Από τις σελίδες στο σανίδι, μια πορεία με διακρίσεις για τη θεατρική συγγραφέα Νατάσα Σίδερη

Με τον «Δεσμώτη», ένα έργο που πραγματεύεται την έννοια του χρέους και είναι γραμμένο τον Ιούλιο του 2015, στον απόηχο του «μπρα ντε φερ» μεταξύ των κυβερνήσεων της Ελλάδας και της Γερμανίας, όπως χαρακτηριστικά λέει, η θεατρική συγγραφέας, διηγηματογράφος και μεταφράστρια Νατάσα Σίδερη κέρδισε το πρώτο βραβείο στον φετινό διεθνή διαγωνισμό σύγχρονης ελληνικής θεατρικής γραφής του θεάτρου του Regensburg της Γερμανίας «MΥΤΗOS?!» σε συνεργασία με το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος.

«Μια λιγότερο ανοιχτόμυαλη επιτροπή θα μπορούσε να το διαβάσει ως κριτική της συγκεκριμένης συγκυρίας, αντί για διερεύνηση των συνθηκών που τη γέννησε, και να επιλέξει να μην μπλέξει με ένα έργο που θα μπορούσε να δημιουργήσει δυσφορία τόσο στο κοινό όσο και στους χρηματοδότες της. Κάτι τέτοιο δεν έγινε, και για αυτό τους βγάζω το καπέλο», δηλώνει η Νατάσα Σίδερη στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων.

Η πολιτική επικαιρότητα του καλοκαιριού του 2015 -το χρέος, οι διαπραγματεύσεις, η αβεβαιότητα, οι κακοί οφειλέτες κι οι καλοί δανειστές ή και αντίστροφα, ανάλογα με τη χώρα, την εφημερίδα, την κοσμοθεωρία- αποτέλεσαν μία από τις αφετηρίες του έργου. Μια άλλη αφετηρία ήταν η σκαλέτα που έγραψε -περίπου την ίδια εποχή- η Σίδερη στο πλαίσιο μιας άσκησης στο Στούντιο Συγγραφής του Εθνικού Θεάτρου, για ένα θέμα που με κάποιο τρόπο θα εμπεριείχε τον Έμπορο της Βενετίας, ενώ έναυσμα για τον «Δεσμώτη» αποτέλεσε και μια συζήτηση με τον εικαστικό Αλέξανδρο Κακλαμάνο, μέσα από την οποία φαντάστηκε μια φιγούρα λίγο σαν τον άνθρωπο του Βιτρούβιου του Ντα Βίντσι, τον Ιησού ή, ακριβώς, τον Προμηθέα Δεσμώτη.

«Τότε ήταν που είδα για πρώτη φορά την εικόνα του Νήφου. Αργότερα, όταν άρχισα να γράφω, προστέθηκαν η αυτοθυσία ως μέσο αντίστασης απέναντι σε μια αυταρχική εξουσία, το μυστικό που πρέπει να κρατηθεί και κάποια άλλα στοιχεία που κάνουν πιο άμεση τη σύνδεση με την τραγωδία του Αισχύλου», εξηγεί η κ. Σίδερη, προσθέτοντας ότι οι τελικές βάσεις για το έργο μπήκαν μετά τις πολιτικές εξελίξεις, το καλοκαίρι του 2015.

Η πλοκή του έργου έχει ως εξής: Ένας άνδρας δανείζεται χρήματα από έναν φίλο του για να πληρώσει τη δόση του στεγαστικού του δανείου κι υπόσχεται να επιστρέψει τα χρήματα σε δύο μήνες. Σε ένδειξη ευγνωμοσύνης, ο φίλος που δανείζεται προτείνει στον φίλο-δανειστή να τον βοηθήσει με τις εργασίες που ο τελευταίος έχει προγραμματίσει να κάνει στο δικό του σπίτι. Κάπως έτσι γλυκά και πολιτισμένα, με εκλαιράκια και κρυστάλλινα ποτήρια στο τραπέζι, ξεκινάει μια διαδικασία σταδιακής υποδούλωσης του φίλου-οφειλέτη στον φίλο-δανειστή, η οποία, λίγο πριν φτάσει στο λογικό της συμπέρασμα, αποκαλύπτει τα θεμέλια της ηθικής της βάσης.

«Αδίστακτη στο να κόβω ατάκες»

Δεν είναι η πρώτη βράβευση της Σίδερη. Το 2013, το πρώτο της έργο, «Στη Γέφυρα», απέσπασε το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό που διοργάνωσε η ομάδα Origins, και στη συνέχεια περιόδευσε στην Αγγλία, σε διάφορες θεατρικές σκηνές.

Το επόμενο έργο της, «Το Νησί της Αθανασίας», αφού βραβεύθηκε στον διαγωνισμό θεατρικού έργου του Ιδρύματος Ronald Duncan Literary Foundation, παρουσιάστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο τον Σεπτέμβριο του 2014, σε σκηνοθεσία της Ομάδας «The Certainty of Chance Theatre Company». Τον Ιούνιο του 2015, το μονόπρακτό της «Τιτανομαχίες» διακρίθηκε στο πλαίσιο του Στούντιο Συγγραφής του Εθνικού Θεάτρου, και παρουσιάστηκε σε αναλόγιο στη Σκηνή «Νίκος Κούρκουλος», ενώ το 2019 έλαβε το βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου πεζογράφου του περιοδικού «Ο Αναγνώστης», για τη συλλογή διηγημάτων με τίτλο «Κυρίαρχοι Πονηροί Λογισμοί».

Υπάρχει μυστικό γι' αυτές τις διακρίσεις; «Ίσως το ότι είμαι αδίστακτη στο να κόβω ατάκες», απαντά η ίδια.

Από τις σελίδες στο σανίδι

Παρακολουθεί με ενδιαφέρον την εξέλιξη του κειμένου της πάνω στο θεατρικό σανίδι. «Όλο και περισσότερο μου αρέσει να εμπλέκομαι στη διαδικασία των προβών. Όχι, όμως, για να διατηρήσω τον έλεγχο πάνω στο έργο. Αντιθέτως, θα έλεγα, αυτό που μου αρέσει είναι πως με αυτόν τον τρόπο μου δίνεται η δυνατότητα να χάσω οριστικά την ψευδαίσθηση του ελέγχου. Ωραίες είναι οι ατάκες στη σελίδα, αλλά οι ερωτήσεις των ηθοποιών είναι αυτές που θα αποκαλύψουν τα λάθη και τις αστοχίες του κειμένου. Αυτή είναι κι η λογική του “workshopping”, δηλαδή μιας πρώτης σκηνικής δοκιμής που πραγματοποιείται παρουσία του/της συγγραφέα, η οποία είναι αρκετά συνηθισμένη πρακτική σε χώρες με ισχυρή σύγχρονη θεατρογραφία», εξηγεί.

Αυτήν την εποχή, μαζί με τη Νικόλ Δημητρακοπούλου και την Αναστασία Κότσαλη έχουν ετοιμάσει μια performance με αφορμή τις γυναικοκτονίες, με τίτλο «Μάγισσες», η οποία προγραμματίζεται να παρουσιαστεί την Ημέρα της Μητέρας σε συνεργασία με την Περιφέρεια Αθηνών. Παράλληλα, δουλεύει πάνω σε μία καινούργια συλλογή διηγημάτων, την οποία ευελπιστεί να ολοκληρώσει μέσα στο 2022.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