Συνέντευξη στον Στέφανο Νικολαΐδη
Αν κερδίσεις τον δυσκολότερο αντίπαλο στη Γη, που είναι ο εαυτός σου, μπορείς να κάνεις τα πάντα. Αυτή είναι μία από τις (πολλές) φράσεις που επιλέγω να κρατήσω από τη συζήτηση με τον πρωταθλητή Δημήτρη Παπανικολάου.
Τα τελευταία χρόνια ο άλλοτε μπασκετικός αστέρας του Παναθηναϊκού και του Ολυμπιακού δίνει την πιο υπέροχη μάχη της ζωής του, αυτήν τη φορά στα κοινωνικά παρκέ όπου αγωνίζεται για την εξάλειψη του στίγματος του αυτισμού, αυτής της «αόρατης αναπηρίας» όπως ο ίδιος τη χαρακτηρίζει.
Με αφορμή το νέο του βιβλίο «Όλοι Μοναδικοί, Όλοι Ίσοι 11:11», συναντήσαμε τον Δημήτρη ένα ηλιόλουστο απόγευμα πριν λίγες μέρες εκεί που όλα ξεκίνησαν: στο γήπεδο μπάσκετ που φέρει το όνομά του στο Ίλιον και φυσικά μας άνοιξε την καρδιά του για τα πάντα.
Το ημερολόγιο έγραφε 13 Σεπτεμβρίου 2021, όταν ο Δημήτρης Παπανικολάου πήρε τη μεγάλη απόφαση να πετύχει το πιο συγκλονιστικό καλάθι της ζωής του.
Αυτήν τη φορά όχι εντός γηπέδων, αλλά εκεί έξω, στην αρένα της ζωής. Ο πρώην προπονητής και καλαθοσφαιριστής είχε προχωρήσει σε μια προσωπική εξομολόγηση, γνωστοποιώντας ότι έχει διαγνωστεί με Σύνδρομο Άσπεργκερ και κάνοντας τους πάντες να τον χειροκροτήσουν και τότε!
Λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του 2022, ο πρώην μπασκετμπολίστας εξομολογούταν για την κόρη του Άρια που βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού, καλώντας τον κόσμο να ενημερωθεί σχετικά, επαναλαμβάνοντας ότι πρέπει να υπάρξει μέριμνα σε εκπαίδευση και υγεία.
«Ο αυτισμός έχει διάφορες λειτουργικότητες και όλη αυτή την προσπάθεια την ξεκίνησα λόγω της κόρης μου. Είναι και η κόρη μου στο φάσμα του αυτισμού», μου επανέλαβε φανερά συγκινημένος ο Δημήτρης, που βρίσκεται πίσω από το UniquAll, το εκπαιδευτικό-αθλητικό πρόγραμμα με στόχο την ενδυνάμωση και την εξέλιξη παιδιών με αναπηρία.
Αναλυτικά η συνέντευξη του Δ. Παπανικολάου:
- Σήμερα είναι μια πολύ ξεχωριστή μέρα για σας. Διότι σαν σήμερα το ‘95 πήρατε χρυσό με την Εθνική Εφήβων στο Παγκόσμιο. Θέλω να σας ρωτήσω τι συμβουλές θα δίνατε τώρα στα 47 σας κοιτώντας τον 18χρονο τότε εαυτό σας;
Αυτό που λέω και στα παιδιά, γιατί πάω σε πάρα πολλά σχολεία που με καλούν. Προσπαθώ να κάνω λίγο ευρύτερη την κουβέντα, όχι μόνο για τον αυτισμό, γιατί αν μιλάς μόνο για ένα θέμα μπορεί να κουράσεις να μην σε ακούσει ο άλλος τόσο καλά. Οπότε προσπαθώ όλα τα θέματα να τα βλέπω λίγο πιο ολιστικά. Πάω στα παιδιά και τους κάνω μια ερώτηση στην αρχή. Όλοι θαυμάζουν τους αθλητές, κυρίως στα δημοφιλή σπορ -και πλέον όχι μόνο. Τους λέω σαν ποιον θέλεις να γίνεις. Άλλος μπορεί να πει σαν τον Μέσι, σαν τον Ρονάλντο. Και τους ρωτάω «και μετά τι θα κάνετε στα 35;» Εκεί κολλάνε λίγο τα παιδιά. Δεν έχουν απάντηση...
«Τι θα κάνεις μετά τα 35;» Ένα 2% θα γίνουν και προπονητές. Ένα 2% έχουν υψηλές αμοιβές, που διαβάζουν οι γονείς σας και παρασύρονται. Και μετά χρειάζεστε κι άλλα εφόδια. Οπότε αυτό θα έλεγα στον παλιό Δημήτρη. Από πίσω να δίνεις μεγαλύτερη έμφαση στα μαθήματά σου. Γιατί 35 χρονών που ο αθλητής τελειώνει, ο γιατρός ξεκινάει και κάθε άνθρωπος χρειάζεται να ξέρει κι άλλες δεξιότητες κι άλλα πράγματα στη ζωή του.
