Τι αλλάζει με το τέλος της Ενισχυμένης Εποπτείας: Το «Ιερό Δισκοπότηρο» για την οικονομία

Ακόμα πιο κοντά στο «Ιερό Δισκοπότηρο» για την Ελλάδα, την ανάκτηση της επενδυτικής βαθμίδας, βρίσκεται πλέον η ελληνική οικονομία μετά το τέλος της Ενισχυμένης Εποπτείας μετά τις 11 αναβαθμίσεις από οίκους αξιολόγησης την τελευταία τριετία. 

Μετά την έξοδο της χώρας από το καθεστώς της ενισχυμένης εποπτείας από σήμερα 20 Αυγούστου διευρύνεται η ελευθερία κινήσεων της ελληνικής οικονομίας.

Όπως επισήμανε ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας «η χώρα μας, μετά από 12 χρόνια, επιστρέφει στην ευρωπαϊκή κανονικότητα και παύει να αποτελεί την εξαίρεση στην Ευρωζώνη». 
Έως ότου επέλθει η έξοδος από το συγκεκριμένο καθεστώς, μεσολάβησαν τρία μνημόνια και τέσσερα χρόνια μεταμνημονιακής επιτήρησης, με υποχρέωση εκπλήρωσης σειράς δεσμεύσεων.

Σύμφωνα με το ΥΠΟΙΚ, η εξέλιξη αυτή κλείνει, σε συνδυασμό με την πρόωρη εξόφληση των δανείων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την άρση των κεφαλαιακών περιορισμών, ένα επώδυνο κεφάλαιο για την Ελλάδα,  ενισχύει περαιτέρω τη θέση της χώρας στις διεθνείς αγορές, παρέχει πρόσθετη ώθηση στην αναπτυξιακή δυναμική και στην προσέλκυση επενδύσεων, προσδίδει βαθμούς ελευθερίας στην άσκηση οικονομικής πολιτικής, στο πλαίσιο βέβαια των κανόνων που ισχύουν για όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη και αποδεικνύει τη δυναμική που έχει αποκτήσει η ελληνική οικονομία αφού, παρά τις πρωτόγνωρες εξωγενείς δυσκολίες, η χώρα κατακτά τους στόχους που θέτει.

Έτσι, από την Κυριακή, 21 Αυγούστου, η χώρα θα περάσει σε στάδιο απλής μεταπρογραμματικής παρακολούθησης, παρόμοιο με αυτό που εφαρμόζεται σήμερα σε Ιρλανδία, Ισπανία, Κύπρο και Πορτογαλία.
Η Ελλάδα θα μπορεί να ασκεί ελεύθερα την οικονομική πολιτική της, με προτεραιότητες που θα προσδιορίζονται από την κυβέρνηση και όχι από τις Βρυξέλλες, ενώ θα υπόκειται στους ίδιους κανόνες ελέγχου στους οποίους υπόκεινται και οι υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης.

Εφεξής, όπως ανακοίνωσε και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η παρακολούθηση της οικονομικής, δημοσιονομικής και χρηματοπιστωτικής κατάστασης της χώρας θα συνεχιστεί στο πλαίσιο της μεταπρογραμματικής εποπτείας και του Ευρωπαϊκού Εξαμήνου. Οι εκκρεμείς μεταρρυθμιστικές δεσμεύσεις θα παρακολουθούνται στο πλαίσιο της πρώτης έκθεσης μεταπρογραμματικής εποπτείας που θα εκδοθεί τον Νοέμβριο εφέτος, στην οποία μπορεί να βασιστεί η απόφαση του Eurogroup σχετικά με την τελική δόση των μέτρων ελάφρυνσης του χρέους που συμφωνήθηκαν τον Ιούνιο 2018. Σημαντικές μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις, σύμφωνα επίσης με την Κομισιόν, προβλέπονται παράλληλα στο ελληνικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας.

Η παρακολούθηση από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς θα συνεχιστεί έως το 2059, δηλαδή έως ότου η χώρα εξοφλήσει το 75% των δανείων που έλαβε στο πλαίσιο των μνημονίων. Ωστόσο, η χώρα θα περάσει σε στάδιο απλής μεταπρογραμματικής παρακολούθησης, ενώ θα πραγματοποιείται μία αξιολόγηση της πορείας της οικονομίας ανά εξάμηνο. Θα υπάρχει και μία αξιολόγηση από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας ανά τρίμηνο, όπως ισχύει για όλες τις χώρες που δανείστηκαν από την ESM, η οποία, όμως, δεν δημοσιοποιείται, αλλά καταγράφει την ευστάθεια των οικονομιών των κρατών- μελών.

Όσον αφορά στις εκκρεμότητες που πρέπει να κλείσουν, είναι χαρακτηριστικό ότι η πανδημία και η ενεργειακή κρίση, σε συνδυασμό με τον πόλεμο στην Ουκρανία, άφησαν μια σειρά από προαπαιτούμενα τα οποία δεν κατέστη εφικτό να ολοκληρωθούν στο πλαίσιο της εποπτείας. Αυτά συνδέονται και με την εκταμίευση της τελευταίας δόσης από τα κέρδη των ελληνικών ομολόγων. Ο κατάλογος περιλαμβάνει 22 προαπαιτούμενα, με ορίζοντα ολοκλήρωσης τον Οκτώβριο (χρηματοπιστωτικός τομέας, εκκαθάριση ληξιπρόθεσμων οφειλών, μείωση των εκκρεμών συντάξεων, πρωτοβάθμια περίθαλψη, Κτηματολόγιο, εργατική νομοθεσία κ.ά.).

