Η “ορμονική ισορροπία” και η “υγεία του εντέρου” είναι δύο έννοιες που σίγουρα έχουν γίνει πρωτοσέλιδο τα τελευταία χρόνια. Φαίνεται ότι κάθε δεύτερη μέρα, κάποιος influencer ευεξίας ή κάποιο brand προωθεί έναν άλλο τρόπο για την καλύτερη “εξισορρόπηση” των ορμονών ή τη βελτίωση της κατάστασης του μικροβιώματος του εντέρου.
Και αυτό, τη στιγμή που ολοένα και περισσότερα επιστημονικά στοιχεία αναδύονται και καταδεικνύουν ότι οι δύο αυτοί τομείς της υγείας, το ορμονικό με το γαστρεντερικό σύστημα, είναι άρρηκτα συνδεδεμένοι.
Πού έγκειται λοιπόν αυτή η σύνδεση και τι σημαίνει για εσένα που θέλεις να βελτιώσεις την υγεία σου και να ζήσεις αυτό που λέμε your best life;
Πώς συνδέονται οι ορμόνες και τα βακτήρια του εντέρου μας;
Οι ορμόνες μας είναι έξυπνοι (δεν υπερβάλλω) χημικοί αγγελιοφόροι που επιτελούν σημαντικό ρόλο σε πολλές από τις σωματικές μας λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένης της πέψης.
Ο ρόλος τους μπορεί να συνίσταται, για παράδειγμα, στο πολύ προφανές – να μας λένε πότε πεινάμε (γκρελίνη) και πότε χορταίνουμε (λεπτίνη). Ακόμη όμως και αν δεν σχετίζονται (άμεσα) με την πέψη (πχ. οιστρογόνα, κορτιζόλη κτλ), η σχέση τους με το έντερό μας και τις λειτουργίες του, μπορεί να είναι ισχυρή.
Πολλές ορμόνες παράγονται στο έντερο
Ορισμένες βασικές ορμόνες παράγονται στην πραγματικότητα από τα βακτήρια που υπάρχουν στο έντερό μας, εξηγεί η εγγεγραμμένη διατροφολόγος Rhiannon Lambert, συγγραφέας του βιβλίου The Science of Nutrition.
“Για παράδειγμα, το 95% της σεροτονίνης (ή αλλιώς ορμόνης της ευτυχίας) παράγεται στο έντερο” λέει η Lambert. “Η σεροτονίνη εμπλέκεται επίσης στη μετατροπή της μελατονίνης(της ορμόνης του ύπνου) και βοηθά στη ρύθμιση των κιρκάδιων ρυθμών μας. Υπάρχουν, επίσης, στοιχεία που δείχνουν ότι το μικροβίωμα του εντέρου μας εμπλέκεται και στη ρύθμιση των οιστρογόνων, τα οποία αποτελούν τις κύριες γυναικείες ορμόνες του φύλου“.
Τέλος, ας μην ξεχνάμε ότι το έντερο παίζει επίσης βασικό ρόλο στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από την τροφή μας και στην υποστήριξη της αποβολής των τοξινών. Αν το φυσικό σύστημα αποτοξίνωσής μας βγει εκτός τροχιάς, αυτό μπορεί να προκαλέσει ορμονικές ανισορροπίες. Επιπλέον, ο γαστρεντερικός μας σωλήνας φιλοξενεί περίπου το 70-80% των κυττάρων του ανοσοποιητικού μας συστήματος, με αποτέλεσμα την ύπαρξη μιας ισχυρής αλληλεπίδρασης μεταξύ της εντερικής μικροχλωρίδας, του εντερικού επιθηλίου και του ανοσοποιητικού συστήματος.
Κακή γαστρεντερική υγεία = διαταραγμένη παραγωγή ορμονών
Όλα στο σώμα μας βρίσκονται σε μια δυναμική ισορροπία. Συνεπώς, όταν το έντερό μας δεν λειτουργεί αποτελεσματικά, η παραγωγή ορμονών μπορεί να επηρεαστεί, έχοντας έτσι αντίκτυπο στην ψυχική και σωματική μας υγεία.
