δηλώσεις του Τούρκου Προέδρου, όπως επιβάλλεται από τη διεθνή πρακτική.
Οι διαχρονικά, από την Ελληνική Επανάσταση μέχρι σήμερα, πολεμικές αναμετρήσεις με τη γείτονα χώρα, η συνεχής επιθετικότητά της και οι επεκτατικές διεκδικήσεις της, ο μη σεβασμός της για το Διεθνές Δίκαιο και τις διεθνείς συνθήκες, η συνεχής δημιουργία προβλημάτων σε βάρος μας και κυρίως η συνεχής απειλή πολέμου, κατέστησαν επίκαιρα τα παρακάτω αποφθέγματα.
Ο Ρωμαίος συγγραφέας Publius Flavius Vegelius Renatus (5ος αιών μ.χ.) και ο Ρωμαίος ποιητής Βιργίλιος [70-19 π.χ], που συνέγραψε την Αινειάδα, μας κληροδότησαν δύο σπουδαία αποφθέγματα, που έχουν διαχρονική αξία και είναι ιδιαίτερα χρήσιμα στους σημερινούς χαλεπούς καιρούς που περνάει η χώρα μας εξαιτίας της τουρκικής επιθετικότητας και των κολαούζων της για την αντιμετώπιση των κινδύνων για τα κυριαρχικά δικαιώματα μας, όχι μόνο στην υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ των νησιών του Αιγαίου Πελάγους, αλλά και την ΑΟΖ της Κύπρου και της Κρήτης.
Οι φράσεις αυτές είναι το Si vis pacem para bellum, δηλαδή εάν θέλεις ειρήνη ετοιμάσου για πόλεμο και το Timeo Danaos et dona ferentes, δηλαδή να φοβάσαι τους Δαναούς και τα δώρα που φέρνουν, εφόσον όμως γίνουν κατανοητά από τις πολιτικές ηγεσίες της χώρας μας και της Κύπρου.
Η Τουρκία, έχοντας τη νοοτροπία του κατακτητή και εκμεταλλευομένη τη στρατιωτική της ισχύ και τη γεωπολιτική της θέση, αλλά και τη δικιά μας αδυναμία και της Κύπρου και με σωρεία προβλημάτων, θεωρεί ότι της επιτρέπεται να μην σέβεται το διεθνές δίκαιο της θάλλασας, που τη δεσμεύει, ασχέτως εάν δεν έχει προσχωρήσει στη σχετική διεθνή συνθήκη Bay Montego, που έχει υπογραφεί από 168 χώρες και διεκδικεί κυριαρχικά δικαιώματα που δεν δικαιούται και μάλιστα με επιθετικές πράξεις, όπως είναι η συνθήκη που κατάρτησε με τη Λιβύη για τον καθορισμό της κοινής μεταξύ τους ΑΟΖ για να δημιουργήσει τετελεσμένα κυρίως ως προς τη διέλευση του αγωγού East-Med και την εκμετάλλευση της δικιάς μας ΑΟΖ νότια της Κρήτης και χρησιμοποιεί τους μετανάστες ως όπλο.
Ήδη η όλη κατάσταση έφτασε πλησίον της κόκκινης γραμμής πέραν της οποίας καμία εθνική κυβέρνηση, τουλάχιστον εμφανώς, δεν μπορεί ούτε να υποχωρήσει ούτε να διαπραγματευθεί για την παραχώρηση κυριαρχικών δικαιωμάτων επί ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας των νησιών μας. Άλλωστε η κύρωση τέτοιας συμφωνίας από τη Βουλή απαιτεί 180 ψήφους. Φυσικά υπάρχουν και κάποιοι, ακόμη και επώνυμοι πολιτικοί, τους οποίος εγώ τους αποκαλώ τουρκύλους κατά παράφραση του γραικύλος (κολαούζων των Ρωμαίων) που ομιλούν για συνεκμετάλλευση του Αιγαίου με το επιχείρημα ότι η Τουρκία που έχει τεράστιες ακτογραμμές δεν πρέπει εξαιτίας της ΑΟΖ των νησιών του Αιγαίου ιδίως του Καστελόριζου, να μην έχει δικιά της ΑΟΖ στο Αιγαίο.
