H σπουδαία Ελληνίδα Ιστορικός και Βυζαντινολόγος, Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, συμπληρώνει φέτος 99 χρόνια ζωής. Μιλώντας στον Άρη Πορτοσάλτε και στην κάμερα του Prime Time, αφηγείται με τον γλαφυρό και συγκλονιστικό της λόγο τον «αιώνα της Ελλάδας» και περιγράφει τις προκλήσεις της εποχής που έρχεται. Παράλληλα, μιλάει για τα γεγονότα που σημάδεψαν τα παιδικά της χρόνια, για τη «θητεία» της στην ΕΠΟΝ και στην Αντίσταση, για την επιστημονική της αναγνώριση στη Γαλλία ως «Πρύτανης των Πρυτάνεων», για τον Μάη του ’68, την ελληνική χούντα και τις σχέσεις της με τις κορυφαίες προσωπικότητες της Ελλάδας και του κόσμου. Μιλά για τον Φρανσουά Μιτεράν και τον Ανδρέα Παπανδρέου, τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, τον Μάνο Χατζηδάκι και τον Μίκη Θεοδωράκη, τον Ιάννη Ξενάκη και τη Μελίνα Μερκούρη. (Δείτε όλο το επεισόδιο εδώ)
Προσφυγάκι
Ήταν Αύγουστος του 1926 όταν η οικογένεια Γλύκατζη, υποδέχθηκε το έκτο παιδί της. Ξεριζωμένοι από την Προύσα οι γονείς της, γεύτηκαν το πικρό ποτήρι της προσφυγιάς, αλλά είχαν ήδη στήσει το σπιτικό τους στον Βύρωνα.
"Οντας κι εγώ ένα προσφυγάκι ή τουρκόσπορος όπως λέγανε, έχω και το κρατώ ακόμη ένα κλειδί τεράστιο σκουριασμένο, από την αυλή του σπιτιού των πατεράδων μου, γιατί ελπίζουμε ότι θα γυρίσουν κάποτε στον τόπο τους" την ακούμε να λέει.
Στα χρόνια της Κατοχής, η Ελένη Γλύκατζη, μαθήτρια ακόμα, εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ, υπό την καθοδήγηση του αείμνηστου δημοσιογράφου Χρήστου Πασαλάρη. Δεν έκρυψε ποτέ ούτε τα προοδευτικά της φρονήματα, ούτε το άσβεστο πάθος της για την ελευθέρια.
"Εκείνο που έψαχνα ήταν να μπω στην αντίσταση" διηγείται.
"Με πιάσανε οι Γερμανοί"
Ερωτηθείσα από τον Άρη Πορτοσάλτε αν κινδύνεψε να την πιάσουν οι Γερμανοί, η κα Γλύκατζη Αρβελέρ απάντησε πως την πιάσανε. "Κι αυτό που είναι περίεργο είναι πως με αφήσανε στην αρχή του Βύρωνα. Ηταν λίγο σαν λόφος...."
Την ώρα που οι Γερμανοί ναζί έφευγαν από την Ελλάδα, ταπεινωμένοι από τους Συμμάχους, μια νέα πληγή άνοιγε. Η εμφύλια σύγκρουση. Άρχισε στις 3 Δεκεμβρίου του 1944 με την αιματηρή κατάληξη της ογκώδους διαδήλωσης που οργάνωσε το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδος στην Πλατεία Συντάγματος, ακολούθησε η συμφωνία της Βάρκιζας στις 12 Φεβρουαρίου του 1945 και η αδελφοσφαγή έως το καλοκαίρι του 1949... Μετά τα Δεκεμβριανά του 1944, η Ελένη Γλύκατζη ακολούθησε τον ΕΛΑΣ Αθηνών, στην υποχώρησή του από την Αττική και επέστρεψε στον Βύρωνα μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας.
"Αυτά που έζησα στα Δεκεμβριανά δεν μπορούσαν ποτέ να με κρατήσουν στο πολιτικό στρατόπεδο που ήμουν, γιατί είδα νέα παιδιά να περπατούν στον δρόμο και να τραγουδάνε 'η νεολαία θέλει αίμα." λέει η κυρία Αρβελέρ.
Τη χρονιά της συμφωνίας στη Βάρκιζα, δεν απαιτούνταν πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. Έτσι, η Ελένη άρχισε τις σπουδές της στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η ιστορία και η αρχαιολογία μονοπωλούσαν πάντα το επιστημονικό της ενδιαφέρον. Η προσφυγική καταγωγή και τα οικογενειακά της βιώματα έπαιξαν καθοριστικό ρόλο σε αυτό.
Κατά τη διάρκεια των φοιτητικών της χρόνων η Ελένη -επειδή γνώριζε άριστα τη γαλλική γλώσσα- κατόπιν συστάσεων από το πανεπιστήμιο, βρέθηκε στον κύκλο της βασίλισσας Φρειδερίκης. Μάλιστα η βασίλισσα κατακρίθηκε τότε για την επιλογή να πάρει στη δούλεψη της ένα κορίτσι που δεν ασπάζονταν τη Βασιλεία.
Τι είναι το Βυζάντιο για την Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ
Πρώτη των πρώτων στη Γαλλία
Η κα Αρβελέρ εγκαταστάθηκε στο Παρίσι για μεταπτυχιακές σπουδές το 1953 και δεκατέσσερα χρόνια μετά, το 1967, επελέγη ως καθηγήτρια στο πανεπιστήμιο της Σορβόννης.Το 1970 εξελέγη αντιπρύτανις και το 1976 Πρύτανις του ιστορικού πανεπιστημίου που μετρά επτά αιώνες ζωής. Έτσι γίνεται τότε, η πρώτη γυναίκα που κατείχε αυτό το αξίωμα σε όλο τον κόσμο.
