ΚΑΙΡΟΣ

Οι Επιθεωρητές Δημόσιας Διοίκησης ελέγχουν το σύστημα ανακύκλωσης

Στο μικροσκόπιο των Επιθεωρητών Δημόσιας Διοίκησης βρίσκεται, μετά από αίτημα του υπουργού Περιβάλλοντος, το σύστημα της ανακύκλωσης, ενώ διευκρινίσεις για τον τρόπο λειτουργίας του, όπως και εταιριών που μετέχουν σε αυτό, ζητά και η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Στο σχετικό έγγραφο, μάλιστα, εκφράζεται ευθέως η υπόνοια ότι οι ποσότητες που δηλώνονται, ως ανακυκλωμένες είναι πλασματικές. Ανταποκρινόμενος άμεσα, ο κ. Λ. Ρακιντζής, στο αίτημα του υπουργού Περιβάλλοντος, προχώρησε στην συγκρότηση επιτροπής, για την διερεύνηση των ερωτημάτων που θέτει η ΕΕ, αλλά και της σωρείας των καταγγελιών και παραβάσεων, που, συχνά – πυκνά, έρχονται στο φως της δημοσιότητας.

Οι έλεγχοι αφορούν στον Εθνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), αλλά και σε εταιρίες που δραστηριοποιούνται στον συγκεκριμένο τομέα. Γιατί τα περιστατικά που σε καθημερινή, σχεδόν, βάση έρχονται στην δημοσιότητα (ανεξήγητες πυρκαγιές σε εγκαταστάσεις ανακύκλωσης, προσμέτρηση οικιακών απορριμμάτων στα ανακυκλώσιμα υλικά) και οι μηνύσεις που ανταλλάσσουν (μεταξύ τους και τον ΕΟΑΝ), εταιρίες που μετέχουν στο σύστημα, επιβεβαιώνουν την εκτίμηση, ότι «κάτι σάπιο υπάρχει στο βασίλειο της Δανιμαρκίας».

Τα ερωτήματα στα οποία καλούνται να απαντήσουν οι επιθεωρητές είναι πολλά, με βασικότερο την λειτουργία των εταιριών και ειδικότερα εάν, όντως, δρουν, ως μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα.

Γιατί όλοι γνωρίζουν, ότι τζίρος, γύρω από την ευρύτερη ανακύκλωση, ανέρχεται σε πολλές δεκάδες (εάν όχι εκατοντάδες) εκατομμύρια ευρώ, ετησίως.
Πρέπει, επίσης, «να μπει βαθιά το μαχαίρι» στο μητρώο αδειοδοτημένων εταιριών και να ανακληθεί η άδεια, σε όσες εταιρίες έχουν εντοπιστεί να καταστρατηγούν την νομοθεσία.

Γιατί δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις εταιριών που διακινούν παρανόμως, απόβλητα, όπως για παράδειγμα, η εταιρία που, προσφάτως, επιχείρησε να «πετάξει» επικίνδυνα ιατρικά απόβλητα, από το Νοσοκομείο «Αμαλία Φλέμιγκ», στον ΧΥΤΑ Φυλής. Κάτι που εντοπίστηκε να κάνει και στο πρόσφατο παρελθόν, με απόβλητα νοσοκομείου, της Πελοποννήσου.

Την αναγκαιότητα, όμως, να μπει «βαθιά το μαχαίρι στο κόκαλο», την επιβεβαιώνουν και όσα ακούγονται μέσα στις δικαστικές αίθουσες, όπου οι εταιρίες επιλύουν τις μεταξύ τους διαφορές είτε διαφορές τους με τον ΕΟΑΝ και άλλους δημόσιους φορείς.

Και φυσικά, των ελέγχων δεν πρέπει να εξαιρεθούν οι αδειοδοτούντες φορείς, ούτε οι ιδιώτες μηχανικοί που συντάσσουν τις μελέτες για την αδειοδότηση χώρων, ως υποδοχέων συγκεκριμένου τύπου αποβλήτων. Γιατί είναι πρόσφατο το παράδειγμα, ιδιώτη μελετητή που κατέθεσε στην αδειοδοτούσα αρχή φάκελο, για χώρο εναπόθεσης αποβλήτων εκσκαφών (υπό ανάπλαση τμήματα λατομείου) «περνώντας» μέσα στην μελέτη και κωδικούς που αφορούσαν σε επικίνδυνα απόβλητα, έχοντας απαλείψει τους αστερίσκους, που επισημαίνουν ότι πρόκειται για επικίνδυνα απόβλητα. Η αδειοδοτούσα αρχή, δεν πρόσεξε την «λεπτομέρεια» αυτή και έστειλε, προς υπογραφή, τον φάκελο στον υπουργό περιβάλλοντος.

Πειστικές απαντήσει πρέπει να δοθούν και για όσα φημολογείται ότι συμβαίνουν γύρω από έναν ακόμη τομέα της ανακύκλωσης, αυτόν των ηλεκτρικών στηλών (μπαταρίες). Εταιρίες αδειοδοτούνται, για να χάσουν στην συνέχεια της άδεια και κάποιες άλλες να έλθουν στην θέση τους, ενώ οι μηνύσει και σε αυτές τις περιπτώσεις καλά κρατούν, εν μέσω ημερίδων που διοργανώνονται από ...ανερχόμενες εταιρίες, χωρίς κανείς να γνωρίζει που βρίσκεται η αλήθεια.
Εν τω μεταξύ, στο «μικροσκόπιο» της Ευρωπαϊκής Επιτροπής βρίσκεται εταιρία που δραστηριοποιείται στο τομέα ανακύκλωσης συσκευασιών.