Το όλο ζήτημα, που θα διαιωνίζεται με διακυμάνσεις, θα ταλαιπωρεί και τις δύο χώρες μέχρι της οριστικής επιλύσεως του, που μπορεί να γίνει μόνο με τους εξής τρόπους:
1] διάλογο μεταξύ των δύο κρατών, που δεν μπορεί να διαρκεί αιώνια και σε κάθε φάση κάτι θα χάνουμε, γιατί δεν διεκδικούμε τίποτα,
2]προσφυγή στο διεθνές δικαστήριο της Χάγης με την κατάρτιση συνυποσχετικού που να αφορά μόνο την υφαλοκρηπίδα και την ΑΟΖ και με ρητή αναφορά στο δίκαιο της θάλασσας ως εφαρμοστέο δίκαιο, που φυσικά η Τουρκία δεν πρόκειται να δεχθεί,
3] πόλεμο, που η Τουρκία θα τον εμφανίσει διεθνώς, ότι οφείλεται σε δικιά μας υπαιτιότητα γιατί εμείς δημιουργήσαμε το casus belli για να μας αναγκάσει να συρθούμε σε επιζήμιες για τα εθνικά δίκαια διαπραγματεύσεις. Άλλωστε αποδεχθήκαμε παθητικά το casus belli, που ψήφισε το 1987 η Τουρκική Βουλή και δεν τολμήσαμε να επεκτείνουμε τα χωρικά μας ύδατα πουθενά.
Εδώ όμως γεννάται ένα ερώτημα, εάν χρόνος τρέχει υπέρ ημών ή εναντίον μας. Η απάντηση δεν είναι εύκολη, γιατί κάθε άποψη έχει πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα με εναλλακτικές προϋποθέσεις, κυρίως με την πιθανότητα εκλογής του Trump. Σαφώς ο χρόνος τρέχει υπέρ ημών εάν επωφεληθούμε από την άνεση του χρόνου και δημιουργήσουμε όχι μόνο εμείς, αλλά και η Κύπρος, συμμαχίες με όμορες χώρες με ισχυρούς αμυντικούς και οικονομικούς δεσμούς, να επιταχύνουμε την οικονομική ανάπτυξη, ώστε να εξευρεθούν πόροι για εξοπλιστικά προγράμματα χωρίς αισθητή μείωση των κοινωνικών παροχών και κυρίως να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα με ειλικρινή κοινή συναίνεση όλων των πολιτικών δυνάμεων χωρίς προσπάθειες πολιτικής εκμετάλλευσης. Αυτό είναι το ιδεατό σενάριο, που δεν πρόκειται να συμβεί, γιατί η Τουρκία δεν θα αναμείνει να εξοπλιστούμε πρώτα για να κάνει τις επεκτατικές της κινήσεις, που ήδη άρχισε να της υλοποιεί με το σύμφωνο με τη Λιβύη, τη Γαλάζια Πατρίδα, τη διεκδίκηση για αιολικά πάρκα στο Αιγαίο, τους επιθετικούς εξοπλισμούς και τις δηλώσεις της για κυριαρχικά δικαιώματα στην Ανατολική Μεσόγειο, ενώ δεν είναι βέβαιο, ότι το εσωτερικό μέτωπο θα μείνει μέχρι τέλους αρραγές.
Συνεπώς πρέπει να εξετάσουμε με τα σημερινά δεδομένα τι μπορεί να γίνει, γιατί τα γεγονότα τρέχουν με πολύ γρήγορο ρυθμό. Εφόσον η Τουρκία παρά τα φαινομενικά ήρεμα νερά δεν έπαυσε ουσιαστικά τις επιθετικές κινήσεις ο διάλογος δεν έχει κανένα νόημα, γιατί για να επιτύχει σημαίνει υποχωρήσεις στα κυριαρχικά μας δικαιώματα, ως προς τα οποία υπάρχει κόκκινη γραμμή και καμιά κυβέρνηση δεν μπορεί να υποχωρήσει περαιτέρω. Την προσφυγή στη Χάγη με τους όρους που έθεσε ο πρωθυπουργός της Ελλάδας δεν τη δέχεται η Τουρκία και επομένως το μόνο, που απομένει, χωρίς να προσδιορίσω πότε, είναι ένα θερμό επεισόδιο μεταξύ των δύο χωρών, που εάν θα έχει περαιτέρω εξελίξεις είναι θέμα διεθνών συγκυριών. Η χώρα μας, είναι κατ ΄ εξοχή ειρηνική και δεν διεκδικεί τίποτα, αλλά πρέπει να υπερασπίσουμε τα κυριαρχικά μας δικαιώματα στην υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ των νησιών μας με κάθε μέσον ακόμα και με τα όπλα, γιατί το Ομηρικό «Εις οιωνός άριστος αμύνεσθαι περί πάτρις» σημαίνει φιλοπατρία και όχι πολεμοκαπηλεία.