Πιο εύκολα ισορροπείς πάνω σε ένα βιβλίο παρά σε μια μπάλα. Από εκεί και πέρα ωθούμε τα παιδιά στον αθλητισμό, γιατί είναι πολύ καλύτερο από το να είναι όλη μέρα στις οθόνες. Όλα χρειάζονται μέτρο, για να μην μπουχτίσει ο άνθρωπος και να μπορεί να έχει και μια ευκρίνεια για το τι διαβάζει και γιατί. Είναι πολύ καλός ο αθλητισμός, αλλά είναι ο δεύτερος καλύτερος μετά το σχολείο. Οπότε στον Δημήτρη του τότε θα έλεγα «Δημήτρη θα έπρεπε να διαβάζεις λίγο περισσότερο».
-Είναι αυτό που λέτε με πάρα πολύ εύστοχο τρόπο στο βιβλίο: «Όταν τα τηλέφωνα ήταν δεμένα, οι άνθρωποι ήταν πιο ελεύθεροι»...
Ισχύει, και αυτήν την ελευθερία την έζησα στο έπακρο. Εδώ ακριβώς που δίνουμε τη συνέντευξη, το 1981, ήμουν τεσσάρων χρονών και έγινε ένας μεγάλος σεισμός. Το πατρικό μου είναι ακριβώς πίσω από αυτήν την πολυκατοικία, το πρώτο μου σπίτι. Ήταν ένα οικόπεδο στο οποίο, όταν έγινε ο σεισμός, ήρθαμε και μείναμε σε σκηνές, σε αυτόν τον χώρο ακριβώς, για να προστατευτούμε τις πρώτες νύχτες και μετά έγινε γήπεδο.
Τα ραντεβού μας ήταν με το ηλιακό ρολόι. Μας φώναζε η μάνα μου από το παράθυρο να πάμε να φάμε. Το κινητό χρειάζεται, αλλά με λελογισμένη χρήση. Αυτό μπορεί να είναι ένα επόμενο θέμα που θα κάνω καμπάνια στο μέλλον, μάλλον εξαιτίας δικής μου κακής χρήσης (γέλια).
Ξέρεις, εμείς οι άνω των 40 ζήσαμε κάποιες εποχές λίγο πιο αυθόρμητες. Δεν μας κυνηγούσαν οι μαμάδες μας από πίσω με ένα μπεταντίν να μην χτυπήσουμε. Υπήρχε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Βέβαια νιώθαμε και μεγαλύτερη ασφάλεια.
-Τώρα θα μου πείτε ότι εδώ μάθατε να παίζετε κυνηγητό, αμπάριζα και κρυφτό, πολύ πριν αρχίσετε να καρφώνετε σε μπασκέτες...
Να σου πω ότι είχαμε έναν γείτονα που φώναζε όταν βάραγα την μπάλα με δύναμη. Εδώ έχει ένα λάστιχο που πίναμε από τη βρύση, δεν παίρναμε μπουκάλια με τη ζέστη. Σίγουρα το μέρος είναι γεμάτο αναμνήσεις, πολύ παιχνίδι. Μετά το σχολείο αφήναμε την τσάντα και μαζευόμασταν τα παιδιά με ένα αυθόρμητο ραντεβού, καθόλου στημένο, με τις ώρες. Ήταν λίγο πιο στενές οι ανθρώπινες σχέσεις, ας το πούμε έτσι.
-Ο πρώτος μισθός στο μπάσκετ ήρθε από το Σπόρτινγκ...
Βεβαίως, 50.000 δραχμές.
-Πολλοί λένε ότι χωρίς μέσο δεν κάνεις καριέρα. Αυτό σε κάποιους τομείς ενδεχομένως να ισχύει ή μήπως τελικά πολλές φορές χρησιμοποιείται και ως δικαιολογία για τις αποτυχίες μας;
Μπορεί να συμβεί και με μέσο. Δεν θέλω να είμαι απόλυτος, αλλά δεν πρέπει να αποτελεί δικαιολογία. Και στο τέλος αυτός που θα βάλει κάποιον με μέσον θα γυρίσει εις βάρος του, γιατί σημαίνει ότι θα τον κάψει και θα τον πάρει μαζί του, αν δεν έχει και τις ανάλογες ικανότητες.
Να σου δώσω ένα παράδειγμα: ήρθε ένας γονιός κάποια στιγμή και μου είπε «Δημήτρη, εσύ που έχεις τα μέσα θέλω να κάνεις προπόνηση στο παιδί μου να κάνει καριέρα». Και του λέω «Κύριε μου, να δώσω θάρρος στο παιδί σου, να μπορώ να του πω να ντριπλάρει λίγο, να κάνει προπόνηση, οκ. Από κει και πέρα, αν θα μπει στο ΟΑΚΑ και έχει 20.000 κόσμο, είναι μόνος του."
Χρειάζεται να έχεις και ικανότητες βέβαια. Γιατί μετά από συστάσεις, αν κάνεις λάθος, οι συστάσεις δεν είναι πάνω σου.
