Σαν σήμερα 7 Σεπτεμβρίου, το 1909, γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη ο ελληνικής καταγωγής διακεκριμένος σκηνοθέτης, σεναριογράφος και συγγραφέας Ελία Καζάν, ο οποίος με τις εμπνευσμένες σκηνοθεσίες του για τον κινηματογράφο και το θέατρο αποτέλεσε μια από τις σημαντικότερες φιγούρες της αμερικάνικης κουλτούρας, στα μέσα του 20ού αιώνα.
Τα πρώτα βήματα
Γιος του εμπόρου χαλιών Γιώργου Καζαντζόγλου και της Αθηνάς Σισμανόγλου, ο Ελία Καζάν μετανάστευσε με την οικογένεια του στη Νέα Υόρκη το 1913. Παρά τις αντιρρήσεις του πατέρα του, αποφάσισε να ασχοληθεί με την υποκριτική, σπουδάζοντας για περίπου δύο χρόνια στη Δραματική Σχολή του Πανεπιστημίου του Yale και δουλεύοντας ως σερβιτόρος για να καλύψει τα έξοδά του. Το 1932 εντάχθηκε στη νεοϋρκέζικη θεατρική ομάδα Group Theater, έναν από τους σημαντικότερους πειραματικούς θιάσους του μοντέρνου θεάτρου, ως ηθοποιός και βοηθός σκηνοθέτη.
Θέατρο
Ξεκίνησε να σκηνοθετεί θεατρικά έργα από το 1935, κερδίζοντας την προσοχή με παραγωγές όπως η δημοφιλής κωμωδία «Café Crown» (1942) και «Με τα δόντια» του Thornton Wilder (1942), το τελευταίο με ένα εξαιρετικό καστ ηθοποιών, συμπεριλαμβανομένων των Tallulah Bankhead και Montgomery Clift. Το 1947 το ανέβασμα του αριστουργήματος του Arthur Miller «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» (Βραβείο Tony Σκηνοθεσίας) και του Tennessee Williams «Λεωφορείον ο Πόθος» τον ανέδειξαν ως τον αγαπημένο σκηνοθέτη της σπουδαιότερης, ίσως, γενιάς Αμερικανών δραματουργών.
Άλλες σημαντικές σκηνοθεσίες θεατρικών έργων του Ελία Καζάν υπήρξαν οι: «Ο θάνατος του εμποράκου» (Arthur Miller, 1949 – Βραβείο Tony Σκηνοθεσίας ), «Camino Real» (Tennessee Williams, 1953), «Λυσσασμένη Γάτα» (Tennessee Williams, 1955), «The Dark at the Top of the Stairs» (William Inge, 1957), «Γλυκό Πουλί της Νιότης» (Tennessee Williams, 1959), «J.B.» (Archibald MacLeish, 1959 – βραβείο Tony Σκηνοθεσίας ) κ.ά.
Η ενασχόληση με τον κινηματογράφο
Στον κινηματογράφο εμφανίστηκε αρχικά ως ηθοποιός, το 1934, σε ταινία μικρού μήκους του φωτογράφου και σκηνοθέτη Ralph Steiner και σε δευτερεύοντες ρόλους στις γκανγκστερικές ταινίες του Anatoli Litvak «City of Conquest» (1940) και «Blues in the Night» (1941). Γύρισε την πρώτη του κινηματογραφική ταινία το 1945. Με τίτλο «Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν», το φιλμ πραγματεύεται την ιστορία μιας οικογένειας Ιρλανδών μεταναστών, οι οποίοι έρχονται αντιμέτωποι με τη φτώχεια και την εξάρτηση από το αλκοόλ του πατέρα (υπέροχη ερμηνεία του James Dunn που κέρδισε το Όσκαρ Β΄ Ανδρικού Ρόλου).
Η πρώτη του επιτυχία ήρθε το 1947 με την ταινία «Συμφωνία Κυρίων», κερδίζοντας το πρώτο του Όσκαρ σκηνοθεσίας. Ακολούθησε το 1951 η μεταφορά στη μεγάλη οθόνη του θεατρικού έργου «Λεωφορείον ο Πόθος» του Tennessee Williams, μετατρέποντας τον Marlon Brandon σε ένα μεγάλο κινηματογραφικό αστέρι και χαρίζοντας στη Vivien Leigh το Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου για την ερμηνεία της ως Blanche DuBois. Άλλες σημαντικές ταινίες του Ελία Καζάν στον κινηματογράφο υπήρξαν: «Το λιμάνι της αγωνίας» (1954 – Όσκαρ Σκηνοθεσίας), «Ανατολικά της Εδέμ» (1955), «Baby Doll» (1956), «Μια μορφή μέσα στο πλήθος» (1957), «Πυρετός στο αίμα» (1961), «Αμέρικα, Αμέρικα» (1963) κ.ά.
«Σκηνοθέτης των Ηθοποιών»
Έμεινε στην ιστορία ως ο «Σκηνοθέτης των Ηθοποιών» τόσο στη σκηνή, όσο και στην οθόνη, με τους ηθοποιούς κάτω από τις σκηνοθετικές του οδηγίες να κερδίζουν συνολικά 21 υποψηφιότητες και 9 βραβεία Όσκαρ. H οικειότητα που δημιουργούνταν ανάμεσα στον ίδιο και τους πρωταγωνιστές του κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων είχε ως αποτέλεσμα φυσικές, «ανελέητες» ερμηνείες, πλημμυρισμένες με ένα χείμαρρο από ψυχολογικές αλήθειες.
Κατά τη διάρκεια της σταδιοδρομίας του καθόρισε ένα μοντέρνο στυλ υποκριτικής, το οποίο συνεχίζει να εμπνέει έως και σήμερα, ενώ, παράλληλα, ανακάλυψε μερικά από τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά αστέρια, όπως ο Marlon Brando, ο James Dean και ο Warren Beatty. Η διδασκαλία του ως προς τους ηθοποιούς συνδύαζε την επηρεασμένη από τον Κονσταντίν Στανισλάφσκι μέθοδο ψυχολογικού ρεαλισμού του Actors Studio (στο οποίο υπήρξε συνιδρυτής το 1947) και της μεθόδου του ηθοποιού Osgood Perkins, η οποία περιλάμβανε σαφή εξωτερική δράση, ελεγχόμενη πλήρως με δεξιοτεχνία.
Διαβάστε περισσότερα στο monopoli.gr
Διαβάστε τις Ειδήσεις σήμερα και ενημερωθείτε για τα πρόσφατα νέα.
Ακολουθήστε το Skai.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.