Ο Βιργίλιος είπε τη μεγάλη διαχρονική αλήθεια, εάν θέλεις ειρήνη ετοιμάσου για πόλεμο, είναι δε ιστορικά διακριβωμένο, όταν και όπου εφαρμόσθηκε είχε αποτελέσματα, με πρόσφατο παράδειγμα τον Ψυχρό Πόλεμο με την ειρήνη μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων λόγω της ισορροπίας του τρόμου. Η χώρα μας επειδή έχει ενταχθεί στο ΝΑΤΟ, που είναι αμυντικός οργανισμός μόνον έναντι τρίτων, όχι όμως για τις διενέξεις μεταξύ των μελών του, έχει προσανατολίσει την προμήθεια των εξοπλιστικών της προγραμμάτων μόνο με όπλα από δυτικές χώρες και κυρίως από τις ΗΠΑ και δεν μπορεί να προμηθευτεί όπλα από αλλού, γιατί δεν είναι συμβατά με το υπάρχον αμυντικό σύστημα, αλλά και η Κύπρος μετά την άρση των απαγορεύσεων μπορεί να προμηθευτεί όπλα από τις ΗΠΑ.
Είναι γεγονός, ότι τα τελευταία χρόνια λόγω της οικονομικής κρίσεως, των πολιτικών αντιλήψεων, της ασφάλειας που αισθανόμασταν από τη συμμαχία με δυτικές δυνάμεις, κυρίως με ΗΠΑ, και την παραχώρηση βάσεων, του ότι είμαστε μέλη της Ε.Ε. και την αφελή πίστη μας στην ισχύ του Διεθνούς Δικαίου, που χωρίς την πραγματική ισχύ δεν παρέχει καμιά προστασία έναντι των εξωτερικών εχθρών, η πολιτική ηγεσία της χώρα μας είχε παραμελήσει τον εφοδιασμό, τον εκσυγχρονισμό και την ανανέωση των οπλικών συστημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, ιδίως της Αεροπορίας. ‘Ήδη με την προμήθεια των Rafalle, τον εκσυγχρονισμό των εν υπηρεσία F 16 και την προμήθεια συγχρόνων φρεγατών καλύπτεται πλήρως ο εθνικός χώρος. Εξάλλου η κυβέρνηση επισπεύδει τον εκσυγχρονισμό των ενόπλων δυνάμεων, αλλά απαιτείται σωστή επιλογή των οπλικών συστημάτων, πολύ μεγάλος χρόνος παραδόσεως τους, ενώ οι καιροί πιέζουν και κυρίως πολύ μεγάλη δαπάνη. Ελπίζω οι παραγγελίες των οπλικών συστημάτων να δίνονται ευθέως στις κατασκευαστικές εταιρείες χωρίς την παρεμβολή μεσαζόντων και εμπόρων όπλων για να αποφύγουμε τους ψιθύρους για την παροχή μίζας, που μπορεί να κλονίσουν την εθνική ενότητα.
Μετά την ανακάλυψη του τεράστιου φυσικού πλούτου στην ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα της Ελλάδας και της Κύπρου, που η εκμετάλλευσή του εμφανίζει προοπτικές τεραστίων κερδών, έσπευσαν διάφορες πολυεθνικές πετρελαϊκές εταιρείες- κολοσσοί να αναλάβουν την εκμετάλλευση των κοιτασμάτων με ή χωρίς την κάλυψη των χωρών τους, συναφθήκαν διεθνείς συμμαχίες μεταξύ των ομόρων κρατών, που συνορεύουν οι ΑΟΖ, καταρτίστηκαν συμφωνίες εκμετάλλευσης με διεθνείς διαγωνισμούς, σχεδιάστηκε ο αγωγός μεταφοράς του φυσικού αερίου στη Δυτική Ευρώπη East-Med και υπογράφηκε η σχετική σύμβαση μεταξύ των ενδιαφερομένων κρατών και αρκετά φιλικά προς εμάς κράτη έσπευσαν να δηλώσουν την υποστήριξη τους στα εθνικά κυριαρχικά δικαιώματα μας.
