Γιατί τα χρηματιστήρια παγκοσμίως «βυθίστηκαν» τη Δευτέρα - Πόσο κοντά στην ύφεση βρίσκονται οι ΗΠΑ

Τι είναι αυτό που ανησυχεί τους επενδυτές και προκαλεί αναταραχή στις αγορές - Ποιος ο αντίκτυπος για τις αμερικανικές εκλογές

Το χθεσινό μαζικό sell off στις παγκόσμιες αγορές, με τους χρηματιστηριακούς δείκτες να «κοκκινίζουν» ο ένας μετά τον άλλον ήρθε μετά από έντονη ανησυχία των επενδυτών για επικείμενη ύφεση στη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη. 

Η αναταραχή εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο τη Δευτέρα, ξεκινώντας τη νύχτα στην Ιαπωνία, όπου ο Nikkei κατέγραψε «βουτιά» πάνω από 12% - τη χειρότερη επίδοσή του από το κραχ της παγκόσμιας αγοράς το 1987 - και εξαπλώθηκε στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, όπου οι μεγάλοι χρηματιστηριακοί δείκτες κατέγραψαν απώλειες πάνω από 2%.

Την ανησυχία έχουν πυροδοτήσει από την Παρασκευή τα τελευταία στοιχεία για την απασχόληση στις ΗΠΑ που φέρουν την ανεργία να έχει αυξηθεί τον Ιούλιο στο 4,3% καταγράφοντας τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων σχεδόν τριών ετών και τις επιχειρήσεις της υπερδύναμης να επιβραδύνουν τις προσλήψεις. Μόλις πριν από λίγες εβδομάδες, οι οικονομολόγοι ήταν αισιόδοξοι για την εξασθένιση του πληθωρισμού και την ανθεκτική ανάπτυξη, ένας συνδυασμός που θα μπορούσε να δώσει στην Αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις ώθηση στην υποψηφιότητά της. Ωστόσο, η αποδυνάμωση της αγοράς εργασίας πυροδότησε φόβους ότι ο μήνας του μέλιτος δε θα διαρκέσει.

Γιατί υπάρχει ανησυχία στις αγορές;

Οι αγορές είναι στραμμένες προς το μέλλον και έτσι παρακολουθούν στενά τους οικονομικούς δείκτες για να δουν πού μπορεί να οδηγήσει όλο αυτό. Την περασμένη Παρασκευή, το υπουργείο Εργασίας ανέφερε ότι το ποσοστό ανεργίας είχε αυξηθεί περισσότερο από το αναμενόμενο, σηματοδοτώντας την επιβράδυνση της οικονομίας και αυξάνοντας τους φόβους ότι οι ΗΠΑ ενδέχεται να μην αποφύγουν τελικά την ύφεση. Ένα από τα πράγματα στα οποία αντιδρούν οι μετοχές είναι στα μελλοντικά αναμενόμενα κέρδη των εταιρειών και στη βραδύτερη ανάπτυξη που σημαίνει και χαμηλότερα κέρδη.

Το sell-off επικεντρώθηκε ιδιαίτερα σε μετοχές τεχνολογίας που είχαν οδηγήσει δυσανάλογα υψηλότερα τους δείκτες της αγοράς.

Υπάρχουν επίσης πιο ιδιόρρυθμοι συντελεστές στο ξεπούλημα. Η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας αύξησε την περασμένη εβδομάδα τα επιτόκια και πρότεινε ότι το κόστος δανεισμού θα μπορούσε να αυξηθεί περαιτέρω. Η κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ, αντίθετα, σηματοδότησε ότι πιθανότατα θα μειώσει τα επιτόκια σύντομα καθώς ο πληθωρισμός εξασθενεί, και οι αδύναμες θέσεις εργασίας τροφοδότησαν τις προσδοκίες ότι μπορεί να μειώσει το κόστος δανεισμού πιο γρήγορα από το αναμενόμενο.