Ζώντας στη Γαλλία, η Ελένη Γλύκατζη, ως επιστήμων και Πρύτανις, κέρδισε τον σεβασμό των Γάλλων αλλά ως γυναίκα κατέκτησε την καρδιά του Ζακ Αρβελέρ. Αξιωματικός του γαλλικού πολεμικού ναυτικού εκείνος, γόνος μεγαλοαστικής παριζιάνικης οικογένειας, έγινε το στήριγμά της στη ζωή και την επιστήμη. Μαζί του απέκτησε μια κόρη, τη Μαρι-Ελεν που ζει μόνιμα στο Παρίσι.
"Γιατί δεν μιλάτε για τη χούντα στην Ελλάδα;"
Τα γεγονότα του Γαλλικού Μάη του '68, η κατάληψη του Πανεπιστημίου Ναντέρ και αργότερα της Σορβόνης, οι μεγάλες φοιτητικές και εργατικές διαδηλώσεις, οι γενικές απεργίες και οι καταλήψεις μεγάλων εργοστασίων, συγκλόνισαν τη Γαλλία και έγιναν σημείο αναφοράς για τους κοινωνικούς αγώνες σε όλον τον κόσμο.
Μετά από μια τηλεοπτική συνέντευξη των ηγετών της εξέγερσης, του Ντανιέλ Κον-Μπεντίτ, του Αλαίν Ζεσμάρ και του Ζακ Σοβαζώ εμφανίζεται στην τηλεόραση ο τότε πρωθυπουργός της Γαλλίας, Ζορζ Πομπιντού, ο οποίος χαρακτηρίζει τους εξεγερμένους «Ομάδες λυσσασμένων που θέλουν να γενικεύσουν την αναταραχή, με σκοπό να καταστρέψουν το έθνος και αυτές ακόμα τις βάσεις της φιλελεύθερης κοινωνίας μας».
Στις μεγαλειώδεις διαδηλώσεις της 13ης Μαΐου το κυρίαρχο σύνθημα των διαδηλωτών είναι: «Είμαστε όλοι λυσσασμένοι».
Η Ελένη Γλύκατζη έζησε τα γεγονότα στη Σορβόνη και βρήκε ευκαιρία να θυμίσει στους εξεγερμένους φοιτητές, τη δικτατορία των Συνταγματαρχών στην Ελλάδα την ίδια εκείνη περίοδο.
"Ο Καραμανλής ήταν φίλος μου"
Μιλώντας για τον Κωνσταντίνο Καραμανλή η κα Γλύκατζη είπε ότι για εκείνη ήταν φίλος. "Ξέρεις πώς τον λέγαμε όσοι ήταν μαζί του, κομμουνιστές υποτίθεται οι περισσότεροι. Λέγανε ότι ο Καραμανλής είναι κομμουνιστής και το κρύβει. Ψέματα. Όλοι ήμασταν δεξιοί και το κρύβαμε. Τίποτε άλλο δεν μπορώ να πω"
Μεταξύ των φίλων της στην Ελλάδα και τη Γαλλία, υπήρξαν μεγάλες προσωπικότητες της πολιτικής, καλλιτεχνικής και οικονομικής ζωής.
Πάμπολλες οι περγαμηνές, τα αξιώματα και οι βραβεύσεις της Ελένης Γλύκατζη Αρβελέρ σε όλον τον κόσμο. Ως Βυζαντινολόγος αναδείχθηκε σε μια από τις εξέχουσες πανεπιστημιακές προσωπικότητες στην Ευρώπη. Πολυγραφότατη και ακούραστη, έδωσε εκατοντάδες διαλέξεις στα σημαντικότερα πανεπιστήμια του πλανήτη, για τη δόξα και την ιστορική συμβολή του Βυζαντίου.
Πού είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος;
Στο βιβλίο της "Ο Μέγας Αλέξανδρος των Βυζαντινών", η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ, τάραξε τα λιμνάζοντα ύδατα της επιστημονικής ιστορίας σχετικά με τον τόπο που ετάφη ο Μακεδόνας στρατηλάτης.Υποστήριξε ότι το κρυμμένο γα αιώνες μυστικό μπορεί να κρύβεται στη Βεργίνα.
"Οι Τούρκοι να αρκεστούν σε αυτά που έχουν"
Κληθείσα να σχολιάσει πως προβλέπει να εξελίσσονται οι Τούρκοι στο μέλλον όσον αφορά τη γεωγραφική μας συνύπαρξη η κα Γλύκατζη είπε: Οι Τούρκοι καλά θα κάνουν να αρκεστούν σε αυτά που έχουν, γιατί αν δεν αρκεστούν θα τα χάσουν.
Είναι ακόμη αριστερή η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ;
Απαντώντας στην ερώτηση του Άρη Πορτοσάλτε αν είναι ακόμη αριστερή, η κα Γλύκατζη είπε: "Δεν νομίζω ότι το δεξιός και το αριστερός είναι πράγματα υπαρκτά. Σήμερα, είμαι αριστερή, αν θέλετε, επειδή ακριβώς όλα πρέπει να περάσουν από εκεί, αλλά είμαι δεξιά γιατί νομίζω ότι από εκεί όλα θα φτιάξουν."
"Είμαι Παναθηναϊκός"
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