Επειδή στη διεθνή πολιτική και στις σχέσεις μεταξύ των κρατών τίποτε δεν δίνεται δωρεάν, δίνεις για να πάρεις, και επειδή ο φυσικός πλούτος της ΑΟΖ είναι τεράστιος και όλοι προσπαθούν να πάρουν μεγαλύτερο μερίδιο με κάθε θεμιτό ή αθέμιτο μέσο, όπως η Τουρκία, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην κατάρτιση των συμμαχιών και συμβάσεων, γιατί δημιουργούνται τετελεσμένα, αλλά και στις προσφορές και δηλώσεις φιλίας που πρέπει να τις δεχόμεθα με την επιφύλαξη του στίχου του Βιργιλίου, «να φοβάσαι τους Δαναούς και τα δώρα που φέρνουν».
Ο κύκλος της οικονομικής κρίσεως πέρασε και μπαίνουμε στο κρίσιμο στάδιο της οικονομικής ανάκαμψης, αυτό όμως δεν σημαίνει, ότι μπορεί να διατεθούν εύκολα από τον κρατικό προϋπολογισμό τα τεράστια ποσά που χρειάζονται για τον εκσυγχρονισμό των οπλικών συστημάτων και προμήθεια νέων έστω και αν αυτά επιμερισθούν χρονικά μέχρι την παράδοση των οπλικών συστημάτων χωρίς ενδεχομένως περιορισμό των κοινωνιών παροχών, που μπορεί να έχει πολιτικές επιπτώσεις.
Συνεπώς και με αποφυγή του εύκολου τρόπου του δανεισμού τους, πρέπει να εξαιρεθούν ανεξάρτητοι τρόποι χρηματοδοτήσεως του αμυντικού προγράμματος. Μέχρι πρόσφατα υπήρχε το Ταμείο του Στόλου, όπου κατατίθεντο οι κληροδοσίες υπέρ του στόλου και στις δημόσιες διαθήκες ο συμβολαιογράφος ρωτούσε τον διαθέτη τι καταλείπει υπέρ του στόλου, παλαιότερα υπήρχε ο έρανος υπέρ του στόλου και υπέρ της αεροπορίας. Είναι αλήθεια ότι και τώρα κάποιοι φιλοπάτριδες εφοπλιστές χαρίζουν μέχρι και σκάφη στον στόλο, το δε θωρηκτό Αβέρωφ , που χάρη σε αυτό κερδίσαμε τον πρώτο βαλκανικό πόλεμο, αγοράστηκε με χρήματα της δωρεάς του Γ. Αβέρωφ. Φυσικά υπάρχει πάντα το παράδειγμα της Ψωροκώσταινας (Πανωραίας Χατζηκώστα) που ήταν μια πτωχή χήρα στο Ναύπλιο, που ξενόπλενε για να ζήσει και το μόνο περιουσιακό στοιχείο, που είχε ήταν ένα ασημένιο δακτυλίδι, το οποίο έδωσε στον έρανο που έγινε το 1825 για ενίσχυση των πολιορκημένων του Μεσολογγίου. Έκτοτε το Ψωροκώσταινα χρησιμοποιείται για να αποδώσει την άθλια οικονομική κατάσταση του κράτους.
Σαφώς μπορεί να δημιουργηθούν χωρίς την επιβολή πρόσθετης φορολογίας κάποιες πηγές προσθέτων εσόδων για τις ένοπλες δυνάμεις, όπως έρανοι όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην ομογένεια καθώς και ειδικά λαχεία. Με το ν.4182\2014 είχε θεσπισθεί, ότι όταν δεν υπήρχαν αναγκαίοι κληρονόμοι, οι εξωτικοί κληρονομούσαν μόνο με δημοσία διαθήκη άλλως η περιουσία περιείρχετο στο Δημόσιο.
Τη σπουδαία αυτή διάταξη κάποιοι νομικοί κύκλοι φρόντισαν να καταργηθεί, γιατί δεν συνέφερε. Εάν θεσπισθεί εκ νέου θα αποδώσει σημαντικά περιουσιακά στοιχεία στο Δημόσιο. Εξάλλου και με το ισχύον δίκαιο το Δημόσιο έχει κληρονομήσει μεγάλες περιουσίες από ακλήρους, αλλά δεν ενδιαφέρεται να τις αναζητήσει. Επίσης η κληρονομιά πολλών Ελλήνων, που αποβιώνουν στο εξωτερικό χωρίς αναγκαίους κληρονόμους και χωρίς διαθήκη περιέρχεται στο Δημόσιο, αλλά αυτό είναι έργο των ελληνικών προξενικών αρχών να τους εντοπίσουν και να προβούν στις νόμιμες ενέργειες.
* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
