Του Νίκου Αυλώνα*
Από τις αρχές του 2022 μπαίνει και επίσημα η Ελλάδα στη μάχη για τη μετάβαση σε μια κλιματικά ουδέτερη οικονομία. Ο Εθνικός κλιματικός νόμος που θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται, αφού πρώτα ψηφιστεί, έχει ως στόχο τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% σε σχέση με τα επίπεδα του 1990 και μηδενικό ισοζύγιο άνθρακα για την χώρα μας έως το 2050. Όλα αυτά γίνονται ενώ βρισκόμαστε ήδη σε μια πρωτοφανή ενεργειακή κρίση που φαίνεται ότι θα διαρκέσει πολύ περισσότερο από ότι κάποιοι υπολόγιζαν, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την επιβάρυνση όλων μας και συνολικά της Ελληνικής Οικονομίας.
Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή πολιτική, μέχρι το 2050 έχει τεθεί ένα ολοκληρωμένο θεσμικό πλαίσιο για επίτευξη κλιματικής ουδετερότητας και για διασφάλιση μιας δίκαιης και ήπιας μετάβασης. Σε αυτή την μετάβαση, σύμφωνα με απόφαση που λήφθηκε πριν από μερικές από την Ε.Ε., το φυσικό αέριο και η πυρηνική ενέργεια θα παίζουν σημαντικό ρόλο μιας και έχουν χαρακτηριστεί ως ‘’Πράσινα’’ στο πλαίσιο της οδηγίας Ταχινομίας. Πρόκειται για μια απόφαση που σίγουρα θεωρείται σχετικά αμφιλεγόμενη αλλά σίγουρα πρακτική από πολλά Ευρωπαϊκά κράτη που την υποστήριξαν!
Σε αυτή τη μάχη κατά της κλιματικής κρίσης η Ελλάδα οφείλει να είναι δυναμικά παρούσα, καθώς τώρα, και με τη συνδρομή του Ταμείου Ανάκαμψης (ΤΑΑ) το οποίο χρηματοδοτεί πράσινες τεχνολογίες, δίνεται η δυνατότητα να αλλάξει σελίδα και να γίνει πιο ανταγωνιστική.
Ωστόσο αυτό είναι μια συλλογική υπόθεση και απαιτεί δέσμευση, αποφασιστικότητα και δράσεις από την κυβέρνηση, τις επιχειρήσεις, τους φορείς αλλά και την κοινωνία, ειδικά τώρα που η ενεργειακή κρίση είναι παρούσα. Και αυτό δεν θα είναι εύκολο!
Εκτός από την εφαρμογή ενός ισχυρού κλιματικού νόμου και απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα, σημαντικός είναι ο ρόλος του επιχειρηματικού κόσμου της χώρας, που πρέπει επίσης να αναλάβει πρωτοβουλίες, να καταδικάσει πρακτικές greenwashing και κυρίως να συνειδητοποιήσει την ανάγκη για αλλαγή του επιχειρηματικού μοντέλου, που δεν επικεντρώνεται μόνο στο κέρδος αλλά και σε μια επιχειρησιακή λειτουργία με χαμηλούς ή μηδενικούς ρύπους.
Μεγάλες οι απαιτήσεις για τη χώρα μας λοιπόν στο επίπεδο της πράσινης μετάβασης και προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, αλλά μεγάλες και οι ευκαιρίες για ανάπτυξη με την σημαντική συνδρομή και του Ταμείο Ανάκαμψης (ΤΑΑ), εφόσον χρησιμοποιηθεί σωστά, το οποίο κινείται ενεργά προς την κατεύθυνση υλοποίησης των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.
Ας δούμε περιληπτικά πώς θα μας επηρεάσει μέχρι το 2025 δηλαδή σε 3 χρόνια από σήμερα.
• Σημαντικοί κλάδοι επιχειρήσεων υποχρεούνται να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 30% έως το 2030 σε σχέση με το 2022, ενώ όλες οι επιχειρήσεις με περισσότερους από 500 εργαζόμενους θα δημοσιεύουν κάθε χρόνο εκθέσεις με το ανθρακικό τους αποτύπωμα.
• Θα γίνει αύξηση του μεριδίου των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε ποσοστό 70% στην τελική κατανάλωση ενέργειας έως το 2030 με διάφορα μέτρα
• Από το 2025 υποχρεωτικά όλα τα νέα ταξί στην Αττική και την Θεσσαλονίκη, καθώς και το ένα τρίτο των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων, θα είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών.
• Από το 2023 τουλάχιστον το ένα τέταρτο των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης θα είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα.
• Από το 2023, απαγορεύεται η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης όπου υπάρχει επαρκές διαθέσιμο δίκτυο φυσικού αερίου. Από το 2025, απαγορεύεται η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης και από το 2030, απαγορεύεται σε όλα τα κτίρια η χρήση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης.
• Aπό το 2025 όλα τα νέα κτίρια που βρίσκονται σε ζώνες υψηλής τρωτότητας θα πρέπει να ασφαλίζονται υποχρεωτικά. Η ασφάλιση θα αποτελεί προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτιρίου.
*Ο Νίκος Αυλώνας είναι Πρόεδρος Κέντρου Αειφορίας (CSE), Επισκέπτης Καθηγητής Οικονομικό Πανεπιστήμιο Aθηνών (IMBA) & Πανεπιστήμιου του Ιλινόις -Σικάγο
