FT: Σχέδια Ερντογάν για γεωπολιτική ισχύ «δια πυρός και σιδήρου»- Ο ρόλος στρατού και κατασκόπων

Tα μεγαλεπίβολα γεωπολιτικά σχέδια του τούρκου προέδρου, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, από την Αφρική και τον Καύκασο έως και την προβληματική σχέση του με την Ευρωπαϊκή Ένωση, πραγματεύεται σε σημερινό άρθρο της η εφημερίδα Financial Times, παρατηρώντας πως σκληρή ρητορική και στρατιωτικά μέσα, χαρακτηρίζουν πλέον την εξωτερική πολιτική του.

Η εφημερίδα επισημαίνει πως το παραπάνω έγινε περαιτέρω αντιληπτό και με τη στήριξη που προσέφερε η Άγκυρα στις ένοπλες δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν στην πρόσφατη σύρραξη με την Αρμενία για το Ναγκόρνο-Καραμπάχ, ενώ τον χαρακτηρίζει «πρόβλημα στο κατώφλι της Ευρώπης».

Μέσα σε μόλις πέντε χρόνια, ο Ερντογάν έχει διατάξει στρατιωτικές επεμβάσεις σε Συρία και βόρειο Ιράκ, έστειλε στρατό στη Λιβύη και ενεπλάκη σε ναυτική αντιπαράθεση με την Ελλάδα στο Αιγαίο, συνοψίζει η FT τονίζοντας πως η επιθετική αυτή στάση του έχει προκαλέσει την ανησυχία των συμμάχων της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, ενώ οδήγησε στην αναζωπύρωση παλαιών διενέξεων και στην ανάδειξη νέων γεωπολιτικών αντιπάλων.

Μέσα σε μόλις πέντε χρόνια, ο Ερντογάν έχει διατάξει στρατιωτικές επεμβάσεις στη Συρία και στο βόρειο Ιράκ, ενώ έστειλε στρατό στη Λιβύη και ενεπλάκη σε ναυτική αντιπαράθεση με την Ελλάδα στο Αιγαίο.

Η νέα αυτή επιθετική εξωτερική πολιτική έχει προκαλέσει την ανησυχία των συμμάχων της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, ενώ οδήγησε στην αναζωπύρωση παλαιών διενέξεων και στην ανάδειξη νέων γεωπολιτικών αντιπάλων. Ο Ερντογάν δήλωσε πριν από λίγες ημέρες ότι προτίθεται να «γυρίσει σελίδα» στις σχέσεις του με τη Δύση. 

Το παραπάνω έρχεται στο περιθώριο της ήττας Τραμπ και της συνειδητοποίησης για ανάγκη προσέλκυσης ξένων επενδυτικών κεφαλαίων.
 Αγνωστο παραμένει, ωστόσο, εάν ο Ερντογάν είναι πρόθυμος για συμβιβασμούς σε θέματα που πλήττουν τις σχέσεις της Τουρκίας με την Ε.Ε., τις ΗΠΑ και τα κράτη της Μέσης Ανατολής, αναφέρει το άρθρο. 

«Εχουν σημειωθεί μικρές κινήσεις της Τουρκίας, που μπορούν να θεωρηθούν κλάδοι ελαίας, χωρίς όμως ουσιαστικό αντίκρισμα. Η προώθηση της συνεννόησης είναι πολύ δύσκολη», υπογραμμίζει μάλιστα Ευρωπαίος διπλωμάτης.

Η εξωτερική πολιτική Ερντογάν έχει χαρακτηρισθεί «νεοοθωμανική».Τούρκοι αξιωματούχοι επιμένουν, όμως, ότι μόνο κίνητρό τους είναι η προάσπιση των εθνικών συμφερόντων τους. 

«Οταν η Γαλλία παρεμβαίνει, είναι απλά η Γαλλία, κανείς δεν αποκαλεί την πολιτική της ναπολεόντεια», εκτιμά ενδεικτικά Τούρκος διπλωμάτης. 

