Γιατί το μαγείρεμα προκαλεί 4 εκατ. πρόωρους θανάτους τον χρόνο

Οι περισσότεροι άνθρωποι νομίζουν ότι η μόλυνση του αέρα προέρχεται από τους πηγμένους με αυτοκίνητα δρόμους και τους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύση άνθρακα. Ωστόσο, βλαβερά αέρια εκπέμπονται συχνά από τα σπίτια. 

Σε πολλά μέρη ανά τον κόσμο οι οικογένειες σύμφωνα με τον Economist, χρησιμοποιούν εύφλεκτα υλικά για να μαγειρέψουν (δηλαδή ξύλο ή κάρβουνο) αντί για πιο καθαρές μεθόδους όπως είναι το φυσικό αέριο και η ηλεκτρική ενέργεια. Ο καπνός που προκαλείται από το μαγείρεμα στο εκάστοτε νοικοκυριό οδηγεί σε περισσότερους από 4 εκατομμύρια πρόωρους θανάτους τον χρόνο, γεγονός που τον καθιστά την τρίτη κυριότερη αιτία για πρόωρη θνησιμότητα σε γυναίκες και παιδιά, από καρδιολογικές παθήσεις και εγκεφαλικά.

Το να κόβεις ξύλα για το τζάκι ή τα να χρησιμοποιείς κάρβουνα είναι, επίσης, βλαβερό για το περιβάλλον. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA) εκτιμά ότι οι προηγούμενες ενέγρειες προκαλούν την αποψίλωση δασών έκτασης ανάλογης με το μέγεθος της Ιρλανδίας.

Οι φτωχές χώρες στο «μάτι του κυκλώνα»

Οι φτωχές χώρες επηρεάζονται σε μεγαλύτερο βαθμό από το φαινόμενο. Μια έρευνα του Lancet, ενός ιατρικού περιοδικού, που δημοσιεύτηκε τον Μάιο εκτιμά ότι οι Βορειοκορεάτες αντιμετωπίζουν τα υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας από τη μόλυνση που προκύπτει από το μαγείρεμα. Περίπου 240 στους 100.000 Βορειοκορεάτες πέθαναν για τον παραπάνω λόγο το 2021. Τα Νησιά του Σολομώντα και η Βανουάτου, και τα δύο στην Ωκεανία, με ποσοστά 146 και 140, αντίστοιχα.

Μερικές χώρες μείωσαν τα ποσοστά θνησιμότητας. Σε όλη την Ασία από το 2010 περίπου 840 εκατ. άνθρωποι απέκτησαν πρόσβαση σε πιο καθαρές μεθόδους μαγειρέματος. Η Κίνα, η Ινδία και η Ινδονησία μείωσαν στο μισό τον αριθμό των ανθρώπων που χρησιμοποιούν «βλαβερά καύσιμα».

Η Αφρική έχει τους περισσότερους θανάτους από μαγείρεμα

Ωστόσο, στην Αφρική η πρόοδος του ζητήματος έχει υποδαυλιστεί από τη γρήγορη αύξηση του πληθυσμού. Μεταξύ του 2010 και του 2022 το ποσοστό των ανθρώπων στη Νότια-Σαχάρα της Αφρικής, που χρησιμοποιεί πιο καθαρές μεθόδους μαγειρέματος αυξήθηκε από 8% σε άνω του 15%, αλλά ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων που δεν έχουν πρόσβαση σε πιο καθαρές μεθόδους μαγειρέματος είναι πάνω από 220 εκατ. Το ποσοστό θανάτων από τη μόλυνση του αέρα είναι μεγαλύτερο στην Αφρική από οπουδήποτε αλλού.

Τα προγράμματα «καθαρής» μαγειρικής στην Αφρική υποχρηματοδοτούνται θλιβερά. «Οι αφρικανικές κυβερνήσεις και οι πολυμερείς τράπεζες ανάπτυξης δεν έθεσαν ποτέ το θέμα σε πραγματική προτεραιότητα», δήλωσε ο Φατίχ Μπιρόλ, εκτελεστικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας (IEA). Πολλές αφρικανικές χώρες απέσυραν πρόσφατα προγράμματα λόγω των αυξανόμενων επιβαρύνσεων χρέους, αν και ορισμένες παγκόσμιες προσπάθειες συγκέντρωσης κεφαλαίων επιταχύνθηκαν φέτος.

Οι διακρίσεις λόγω φύλου εμποδίζουν επίσης την πρόοδο: οι γυναίκες και τα κορίτσια κινδυνεύουν περισσότερο από τα αγόρια και τους άνδρες από το μαγείρεμα με βλαβερά καύσιμα. Σε ορισμένα μέρη που μπορεί η μείωση του κινδύνου να είναι χαμηλότερη προτεραιότητα, σύμφωνα με έρευνα της Clean Cooking Alliance, μη κερδοσκοπικού οργανισμού. 

Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.