«Το μόνο κακό με τη σημερινή νεολαία είναι ότι δεν ανήκουμε πλέον σε αυτή»
-Με το χέρι στην καρδιά, πόσο πολύ σας εκνευρίζει, ακόμα και τώρα, όταν σας λένε «είσαι σκληρός εσύ, δεν σε φοβάμαι»;
Ήταν η εποχή. Τότε άμα έγραφε κάποιος με το αριστερό χέρι, έτρωγε ξύλο και του έλεγαν «γράψε με το δεξί». Οπότε ήταν και οι εποχές τέτοιες που λέγανε συνέχεια ότι είσαι σκληρός.
-Ειδικά σε εσάς που ήσασταν παιδί από τα Δυτικά…
Πράγματι, είχαμε μια φήμη λίγο πιο μάγκικη, ότι δεν παθαίνουμε και τίποτα, ότι είμαστε φτωχαδάκια και λίγο πιο σκληροτράχηλοι, αλλά στην ουσία συσσωρεύονται πολλά πράγματα που κάποια στιγμή βγαίνουν προς τα έξω.
Επίσης, τότε δεν υπήρχε τόση ενημέρωση. Σήμερα συχνά κατηγορούμε τη νεολαία για διάφορα, αλλά στην ουσία το μόνο κακό με τη σημερινή νεολαία είναι ότι δεν ανήκουμε πλέον σε αυτή. Οπότε τους αδικούμε πολλές φορές τους νέους, γιατί κι εμείς οι παλιοί έχουμε ένα εγωισμό πολλές φορές.
Τώρα όμως η νεολαία είναι καλύτερη σε μέσο όρο, γιατί είναι πιο ενημερωμένη, Είναι πιο προσαρμοσμένη σε αυτό που λέμε διαφορετικότητα, μοναδικότητα. Διότι αν λες κάποιον διαφορετικό, θεωρείς εαυτόν φυσιολογικό. Στην ουσία όλοι είμαστε διαφορετικοί. Δεν χρειάζεται να το κατηγοριοποιούμε λοιπόν.
-Άρα η διαφορετικότητα στο μυαλό της κοινωνίας είναι περισσότερο συνυφασμένη με το μη φυσιολογικό;
Κοίτα, στο σήμερα έχει αρχίσει και ακούγεται παραπάνω. Έχουν βελτιωθεί τα πράγματα, δεν είναι όπως ήταν. Οι κοινωνίες αλλάζουν αργά, δεν αλλάζουν γρήγορα και εξελίσσονται αργά.
Εγώ προτιμώ τη λέξη μοναδικότητα. Όλοι οι άνθρωποι είμαστε μοναδικοί στη γη. Απλά τότε, εμείς βλέπαμε ένα κρατικό κανάλι και για να πιάσουμε το δεύτερο κρατικό κανάλι, μας έκανε σκαλοπάτι ο μπαμπάς μας να κουνήσουμε την κεραία. Και δεν υπήρχαν site, δεν υπήρχε Internet, δεν υπήρχε τίποτα. Τώρα τα παιδιά έχουν μάθει να ξεχωρίζουν τα fake news και τις ανοησίες, γιατί υπάρχουν κι αυτά στο Διαδίκτυο. Είναι που έχουν πολύ περισσότερες πηγές ενημέρωσης, οπότε αυτομάτως γίνονται πολύ πιο έξυπνα απ’ ό,τι μεγαλώσαμε εμείς.
«Στόχος είναι να πεθάνουμε νέοι όσο πιο αργά γίνεται»
-Μιας και αναφερήκατε στον πατέρα σας, θα ήθελα να μου πείτε: η πάλη με την ασθένειά του ήταν αυτή η οποία σας «άνδρεψε»;
Είναι όπως και με τον αυτισμό, αν και αυτός δεν είναι ασθένεια: Αν κάτι δεν σου χτυπήσει την πόρτα, το βλέπεις λίγο πιο επιδερμικά. Οπότε όταν άκουγα κι εγώ πριν τον πατέρα μου, τη μάνα μου να μου λέει «ο τάδε στο χωριό έχει καρκίνο», έλεγα κι εγώ «τον καημένο», αλλά δεν καταλάβαινα τι θα πει ακριβώς.
- Μιλούσατε εκ του ασφαλούς...
Ναι, συνέχιζα να είμαι λίγο πιο χαλαρός. Όταν συνέβη στο σπίτι μας, άρχισα να καταλαβαίνω τι θα πει αυτό. Οπότε πράγματι εκεί ήρθε η πρώτη σφαλιάρα της ζωής. Κατάλαβα ότι όλοι είμαστε θνητοί, πρέπει να είμαστε λίγο πιο ταπεινοί, να μην σηκώνουμε και πολύ μυτούλα. Ότι το μεγαλείο κρύβεται στην απλότητα περισσότερο και στην ταπεινότητα. Αυτή είναι η γνώμη μου και για αυτό σε προσγειώνει η ίδια η ζωή.
Όταν λοιπόν μας χτύπησε ο καρκίνος την πόρτα στο σπίτι, μέσω του μπαμπά μου, εμένα με προσγείωσε. Με έκανε για πολύ καιρό πιο σκυθρωπό από ό,τι ήμουν, γιατί ήμουν πολύ πειραχτήρι. Εύχομαι σε όλο τον κόσμο να είναι καλά. Στόχος είναι να πεθάνουμε νέοι όσο πιο αργά γίνεται, δηλαδή σε μεγάλη ηλικία. Να φύγουμε 100 χρονών, αλλά να μην χάσουμε τη νιότη μας. Αυτό δεν είναι πάντα εφικτό. Αλλά αυτός πρέπει να είναι ο στόχος.