«Η Τουρκία δεν έχει βρεθεί ποτέ τόσο απομονωμένη στην ιστορία της. Υπάρχει διευρυνόμενο μέτωπο κρατών που την εχθρεύονται», λέει από την πλευρά της η ερευνήτρια του Ινστιτούτου Διεθνών Θεμάτων και Ασφάλειας του Βερολίνου, Σινέμ Αντάρ.

Παράλληλα, η μετάβαση στην Προεδρική Δημοκρατία το 2018 υποβάθμισε τον ρόλο του υπουργείου Εξωτερικών που παραδοσιακά μέχρι τότε είχε ένα χαρακτήρα περισσότερο «φιλικό» προς την Δύση.

Tην ίδια ώρα η FT επισημαίνει πως η απόπειρα πραξικοπήματος το 2016 επέτρεψε στον Ερντογάν να ενισχύσει τον έλεγχό του πάνω στις ένοπλες δυνάμεις, ενώ η εκλογική του συμμαχία με το ακραία εθνικιστικό κόμμα MHP οδήγησε σε ιδεολογική στροφή προς τη ριζοσπαστική Δεξιά, με ενστερνισμό των θέσεων τηςγια την εθνική ασφάλεια και ιδιαιτέρως για την πάταξη του PKK. 

Πολλοί Τούρκοι επικρίνουν την τακτική του Ερντογάν να επαφίεται σε «στρατιωτικούς και κατασκόπους» για την εξωτερική του πολιτική, παραγκωνίζοντας τους διπλωμάτες. 

Οι ριψοκίνδυνες περιπέτειες της Τουρκίας στο εξωτερικό  πάντως δεν καταδικάζονται από τους πολιτικούς αντιπάλους του προέδρου. 

Παρά τις δηλώσεις εκπροσώπων του κεμαλικού CHP για «τη διόλου διπλωματική γλώσσα του Ερντογάν», το κόμμα διστάζει να επικρίνει την ιδιαιτέρως δημοφιλή στους ψηφοφόρους εξωτερική πολιτική της Αγκυρας. 

Ο Ερντογάν είναι πρόθυμος, όπως έχει αποδείξει, να αξιοποιεί την εξωτερική πολιτική για να ενισχύσει τη δημοτικότητά του στο εσωτερικό της χώρας του, συγκρίνοντας τη σύγχρονη Γερμανία με το ναζιστικό καθεστώς και προτείνοντας στον Γάλλο πρόεδρο Μακρόν να αναζητήσει ψυχίατρο. 

Η εκφοβιστική τακτική αυτή του Ερντογάν τον κατέστησε, βέβαια, ανεπιθύμητο σε κάθε ευρωπαϊκή πρωτεύουσα.
Η

προσπάθεια του Τούρκου προέδρου να αναδείξει τη χώρα του σε περιφερειακή δύναμη αντικατοπτρίζεται στη σημαντική σύσφιγξη των σχέσεων της Αγκύρας με κράτη της Μέσης Ανατολής, της Αφρικής και της Λατινικής Αμερικής, μετά τα μέσα της δεκαετίες του 2000. 

Οι ευρωπαϊκές φιλοδοξίες της Τουρκίας, όμως, έσβησαν στο μεταξύ εν μέσω αλληλοκατηγοριών για κακοπιστία.

Τα σχέδια ενίσχυσης των δεσμών με τα αραβικά κράτη τέθηκαν και αυτά στο περιθώριο εξαιτίας των εξεγέρσεων της Αραβικής Άνοιξης, ενώ ο συριακός εμφύλιος επηρέασε άμεσα την Τουρκία, που φιλοξενεί εκατομμύρια πρόσφυγες. 

Οι σχέσεις της Αγκύρας με τους νέους εταίρους της είναι και αυτές εύθραυστες, συνοψίζει το άρθρο τονίζοντας πως παρά την αγορά ρωσικών οπλικών συστημάτων από την Τουρκία, οι σχέσεις Ερντογάν – Πούτιν είναι περίπλοκες και ενίοτε τεταμένες.

ΠΗΓΗ: FT/ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ/SKAI.GR