Της Μαρίνας Ζιώζιου
Αν και έχει χαρακτηριστεί διεθνώς ως «πράσινος Πατριάρχης», όπως έχει δηλώσει σε συνέντευξή του, σε προσωπικό επίπεδο προσπαθεί να είναι «πράσινος άνθρωπος», καθώς μεγάλωσε σε ένα μικρό και πολύ όμορφο χωριό της Ίμβρου, στους Αγίους Θεοδώρους, μέσα σε ένα υπέροχο φυσικό περιβάλλον. Εκεί ο Δημήτρης Αρχοντώνης ονειρεύεται και συγκεντρώνει χωρίς να το ξέρει το «λίπασμα» της μελλοντικής του εξέλιξης.
Ο μικρός Δημήτρης είναι το τρίτο από τα τέσσερα παιδιά του Χρήστου και της Μερώπης. Η πρωτότοκη είναι η Ζαχάρω, ο Νικόλαος και ο «βιεναμίν» ο Αντώνιος. Οικογένεια βιοπαλαιστών που κόντρα στις δυσκολίες και τις κακουχίες της εποχής προσπάθησε να του προσφέρει απλόχερα ό,τι καλύτερο μπορούσε. Τον έμαθε να αγαπά με ανιδιοτέλεια, να συμπονά και να αναζητά διαρκώς τρόπους για να πραγματοποιήσει τα όνειρά του.
Ο τίτλος του «πράσινου Πατριάρχη», αρχικά του αποδόθηκε από τα ΜΜΕ το 1996, ωστόσο επισημοποιήθηκε με τελετουργικό τρόπο στον Λευκό Οίκο, το 1997, από τον Al Gore, Αντιπρόεδρο των ΗΠΑ. Ακριβώς γι’ αυτή τη θαρραλέα ηγετική του δράση «προς υπεράσπιση του περιβαλλοντισμού ως πνευματικής ευθύνης», το περιοδικό Time τον κατέταξε ανάμεσα στους «100 ανθρώπους με την πιο μεγάλη επιρροή», το 2008.
Η εμπλοκή του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου με το περιβάλλον ξεκίνησε χρόνια πριν την ενθρόνισή του το 1991, όταν μικρό παιδί ακόμη περιπλανιόταν στις πλαγιές της γενέτειράς του, έψαχνε λουλούδια για την αγαπημένη του μητέρα και την αδερφή του.
Ως «παπαδάκι» ο νεαρός- τότε- Βαρθολομαίος διέσχιζε τους λόφους και τα λαγκάδια μαζί με τον ιερέα του χωριού του, για να βοηθάει στη θεία Λειτουργία των κοντινών παρεκκλησίων. Η φύση ήταν ένα καταφύγιο και μια ανακούφιση στα νιάτα του στην Ίμβρο (και αργότερα στη Χάλκη). Αυτές οι πρώτες εικόνες, οι μυρωδιές και τα συναισθήματα προετοίμασαν την καρδιά και το νου του για ό,τι ακολούθησε μετά.
Ένα μήνα μόλις μετά την εκλογή του, το 1991, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συγκάλεσε οικολογικό συνέδριο στην Κρήτη. Το συνέδριο είχε τον τίτλο «Ζώντας μέσα στη Δημιουργία του Κυρίου» και την έναρξη των εργασιών του κήρυξε ο Πρίγκιπας Φίλιππος, Δούκας του Εδιμβούργου και διεθνής πρόεδρος του World Wildlife Fund.
Οι δεσμοί του Πρίγκιπα με την Ορθοδοξία έχουν βαθιές ρίζες: ο παππούς του ήταν ο Βασιλιάς Γεώργιος Α’ της Ελλάδας, η γιαγιά του καταγόταν από τη ρωσική δυναστεία των Ρομανώφ και η μητέρα του έγινε ορθόδοξη μοναχή.
Στις αρχές του 1992, ο Βαρθολομαίος συγκάλεσε μια σύναξη όλων των Πατριαρχών και των Προκαθημένων στο Φανάρι, εγκαινιάζοντας μια ιστορική σειρά τέτοιων συναντήσεων, ως έκφραση ενότητας, καλώντας όλους τους ορθόδοξους ηγέτες να ενημερώσουν τις Εκκλησίες τους για το πόσο κομβικής σημασίας για την εποχή μας είναι το περιβαλλοντικό ζήτημα.
Ο Πατριάρχης συνέχισε και συνεχίζει να διοργανώνει συνέδρια και συμπόσια εν πλω, μέχρι και πριν από λίγες ημέρες στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης, με απώτερο σκοπό να μας αφυπνίσει και η οικολογική ευαισθητοποίηση να ενταχθεί στα προγράμματα σπουδών των Θεολογικών Σχολών και όχι μόνο.