Και αυτό, όπως φαίνεται, λειτουργεί vice versa.
Με απλά λόγια, τα υψηλά ή χαμηλά επίπεδα ορισμένων ορμονών μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η πέψη μας, οδηγώντας σε προβλήματα όπως φούσκωμα, δυσκοιλιότητα, ναυτία ή διάρροια.
Ποιες ορμόνες επηρεάζονται περισσότερο;
Μιλήσαμε εν συντομία για το πώς η σεροτονίνη και η μελατονίνη επηρεάζονται από την υγεία του εντέρου, αλλά πολλές ακόμη βασικές ορμόνες συνδέονται επίσης με το έντερο…
1. Γυναικείες ορμόνες του φύλου
Έρευνες δείχνουν ότι υπάρχουν μικρόβια που λειτουργούν στο έντερό μας και μπορούν να ρυθμίσουν την ποσότητα των οιστρογόνων στο σώμα μας. “Αυτό το τμήμα του μικροβιώματός μας είναι μια συλλογή βακτηρίων στο έντερο ικανών να διασπάσουν και να αλλάξουν τα επίπεδα των κυκλοφορούντων οιστρογόνων στο σώμα”, εξηγεί η Δρ Federica Amati, διατροφολόγος και ερευνήτρια στο Imperial College του Λονδίνου.
Από την άλλη πλευρά, τα επίπεδα των οιστρογόνων και της προγεστερόνης μπορούν επίσης να έχουν άμεσο αντίκτυπο στο πεπτικό μας σύστημα όσον αφορά την κινητικότητα του εντέρου καθώς και τη σύσταση του μικροβιώματός μας.
“Η υψηλή προγεστερόνη σχετίζεται με επιβράδυνση της κινητικότητας του εντέρου”, λέει η Δρ Amati. “Αυτό είναι πολύ χρήσιμο στην εγκυμοσύνη, όταν τα επίπεδα προγεστερόνης είναι υψηλά, καθώς δίνει στο σώμα μας περισσότερο χρόνο να αποσπάσει όσο το δυνατόν περισσότερα θρεπτικά συστατικά από την τροφή μας, προκειμένου να βοηθήσει στην πρόοδο της εγκυμοσύνης.
Ωστόσο, η συνθήκη αυτή μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα, οπότε η κατανάλωση άφθονου νερού και φυτικών ινών είναι πολύ σημαντική, τόσο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όσο και κατά το δεύτερο μισό του εμμηνορροϊκού μας κύκλου. Τότε, δηλαδή, που η ορμόνη αυτή παρουσιάζεται αυξημένη”.
2. Ορμόνες του στρες
“Τα υψηλά επίπεδα κορτιζόλης και αδρεναλίνης έχουν δύο βασικές επιπτώσεις στο έντερό μας”, εξηγεί η Δρ Amati. “Πρώτον, μας ωθούν στο να προτιμάμε τους υδατάνθρακες που απορροφώνται εύκολα και απαιτούν μικρή προσπάθεια απορρόφησης για μέγιστη ενέργεια. Δεύτερον, εκτρέπουν τη ροή του αίματος από το έντερό μας προς τα άκρα μας, κάτι που υπεισέρχεται στη διαδικασίας της πέψης”.
Στην πραγματικότητα, οι αυξημένες ορμόνες του στρες έχουν συνδεθεί με πολλά πεπτικά προβλήματα, ενώ έρευνες δείχνουν ότι είναι ικανές έως και να αλλάξουν τη σύνθεση του εντερικού μας μικροβιώματος, μέσω της αύξησης των επιβλαβών βακτηρίων. Η αυξημένη παραγωγή ορμονών του στρες μπορεί επίσης να επηρεάσει την κινητικότητα του εντέρου και την ικανότητα του εντερικού βλεννογόνου να λειτουργεί ως φραγμός και να εμποδίζει τη διαρροή βακτηρίων και τοξινών στην κυκλοφορία του αίματος. Δεν είναι περίεργο, λοιπόν, που τα υψηλά επίπεδα ορμονών του στρες έχουν συνδεθεί με καταστάσεις όπως το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) και η φλεγμονώδης νόσος του εντέρου.
Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, ότι ένα υγιές έντερο μπορεί να έχει ευεργετικό αντίκτυπο σε αυτές τις ορμόνες. Με άλλα λόγια, εάν το έντερό μας λειτουργεί σωστά, μπορεί να βοηθήσει στη ρύθμιση της απόκρισης στο στρες καθώς και στη μείωση του άγχους.
Γιατί ως γυναίκες πρέπει να ενδιαφερθούμε για τη σχέση ορμονών-γαστρεντερικού;
Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει ότι υπάρχουν βασικές διαφορές μεταξύ του ανδρικού και του γυναικείου μικροβιώματος του εντέρου. Επιπλέον, μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου όσο και ορισμένα αυτοάνοσα νοσήματα (πχ. ελκώδης κολίτιδα, νόσος του Crohn, κτλ.) παρουσιάζονται πιο συχνά στις γυναίκες.
Παράλληλα, το έντερό μας μπορεί να εμφανίζει ειδικές για το φύλο αντιδράσεις στην ίδια ακριβώς διατροφή. Ο κύριος λόγος γι’ αυτό; Τα διαφορετικά επίπεδα ορμονών μεταξύ των δύο φύλων.
Τι μπορείς να κάνεις
Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι οι ορμόνες και το έντερό μας είναι μέρος ενός πολύ μεγαλύτερου συστήματος και επηρεάζονται από πολλά πράγματα στο σώμα μας (καθώς και το ένα από το άλλο).
1. Ισορροπημένη διατροφή και καλός ύπνος
Αν και πρέπει να γίνουν ακόμη πολλές έρευνες που να εξετάζουν την άμεση σχέση μεταξύ των εντέρων και των ορμονών μας, η διασφάλιση μιας ισορροπημένης και ποικίλης διατροφής είναι σημαντική για πολλές πτυχές της υγείας μας, συμπεριλαμβανομένης της υγείας των εντέρων και των ορμονών μας. Είναι επίσης σημαντικό να βεβαιωνόμαστε ότι η ποιότητα του ύπνου μας είναι καλή και ότι διαχειριζόμαστε τα επίπεδα του άγχους μας, καθώς αυτό μπορεί να έχει αντίκτυπο στον τρόπο λειτουργίας του εντέρου μας και στα επίπεδα των ορμονών μας.
2. Διαισθητικός τρόπος ζωής
“Το να αναγνωρίζουμε τα σήματα του σώματός μας για σίτιση, ξεκούραση και κοινωνική επαφή και να ξέρουμε πώς να ανταποκριθούμε, είναι το πρώτο βήμα για να μπορέσουμε να ζήσουμε πιο διαισθητικά”, υποστηρίζει η Δρ Amati. Προσθέτει επίσης ότι “υπάρχει τεράστια δύναμη στο να γνωρίζουμε πώς ανταποκρίνεται το σώμα μας στις διακυμάνσεις των ορμονών μας ανάλογα με τη φάση ζωής στην οποία βρισκόμαστε.
Είναι λοιπόν άκρως σημαντικό το να μάθουμε να αξιοποιούμε τη δική μας υπάρχουσα βιολογική δύναμη ώστε να μεγιστοποιήσουμε την ποιότητα της υγείας μας καθώς και τη συνολική μας ευεξία και ενέργεια“.
Διαβάστε ακόμη:
Θέλεις να ενισχύσεις την κοινωνική σου ζωή; Πήγαινε για ύπνο
5 μυστικά της Ιταλίδας γιαγιάς για πετυχημένες μακαρονάδες
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