Όπως προαναφέρθηκε, η Επιτροπή διατηρεί επιφυλάξεις για τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος, εκφράζοντας την υπόνοια ότι οι ποσότητες που δηλώνονται, ως ανακυκλωμένες, είναι πλασματικές. Κι αυτό, γιατί έχει στα χέρια της καταγγελίες, με φωτογραφικό υλικό και βίντεο, όπου απορριμματοφόρα, φαίνονται, κατά την συλλογή απορριμμάτων, να αναμιγνύουν οργανικά, με ανακυκλώσιμα υλικά.

Στο έγγραφό της, η Επιτροπή, κάνει ιδιαίτερη αναφορά σε πυρκαγιά που εκδηλώθηκε σε εργοστάσιο ανακύκλωσης, στον Ασπρόπυργο (υπήρξε σχετικό ρεπορτάζ του ΣΚΑΪ), αποδίδοντάς την, ουσιαστικώς, σε ανάμιξη οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών. Κάτι, που μπορεί, όπως τονίζεται στο έγγραφο, να δημιουργήσει σοβαρά προβλήματα ασφάλειας των εγκαταστάσεων και όχι μόνον.

Η Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, στο πλαίσιο εφαρμογής του Ευρωπαϊκού Δικαίου (EU PILOT), κοινοποίησε στα Υπουργεία Εξωτερικών και ΥΠΕΚΑ, αίτηση παροχής πληροφοριών, γιατί έχουν εντοπιστεί διάφορα προβλήματα, με βασικότερο την ανάμιξη των, προς ανακύκλωση, συσκευασιών, με τα οικιακά απορρίμματα.

Έτσι, σύμφωνα, πάντα με το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όταν τα απορριμματοφόρα εισέρχονται στα Κέντρα Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών (ΚΔΑΥ), γίνεται ζύγιση του φορτίου τους, που, όμως, περιέχει ανάμικτα υλικά. Κοινά (οργανικά) απορρίμματα και συσκευασίες. Άρα, από το βάρος του ζυγολογίου, δεν προκύπτει ποιο είναι το πραγματικό βάρος των ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας και ποιο το πραγματικό βάρος των κοινών οικιακών απορριμμάτων. Ως εκ τούτου, επισημαίνεται στο έγγραφο, τα στοιχεία της εν λόγω καταγραφής ανακυκλώσιμων που αποστέλλονται στη Επιτροπή είναι λανθασμένα, αφού προκύπτουν από ανάμικτα υλικά και όχι από ανακυκλώσιμα υλικά συσκευασίας.

Στα ΚΔΑΥ συνεχίζει το έγγραφο, όπου γίνεται διαλογή υλικών, λόγω του υψηλού ποσοστού κοινών σκουπιδιών στο περιεχόμενο που διαλέγεται, δεν είναι αποτελεσματική η διαλογή με μηχανικά μέσα, οπότε υπάρχουν περιπτώσεις όπου η διαλογή γίνεται με την «παραδοσιακή μέθοδο», της χειροδιαλογής, αυξάνοντας, έτσι το κόστος.

Επίσης, οι ιδιωτικές εταιρίες που διαχειρίζονται τα ΚΔΑΥ, συλλέγουν στους ίδιους χώρους απόβλητα συσκευασίας που παράγονται από άλλες πηγές, όπως είναι τα βιομηχανικά και εμπορικά απόβλητα συσκευασίας, χωρίς καμιά διαδικασία διαχωρισμού των υλικών που καταλήγουν στα ΚΔΑΥ.

Προκειμένου, λοιπόν, η Επιτροπή να κρίνει (όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στο έγγραφο), την συνέχεια που θα δώσει στην υπόθεση, μια ζητά να ενημερωθεί για τα ακόλουθα:

- τον ακριβή τρόπο λειτουργίας των «μπλε κάδων»,
- τα μέτρα που έχουν παρθεί (ή προβλέπεται να παρθούν) προκειμένου να αποφευχθεί η ανάμιξη μεταξύ οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών,
- τον τρόπο με τον οποίο διασφαλίζεται ότι τα στοιχεία που αποστέλλονται στην Επιτροπή, βασίζονται εξ ολοκλήρου στο βάρος των ανακυκλώσιμων υλικών συσκευασίας και,
- εάν πρόκειται να ληφθούν συμπληρωματικά μέτρα, προκειμένου να αντιμετωπιστούν όλα τα προαναφερθέντα προβλήματα.

Σε όλα αυτά και πολλά ακόμη ερωτήματα καλείται να δώσει απαντήσεις η «επιτροπή Ρακιντζή», προκειμένου να σταματήσει το «φαγοπότι» που έχει στηθεί γύρω από την ανακύκλωση. Κάτι που αποτελεί πρώτιστη προτεραιότητα και για τον υπουργό Περιβάλλοντος, Γιάννη Μανιάτη.
Πηγή: του Δημήτρη Λάππα