Ο Προκαθήμενος της Ορθοδοξίας δεν είναι τυχαίο ότι εστίασε την προσοχή του στα νερά. Ο κεντρικός ρόλος του Βαπτίσματος, ως μυστηρίου εισόδου όλων των χριστιανών στην Εκκλησία και η πνευματική σημασία του Αγιασμού στην καθημερινή ζωή των ορθόδοξων πιστών, του υπενθύμιζαν ότι τα ύδατα του κόσμου είναι μια δωρεά της αγάπης του Θεού προς εμάς.
Απευθυνόμενος σε ένα διεθνές συνέδριο στη Χάγη, ο Πατριάρχης ανέφερε: «Το νερό δεν μπορεί ποτέ να αντιμετωπίζει ή να γίνεται αντικείμενο μεταχείρισης ως ιδιωτική περιουσία ή να γίνεται μέσο ή σκοπός ιδιωτικού συμφέροντος… Η απίσχνανση των υδάτινων πόρων θα επηρεάσει αναπόφευκτα τα πάντα, από την παγκόσμια τροφοδοσία μέχρι την ανάπτυξη των πόλεων, την εύρεση εργασίας και την τοποθεσία των βιομηχανιών, ακόμα και τις προοπτικές της ειρήνευσης στη Μέση Ανατολή».
Για τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο είναι ξεκάθαρο ότι η θρησκεία δεν μπορεί να επιλύσει την οικολογική κρίση δίχως την επιστήμη, αλλά και η επιστήμη δεν διαθέτει την απαιτούμενη ικανότητα να μεταμορφώνει τις καρδιές και να διορθώνει τις συνήθειες των ανθρώπων.
Είναι εντυπωσιακό, αλλά τα φυτά για τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο είναι οι σοφότεροι δάσκαλοι και τα καλύτερα παραδείγματα για την πνευματική ζωή.
«Στρέφονται προς το φως» έγραψε το 2010 για το ρωμαιοκαθολικό περιοδικό Seminarium, και «οι ρίζες τους πάνε βαθιά». Επιπλέον, λαχταράνε για καθαρό νερό και αγαπάνε τον καθαρό αέρα.
«Προσαρμόζονται αυθόρμητα και παράγουν άφθονα, είτε για να θρέψουν τους άλλους είτε για να τους κάνουν να θαυμάσουν. Απολαμβάνουν ένα δικό τους μικρόκοσμο, την ίδια ώρα που συμβάλλουν εξίσου στον μακρόκοσμο τριγύρω τους».
Το ίδιο μπορεί να ειπωθεί και τα για τα ζώα. Τις τελευταίες ημέρες της δημιουργίας, ο Θεός έπλασε μια ποικιλία ζώων, όπως επίσης έπλασε και τον άνδρα και τη γυναίκα «κατ’ εικόνα» και «καθ’ ομοίωσίν» Του.
Στην γνωστή ομιλία του στη Σάντα Μπάρμπαρα το 1997, ο Βαρθολομαίος υπενθύμισε στο ακροατήριό του τη σχέση του ανθρώπου με το περιβάλλον.
«Οι άνθρωποι και το περιβάλλον σχηματίζουμε από κοινού έναν άρραφο χιτώνα ύπαρξης, ένα σύνθετο υφαντό που πιστεύουμε ότι έχει τεχνουργηθεί από τον Θεό… Το πώς μεταχειριζόμαστε τη γη κι ολόκληρη την κτίση καθορίζει συνάμα και τη σχέση που έχει ο καθένας μας με τον Θεό. Κι είναι, επίσης, ένα βαρόμετρο του πώς βλέπουμε ο ένας τον άλλο…
Μειώνοντας τη δική μας κατανάλωση, εξασφαλίζουμε ότι απομένουν πόροι και για τους άλλους ανθρώπους στον κόσμο».
Για τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο το περιβάλλον δεν είναι απλά άλλο ένα ζήτημα ανάμεσα στα άλλα, στα οποία η Εκκλησία πρέπει να ανταποκριθεί. Για πολλούς λόγους, είναι το πλέον καίριο ζήτημα, είναι το μοναδικό ζήτημα που καθορίζει όλες τις άλλες πτυχές της πίστης μας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι την ευαισθησία και τις περιβαλλοντικές πρωτοβουλίες της Πρωτόθρονης Εκκλησίας της Ορθοδοξίας υιοθέτησε και ο Πάπας Φραγκίσκος. Όπως έχει δηλώσει και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος «η συνεργασία των δύο Εκκλησιών στον αγώνα για την προστασία της φύσης αποτελεί ένα παράδειγμα προς όλους ότι οτιδήποτε καλό για την ανθρωπότητα μπορούμε να το πετύχουμε μόνο μαζί, μόνο με κοινή προσπάθεια».
Βιβλιογραφία
- «Βαρθολομαίος – Αποστολή και Όραμα», του καθηγητή π. Ιωάννη Χρυσαυγή, εκδόσεις AΘens Bookstore Publications
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.