Οι έννοιες που διέπουν του νόμους στην Ελλάδα, αντί να είναι σταθεροί σαν βράχος, είναι φτερό στον άνεμο. Οι ορισμοί αλλάζουν κατά το δοκούν. Το Υπουργείο Εσωτερικών με το υπ’ αριθμ. Πρωτοκ.: ΔΙΔΑΔ/Φ.69/261/οικ. 723 έγγραφό του, έκανε αποδεκτή τη Γνωμοδότηση 25/2015 του Ε’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους κι έτσι πλέον οι Δημόσιοι Υπάλληλοι δεν μπορούν να συμμετέχουν σε ΙΚΕ ούτε με την ελάχιστη συμμετοχή. Την εξέλιξη αυτή την θεωρώ εξόχως προβληματική, όχι μόνο για τους Δημοσίους Υπαλλήλους, αλλά κυρίως για το επιχειρηματικό περιβάλλον εν γένει και την ασφάλεια δικαίου.
Το άρθρο 32 του Υπαλληλικού Κώδικα (Ν.3258/2007) ψηφίστηκε πράγματι πέντε χρόνια πριν γεννηθεί η ΙΚΕ ως μορφή εταιρείας. Στην απαγόρευση συμμετοχής των δημοσίων υπαλλήλων κατονομάζει τις περιπτώσεις εκείνες κατά τις οποίες ο εταίρος αποκτά την εμπορική ιδιότητα και υποχρεούται στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών μη μισθωτού εξαιτίας αυτής, δηλαδή να είναι μέλος προσωπικής εταιρείας ή ΕΠΕ. Δεν αναφέρει πουθενά απαγόρευση απόκτησης μετοχών Ανώνυμης Εταιρείας.
Ο εταίρος της ΙΚΕ, σε αντίθεση με τον εταίρο της ΕΠΕ ή μιας προσωπικής εταιρείας Ο.Ε. ή Ε.Ε., δεν αποκτά εμπορική ιδιότητα, αλλά θεωρείται επενδυτής, όπως ακριβώς και ο μέτοχος μιας Α.Ε.. Αν π.χ. εφτά συνέταιροι ιδρύσουν ένα εστιατόριο με τη μορφή μιας Ο.Ε. , μιας Ε.Ε. ή μιας ΕΠΕ, μπορούν και οι εφτά να εργάζονται ως σερβιτόροι, με την ιδιότητα και μόνο του εταίρου. Αν όμως ιδρύσουν μια ΙΚΕ δεν μπορούν με μόνη της ιδιότητα του εταίρου να εργάζονται. Αν ένας έλεγχος του ΕΦΚΑ διαπιστώσει ότι εργάζονται, θα τους γράψει ως ανασφάλιστους, μολονότι είναι μέλη της εταιρείας. Στις ΙΚΕ εμπορική ιδιότητα, άρα δικαίωμα στη μη εξαρτημένη εργασία, έχει μόνο ο διαχειριστής, όχι ο εταίρος.
Όταν λοιπόν το κράτος απαγορεύει στον Δημόσιο Υπάλληλο να αποκτά εταιρικά μερίδια ΙΚΕ, ουσιαστικά του απαγορεύει να επενδύσει, ενώ το νόημα του άρθρου 32 του Υπαλληλικού Κώδικα είναι η απαγόρευση στην παράλληλη εργασία. Είναι λοιπόν σαν το ίδιο το κράτος να μην πολυπιστεύει στις ίδιες του τις διατάξεις που ορίζουν ότι ο εταίρος ΙΚΕ είναι επενδυτής και όχι ανεξάρτητα εργαζόμενος.
Το ίδιο πρόβλημα το συναντάμε και σε μια πρόσφατη απόφαση του ΓΕΜΗ που πήρε από κοινού με την ΑΑΔΕ και το Υπουργείο μετανάστευσης. Επιτρέπει σε οποιονδήποτε αλλοδαπό που κατοικεί εκτός Ελλάδας να είναι εταίρος σε ΙΚΕ, αρκεί να έχει ελληνικό ΑΦΜ. Αν όμως ο ίδιος αλλοδαπός κατοικεί στην Ελλάδα, προκειμένου να του επιτρέψει να έχει εταιρικά μερίδια ΙΚΕ, τον υποχρεώνει να έχει και άδεια πλήρους πρόσβασης στην αγορά εργασίας. Ζητά λοιπόν το ΓΕΜΗ άδεια εργασίας, για μια ιδιότητα που δεν συνιστά εργασία. Φανταστείτε την θέση μου όταν ενημέρωσα αλλοδαπό πελάτη μου ότι ο ίδιος δεν μπορεί να συμμετάσχει στην ΙΚΕ επειδή κατοικεί στην Ελλάδα, αλλά οι υπόλοιποι τρεις συνεταίροι του μπορούν να συμμετέχουν, επειδή κατοικούν εκτός Ελλάδος!
Οι αντιφατικοί και παράλογοι νόμοι κάνουν πολύ μεγαλύτερη ζημιά από το συγκεκριμένο ζήτημα που καλούνται να λύσουν. Καλλιεργούν γενικευμένη αίσθηση ανασφάλειας δικαίου. Ανασφάλεια που αφήνει το αποτύπωμά της στο επιχειρηματικό περιβάλλον και συνακόλουθα στο ΑΕΠ και στα δημόσια έσοδα.
* Ο Αγαμέμνων Σταυρόπουλος είναι Οικονομολόγος - Φοροτεχνικός
