Κλείσιμο

Οι άνδρες της γενιάς Z έχουν εμμονή με τον Πάτρικ Μπέιτμαν από το «American Psycho»

Ο φανταστικός χαρακτήρας του φαίνεται να «χτυπάει» ευαίσθητες χορδές σε μια γενιά, που τον έχει αγκαλιάσει ως σύμβολο και πρότυπο

Από τότε που εμφανίστηκε το «American Psycho», πρώτα ως αμφιλεγόμενο μυθιστόρημα που εκδόθηκε από τον Bret Easton Ellis το 1991 και αργότερα ως ταινία του 2000 σε σκηνοθεσία Mary Harron και με πρωταγωνιστή τον Christian Bale, φαίνεται ότι ο χαρακτήρας του 
Πάτρικ Μπέιτμαν είχε πάντα παρουσία στη δυτική κουλτούρα. 

Δεν έχει σημασία η δολοφονική του πλευρά: είναι ένας γιάπης, ένας καιροσκόπος, ένας μισογύνης, ένας ναρκομανής και ένας καταναλωτής - μια αντανάκλαση τόσων πολλών πραγμάτων που είναι λάθος στον κόσμο. Περισσότερο από ένας χαρακτήρας, είναι ουσιαστικά ένα σύμβολο.

Κατά καιρούς, ο Μπέιτμαν υπήρξε, επίσης, ένα πρότυπο, χωρίς καμία ειρωνεία… Παράδειγμα αυτού θα μπορούσαν να αποτελέσουν τα «junkies» του γυμναστηρίου, που έχουν εμμονή με το να αποκτήσουν το μυώδες σώμα του Μπέιτμαν, μια δύσκολη πρόκληση που ανάγκασε τον ίδιο τον ηθοποιό να υποβληθεί σε μια απίστευτα αυστηρή δίαιτα και μια αυστηρή ρουτίνα προπόνησης. 

Στις αρχές του 2020, ένας YouTuber, ονόματι Will Tennyson, υποβλήθηκε στην ίδια ρουτίνα με τον Μπέιλ για να το πετύχει. Ακόμη και το «Men's Health», η βίβλος των ιδανικών ανδρικών σωμάτων, προειδοποίησε τους αναγνώστες του: «Δεν σας συνιστούμε να το δοκιμάσετε μόνοι σας». Ήταν ακριβώς τότε, το 2020, όταν ο Μπέιτμαν κατέκτησε μια νέα γενιά που, σε πλήρη εγκλεισμό, έβλεπε τον εαυτό της να αντανακλάται σε αυτόν, στις περισσότερες περιπτώσεις.

Το μυθιστόρημα παρουσιάζεται ως μια αφήγηση σε πρώτο πρόσωπο, στην οποία, με ένα διαβολικό και επαναλαμβανόμενο ύφος, έχουμε θέσεις πρώτης κατηγορίας στις εσωτερικές λειτουργίες του μυαλού ενός επενδυτικού τραπεζίτη της Wall Street στα τέλη της δεκαετίας του 1980, ο οποίος είναι επίσης, ενδεχομένως, ένας κατά συρροή δολοφόνος. Βλέπουμε όλες τις εμμονές και τα μίση του: Κοστούμια Armani, κοκαΐνη, παπούτσια Brooks Brothers, φανταχτερές επαγγελματικές κάρτες, μοντέρνα εστιατόρια, την καθημερινή ρουτίνα ομορφιάς. Τα φρικτά εγκλήματά του εναντίον ανδρών και γυναικών περιγράφονται χωρίς να φείδεται ούτε μιας λεπτομέρειας, γεγονός που θα μπορούσε να είναι ο λόγος για τον οποίο το μυθιστόρημα έγινε τόσο διάσημο. 

Το γεγονός ότι ο κόσμος γύρω του γελάει ή και ενεργεί ως συνένοχος, όταν ο πρωταγωνιστής εξομολογείται τα εγκλήματά του, καθιστά την ιστορία αυτή μια από τις καλύτερες κριτικές της διαφθοράς του επιχειρηματικού κόσμου. 

Σήμερα, ο Πάτρικ Μπέιτμαν θα ήταν περίπου 60 ετών (σύμφωνα με την ιστορία, γεννήθηκε το 1962). Πιθανότατα θα αντιμετώπιζε το TikTok με καχυποψία, ως κάποια νεανική ανοησία. Ωστόσο, ήταν δημοφιλής στο διαδίκτυο από την αρχή, φτάνοντας σε φήμη σε φόρουμ και μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σε πλατφόρμες όπως το 4chan ή το TikTok. Και κατά τις πρώτες εβδομάδες του εγκλεισμού μας λόγω κορωνοϊού το 2020, μια σειρά από σκηνές της ταινίας άρχισαν να κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. 