-Κι έτσι σας βοήθησε όλο αυτό να βλέπετε τη ζωή από διαφορετική οπτική. Και θα ήθελα τώρα να πάμε στο 2011, όταν ράψατε το στομάχι σας λόγω μεγάλης διαφραγματοκήλης και αποσυρθήκατε στο Περιστέρι.
Την ίδια χρονιά έκανα και την εγχείρηση στο μάτι.
«Όταν η Άρια διαγνώσθηκε με αυτισμό, δεν είχα έντονα συναισθήματα πια στο παρκέ και αποσύρθηκα»
-Κρεμάσατε τα παπούτσια σας στο Περιστέρι. Υπήρχαν όμως και θέματα ψυχικής υγείας τα οποία σας ώθησαν να αποσυρθείτε; Αυτή η πάλη δηλαδή με τα σκοτάδια που έχουμε όλοι ως άνθρωποι;
Ναι, έτσι είναι. Πολλοί από εμάς τους μπασκετμπολίστες όταν περνάμε τα 30, αρχίζουμε και λέμε «πότε θα κρεμάσεις τα παπούτσια σου» και «πότε θα σταματήσεις». Κουραζόμαστε γιατί ξεκινάμε από μικροί. Μετά δίνουμε μια κακή συνέντευξη με έναν τίτλο ότι «θα κάτσω με την οικογένειά μου». Η οικογένειά σου δεν σε έχει μάθει να ζεις στον καναπέ 24 ώρες, σε έχει μάθει να είσαι δημιουργικός και είμαστε ακόμα νέοι άνθρωποι.
Οπότε εκεί είχα κουραστεί κι εγώ ψυχολογικά Και μετά, όταν έχεις μάθει και σε μεγάλες, ζεις και κάποιες καταστάσεις που δεν θες να τις ζεις, δεν τις έχεις συνηθίσει και θέλεις να σταματήσεις. Βεβαίως έχουμε όλοι το ίδιο: νομίζουμε ότι θα αποσυρθούμε λίγο πιο μποέμ και πιο βαριεστημένοι. Αλλά μετά από κάνα δυο χρόνια θέλουμε να ξαναπαίξουμε.
-Ο Τζόρνταν για παράδειγμα…
Και πολλοί Έλληνες θέλουν να ξαναπαίξουν. Τους λείπει. Είναι τρόπος ζωής το παιχνίδι. Απλά χρειάζεται ορισμένες φορές κάποια διαλείμματα τα οποία δεν μπορείς να τα έχεις στη διάρκεια της καριέρας σου, γιατί τα χρόνια είναι μετρημένα.
Τότε είχαμε τη διάγνωση της κόρης μου και ήταν λίγο πιο δύσκολα τα πράγματα. Μου έλειπαν τα έντονα συναισθήματα: δεν χαιρόμουν πολύ τη νίκη και δεν στενοχωριόμουν πολύ στην ήττα. Οπότε όταν κάτι δεν το κάνεις με πάθος, καλύτερα να μην το κάνεις καθόλου. Άλλο να το κάνεις από έλεγχο για να μη στεναχωριέσαι πολύ.
Πολύ σπουδαίοι και τρανοί παίκτες όταν κερδίζουν, είναι προσηλωμένοι μέχρι να τελειώσει η χρονιά. Όμως άλλο είναι να το έχεις σαν πρόγραμμα και άλλο σαν συναίσθημα. Εγώ δεν είχα κίνητρο. Όταν έχεις κίνητρο δεν χρειάζεται να τα κοροϊδεύεις. Οπότε αποφάσισα να κρεμάσω τα παπούτσια μου.
-Δηλαδή πονούσατε και δεν είχατε βρει ακόμη για ποιον λόγο.
Κάπως έτσι. Είχα κάνει τότε μια δύσκολη εγχείρηση. Πήγε πολύ καλά, μου είπαν οι γιατροί, αλλά, όπως τους έλεγα εγώ... ο ασθενής απεβίωσε. Κι αυτό γιατί συνέχιζα να πονάω και δεν μπορούσαμε να καταλάβουμε πώς σωματοποιείς κάτι που μπορεί να συμβαίνει ψυχικά. Κλινικά ήμουν άψογος, αλλά ψυχολογικά ήμουν ράκος.
Και τότε γνωρίσαμε ένα ψυχίατρο που θα επηρέαζε τη ζωή μας, τον Ν., που έμελλε να είναι κομβικός στη ζωή μας. Όχι μόνο με μένα, αλλά κυρίως όταν διαγνώστηκε με αυτισμό η Άρια.
«Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν την αυγή - Μέσα σε όλα τα μειονεκτήματα, ψάξε να βρεις πλεονεκτήματα»
-Έρχεται λοιπόν η Άρια στη ζωή σας, τον Μάιο του 2006...
Έτσι, 11 Μαΐου του 2006. Φέτος ενηλικιώθηκε...
