Κάθε χρόνο, από την άνοιξη μέχρι το φθινόπωρο, με τη διχοτόμηση των κυττάρων του καμβίου κάτω από το φλοιό των δένδρων, ένας ακόμη ετήσιος δακτύλιος δημιουργείται στον κορμό τους. Η δενδροχρονολόγηση αποτελεί μέθοδο που χρησιμοποιεί κυρίως η αρχαιομετρία με στόχο την εξαγωγή συμπερασματάτων, και μάλιστα με μεγάλη ακρίβεια, που αφορούν πέρα από την ιστορία και θετικές επιστήμες όπως την κλιματολογία.
Με μία εγκάρσια τομή μπορεί κανείς να υπολογίσει, μετρώντας τους δακτυλίους, την ηλικία του δέντρου, αλλά κι ένα πλήθος ακόμη χρήσιμων πληροφοριών: θερμοκρασία, βροχοπτώσεις, εκρήξεις ηφαιστείων και πυρκαγιές που συνέβησαν όσο το εκάστοτε δέντρο βρισκόταν ακόμη εν ζωή. Περίοδοι ακμής και παρακμής στην ιστορία παρουσιάζουν συχνά αντιστοιχία με τις κλιματικές αλλαγές που καταγράφηκαν στους δακτυλίους των δέντρων.
Νεκρά δέντρα προσφέρουν σημαντικές πληροφορίες
Πεδίο για τους ερευνητές που ασχολούνται με τη δενδροχρονολόγηση δεν προσφέρουν μόνο τα ζωντανά δέντρα. Το νεκρό ξύλο εμπεριέχει αποθηκευμένες πληροφορίες ικανές να διαμορφώσουν μία εικόνα για τις κλιματικές αλλαγές.
«Στη Φινλανδία έχουμε πολλές αβαθείς λίμνες. Σε περίπτωση που ένα δέντρο παρασυρθεί και πέσει στη λίμνη, μπορεί να παραμείνει για χιλιάδες χρόνια σε καλή κατάσταση», επισημαίνει ο Γιάν Έσπερ, επικεφαλής του ερευνητικού προγράμματος για τη μελέτη των δενδροδακτύλιων στο πανεπιστήμιο του Μάιντς. Μέσα από τους κορμούς των δέντρων αυτών μπορούν οι ερευνητές να μελετήσουν τις κλιματικές αλλαγές που πραγματοποιήθηκαν τα τελευταία 2000 χρόνια στην περιοχή.
Τα αποτελέσματα των μετρήσεων
Περίπου 2000 χρόνια πριν από τη βιομηχανική επανάσταση, μέχρι το 1900, σημειώθηκε μία σημαντική μεταβολή θερμοκρασίας στη Φινλανδία. Πρόκειται για μείωση με ρυθμό περίπου 0,3 βαθμούς Κελσίου ανά εκατονταετία. Η μετέπειτα περίοδος δεν προσμετρήθηκε στην καταμέτρηση, γιατί παρατηρήθηκε ένα νέο φαινόμενο: το φαινόμενο του θερμοκηπίου.
Επιπλέον στοιχεία για τις κλιματικές αλλαγές έδωσαν στους ερευνητές οι καμπύλες στους κορμούς των δέντρων, αποτέλεσμα ηφαιστειακών εκρήξεων. Αυτές οδήγησαν σε μία μείωση της θερμοκρασίας της τάξεως των 0,7 βαθμών Κελσίου. Ψυχρές και θερμές περίοδοι διαδέχονταν ανέκαθεν η μία την άλλη: η υψηλή θερμοκρασία στη ρωμαϊκή αυτοκρατορία διακόπηκε από μία μικρή περίοδο παγετού. Τα κύματα καύσωνα της μεσαιωνικής περιόδου διαδέχθηκε μία απότομη πτώση της θερμοκρασίας που διήρκησε μέχρι τον 20ο αιώνα.
Η δενδροχρονολόγηση μπορεί να προσφέρει σημαντικές πληροφορίες στην πρόβλεψη των μελλοντικών κλιματικών μεταβολών. Παρόλα αυτά τα επιστημονικά δεδομένα που μέχρι σήμερα μας προσφέρουν οι δακτύλιοι των δέντρων, προέρχονται από μία εποχή όπου η εκπομπή διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα ήταν σαφώς μικρότερη. Πρόκειται δηλαδή για μία μέθοδο που δεν λαμβάνει υπόψη της τον ανθρώπινο παράγοντα.
Πηγή: Fabian Schmidt, Χρύσα Βαχτσεβάνου, υπεύθ. σύνταξης: Δήμητρα Κυρανούδη
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.