Εκείνες τις μέρες της σύγχυσης και της αμηχανίας, ο Πάτρικ Μπέιτμαν έγινε, για πολλούς, συνώνυμο του αγνότερου ανδρισμού, του μαχητικού καπιταλισμού, κάποιου είδους ιδανικού άνδρα. Υπό αυτή την έννοια, ο χαρακτήρας ταίριαζε απόλυτα στο αρχέτυπο του «αρσενικού σίγμα», μια έννοια παρόμοια με εκείνη του «αρσενικού άλφα» και η οποία, σύμφωνα με το άρθρο του «Günseli Yalcinkaya» στο περιοδικό «Dazed», είναι «η τελευταία κοινωνικο-σεξουαλική ταυτότητα που κατακτά το διαδίκτυο», ιδίως μεταξύ των νέων ανδρών. Ο όρος αναφέρεται σε έναν άντρα που, σε αντίθεση με τον άλφα, ζει στο περιθώριο της κοινωνίας, αγνοώντας τις συμβάσεις του περιβάλλοντός μας, αλλά που είναι εξίσου ισχυρός.

Εκατομμύρια άνθρωποι, απογοητευμένοι από έναν κόσμο που μοιάζει αποφασισμένος να τους κάνει τα πράγματα δύσκολα (μέχρι του σημείου να τους εμποδίζει να βγουν από το σπίτι, κατά τη διάρκεια της πανδημίας), νιώθοντας παρεξηγημένοι και υποβαθμισμένοι, αλλά και πρόθυμοι να θρέψουν τον εγωισμό τους, έχουν ασπαστεί το ιδεώδες του «αρσενικού σίγμα», το οποίο τους επιτρέπει να υπάρχουν ως ο αντίποδας των «αρσενικών άλφα», των δημοφιλών παιδιών του σχολείου, αυτών που τους κορόιδευαν.

Πώς ο Μπέιτμαν και το «American Psycho» ταιριάζουν σε όλα αυτά; Όπως έγραψε ο δημοσιογράφος Shaurya Singh στο ενημερωτικό δελτίο «The Digital Native», τα κύρια χαρακτηριστικά του ήρωα είναι η σεξουαλική ανασφάλεια, η αναλγησία, η ρηχότητα και η εμμονή του με τα χρήματα. 

Τα πλάνα του Πάτρικ Μπέιτμαν να κοιτάζεται μάταια στον καθρέφτη, είτε βγαίνοντας από το ντους είτε κάνοντας σεξ με μια γυναίκα, δεν απέχουν πολύ από το είδος των βίντεο που μπορεί κανείς να δει σήμερα στο OnlyFans, μια πλατφόρμα που έφερε επανάσταση στον τρόπο παραγωγής και κατανάλωσης πορνογραφικού υλικού, δημιουργώντας ένα νέο είδος ναρκισσιστικού ερωτισμού. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, τα έσοδά της αυξήθηκαν κατά 553%! 

O Christian Bale

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας, πολλοί έβλεπαν τις πηγές εισοδήματός τους να συρρικνώνονται ή να εξαφανίζονται εντελώς και η απόκτηση χρημάτων, κατά προτίμηση γρήγορα και από το σπίτι, έγινε η προτεραιότητα όσων δεν δίστασαν να υιοθετήσουν τη φιλοσοφία του «crypto bro». Η επένδυση σε αυτά τα ριψοκίνδυνα περιουσιακά στοιχεία έγινε σχεδόν μια μορφή θρησκείας.

Για πολλούς, ο Πάτρικ Μπέιτμαν δεν αποτελεί μεταφορά. Αυτοί οι λάτρεις δεν ενδιαφέρονται αν ο στόχος του δημιουργού του ήταν να γελοιοποιήσει ή να αναπαραστήσει με τον πιο ωμό τρόπο ακριβώς αυτό που εξυμνούν. Ο ήρωας, γι’ αυτούς, ανήκει σε μια «γκαλερί ειδώλων» που, όπως εξήγησε ο δημοσιογράφος Brad Esposito σε άρθρο του στην αυστραλιανή έκδοση του περιοδικού «Vice», περιλαμβάνει επίσης τον Tyler Durden από το «Fight Club», τον «Joker» του Joaquin Phoenix και τον Jordan Belfort από το «The Wolf of Wall Street». Τύποι που είναι εκτός συστήματος και παίζουν «με τους δικούς τους κανόνες», σε μια ατέλειωτη μάχη ενάντια σε έναν κόσμο που είναι ξένος και εχθρικός γι' αυτούς.

Αυτοί οι λάτρεις του Πάτρικ Μπέιτμαν είναι μια χαοτική φυλή που περιλαμβάνει τους πάντες, από σύγχρονους στωικούς μέχρι «φρικιά» της γυμναστικής, τύπους που έχουν εμμονή με τον έλεγχο των συνηθειών τους, μαχητικούς μισογύνηδες, διαδικτυακά τρολ, θαμώνες του 4chan ή του Reddit, ακροδεξιούς ψηφοφόρους και ένθερμους επικριτές των προσπαθειών της Marvel να διαφοροποιήσει το κοινό της. 

Αυτοί είναι οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν την εικόνα του Πάτρικ Μπέιτμαν, για να εκπροσωπήσουν τους εαυτούς τους, χωρίς να σκεφτούν ούτε δευτερόλεπτο τις πραγματικές προθέσεις του Ellis, ο οποίος, σε μια επίδειξη ευφυΐας και ειρωνείας, είδε τι ερχόταν πριν από οποιονδήποτε άλλο.

Πηγή: skai.gr