- Είναι και ο τίτλος του βιβλίου σας το 11, πρόκειται για μαγικό αριθμό για εσάς;
Μου έχει αλλάξει τη ζωή!
-Είπατε νωρίτερα ότι οι δυσκολίες μάς «αντρώνουν» και μάς θωρακίζουν, εσείς στην πανδημία ίσως βιώσατε την πιο σκοτεινή περίοδο της ζωής σας. Κυρίως διότι είχατε βιώσει τον αποκλεισμό και τον ρατσισμό ενάντια στην κόρη σας σε σχολεία και αθλητικούς συλλόγους...
Σε όλον τον κοινωνικό μας περίγυρο... Εγώ λέω πάντα ότι τα δικαιώματά μας τελειώνουν εκεί που αρχίζουν των άλλων. Δεν είχα απαίτηση να μπει σε μια πρωταθληματική ομάδα, αλλά δεν υπήρχε και εναλλακτική. Δεν υπήρχαν κάποια τμήματα για αυτά τα παιδιά, τους έλεγαν «κάτσε σπίτι» στην ουσία.
Το πιο βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν την αυγή. Μέσα σε όλα τα μειονεκτήματα, ψάξε να βρεις πλεονεκτήματα και σε κάθε τι προσωρινά κακό, βρες το καλό. Την Άρια την είδαμε πιο χαρούμενη την περίοδο του lockdown, γιατί δεν πήγαινε σχολείο και δεν έβγαινε έξω. Δεν την κορόιδευαν, οπότε είχε χαλαρώσει και αυτό ήταν το κίνητρό της.
-Ξέφευγε από το bullying δηλαδή…
Ήταν πιο χαλαρή και έτσι θεωρήσαμε ότι είχε έρθει η ώρα... Ήταν 15 και βρήκαμε την ευκαιρία να το πούμε και στην ίδια ότι βρίσκεται στο φάσμα του αυτισμού. Μας ευχαρίστησε, μας είπε «ήμουν σε ένα κλουβί και ελευθερώθηκα» όταν της το αποκαλύψαμε. Είχαμε και εμείς ένα άγχος πώς θα το πάρει. Κάτσαμε στον καναπέ στο σπίτι και της το είπαμε με τη μαμά της.
Ήταν το πρώτο βήμα απελευθέρωσης και για μας. Θέλω να πω ότι έχουμε ήδη 180.000 οικογένειες στο φάσμα του αυτισμού και είναι πολύ μεγάλες οι κλίμακες διαφοράς...
- 180.000 οικογένειες στην Ελλάδα;
Όπως το ακούς. Μάλιστα, ο αυτισμός επηρέαζε 62,5 εκατομμύρια άτομα το 2015. Σήμερα είναι πάνω από 100 εκατομμύρια στο σύνολο. Αυτό το θέμα θα αυξηθεί πολύ παραπάνω. Και γιατί λέω οικογένειες; Μέσος όρος οικογένειας στην Ελλάδα είναι 3,4 άτομα. Δηλαδή αν κάποιος δεν προσέξει το παιδί μου, θα το χάσει από ψηφοφόρο, φίλο, πελάτη, οτιδήποτε. Όχι μόνο το παιδί, όλη την οικογένεια. Τον αυτισμό δεν τον ξέρει η ιατρική...
-Μα δεν είναι αρρώστια...
Τα νεότερα ζευγάρια έχουν αρχίσει και πηγαίνουν στον γιατρό και επικοινωνούν πράγματα που κρύβανε στους τέσσερις τοίχους. Δεν έχει σπάσει το στίγμα στο 100% και ποτέ σε καμία χώρα δεν σπάει 100%, αλλά έχει σπάσει κατά πολύ και βοηθάμε όλοι σε αυτό.
Ξέρω άπειρα ζευγάρια που έχουν βγει από το καβούκι τους και με έχουν ευχαριστήσει και εμένα προσωπικά και προσπαθούμε όλοι μαζί να σπάσουμε το στίγμα. Με βάση μετρήσεις από το Χάρβαρντ και από τον Καναδά προκύπτει ότι η αύξηση στις διαγνώσεις μπορεί να φθάσει μέχρι 200% τα επόμενα χρόνια. Δεν το ξέρει η ιατρική, οπότε πρέπει όλοι να προσαρμοστούν σε αυτό, γιατί αυξάνονται ραγδαία οι διαγνώσεις.
«Αποκάλυψα ότι έχω Άσπεργκερ, για να βάλω τον εαυτό μου μπροστά και να προστατεύσω το παιδί μου από το στίγμα»
-Νιώσατε κι εσείς σαν το πουλί που φεύγει από το κλουβί όταν μάθατε για το Άσπεργκερ; Διότι και σε εσάς το έκρυβαν οι γιατροί, καλοπροαίρετα βέβαια.
Ναι, θα σου πω. Αν πήγαινα σε έναν δεύτερο γιατρό, μπορεί να μου το έλεγε, γιατί είναι οριακό. Ο αυτισμός λοιπόν έχει πολλές κλίμακες, αλλά εγώ έπρεπε να δω τη μεγάλη εικόνα: ότι αν βάλω τον εαυτό μου μπροστά, θα προστατέψω το παιδί.