Για το μέλλον, η αναμενόμενη παράταση (χωρίς να είναι ακόμη γνωστοί οι ακριβείς όροι) της ρήτρας διαφυγής για ακόμη ένα έτος παρέχει δημοσιονομική ευελιξία για λήψη μέτρων ενίσχυσης νοικοκυριών και επιχειρήσεων και το 2023. Όμως, ο βηματισμός πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικός, εξαιτίας των «πληγών» που εξακολουθούν να υπάρχουν την οικονομία, με κυριότερη το υψηλό δημόσιο χρέος, το οποίο αναμένεται να μειωθεί στο 180,2% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022 (από το 193,3% του ΑΕΠ το 2021). Για την περίοδο μετά το 2023, οι χώρες με χρέος πάνω από 60% του ΑΕΠ θα πρέπει να ακολουθήσουν μια δημοσιονομική πολιτική με στόχο την επίτευξη της σταδιακής μείωσης του χρέους και της δημοσιονομικής βιωσιμότητας μεσοπρόθεσμα, μέσω, σταδιακής μείωσης των ελλειμμάτων, των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση της Κομισιόν για το Ευρωπαϊκό εξάμηνο, τα κράτη- μέλη με υψηλό χρέος, όπως είναι η Ελλάδα, θα πρέπει να ακολουθήσουν μια συνετή δημοσιονομική πολιτική το 2023, ιδίως περιορίζοντας την αύξηση των εθνικών τρεχουσών δαπανών κάτω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, λαμβάνοντας υπ' όψη τη συνεχιζόμενη, προσωρινή και στοχευμένη στήριξη των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων που είναι πιο ευάλωτες στις αυξήσεις των τιμών της ενέργειας, καθώς και τη στήριξη στους πρόσφυγες από την Ουκρανία.

Η χώρα θα επιζητεί τη δημιουργία δημοσιονομικού χώρου μέσω της αύξησης του ΑΕΠ και των εσόδων με μόνιμο χαρακτήρα, από τον οποίο θα χρηματοδοτούνται οι προσωρινές παρεμβάσεις (π.χ. Fuel Pass, Power Pass, αυξημένο επίδομα θέρμανσης κ.ά.), καθώς και τα μόνιμα μέτρα (π.χ. η μείωση ήδη του ΕΝΦΙΑ, ή η κατάργηση το 2023 της εισφοράς αλληλεγγύης για δημοσίους υπαλλήλους και συνταξιούχους κ.ά.). Αλλά, και να είναι έτοιμη να προσφεύγει στις αγορές (κάτι που θα καταστεί ευκολότερο με την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας) όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες, προκειμένου να αποκτά κεφάλαια για πρόσθετες παρεμβάσεις. Έχοντας φυσικά υπόψη, ότι το «άγρυπνο βλέμμα» των Βρυξελλών θα είναι πάντα εστιασμένο σε δημόσιο χρέος και πρωτογενές έλλειμμα (ή πλεόνασμα).

Η αντίδραση της Ευρώπης

«Η Ελλάδα ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία»

Στην έξοδο της Ελλάδας από την ενισχυμένη εποπτεία αναφέρονται με μηνύματά τους η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, και ο επικεφαλής του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου.

«Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί το τέλος της ενισχυμένης εποπτείας για την Ελλάδα» τονίζει σε ανάρτησή της -τόσο στην αγγλική, όσο και στην ελληνική γλώσσα- η κ. Φον ντερ Λάιεν.

«Χάρη στην αποφασιστικότητα και τη δύναμη της Ελλάδας και των Ελλήνων, η χώρα κλείνει πλέον αυτό το κεφάλαιο και ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Η Ε.Ε. πάντα στο πλευρό σας» προσθέτει η επικεφαλής της Κομισιόν.
 

«Σημαντική μέρα για την Ελλάδα»

Σε μήνυμά του για την έξοδο της Ελλάδας από την ενισχυμένη εποπτεία ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ αναφέρει: «Μια σημαντική ημέρα για την Ελλάδα — βγαίνει από το ενισχυμένο πλαίσιο επιτήρησης σήμερα. Μια επιτυχία που οφείλεται στη δέσμευση του ελληνικού λαού και των αρχών σε συνδυασμό με την ευρωπαϊκή αλληλεγγύη. Η Ελλάδα προχωρά».

«Σημαντικό επίτευγμα» 

Από την πλευρά του, ο Πασκάλ Ντόναχιου, στο δικό του μήνυμα, σημειώνει ότι «σήμερα, για πρώτη φορά από το 2010, η Ελλάδα αποκαθιστά συνθήκες οικονομικής ομαλότητας βγαίνοντας από την ενισχυμένη εποπτεία». «Αυτό είναι ένα σημαντικό επίτευγμα για την ελληνική κυβέρνηση και τους πολίτες», προσθέτει ενώ χαρακτηρίζει «κλειδί» τον ρόλο του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του υπουργού Οικονομικών Χρήστου Σταϊκούρα.

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.