ΚΑΙΡΟΣ

DW: Πώς όταν σβήνουν τα φώτα στις πόλεις, προστατεύονται το κλίμα και η ανθρώπινη υγεία

Οι γερμανικές πόλεις σβήνουν μερικά φώτα τη νύχτα, κάτι που όχι μόνο εξοικονομεί χρήματα και ηλεκτρισμό, αλλά ωφελεί την ανθρώπινη υγεία και το κλίμα 

Η ενεργειακή κρίση έχει ωθήσει πόλεις σε όλη τη Γερμανία να «κατεβάσουν τον διακόπτη» και να σβήσουν τα νυχτερινά φώτα σε πολλά αξιοθέατα μνημεία και κτίρια όπως δημαρχεία, μουσεία και βιβλιοθήκες.

Όπως γράφει σε δημοσίευμα της η Deutsche Welle, στο Βερολίνο 200 αξιοθέατα, συμπεριλαμβανομένης της Στήλης της Νίκης και του Καθεδρικού Ναού της πόλης, θα μείνουν στο σκοτάδι όταν δύει ο ήλιος.

Από την 1η Σεπτεμβρίου, το διάταγμα για την εξοικονόμηση ενέργειας απαγορεύει και επίσημα τον εξωτερικό φωτισμό των δημόσιων κτιρίων. Εν τω μεταξύ, οι πινακίδες νέον μπορεί να λειτουργούν μόνο για λίγες ώρες την ημέρα.

Την ίδια ώρα η πόλη της Βαϊμάρης  στην κεντρική Γερμανία, εξοικονομεί ενέργεια κλείνοντας τα φώτα των δρόμων για μία ώρα περισσότερο κάθε μέρα.

Αλλά πέρα από την εξοικονόμηση ενέργειας και χρημάτων, οι «σκοτεινές» πόλεις έχουν πολλά θετικά τόσο για το κλίμα όσο και για το οικοσύστημα μας.

Τα κλειστά φώτα βοηθούν στην αντιμετώπιση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης

Η International Dark Sky Association, μια ΜΚΟ με έδρα την Αριζόνα, εκτιμά ότι περίπου το ένα τρίτο όλων των εξωτερικών φωτισμών χρησιμοποιείται  τη νύχτα χωρίς όφελος. Ακόμη και πριν από την ενεργειακή κρίση και τις υψηλότερες τιμές, η διακοπή αυτού του άκαρπου φωτισμού θα εξοικονομούσε 3 δισεκατομμύρια δολάρια (2,9 δισεκατομμύρια ευρώ) ετησίως.

Δεδομένου ότι τα ορυκτά καύσιμα εξακολουθούν να είναι η κύρια πηγή ενέργειας παγκοσμίως, η απενεργοποίηση των άσκοπων αυτών φώτων συμβάλλει στη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και των επιβλαβών εκπομπών.

Στην Ινδία, για παράδειγμα, o ακραίος φωτισμός των πόλεων εκπέμπει 12 εκατομμύρια τόνους CO2 ετησίως, σύμφωνα με τον Pavan Kumar του Κεντρικού Γεωργικού Πανεπιστημίου Rhani Lakshmi Bai στην πολιτεία Uttar Pradesh.

Αυτό είναι περίπου το ήμισυ της συνολικής εναέριας και θαλάσσιας  ρύπανσης της χώρας ετησίως.

Σήμερα, περισσότερο από το 80% των ανθρώπων παγκοσμίως ζουν κάτω από φωτορυπασμένους ουρανούς. Στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ, το ποσοστό φτάνει το 99%, που σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν βιώνουν πλέον πραγματικό σκοτάδι.

Στη Σιγκαπούρη, για παράδειγμα, οι νύχτες έχουν γίνει τόσο φωτεινές που τα μάτια των ανθρώπων δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στο πραγματικό σκοτάδι.

Γιατί χρειαζόμαστε το σκοτάδι

Το επαρκές σκοτάδι τη νύχτα είναι επίσης καλό για την υγεία. Μελέτες έχουν δείξει τη σχέση μεταξύ τεχνητού φωτός και τραυματισμού των ματιών, αϋπνίας, παχυσαρκίας και σε ορισμένες περιπτώσεις κατάθλιψης.

Πολλά σχετίζονται με τη μελατονίνη, μια ορμόνη που απελευθερώνεται όταν βραδιάζει.

«Όταν δεν παίρνουμε αυτή την ορμόνη, όταν δεν παράγουμε αυτή την ορμόνη επειδή εκτιθέμεθα σε τόσο πολύ φως στο διαμέρισμά μας ή ως εργαζόμενος σε βάρδιες, τότε όλη η λειτουργία αυτού του βιολογικού συστήματος ρολογιού γίνεται προβληματική». είπε ο Κρίστοφερ Κίμπα, επιστήμονας στο Γερμανικό Ερευνητικό Κέντρο Γεωεπιστημών που εδρεύει στο Πότσνταμ.

Μια μελέτη του 2020 από τις ΗΠΑ δείχνει ότι τα παιδιά και οι έφηβοι που ζουν σε περιοχές με πολύ τεχνητό φως κοιμούνται λιγότερο και υποφέρουν πιο συχνά από συναισθηματικά προβλήματα.

Η εισαγωγή του τεχνητού φωτός είναι «μία από τις πιο δραματικές αλλαγές που έχουμε κάνει στη βιόσφαιρα», είπε ο Kyba.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ο πλανήτης μας γίνεται 2% πιο φωτεινός κάθε χρόνο.

Έτσι, η μείωση ή μερική απενεργοποίηση των φώτων του δρόμου θα μπορούσε να είναι ένα πρώτο βήμα για την αντιμετώπιση της φωτορύπανσης. Αυτό συμβαίνει παρά τις θεωρίες ότι το σκοτάδι επηρεάζει τα ποσοστά ατυχημάτων ή εγκληματικότητας, μια υπόθεση που αντικρούεται από μια μελέτη στην Αγγλία και την Ουαλία.

Στα ζώα και στα φυτά αρέσει επίσης το σκοτάδι

Η άγρια πανίδα δυσκολεύεται επίσης να προσαρμοστεί στη χρήση τεχνητού φωτός τη νύχτα. Τα κοράλλια, για παράδειγμα, δεν αναπαράγονται ως συνήθως, τα αποδημητικά πουλιά μπορεί να χάσουν την αίσθηση του προσανατολισμού ενώ έχουν βρεθεί πρόσφατα εκκολαφθείσες χελώνες να περπατούν στην ενδοχώρα, όπου πεθαίνουν.

Μάλιστα προσβάλλονται και τα έντομα. Μια μελέτη δείχνει ότι περίπου 100 δισεκατομμύρια νυκτόβια έντομα πεθαίνουν κάθε καλοκαίρι στη Γερμανία ως αποτέλεσμα του τεχνητού φωτός. Συνήθως εξαρτώνται από το φεγγάρι για τον προσανατολισμό, όμως  αποσπώνται τόσο πολύ από τα φωτεινά λαμπάκια του δρόμου, για παράδειγμα, που πετούν γύρω τους όλη τη νύχτα. Στη συνέχεια πεθαίνουν από εξάντληση, είναι πολύ αδύναμα για να αναπαραχθούν ή γίνονται εύκολη λεία για τα αρπακτικά.

Αρκετές πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι τα φυτά που αναπτύσσονται κοντά στα φώτα των δρόμων γονιμοποιούνται πολύ λιγότερο συχνά τη νύχτα και παράγουν λιγότερους καρπούς. Ακόμη και τα δέντρα αισθάνονται την επίδραση.

Πηγή: DW - Tim Schauenberg