Και γιατί το έκανα αυτό; Γιατί έλεγα στη γυναίκα μου ότι πρέπει να το δημοσιοποιήσουμε, να αξιοποιήσουμε την αναγνωρισιμότητα που είχα, και δεν με άφηνε γιατί μου έλεγε ότι έτσι θα στιγματίσουμε το παιδί.
-Μα αυτό ακριβώς δεν ήταν το θέμα; Να σπάσει το στίγμα, να μιλήσεις.
Από τη στιγμή που δεν με άφησε η Έλια, βρήκα μια ευκαιρία μέσα από αυτό που είπε ο ψυχίατρος, ότι ο Δημήτρης έχει στοιχεία Άσπεργκερ, οπότε πήρα την απόφαση να μην πω για το παιδί, αλλά για μένα.
-«Θα βάλω τον εαυτό μου μπροστά»...
Όταν απλώνεις ένα φως, ελευθερώνονται όλοι. Δεν περίμενα όμως τόσο γρήγορα να ελευθερωθεί και το σπίτι μου. Το ίδιο βράδυ λοιπόν έκανα την ανάρτηση, έχοντας την τιμή να έχω στο πλάι μου τον Νίκο Γκάλη και τον Γιάννη Αντετοκούνμπο, πριν από 3 χρόνια
-Σεπτέμβρη του 2021...
13 Σεπτεμβρίου του 2021, έχουμε επέτειο σε ενάμιση μήνα.
-Δυο μέρες μετά την επέτειο των Δίδυμων Πύργων!
Ήμουν και εκεί να ξέρεις.
Τότε, λοιπόν, έβαλα τον εαυτό μου μπροστά και το ίδιο βράδυ λευτερώθηκε η γυναίκα και η κόρη μου και για μένα. Απλά το κράτησα και το είπαμε 2 Απριλίου για την Άρια, λίγο μετά για να μην πέσει το θέμα και να το ξανασηκώσουμε που είναι η παγκόσμια μέρα για τον αυτισμό.
Οπότε αν πήγαινα μόνος μου, η επικοινωνία σε αυτά τα θέματα παίζει πολύ μεγάλο ρόλο, για αυτό είμαι εδώ και σου δίνω συνέντευξη. Ακόμη και αυτή η συνέντευξη, για να καταλάβεις, δεν είναι μόνο μια συνέντευξη. Είναι κάτι που θα διαβάσει κάπου κάποιος και θα βοηθηθεί.
-Για αυτό και την κάνουμε...
Το βιβλίο είναι ένας ακόμα τρόπος να γλιτώνω χιλιάδες δισεκατομμύρια λέξεις από αυτές που λέω ήδη, είτε μιλάω σε σχολεία, είτε σε εταιρείες, είτε σε οργανισμούς.
Έχω πάει στο Μόναχο, έχω μιλήσει στα ελληνικά σχολεία. Οπότε και το βιβλίο είναι ένας τρόπος έκφρασης και για αυτό αποφάσισα να το γράψω. Είχα 2-3 προτάσεις, αλλά δεν ήμουν έτοιμος. Δεν μου αρέσει να με αποκαλούν συγγραφέα, Δημήτρη με λένε!
Λένε ότι είμαι καλός στο γράψιμο και στα social media, ότι το 'χω, αλλά αυτό το αφήνω σε άλλους. Και τώρα δέχτηκα τις εκδόσεις Ψυχογιός με αυτή την πρόταση και το γράψαμε. Ξεκίνησα να γράφω στο κινητό μου και το έστελνα στην εφαρμογή What’s Up στις εκδόσεις Ψυχογιός κομμάτι-κομμάτι.
Αν δεν είχα χρόνο, αν δεν είχα δουλειά, θα το έγραφα μέσα σε λίγες μέρες. Είναι βιωματικό, δεν είναι ιστορία φαντασίας. Και το 11:11, παρότι μπορεί να φανεί μεταφυσικό ή αστρολογικό, είναι πραγματικό...
-Θα σας ρωτούσα, αλλά με προλαβατε...
Ξεκίνησε να βλέπει τους αριθμούς αυτούς η γυναίκα μου αρχικά όταν διαγνώστηκε η Άρια, αλλά δεν δώσαμε μεγάλη σημασία.
Μετά άρχισα να τους βλέπω κι εγώ παντού: την ώρα που κοιτάμε το κινητό το βράδυ 11:11, αποδείξεις 11:11. Τώρα τελευταία ήμασταν στη Μήλο. Ζήτησα μια απόδειξη. Έκανα μια ανάρτηση για τον εκλιπόντα Αλέξανδρο Νικολαΐδη στις 11:11.
- Είπατε πως αποκλείεται να είναι μεταφυσικό, αλλά δεν μπορεί και να μην είναι κιόλας έτσι όπως εμφανίζεται...
Έχει αρχίσει και γίνεται κουβέντα για το 11:11. Το βλέπει πολύς κόσμος. Πολλοί μου λένε ότι πήρα το βιβλίο, όχι γιατί έχω θέμα αυτισμού, αλλά γιατί βλέπω το 11:11.
