ΚΑΙΡΟΣ

To Εργαστήριο Λιμενικών Έργων της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ, στη μάχη για τη διάσωση του Ναυαγίου της Ζακύνθου

Προτείνει ολιστικές, καινοτόμες και περιβαλλοντικά βιώσιμες μεθόδους για τη διάσωση των ελληνικών ακτών από τη διάβρωση και τις παράκτιες πλημμύρες 

Το Εργαστήριο Λιμενικών Έργων του ΕΜΠ, με μια 10-μελή ομάδα ερευνητών και επικεφαλής την Καθηγήτρια και Διευθύντρια του Εργαστηρίου κα Βίκυ Τσουκαλά, στο πλαίσιο του προγράμματος του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου για τη διάσωση του σύγχρονου μνημείου – τοπόσημου Μ/V Παναγιώτη στην ακτή του Ναυαγίου της Ζακύνθου, υλοποίησε μετρήσεις πεδίου την περίοδο Απριλίου – Ιουνίου με υπερσύγχρονο εξοπλισμό στη θαλάσσια περιοχή του Ναυαγίου, για την ταυτόχρονη μέτρηση των κυματικών χαρακτηριστικών σε βαθιά και ρηχά νερά. 

Το πρόγραμμα εκπονήθηκε από ίδιους πόρους του Ιδρύματος και Επιστημονικό Υπεύθυνο τον Πρύτανη του ΕΜΠ, Καθηγητή κ. Ιωάννη Χατζηγεωργίου.  Βασικός στόχος της ομάδας του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων ήταν η αύξηση της αξιοπιστίας και η βελτιστοποίηση των μέτρων που πρότεινε το ΕΜΠ για την προστασία του Μ/V Παναγιώτη, από τη θαλάσσια δράση αλλά και την ασφαλή επισκεψιμότητα της ακτής.

Η Προσέγγιση του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων: Αντικείμενο & αποτελέσματα

Η ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων πόντισε τέσσερα όργανα μέτρησης σε επιλεγμένα σημεία εντός θαλάσσης, στον κόλπο του Ναυαγίου. Τα δυο εξ αυτών αποκτήθηκαν από το ΕΜΠ για τις ανάγκες του συγκεκριμένου προγράμματος και αποτελούν μετρητές προηγμένης τεχνολογίας, των θαλάσσιων κυματικών χαρακτηριστικών, της θερμοκρασίας και της ατμοσφαιρικής πίεσης, αποστέλλοντας δεδομένα σε πραγματικό χρόνο μέσω δορυφόρου. 

Επιπλέον, τοποθετήθηκε ακόμα ένας μετρητής κυματισμών και ένας ρευματογράφος σε πιο αβαθή ύδατα.  

Πόντιση μετρητών κυματικών χαρακτηριστικών στη θαλάσσια περιοχή του Ναυαγίου (αριστερά)
Αποστολή μετρήσεων κύματος σε πραγματικό χρόνο (δεξιά) 

Οι εν λόγω μετρητές, κατέγραφαν ταυτόχρονα τη θαλάσσια κατάσταση, από τα βαθιά έως τα ρηχά νερά, στον κόλπο του Ναυαγίου, και προσέφεραν πολύτιμα δεδομένα για: α) την εις βάθος κατανόηση των πολύπλοκων παράκτιων διεργασιών που λαμβάνουν χώρα στην περιοχή μελέτης, β) τη σύγκριση με δεδομένα Ευρωπαϊκών βάσεων (π.χ. Copernicus) και γ) τη βαθμονόμηση εξελιγμένων μαθηματικών μοντέλων προσομοίωσης (του κυματικού και υδροδυναμικού πεδίου, της στερεομεταφοράς και της μορφοδυναμικής εξέλιξης).

Ο βασικός στόχος των παραπάνω μετρήσεων, σε συνδυασμό με:

  • την ωκεανογραφική έρευνα οπισθοσκέδασης (backscatter survey) για τη χαρτογράφηση του θαλάσσιου βυθού με τη χρήση πολυδεσμικού ηχοβολιστή (multibeam echosounder) και πλευρικού σαρωτή (side scan sonar) για τη δημιουργία τρισδιάστατου μοντέλου πυθμένα στο οποίο απεικονίστηκαν με λεπτομέρεια η βυθομετρία και η μορφολογία του πυθμένα, 
  • τη λιθοσεισμική διασκόπηση των υποστρωμάτων (sub bottom survey) για την παροχή πληροφοριών για τη δομή, τον χαρακτήρα και το πάχος των ανώτερων υποστρωμάτων του πυθμένα, καθώς και 
  • τη συλλογή και ανάλυση δειγμάτων πυθμένα από χαρακτηριστικές θέσεις της θαλάσσιας περιοχής του ναυαγίου, 

ήταν η βελτιστοποίηση των γεωμετρικών χαρακτηριστικών, καθώς και η μείωση του όγκου και του χρόνου αναπλήρωσης της προτεινόμενης επέκτασης της ζώνης προστασίας του Μ/V Παναγιώτη, μέσω τεχνητής αναπλήρωσης. 

(α) Χρήση πολυδεσμικού ηχοβολιστή τελευταίας τεχνολογίας για την κατάρτιση ακριβέστατων βυθομετρικών διαγραμμάτων με πλήρη κάλυψη πυθμένα (αριστερά)
(β) Χρωματική διαβάθμιση της σκληρότητας των επιφανειακών γεωλογικών σχηματισμών πυθμένα (seabed classification) με την μέθοδο οπισθοσκέδασης (δεξιά)

Αξίζει να σημειωθεί, όπως μας εξήγησε η Καθηγήτρια Λιμενικών Έργων του ΕΜΠ και Διευθύντρια του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων, κα Βίκυ Τσουκαλά, ότι η ομάδα των επιστημόνων του Εργαστήριου, με αφορμή τη μελέτη διάσωσης του Ναυαγίου της Ζακύνθου, πρωτοπορεί με την ταυτόχρονη μέτρηση των κυματικών χαρακτηριστικών σε βαθιά και ρηχά νερά, παράγοντας νέα γνώση και καινοτόμες μεθόδους, συμβάλλοντας ουσιαστικά στην κάλυψη όχι μόνο ενός σημαντικού κενού στην επιστήμη της Ακτομηχανικής, εντός και εκτός συνόρων, αλλά και δημιουργώντας ταυτόχρονα παρακαταθήκη μεθοδολογίας προσέγγισης για την επίλυση των σύνθετων ακτομηχανικών προβλημάτων που αντιμετωπίζει στο σύνολό της η παράκτια ζώνη της Ελλάδας τα τελευταία χρόνια, από την επιδείνωση της παράκτιας διάβρωσης που καταγράφεται ως αποτέλεσμα της κλιματικής αλλαγής

Η πρόταση του Εργαστηρίου Λιμενικών Έργων, με αφορμή τη μελέτη του ΕΜΠ για την προστασία και τη διάσωση του Μ/V Παναγιώτη, είναι η προστασία των ακτών από τη διάβρωση και τις συνέπειες των παράκτιων πλημμυρών, με ήπιες και βιώσιμες παρεμβάσεις οι οποίες θα βρίσκονται σε συνέργεια με τη φύση και τις φυσικές διεργασίες και θα εξασφαλίζουν τη διατήρηση του φυσικού και περιβαλλοντικού κεφαλαίου της χώρας με άμεση επίδραση στο εισόδημα σε τοπικό αλλά και εθνικό επίπεδο.

Πηγή: skai.gr