Ορόσημο στην ιστορία της ιατρικής αποτελούν νέα στοιχεία από κρανίο άνω των 4.000 ετών στην αρχαία Αίγυπτο, το οποίο φέρει σημάδια από χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση όγκου.
Ο καρκίνος συχνά θεωρείται ασθένεια της σύγχρονης εποχής, ωστόσο, ιατρικά κείμενα από την αρχαία Αίγυπτο δείχνουν ότι οι θεραπευτές της εποχής γνώριζαν την πάθηση. Νέα στοιχεία από ένα κρανίο άνω των 4.000 ετών αποκαλύπτουν ότι οι αρχαίοι Αιγύπτιοι γιατροί προσπάθησαν να θεραπεύσουν ορισμένους καρκίνους με χειρουργική επέμβαση.
Το κρανίο ανήκε σε έναν άνδρα που ήταν περίπου 30 έως 35 ετών όταν πέθανε και βρίσκεται στη συλλογή Duckworth Laboratory στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ήδη, από τα μέσα του 19ου αιώνα, οι επιστήμονες έχουν μελετήσει την επιφάνεια του κρανίου που φέρει ουλές, αλλά και πολλαπλές βλάβες που πιστεύουν ότι οφείλονται σε οστική βλάβη από κακοήθεις όγκους. Οι αρχαιολόγοι έχουν κατατάξει το κρανίο ως ένα από τα παλαιότερα δείγματα κακοήθειας στον αρχαίο κόσμο, που χρονολογείται μεταξύ 2686 π.Χ. και 2345 π.Χ.
Το νέο στοιχείο που προκύπτει ήρθε στην επιφάνεια όταν ερευνητές παρατήρησαν πρόσφατα πιο προσεκτικά τις ουλές του όγκου με ψηφιακό μικροσκόπιο και μικροϋπολογιστική τομογραφία (CT) και εντόπισαν σημάδια αφαίρεσης γύρω από τους όγκους, τα οποία υποδηλώνουν ότι είχαν χρησιμοποιηθεί αιχμηρά μεταλλικά όργανα για την αφαίρεση των βλαβών. Οι επιστήμονες ανέφεραν τα ευρήματα στο περιοδικό Frontiers in Medicine .
«Ήταν η πρώτη φορά που η ανθρωπότητα αντιμετώπιζε χειρουργικά αυτό που σήμερα ονομάζουμε καρκίνο», δήλωσε ο συγγραφέας της μελέτης Δρ. Έντγκαρντ Καμάρος, καθηγητής στο τμήμα ιστορίας στο Πανεπιστήμιο του Σαντιάγο ντε Κομποστέλα στην Κορούνια της Ισπανίας.
Ωστόσο, παραμένει άγνωστο εάν οι θεραπευτές προσπάθησαν να αφαιρέσουν τους όγκους ενώ ο ασθενής ήταν ακόμη ζωντανός ή αν οι όγκοι αφαιρέθηκαν μετά τον θάνατο, για ανάλυση, είπε ο Καμάρος στο CNN.
«Αν αυτά τα σημάδια έγιναν όταν το άτομο ήταν εν ζωή, μιλάμε για κάποιο είδος θεραπείας που σχετίζεται άμεσα με τον καρκίνο», είπε. Αλλά αν τα σημάδια έγιναν μετά θάνατον, «σημαίνει ότι πρόκειται για νεκροψία για την εξέταση του καρκίνου». Είτε έτσι είτε αλλιώς, «είναι καταπληκτικό να γνωρίζεις ότι έκαναν μια χειρουργική επέμβαση», πρόσθεσε ο Καμάρος. «Αλλά δεν μπορούμε πραγματικά να διακρίνουμε μεταξύ θεραπείας και νεκροψίας».
Η ιατρική στην Αρχαία Αίγυπτο
Η ιατρική στην αρχαία Αίγυπτο, τεκμηριωμένη εκτενώς σε ιατρικά κείμενα όπως ο πάπυρος Ebers και ο πάπυρος Kahun, ήταν αναμφισβήτητα περίπλοκη και τα νέα ευρήματα προσφέρουν σημαντικές, άμεσες αποδείξεις αυτής της γνώσης, δήλωσε ο Δρ. Ibrahem Badr , αναπληρωτής καθηγητής στο τμήμα αποκατάστασης και συντήρησης αρχαιοτήτων στο Misr University for Science and Technology στη Γκίζα της Αιγύπτου.
«Μπορούμε να δούμε ότι η αρχαία αιγυπτιακή ιατρική δεν βασιζόταν αποκλειστικά σε φυτικές θεραπείες όπως η ιατρική σε άλλους αρχαίους πολιτισμούς», είπε ο Badr, ο οποίος δεν συμμετείχε στη νέα έρευνα. «Βασίστηκε στις χειρουργικές πρακτικές».
Όμως, ενώ αυτά τα στοιχεία από την αρχαιότητα έχουν ήδη μελετηθεί κατά τον 19ο και τον 20ο αιώνα, οι τεχνολογίες του 21ου αιώνα, όπως αυτές που χρησιμοποιήθηκαν στη νέα μελέτη, αποκαλύπτουν άγνωστες μέχρι τώρα λεπτομέρειες για τις ιατρικές τέχνες της αρχαίας Αιγύπτου, πρόσθεσε ο Badr.
«Η έρευνα παρέχει μια νέα και σταθερή κατεύθυνση για την επανεκτίμηση της ιστορίας της ιατρικής και της παθολογίας μεταξύ των αρχαίων Αιγυπτίων», είπε. Οι μέθοδοι των συγγραφέων της μελέτης «μεταφέρουν τα αποτελέσματά τους από τη σφαίρα της αβεβαιότητας και των αρχαιολογικών δυνατοτήτων στη σφαίρα της επιστημονικής και ιατρικής βεβαιότητας».
Οι επιστήμονες βρήκαν επίσης καρκινικές βλάβες σε ένα δεύτερο κρανίο από τη συλλογή Duckworth, το οποίο χρονολογείται από το 664 π.Χ. έως το 343 π.Χ., και ανήκε σε μια ενήλικη γυναίκα που ήταν τουλάχιστον 50 ετών. Η ομάδα εντόπισε τρεις βλάβες στο δείγμα όπου κακοήθεις όγκοι είχαν καταστρέψει το οστό.
Σε αντίθεση με το προηγούμενο κρανίο, το δεύτερο δεν φέρει σημάδια χειρουργικής επέμβασης που να σχετίζονται με τη νόσο. Αλλά το κρανίο της γυναίκας φέρει παλιά κατάγματα, που έχουν επουλωθεί, γεγονός που δείχνει προηγούμενη επιτυχημένη ιατρική παρέμβαση για τραυματισμούς στο κεφάλι. «Αυτό το άτομο επέζησε πολλά χρόνια μετά από αυτό το τραύμα», πρόσθεσε ο Καμάρος.
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.