«Το UniquAll είναι το παιδάκι μας - Ο Γκάλης δάκρυσε όταν του πρότεινα να γίνει συνοδοιπόρος μου στον αγώνα κατά του αυτισμού»
-Με τη φωτογραφία του Γιάννη και του Γκάλη, λοιπόν, ξεκίνησε ο αγώνας σας. Διαβάζω ότι ο Γκάλης έκλαψε. Δεν το περιμένει κάποιος να «σπάσει» αυτός ο βράχος...
Είναι αλήθεια. Αυτό έγινε στο ξενοδοχείο μια μέρα πριν βρεθούμε, όταν ήρθε Αθήνα. Την επόμενη μέρα θα βρισκόμασταν οι τρεις μας με τον Αντετοκούνμπο, 11 του μηνός στη Βουλιαγμένη και 10 του μηνός απόγευμα έγινε αυτό. Όταν του είπα «Νίκο, δεν θα βάλω το παιδί μπροστά, θα βάλω τον εαυτό μου». Τότε συγκινήθηκε.
-Και κάπως έτσι γεννήθηκε το UniquAll
Το UniquAll είναι το παιδάκι μας. Έχει ήδη 60 οικογένειες στο φάσμα του αυτισμού. Δεν παίρνουμε λεφτά από τους γονείς. Στις μέρες μας αν κάποιος πάει να κάνει καλό μπορεί να τον παρεξηγήσουν, δεν έχουν καλή φήμη πλέον οι πολλές καλοσύνες άμα τις προβάλεις πολύ.
Εγώ έβαλα σκοπό ότι δεν θέλω να εκμεταλλευτώ τον κόσμο, αλλά δεν θέλω και να με εκμεταλλευτούν. Δηλαδή προσέχω όταν πάω. Προσπαθώ να το ξεχωρίζω, αλλά από τον κόσμο σε γενικές γραμμές δεν έχω βγάλει κανένα παγκάρι να ζητάω πόρους. Έτσι προσπαθώ να συνεργάζομαι με τις εταιρείες, εξασφαλίζοντας πόρους.
-Το κράτος δεν ήταν αρωγός;
Όχι, δεν είναι, κυρίως με τον ιδιωτικό τομέα πηγαίνω. Από 15 χρονών έχω μάθει τον ιδιωτικό τομέα. Είναι πιο γρήγορα, λιγότερο γραφειοκρατικά από το κράτος. Αυτό που είχα να πω και έχω να πω και τώρα είναι ότι θα έπρεπε να υπάρχει μίνιμουμ ένα UniquAll σε κάθε μεγάλη πόλη της Ελλάδας.
Δεν είναι τα πάντα επικοινωνία, πρέπει να υπάρχει και ουσία σε αυτό. Ο αθλητισμός είναι τρομερή διέξοδος. Εμείς το μάθαμε, επειδή ο αυτισμός βγαίνει από τη λέξη «εαυτός».
Τρία χρόνια ήδη έχουν βοηθηθεί πολλές οικογένειες, έχουν βρει διέξοδο. Δεν είναι μόνο το UniquAll: κάνουμε και προγράμματα στα σχολεία, εκτός από ατομικά που πάω εγώ σε ειδικά σχολεία για βιωματικές δράσεις.
Να δούμε λίγο και πού είναι τα όρια της παιδείας και της προπαίδειας. Δηλαδή δεν σημαίνει ότι αν κάποιος έχει 10 πτυχία, ότι έχει και καλή παιδεία. Είναι άλλο πράγμα. Αλλά πρέπει να μας μαθαίνουνε κι άλλα πράγματα στο σχολείο. Γι’ αυτό κι εγώ είμαι θαυμαστής των βόρειων εκπαιδευτικών συστημάτων.
-Αναφέρεστε σε Φινλανδία, Σκανδιναβία;
Ναι, στα μέρη που έχουνε και μια ώρα την εβδομάδα στα μαθήματά τους να συζητάνε τα προβλήματά τους. Δεν είναι τα πάντα στη ζωή Μαθηματικά και Φυσική, έτσι δεν είναι;
-Αν με ρωτάτε, είναι και αυτό. Αλλά όχι μόνο αυτό.
Ακριβώς, πρέπει να δούμε τα θέματα πιο ολιστικά.
«Τα παιδιά στο φάσμα πολλές φορές δεν μπορούν να ελέγξουν ακριβώς τι θα πούνε, αλλά αυτό κρύβει και μια μαγεία»
-Κλείνοντας, αναρωτιέμαι το εξής: όταν αποκάλυψατε στον κόσμο ότι και η κόρη σας είναι στο φάσμα, εκείνη πώς το πήρε; Εννοώ ως προς τη δημοσιότητα πώς το διαχειρίστηκε. Ένιωσε τρωτή;
Η Άρια έχει πάρει ένα χαρακτηριστικό από μένα, το οποίο άλλοτε βγαίνει σε καλό, άλλοτε όχι. Είναι πολύ κοινωνική και έχει πολύ θάρρος με τον κόσμο. Οπότε γι’ αυτό και έχει φάει και bullying. Δηλαδή θα δει μια παρέα και θα πάει να μιλήσει, απλά θα πει «τα δικά της».
