«Δεν άκουσα ποτέ κανέναν να λέει όχι στον Πικάσο. Στην πραγματικότητα, με αποκαλούσε "η γυναίκα που λέει όχι", γιατί όταν έπρεπε να πω όχι, το έλεγα», συνοψίζει η ζωγράφος Françoise Gilot τη δεκαετή σχέση της με τον Pablo Picasso, τον άνδρα με τον οποίο απέκτησε δύο παιδιά. Στη συνέχεια, όμως, αποφάσισε να τον εγκαταλείψει για να αποφύγει να «καταβροχθιστεί» από τον μεγάλο καλλιτέχνη. Ήταν η μόνη γυναίκα που θα μπορούσε να ανεχτεί να ζει με τον Ισπανό καλλιτέχνη από τη στιγμή που αναγνωρίστηκε για το έργο και το ταλέντο του.
Η Françoise Gilot γνώρισε τον Πικάσο στο Παρίσι του πολέμου κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής. Εκείνη την εποχή, ήταν μια επίδοξη νεαρή καλλιτέχνιδα. Όπως αφηγείται στο βιβλίο της «Ζώντας με τον Πικάσο», το οποίο έγραψε το 1964 μαζί με τον κριτικό λογοτεχνίας Κάρλτον Λέικ, οι δρόμοι τους διασταυρώθηκαν για πρώτη φορά στο εστιατόριο Le Catalan, ένα σημείο συνάντησης καλλιτεχνών. «Ήμουν με έναν φίλο και ηθοποιό, τον Alain Cuny, ο οποίος δειπνούσε μαζί μας. Ο Πικάσο ήρθε να μας μιλήσει και είπε στον Cuny ότι τον γνώριζε: Μπορείς να με συστήσεις στους φίλους σου;». Η Gilot απάντησε άφοβα, εξηγώντας ότι ήταν καλλιτέχνιδα. Από τότε, μετά από πρόσκληση του Πικάσο, άρχισε να τον επισκέπτεται το πρωί στο εργαστήριό του στο Grands Augustins.
Σύντομα, η Gilot και ο Πικάσο ερωτεύτηκαν. Στο βιβλίο της θυμάται τους πρώτους μήνες της σχέσης τους. Εκείνη την εποχή, ο Πικάσο είχε σχέση με την Ντόρα Μάαρ, με την οποία είχε προηγουμένως απατήσει τη Μαρί-Τερέζ ντε Βάλτερ. Η Μαρί-Τερέζ ντε Βάλτερ δεν ξεπέρασε ποτέ τα τραύματα της σχέσης τους και το 1977, τέσσερα χρόνια μετά το θάνατο του Πικάσο, αυτοκτόνησε. Από την πλευρά της, η Μάαρ κατέληξε σε ψυχιατρική κλινική. Εν τω μεταξύ, ο Πικάσο δεν μπόρεσε ποτέ να χωρίσει νομικά από την πρώτη του σύζυγο, τη Ρωσίδα μπαλαρίνα Olga Jojlova, η οποία πέθανε το 1955 από καρκίνο. Ο Πικάσο, με τον οποίο απέκτησε έναν γιο, δεν μπήκε στον κόπο να παραστεί στην κηδεία της.
Ο έλεγχος που ασκούσε ο Πικάσο στους φίλους και τις ερωμένες του αποτέλεσε πηγή διαμάχης και το επίκεντρο αρκετών βιβλίων, όπως το «The Minotaur» (Ο Μινώταυρος) της Sophie Chauveau και το «My Grandfather» (Ο παππούς μου) της εγγονής του, Marina Picasso. Στη δεκαετία του 1960, το βιβλίο της Gilot μίλησε για το πώς ήταν να πρέπει να ανέχεται κανείς καθημερινά τον μεγάλο καλλιτέχνη. Ο Jean Cocteau -ένας από τους λίγους ανθρώπους που παρέμειναν πιστοί στη Gilot αφότου εκείνη εγκατέλειψε τον Picasso- το ανέφερε επίσης στα απομνημονεύματά του. Ο Cocteau βρισκόταν στο στούντιο του Ισπανού όταν άκουσε τον καλλιτέχνη να λέει στον συνεργάτη του: «Δεν είσαι τίποτα περισσότερο για εμένα από τη σκόνη σε αυτή τη σκάλα». Η Gilot ανταπάντησε με νόημα: «Δεν χρειάζεται να με σκουπίσουν. Θα έχω φύγει πριν από αυτό».
Ο τρόπος δράσης του Πικάσο ήταν κυρίως ψυχολογικά βασανιστήρια. Δεν ήταν βίαιος άνθρωπος. Έθετε συνεχώς σε δοκιμασία τόσο τους άνδρες όσο και τις γυναίκες που εμπιστευόταν. Ο Πικάσο ήταν βαθιά ερωτευμένος με τη Φρανσουάζ, αλλά δεν μπορούσε να αντέξει ότι τον εγκατέλειψε. Το τραύμα της εγκατάλειψης, το οποίο κουβαλούσε μαζί του από την παιδική του ηλικία, επανεμφανίστηκε το 1954, όταν η Φρανσουάζ πήρε τα δύο μικρά παιδιά τους και μετακόμισε από το σπίτι που μοιράζονταν στη νότια Γαλλία.
Αναμφίβολα, η Gilot έπαθε τα χειρότερα μετά τον χωρισμό της από τον καλλιτέχνη με τον οποίο είχε δημιουργήσει ένα ενδιαφέρον είδος ζωγραφικής συνεργασίας κατά τη διάρκεια της σχέσης τους. Σε αντίθεση με τις προηγούμενες συντρόφους του Πικάσο, η Gilot αρνήθηκε να γίνει μούσα. Δεν ήθελε να είναι «το δημιούργημα» σε ένα από τα έργα του. Ήθελε να είναι δημιουργός και συχνά τον ζωγράφιζε. Μετά τον χωρισμό τους, η Gilot άρχισε να έχει προβλήματα με τους ιδιοκτήτες της γκαλερί, ιδίως επειδή παντρεύτηκε άλλον άνδρα και απέκτησε άλλη μια κόρη. Αλλά και η έκδοση του βιβλίου της το 1964 τροφοδότησε ως ένα βαθμό την εξορία της. Ο Πικάσο προσπάθησε τρεις φορές να ματαιώσει τη δημοσίευση του βιβλίου. Δεκάδες καλλιτέχνες συνέταξαν ένα ψήφισμα και ζητούσαν την απαγόρευση του βιβλίου στη Γαλλία. Οι προσπάθειες αυτές απέτυχαν, αλλά η Gilot αναγκάστηκε να ξεκινήσει μια νέα ζωή. Το 2019, κατά τη διάρκεια μιας έκθεσης αφιερωμένης σε αυτήν στη Νέα Υόρκη, η ζωγράφος επέμεινε ότι δεν μπορούσε να ζήσει στη Γαλλία: «Οι άνθρωποι δεν με συμπαθούν. Δεν μπορείτε να φανταστείτε πόσο πολύ με μισούν».
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
