Του Χρυσόστομου Τσούφη
Καθώς -ακόμη και κατά τη διάρκεια της πανδημικής κρίσης- οι τιμές των ακινήτων συνέχιζαν να ανεβαίνουν, η ΕΚΤ προειδοποιούσε στο τέλος του 2022 για φούσκες στην αγορά σε πολλές περιοχές της Ευρωζώνης αφού «η δυναμική των τιμών ξεπερνούσε τα θεμελιώδη».
Ταυτόχρονα προειδοποιούσε -με δεδομένο ότι η μια αύξηση των επιτοκίων διαδεχόταν την άλλη- για βίαιη σε μερικές περιπτώσεις διόρθωση των τιμών και σημαντική αύξηση του κόστους εξυπηρέτησης των δανείων, υπολόγιζε ότι για κάθε 2% αύξησης των επιτοκίων, το κόστος εξυπηρέτησης αυξάνεται κατά 8%.
Αναμένεται με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον η επόμενη έκθεση της τον Μάιο, πόσο μάλλον όταν οι αυξήσεις των επιτοκίων έχουν ήδη φτάσει το 3,5% κι ακόμη δεν έχουμε τελειώσει.
Χώρες όπως αυτές της Σκανδιναβίας, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία, η Ολλανδία και η Ελβετία είναι μερικές από αυτές όπου οι αγορές ακινήτων έχουν «φουσκώσει» επικίνδυνα.
Σε χώρες μάλιστα όπως η Σουηδία, η βίαιη προσαρμογή των τιμών έχει αρχίσει με πτώση έως και 15%.
Στην Ελλάδα πάντως, το 2022 έκλεισε με μια ακόμη αύξηση στις τιμές ακινήτων, και μάλιστα διψήφια, στο 11,1%.
Πρόκειται για την πέμπτη διαδοχική αύξηση καθώς από το 2018 οι τιμές μόνο ανεβαίνουν. Τα πιο καινούρια -πενταετίας- αυξήθηκαν 11,8% και τα παλιότερα 10,5%. 13% μεσοσταθμικά είναι οι αυξήσεις στα ακίνητα της Αθήνας και 11,8% σε αυτά της Θεσσαλονίκης.
Η διατήρηση αυτής της δυναμικής σύμφωνα με την έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδας οφείλεται κατά κύριο λόγο στην έντονη εξωτερική επενδυτική ζήτηση (οι επενδύσεις σε κατοικίες αυξήθηκαν 36% το 2022 και 27,3% το 2021) αλλά και του τουρισμού ο οποίος επηρεάζει θετικά τις κατοικίες κυρίως μέσω των βραχυχρόνιων μισθώσεων.
Η Φρανκφούρτη εκτιμά ότι το μέλλον δεν είναι ευοίωνο για την ευρωπαϊκή αγορά ακινήτων. Η αύξηση των επιτοκίων θα οδηγήσει σε μικρότερη ζήτηση στεγαστικών δανείων και ήδη τα ποσοστά των νοικοκυριών που δηλώνουν στις διάφορες έρευνες ότι δεν σκοπεύουν να αγοράσουν ή να χτίσουν σπίτι, φθίνουν.
Την ίδια στιγμή φθίνουν και οι προσδοκίες των κατασκευαστικών εταιρειών οι οποίες έβλεπαν για το 2023 αύξηση του κατασκευαστικού κόστους.
Μάλιστα η ΕΚΤ προειδοποιεί ότι οι παράγοντες αυτοί θα αυξήσουν ακόμη περισσότερο την πίεση στον κατασκευαστικό κλάδο και αυτό θα έχει σαν αποτέλεσμα σε χρεοκοπίες ή μείωση επενδύσεων στην καλύτερη περίπτωση.
Κάποια από αυτά τα σημάδια «κόπωσης» τα βλέπουμε και στην ελληνική αγορά, παρότι οι τιμές «πετάνε». Μετά από 5 έτη αύξησης ο αριθμός των οικοδομικών αδειών το 11μηνο του 2022 μειώθηκε 1,1% και 4% μειώθηκε ο όγκος. Επίσης το κόστος κατασκευής νέων κτιρίων αυξήθηκε 8,8% ( είχε προηγηθεί μια ακόμη αύξηση 3.2% το 2021).
Και τα στεγαστικά δάνεια αυξάνονται μεν, αλλά με σημαντικά επιβραδυνόμενο ρυθμό, 20,7% το 2022 έναντι 46,2% το 2021).
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Έρευνας Τραπεζικών Χορηγήσεων παρατηρείται μείωση της ζήτησης στεγαστικών δανείων επί τρίτο κατά σειρά τρίμηνο, μετά από δύο έτη συνεχούς καταγραφής αύξησης της ζήτησης.
Η Τράπεζα της Ελλάδας πάντως δεν βιάζεται να χτυπήσει καμπανάκι κινδύνου και εκτιμά ότι συνολικά , παρά τις αβεβαιότητες, οι προσδοκίες για την ελληνική αγορά ακινήτων παραμένουν θετικές. Κι αυτό γιατί οι ρυθμοί αύξησης των τιμών τα προηγούμενα χρόνια δεν ήταν τόσο ισχυροί όσο στην Ευρώπη και οι αποδόσεις εξακολουθούν να είναι ελκυστικές.
Υποστηρικτικά θα λειτουργήσουν κι όλες οι αναπλάσεις υπερτοπικής εμβέλειας που δρομολογούνται ή έχουν ήδη αρχίσει αλλά και η βελτίωση των υφιστάμενων κτιρίων μέσα απο κυρίως από το πρόγραμμα Ανάκαμψης και Σταθερότητας.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