Την έχω πάρει μαζί ακόμα και σε εταιρείες μια-δυο φορές να σηκωθεί και να πει κάποια λόγια, του στυλ «μην κοροϊδεύετε, όλοι οι άνθρωποι είναι σημαντικοί» κλπ.
Η Άρια έχει αυτό το θάρρος και δεν περηφανεύεται κιόλας. Και όταν περπατάμε και με χαιρετάνε, εκείνη καμαρώνει και λέει «μπαμπά, έχει θαυμαστές». Θέλω να πω, δεν έχει πρόβλημα με αυτό, ίσα-ίσα χαίρεται. Της αρέσει η δημοσιότητα.
Όταν τη ρωτούσαμε στο Μόναχο αν θέλει να ανέβει πάνω να μιλήσει στα 4 ελληνικά σχολεία της ομογένειας, έλεγε πάντα ναι. Της αρέσει να μιλάει με τον κόσμο, θα πει όμως τα δικά της.
Τα παιδιά στο φάσμα πολλές φορές δεν έχουν φίλτρο, άρα δεν μπορείς να ελέγξεις ακριβώς τι θα πούνε, αλλά αυτό κρύβει και μια μαγεία.
-Είναι και πιο αυθόρμητα όλο αυτό.
Είναι η μαγεία της ειλικρίνειας και του αληθινού...
«Δεν είναι ούτε εύκολο ούτε δεδομένο ότι στη διάρκεια μιας καριέρας ένας αθλητής θα πάει σε Ολυμπιάδα»
-Για να το ελαφρύνουμε λίγο. Πώς τα πάει τώρα ο Γιάννης; Είναι και σημαιοφόρος της Ελληνικής Αποστολής στο Παρίσι. Θα έχει γούρι η Εθνική στους Ολυμπιακούς Αγώνες πιστεύετε;
Κατ' αρχήν μια συμμετοχή στους Ολυμπιακούς Αγώνες είναι από μόνη της σημαντική. Εγώ χαίρομαι για τα παιδιά, γιατί δεν είναι δεδομένα. Εγώ είχα την τύχη να είμαι δύο φορές Ολυμπιονίκης και μία γιατί έπεσα σε καλή φουρνιά στα τελειώματα μιας σπουδαίας γενιάς. Είχα συμπαίκτες τον Γιαννάκη, τον Φασούλα, τον Χριστοδούλου κλπ. Και μετά ήμουν τυχερός γιατί έγινε μια Ολυμπιάδα στην Αθήνα.
Δεν είναι εύκολο και δεν είναι δεδομένο ότι στη διάρκεια μιας καριέρας ένας αθλητής θα πάει σε Ολυμπιάδα. Οπότε είναι σημαντικό που τα παιδιά θα έχουν αυτή την εμπειρία, γιατί είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Φεύγεις από το πεντάστερο ξενοδοχείο, πας στο Ολυμπιακό Χωριό, δεν τρως από τους πρώτους, παίρνεις το τελευταίο, περιμένεις τη σειρά σου, είναι μια εκπαίδευση.
Αυτό μου αρέσει κατ' αρχήν στο εξωαγωνιστικό. Είναι μια αυτόματη εκπαίδευση στη διαφορετικότητα. Ζεις στο Ολυμπιακό χωριό με διάφορες θρησκείες, διάφορα χρώματα.
Όσον αφορά τώρα το αγωνιστικό: είμαστε σε ένα όμιλο πολύ δύσκολο, με Καναδά, Αυστραλία και Ισπανία. Ο όμιλος φαντάζει πιο δύσκολος από τις επόμενες ομάδες που θα αντιμετωπίσουμε αν προκριθούμε. Οπότε αν περάσεις τον όμιλο, μετά όλα είναι εφικτά. Στον αθλητισμό ξέρεις, λέμε ένα βήμα τη φορά. Ο καθένας μπορεί να ονειρεύεται, αλλά όσο λιγότερα λες, τόσο καλύτερα θα τα πας.
- Και θα κλείσουμε έτσι όπως ανοίξαμε τη συζήτηση, με το βιβλίο «Όλοι Μοναδικοί- Όλοι Ίσοι, 11:11». Πώς συνδέεται η μοναδικότητα και η ισότητα με τους τέσσερις άσους;
Συνδέεται γιατί ένα βράδυ που ήμουν στην καραντίνα χάλια, χτύπησε μια ειδοποίηση, άναψε, φώτισε το κινητό μου και κάποια στιγμή ήταν η ώρα 11 και 11 το βράδυ.
Εκείνη τη στιγμή είδα ότι οι αριθμοί αυτοί είναι μοναδικοί. Αν έβγαζες ένα, είναι 111 κι όχι 11:11. Αν έβγαζες δύο, είναι ένδεκα σκέτο. Έτσι είδα ότι είναι μοναδικοί και μετά τους είδα στο ύψος, στο πάχος και ήταν όλοι ίσοι. Να ο τίτλος.
Τελικά το 11:11 μάς ενώνει σε διάφορους τομείς. Το ότι είναι ένας αριθμός που βλέπουμε συνέχεια με τη γυναίκα μου και πώς εμάς με την παρατηρητικότητα μας ώθησε να βγούμε από το καβούκι μας...
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