Έτσι, το νόμισμα της Ιαπωνίας ενισχύθηκε πολύ σε σύγκριση με το αμερικανικό δολάριο. Αυτό άρχισε να πιέζει τους επενδυτές όπως τα hedge funds που δανειζόντουσαν φθηνά σε γιεν (το χρέος είναι πλέον ακριβότερο) και στη συνέχεια επενδύουν σε αμερικανικά περιουσιακά στοιχεία (αυτά τα περιουσιακά στοιχεία αξίζουν τώρα λιγότερο). Η κατάσταση αυτή λοιπόν, τους οδήγησε στο να προσπαθούν να συγκεντρώσουν μετρητά, τροφοδοτώντας την αναταραχή στην αγορά.

Οδεύουμε προς ύφεση;

Το ερώτημα είναι αν μετά το χθεσινό μαζικό sell off οδεύουμε σε ύφεση. Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα, αλλά αυτό δεν μοιάζει ακόμα με ύφεση, σχολιάζει στην ανάλυσή του το Politico επισημαίνοντας ότι η αμερικανική οικονομία στην πραγματικότητα εξακολουθεί να φαίνεται μια χαρά. Η ανεργία είναι στο 4,3%, το οποίο είναι άσχημο ποσοστό αλλά μόνο αν το συγκρίνει κανείς με το 3,4%, όπου βρισκόταν στις αρχές του 2023. 

Επίσης, το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξήθηκε με ρυθμό 2,8% το β' τρίμηνο του έτους, το οποίο είναι ταχύτερο από ό,τι θα αναμενόταν.

Αλλά ένα πράγμα είναι ξεκάθαρο, ότι η οικονομία τώρα επιβραδύνεται. Το ερώτημα είναι πόσο επιβραδύνεται και πόσο γρήγορα συμβαίνει αυτό.

Αν το ποσοστό ανεργίας παραμείνει το ίδιο ή βελτιωθεί τον Αύγουστο, μπορεί να κατευνάσει τους φόβους ότι υπάρχει μια ταχεία επιδείνωση των οικονομικών συνθηκών. Η κεντρική τράπεζα αναμένεται ήδη να μειώσει τα επιτόκια στην επόμενη συνεδρίασή της τον Σεπτέμβριο και οι αξιωματούχοι της Fed θα μπορούσαν να αποφασίσουν να μειώσουν τα επιτόκια κατά ένα ποσό μεγαλύτερο από το τυπικό τέταρτο της ποσοστιαίας μονάδας σε εκείνη τη συνεδρίαση.

Προς το παρόν, όμως, δε δείχνουν να πανικοβάλλονται. Ο πρόεδρος της Fed του Σικάγο, Austan Goolsbee, το πρωί της Δευτέρας δήλωσε στο CNBC ότι δεν φαίνεται ότι η οικονομία βρίσκεται σε ύφεση.

Ο αντίκτυπος για τις αμερικανικές εκλογές

Οι Ρεπουμπλικάνοι έχουν εκμεταλλευτεί τις ειδήσεις αυτές για την αμερικανική οικονομία. Αλλά οι αγορές είναι ασταθείς και πιθανότατα θα υπάρχουν σκαμπανεβάσματα τις εβδομάδες πριν από τις εκλογές, γεγονός που θα κάνει πιο δύσκολη την ανταλλαγή πολιτικών μηνυμάτων στη Wall Street.

Οι περισσότεροι επενδυτές όμως δε συνδέουν το κραχ με την προεκλογική εκστρατεία, αν και η πολιτική αβεβαιότητα είναι σίγουρα ένα πράγμα που σταθμίζουν οι αγορές.

Στο μεταξύ, ο δημοσκόπος του GOP Frank Luntz προειδοποίησε για την πολιτική δύναμη του χρηματιστηρίου.

«Έχω μελετήσει οικονομικούς παράγοντες που επηρεάζουν τα πολιτικά αποτελέσματα εδώ και χρόνια», είπε ο Luntz σε μια ανάρτηση στο X. «Μπορώ να δηλώσω κατηγορηματικά ότι το χρηματιστήριο δεν έχει σημασία – δεν βοήθησε τον Τραμπ όταν κινούνταν ανοδικά και δεν θα βλάψει την Χάρις όταν θα σημειώσει πτώση».

Ωστόσο, εάν οι μετοχές συνεχίσουν να πέφτουν, αυτό πιθανότατα θα συμπέσει με άσχημα νέα για την οικονομία, η οποία από μόνη της θα ήταν μια πρόκληση για τη Χάρις.

Πηγή: skai.gr